democritus kimdir hayatı atom hakkında teorisi görüşleri

Democritus kimdir hayatı atom hakkında teorisi görüşleri nelerdir?

Democritos (Demokrit)

Yunan filozofudur (MÖ 460370) Doğa filozoflarının sonuncusu olan Demokritos, Abdera'da doğdu Darı'da beş sene kalan ve Asya'yı her tarafında dolaşan Demokritos, farklı alanlara yönlendirilmiş bilginlerle, özellikle matematikçilerle arkadaşlık kurduktan sonradan Atina'ya dönerek kendisini tamamiyle felsefeye adamıştır

MÖ 420'ye dürüst Abdera'da kendi felsefe okulunu kurmuştur Mekanist ve atomcu bir maddeciliğe dayanan felsefesine tarafından doğa, bölünmez parçacıklar olan atomlardan oluşmuştur ve her şey sürekli hareket eden bu atomların çeşitli biçimlerde bir araya gelmelerinden oluşur; yani hiçbir şey hiçten doğmaz

Demokritos için, atom teorisinin öncüsüdür denebilir Demokritos'a kadar atomların devinimlerinin ardında hiçbir bilinçli gayeyoktur Doğa, ayrıntılarıyla mekanik bir şeydir Bu her şeyin rastlantısalbir biçimde oluştuğu anlamına gelmez, çünkü her şey doğanın değişmeyen yasalarını izler

Demokritos, olup biten her şeyin ardında bir doğallık, bir niçin olduğunu ileri sürüyordu Bir keresinde de, Pers ülkesine kral olmaktansa böyle bir doğal niçin keşfetmiş olmayı yeğlediğini söylemişti

Demokritos'a göre atom teorisi algılarımızı da açıklayabiliyordu Ona kadar algılayışımızın nedeni, atomların boşlukta hareket edişleriydi Ay'ı görmemizin nedeni Ay'ın atomlarınıngözümüze girmesiydi

Demokritos, insanlık tarihinin başlangıcını merak etmiş ve insanların önceleri hayvanlarınkine aynı bir yaşam sürdüklerini ileri sürmüştür Ona kadar zeki bir yaratık olan insanı, buluşlara yönelten zorunluluklardır ve millet ilerlemesonucu kültüre sahip olmuştur

DEMOKRİTOS

Demokritos ’un doğduğu yer İonia ’da Teos ( Urla ’nın güneyinde) olmalı Kendisine “Abderalı filozof deniyorsa da, olur ya de sonradan buraya gelip yerleşmiştirUzun yolculuklara çıkmış, tüm Yunanistan ’dan diğer, Darı ’ı, Anadolu ’yu, İran ’ı dolaşmış Yurdunda siyaset işlerine hiç karışmamış, köşesine çekilmiş bir alim hayatı yaşamış “Bir tanıtı bulmayı, Pers kralı olmaktan üstün tutarım dermiş İlkçağın en büyük doğa araştırıcısı sayılır

“Varolan ona göre de, meydana gelmemiştir, yok olmayacaktır, değişmezdir, her zaman kendi kendisiyle benzer kalır Fakat “varolanın dışında bundan başka “varolmayan, yani “haylazlık da, uzay da vardırUzay yüzünden “varolan, kendileri artık bölünmeyen, görülemeyen kılıklara (ideai) ayrılırBunlara da Demokritos atom (bölünemeyen) adını verir Atomlarda olabilen biricik değişim harekettir, yani yer değiştirmedir Atomların birbirlerinden ayrılmaları, yalnızca nitelik bakımındandır, yalnızca büyüklük, küçüklük, yer, düzence vb ayrılıklarıdır Onun için Demokritos atomlarda ( bu hakiki varlıklarda) renk, ses, sıcaklık, soğukluk vb niteliklerin bulunmadığını söyler Renkleri görmemiz, sesleri işitmemiz, sıcaklığı duyumlamamız, tatlıyı, acıyı tatmamız, ancak, bir duygu yanılmasıdır, bir “karanlık bilgidir Duyular, ana gerçeği, yani nesnelerin bundan böyle bölünemeyen son parçalarını (atomları) bilebilecek gibi belirgin değildirler Duyu bilgisi nesnelerin iç dokusunu, reel yapısını göremez, bunu fakat düşünen us kavrayabilir Fakat bunu söylemekle Demokritos, az önce düşünme ile kavrama, düşünülen dünya ile algılanan dünya aralarında ilkece bir ayrılık yapmıyor; bu ikisini birbirinden ayıran yalnız, keskinlik ve kesinlik dereceleridir

