Deloitte/Çiçekli: Aile şirketlerinin en büyük sorunu ucuz finansmana ulaşım

Deloitte Türkiye Ortağı Ali Çiçekli Bloomberg HT'deki "Üst Düzey" programında Arzu Maliki'ye konuk oldu. Çiçekli Türkiye'deki aile şirketlerinin en büyük sorununun ucuz finansman kaynaklarına ulaşım olduğunu söyledi.

Aile şirketleri geçmişten bugüne nasıl bir gelişim gösterdi, kurumsal, finansman ve de rekabetçilik adına istenilen seviyeye gelindi mi?

Ali Çiçekli: Global markalara da baktığınız zaman birçok şirket aile şirketi; ülkemizde de aile şirketleri ekonominin lokomotifi olmaya devam ediyor. Bu şirketlerin uluslararası platformlarda kendilerini destekleyecek kurumlara ihtiyacı oluyor. Aile şirketi olmanın da birçok avantajı var, aile şirketleri kendi itibarlarını kendi şirketleriyle özdeşleştirdikleri için şirketin başarısını kendi ailelerinin dahi önüne koyuyorlar bu yüzden de adanmış ekiplerle karşılaşıyoruz aile şirketlerinde.

Uluslararası şirketlerde olmayan bir özellik ise atiklik ve hızlı karar alma.. Türkiye'deki şirketlerin risk alabilme yetkinliği var ve cesur hareketler yapıyorlar..Fakat şunun altını çizmek gerekiyor; uluslararası sermayenin ve paranın sahibinin görmeye alışık olduğu bir yönetim performansı ve sistematiği var. Siz ne kadar uluslararası platformlarda şirketlerinizi tanıtabilirseniz değeriniz de o kadar artıyor.

Aile şirketleri operasyon anlamında, üretim anlamında, kapasite yaratma anlamında, istihdam yaratma anlamında gerçekten çok başarılılar, ancak iyi yönetim ve uluslararası en iyi uygulamalar kapsamında, iyi yönetişimi firmalarına entegre etmede ve iyi yönetim konusunda antrenman yapmamız gerekiyor.

Siz bir proje yapıyorsunuz "Best Managed Companies" ve 11 Kasım'da sonuçlarını açıklayacaksınız, en iyi yönetilen şirketi seçeceksiniz..Bu proje fikri nasıl ortaya çıktı? Neler hedefliyorsunuz?

Ali Çiçekli: Bu projeyi Türkiye'ye getirmekten gayet mutluyuz..2022 veya 2023 yılında Deloitte "Global Best Managed Company"leri yani dünyanın en iyi yönetilen şirketlerini seçecek. Eğer biz bu anlamda ülkemizdeki en iyi yönetilen şirketlerden bazılarını bu global programlarda nomine edersek ve tanıtabilirsek gerçekten ülkemizin aile şirketlerine bir değer katabileceğimizi düşünüyoruz.
Bizim için en önemli konu itibarlı bir iş programı olması; jürimizin de iş dünyasına ilham veren insanlardan oluştuğunu düşünüyoruz. Bu yıl jüri başkanımız Ümit Boyner Hanımefendi, Ali Sabancı, Hamdi Akın, Ebru Özdemir, Koç Üniversitesi Rektörü Ümran İnan, Buğra Koyuncu, Zeynep Bodur Hanımefendi, TÜRKONFED Başkanı hepsi bizim jürimiz..Bu programda biz bir ticari hedef gütmüyoruz, tamamıyla bir sosyal sorumluluk projesi.

Aile şirketlerinin sürdürülebilir olması için neler yapılmalı? Riskler neler?

Ali Çiçekli: Ülkemizde aile şirketlerinin en büyük sorunu ucuz finansman kaynaklarına ulaşım. Kısa vadede bilanço yapılarına baktığımız zaman genellikle borçlanmaya dayalı bir büyüme modeli ile büyümüş aile şirketleriyle karşılaşıyoruz. Özkaynak yapısının yeteri kadar güçlü olmadığı, borçlanma yapısının da Dövize dayalı olduğu noktalarda satış tarafı da TL bazlı olduğunda tabi sürdürülebilir bir performans göstermeniz çok zor. Kur dalgalanmalarından çok etkileniyorsunuz.

İkincisi strateji konusu; yani firmaların ne zaman hangi aksiyonları almaları konusunda desteğe ihtiyacı olduğu.. Aile şirketlerinin ömrünün kısa olmasının en büyük nedenlerinden birisi bu, kuşaklar arasındaki geçişte yönetim mekanizmalarını yeniden yapılandıramıyor olmaları.

Şirketlerde satın alma ve birleşmeler ne düzeyde? Türkiye'deki aile şirketlerinin de birçok yabancı ortakları var nasıl değerlendiriyorsunuz stratejik ortaklıklar her zaman daha cazip değil mi?

Ali Çiçekli: Özellikle stratejik ortaklıklarda finans gücünün yanında, know-how anlamında, uluslararası bir yapıya sahip kadroları kurma açısından, uluslararası iletişim kanallarını kullanmada çok güzel örneklerle karşılaşıyoruz. Stratejik ortaklıklar çok daha avantajlı.

Önümüzdeki dönem aile şirketleri için en önemli konu ne olacak?

Ali Çiçekli: Finansman ve nakit yönetimi anlamında iyi performans gösteren firmaların önümüzdeki dönemde rekabette öne çıkacaklar. Nakit yönetimi, bilanço yönetimi özellikle de kur yönetimi firmaların dikkat etmesi gereken konulardan..Benim naçizane aile şirketlerine tavsiyem, yönetim mekanizmalarına yatırım yapmaları, Ar-Ge, İnovasyon ve teknoloji konusuna odaklanmaları çünkü buradaki yatırımlar misliyle geri dönüyor.