Demirin Kullanım alanları
Demir, tum metaller icinde en cok kullanılandır ve tum dunyada uretilen metallerin ağırlıkca %95'ini oluşturur Duşuk fiyatı ve yuksek mukavemet ozellikleri demiri, otomotiv, gemi govdesi yapımı, ve binaların yapısal bileşeni olarak kullanımında vazgecilmez kılar Celik, en cok bilinen demir alaşımı olup, demirin diğer kullanım formları şunlardır:
* Pik demir: %4–%5 karbon ve değişen oranlarda katışkı (S, Si, P gibi) icerir Demir cevherinden dokme demir ve celiğe giden yolda bir ara urun olarak değerlendirilebilir
* Dokme demir: %2–%4 arasında karbon, %1 – %6 silisyum, ve az miktarda manganez icerir Pik demirde bulunan ve malzeme ozelliklerini olumsuz etkileyen, kukurt ve fosfor gibi katışkılar, kabul edilebilir seviyelere duşurulmuştur 1420–1470 K arasındaki ergime sıcaklığı, her iki bileşeninin ergime sıcaklığından daha duşuktur ve bu ozelliği ile demir ve karbon birlikte ısıtılmaları durumunda ilk ergiyen urun olur Mekanik ozellikleri, buyuk olcude, bileşiminde bulunan karbonun aldığı forma bağlıdır 'Beyaz' dokme demirlerde karbon sementit veya demir karbur şeklindedir Bu sert ve kırılgan bileşik, beyaz dokme demirleri sertleştirir fakat darbelere karşı dayanıksız kılar Ote yandan, 'gri' dokme demirlerde karbon, serbest ince grafit pulcukları halindedir ve bu da, keskin kenarlı grafit pulcuklarının gerilim arttırma karakterinden dolayı malzemeyi kırılgan yapar Gri dokme demirin daha yeni bir turu olan 'sunek demir'de ise, malzemenin tokluk ve mukavemetini arttırmak icin, dokme demirin az miktarda magnezyum ile muamele edilip grafit pulcuklarının şeklinin kuresel veya noduler hale donmesi sağlanır ,
* Karbon celiği: %04–%15 arasında karbon ile az miktarlarda manganez, kukurt, fosfor, ve silisyum icerir
* Dovulebilir dokme demir: %02 den daha az karbon icerir, tok ve dovulebilir bir urundur
* Alaşımlı celik: değişen miktarlarda karbonun yanı sıra, krom, vanadyum, molibden, nikel, tungsten gibi diğer metalleri de icerir ve daha cok yapısal alanlarda kullanılır Demircelik metalurjisindeki son gelişmeler, cok ceşitli mikroalaşımlandırılmış celiklerin ('HSLA' veya 'yuksek mukavemet, duşuk alaşım' celikleri) ortaya cıkmasına neden olmuştur Bu celik alaşımlarının en buyuk ozeliği, cok kucuk miktarlardaki alaşım elementi ilavesiyle cok yuksek mukavemet ve tokluğun elde edilebilmesidir
* Demir(III) oksit: bilgisayarlarda manyetik depolama unitelerinin yapımında kullanılır
Demir, tum metaller icinde en cok kullanılandır ve tum dunyada uretilen metallerin ağırlıkca %95'ini oluşturur Duşuk fiyatı ve yuksek mukavemet ozellikleri demiri, otomotiv, gemi govdesi yapımı, ve binaların yapısal bileşeni olarak kullanımında vazgecilmez kılar Celik, en cok bilinen demir alaşımı olup, demirin diğer kullanım formları şunlardır:
* Pik demir: %4–%5 karbon ve değişen oranlarda katışkı (S, Si, P gibi) icerir Demir cevherinden dokme demir ve celiğe giden yolda bir ara urun olarak değerlendirilebilir
* Dokme demir: %2–%4 arasında karbon, %1 – %6 silisyum, ve az miktarda manganez icerir Pik demirde bulunan ve malzeme ozelliklerini olumsuz etkileyen, kukurt ve fosfor gibi katışkılar, kabul edilebilir seviyelere duşurulmuştur 1420–1470 K arasındaki ergime sıcaklığı, her iki bileşeninin ergime sıcaklığından daha duşuktur ve bu ozelliği ile demir ve karbon birlikte ısıtılmaları durumunda ilk ergiyen urun olur Mekanik ozellikleri, buyuk olcude, bileşiminde bulunan karbonun aldığı forma bağlıdır 'Beyaz' dokme demirlerde karbon sementit veya demir karbur şeklindedir Bu sert ve kırılgan bileşik, beyaz dokme demirleri sertleştirir fakat darbelere karşı dayanıksız kılar Ote yandan, 'gri' dokme demirlerde karbon, serbest ince grafit pulcukları halindedir ve bu da, keskin kenarlı grafit pulcuklarının gerilim arttırma karakterinden dolayı malzemeyi kırılgan yapar Gri dokme demirin daha yeni bir turu olan 'sunek demir'de ise, malzemenin tokluk ve mukavemetini arttırmak icin, dokme demirin az miktarda magnezyum ile muamele edilip grafit pulcuklarının şeklinin kuresel veya noduler hale donmesi sağlanır ,
* Karbon celiği: %04–%15 arasında karbon ile az miktarlarda manganez, kukurt, fosfor, ve silisyum icerir
* Dovulebilir dokme demir: %02 den daha az karbon icerir, tok ve dovulebilir bir urundur
* Alaşımlı celik: değişen miktarlarda karbonun yanı sıra, krom, vanadyum, molibden, nikel, tungsten gibi diğer metalleri de icerir ve daha cok yapısal alanlarda kullanılır Demircelik metalurjisindeki son gelişmeler, cok ceşitli mikroalaşımlandırılmış celiklerin ('HSLA' veya 'yuksek mukavemet, duşuk alaşım' celikleri) ortaya cıkmasına neden olmuştur Bu celik alaşımlarının en buyuk ozeliği, cok kucuk miktarlardaki alaşım elementi ilavesiyle cok yuksek mukavemet ve tokluğun elde edilebilmesidir
* Demir(III) oksit: bilgisayarlarda manyetik depolama unitelerinin yapımında kullanılır