Demokritos Anaxagoras ’ın anlayışı ile savaşarak, onun teleolojik izah etme denemesi karşısına fazla emin bir mekanist görüşü koyar: Âlem sadece atomların çarpışmaları ve birbirleri üzerindeki basınçları ile oluşmuştur; evrendeki oluşa emin bir yükümlülük egemendir; bütün olup bitenler, nedenlerden zorunlu olarak meydana gelmişlerdir Böylece Demokritos, Anaxagoras ’ın öğretisinde belirir gibi olan erek (telos) kavramını kabul etmediği gibi, tesadüf kavramını da açık olarak reddeder: Rastlantının sözünü etmemiz yalnız bilgisizliğimizden ileri gelir; bir olayın nedenini bilmedik mi, bunu rastlantıyla açıklamaya kalkışırız

Bu görüşüyle de Demokritos mekanist bir doğa biliminin temellerinin atmış oluyordu

Demokritos “ hakiki, atomlar ve atomların hareketleridir öğretisini ruhu açıklamada da kullanır Mesela, algılama ile düşünme, bu iki ruh olayı ona göre vücudumuzdaki atomların en incesi, en hafif ve en düzü olan alev atomlarının( bunlar vücudu sıcak tutarlar, hareketli, dolayısıyla canlı kılarlar) bir hareketidir Bu da dobra dobra materialist bir anlayıştır Yine De Demokritos ’tan önceki filozoflar da “varolanı, sırası gelmişken ruhu da, cisimsel saymakla materialisttirler, lakin Demokritos ’unki çok bilinçli bir materializm

Demokritos ’un etik öğretisi de doğa felsefesine dayanır Kalan çoğu fragment ’den, onun “içten bir yaşayışın dayanakları nedir? sorusunu, kendisinden önceki felsefede bulamadığımız bir ölçüde araştırdığını görüyoruz Bu bakımdan Demokritos bir geçit döneminin düşünürüdür Ondan önce kosmos (doğa) sorunu üstünde durulmuştu: Demokritos ’ta ise insan hayatı ile ilgili sorunlar, kosmos sorunu kadar yer almışlardır Nitekim Yunan felsefesinin bundan sonraki dönemi de insan ile ilgili sorunları ele alacaktır

Demokritos ’a göre duygular ile istekler de ateş atomlarının hareketleridir Bu hareketler sakin, ölçülü iseler insanı mutlu yaparlar, fazla kızışık iseler mutsuzluk yaratırlar Onun için mutluluk, ruhun dinginliğidir Demokritos ruhun bu durumuna euthymia (ruhun iyi durumda olması) diyor Euthymia ’yı insan eylemlerinin son ereği yaptığı için, Demokritos, bundan daha sonra Yunan ethiğinde bir kavrayış olacak olan eudaiminizm ’in ( mutçuluğun) kurucusu sayılabilir

Demokritos ’un eudaimonizmi çok pak ve asilzade Mutluluğa erişmek isteyen, yararına olanla olmayanı ayırt etmeyi bilmelidir Bunun ölçüsünü de insan, tutku ve acı duygularında bulabilir, yalnız, göreli olarak iyi olanla, mutlak olarak iyi olanı ayırmayı da bilmelidir Göreceli olarak iyi olanla, mutlak olarak iyi olanı ayırmayı da bilmelidir Göreli olarak iyi olanlar: fizikiduyusal sevinçler, çekicilik, itibar ve zenginlik gibi şeylerdir Mutlak iyi ise, ruhun iyi bir durumda bulunmasıdır (euthymia) Ruh böyle bir durumda olunca, insan yalnız iyi olandan mutluluk duyar, kötüyü yapmak şöyle dursun, istemez bile İnsanın ahlakça değerinin ölçüsü, düşünüşüdür İnsan dışarıdan bağımsız olarak, sevinçlerini kendisinden devşirebilecek durumda olmalıdır mutlu olmak için yapılacak şey, ruh dinginliğine erişmek, bunun için de her türlü sarsıcı tutkulardan, duygulanımlardan kaçınmaktır Demokritos bu duruma en iyi bilgelikte varılacağı kanısındadır

Demokritos, astronomide Pythagorasçıları bir yana bırakırsak, gelişmenin en yüksek noktasıdır Ama Demokritos, öbür yanlamasına, doğadan fazla insanla ilgilenen yeni bir gelişmenin, insan sorunu üzerinde duran bir düşünürler topluluğunun da çağdaşıdır Bu düşünürlere de Sofistler adı verilir *