Deneme suresi nedir

Deneme suresi bir işcinin işyerine ve işine uyum sağlayıp sağlayamayacağının anlaşılması icin gecen suredir Ancak bunun sigortayla bir ilgisi yoktur Patronlar işcileri sigortasız calıştırmak icin “Hele bir deneme suresini gorelim de ona gore derler Patronların bu tutumu yasa dışıdır ve işcileri kandırmak ve oyalamak icindir 2 aylık bir iş icin bile bir işyerine girseniz patron yine sizi işe girmeden 1 gun once SSK’ya bildirmek ve sigortalı calıştırmak zorundadır

Tecrubesiz bircok kişinin karşılaştığı sorunlardan biri de işverenin ‘deneme suresi’ kavramından anladığı ‘dolandırma suresi’dir

Deneme suresi’, sadece birkac goruşmede verecekleri karar konusunda emin olamayan calışan ve işverenin birbirini calışma ortamında tanıyabilmeleri ve sonunda birlikte calışmaya devam edip etmeyecekleri kararını alacakları suredir ve her iki taraf icin de son derece makul bir istektir Bu sure icin odenecek maaşın, işe devam halinde odenecek maaştan daha duşuk olması da makuldur Fakat, oncelikle bu surenin goruşme sırasında adı konulmalıdır Genellikle bir ay civarında surer Bu surenin adının ‘deneme’ olması, calışanın o donemde yaptığı işlerin musvedde olduğu veya calışan henuz kadrolu olmadığından calışmalarının maddi karşılığını almamasının normal bir durum olduğu anlamına gelmez Cağımızda en değerli şey zamandır ve iş dunyasında harcanan emek ve zamanın karşılığı belli bir ucretle odenir Yani ‘deneme işvereninizin’ yaptığınız calışmalara herhangi bir karşılık vermeksizin size, ‘deneme suresinde yaptığın işi beğenmedim sana hayatta başarılar’ diyerek işin icinden sıyrılması ne insan ne iş ahlakına yakışır Ne var ki bu tarz bir işverenin zaten davranışlarını bu kriterlere uydurmaya calışmak gibi bir kaygısı yoktur Bu nedenle calışanın konuya ahlaksal değil hukuksal acıdan yaklaşması gerekir Hukuksal bir yaklaşım icinse delil yani belge, yani sozleşme şarttır

Zaten genellikle bu yollardan hicbiri kurnaz işveren icin, elinizdeki sozleşme kağıdınızla maliyeye, sosyal sigortalar kurumuna veya ticaret odasına yapacağınız şikayetlerden daha caydırıcı olmaz Lutfen gunumuzde ozellikle kucuk caplı şirketlerde somurulmesi kuvvetle muhtemel haklarınızı koruma altına alacak boyle bir anlaşma yapmayı cok da gerekli olmayan ufak bir ayrıntı gibi gormeyin ve en azından boyle bir bilincin oluşmasına katkıda bulunun

Anlaşma sırasında dikkatten kacırılmaması gereken şey zamanlamalardır Calışmaya başladığınızda

1 İşverenin diğer calışanlarla ilişkisini gozlemleyin,
2 Daha once benzer ornekler yaşanmış mı araştırın
3 Size verilen soz ve taahhutler yerine geliyor mu? bakın
4 Mesleğiniz acısından orada bulunmak size fayda sağlıyor mu? değerlendirin
5 Stajyer calıştırmak şirketin genel alışkanlığı mı? gozlemleyin
6 faaliyetleri modern ve profesyonel olarak mı yapılıyor yoksa aşırmalara goz yumuluyor mu? gozlemleyin
7 Mesai saatleri herkes acısından nasıl? şİkayet konusu oluyor mu? Diğer calışanlar bu konuda neler duşunuyor
8 Siz hangi gorev tanımıyla işe girdiğinizi bir kağıda yazın Sizden bu tanıma uymayan neler isteniyor her akşam belirleyin
9 Toplantılara yeterince ve gercekci olarak katılıyor musunuz? Duşuncelerinize karşı tepkiler nasıl? veya duşunce one surebiliyor musunuz?
10 İlk anlaşma sureniz dolduğunda hic bir koşulda gecirmeden konuyla ilgili kişiyle yeni donemi konuşun
11 Anlaşma sureniz sonunda mırın kırın ediliyor mu? Yetersizlik vb şeyler soyleniyor mu?,
12 bir donem daha bu şekilde devam etmeniz oneriliyor mu?

Bu değerlendirme kriterlerinde sizce gercekleşen şeyler var ise bir dakika bile gecirmeden o işyerine veda edin Bunun sizin kimliğinize ve iş yaşamınıza paradan daha onemli katkıları olacaktır Belirlenen gunde mutlaka ilgili kişiyle konuşun Siz o işyerinin belirlenen gun sonunda calışanı olmaktan cıkıyorsunuz Bu nedenle net bir şekilde yeni donem icin konuşabilirsiniz

Son olarak işyeri ile ilgili şikayetlerinizi, işyerinde calışanlarla, internet siteleri ile vb yerlerde paylaşmayın kimliğinizin gelişmesi icin bir ders aldığınızı duşunun bir daha ki anlaşmanızı daha sağlam yapın

İşyeri sizi kendi ortamı icin yetersiz bulabilir, uzulmeyin Onemli olan bunu zamanında sizinle paylaşmasıdır Siz yolunuza devam edin

Butun bu gozlemleri yapmıyorsanız, gereklerini yerine getirmiyorsanız siz o işyerinde problem yaşamaya hazırsınız demektir

506 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR KANUNUNDA “DENEME SURESİ UYGULAMASI YOKTUR
Denetim esnasında, yeni işe alınan işcilerin sigorta girişinin yapılmaması işyerlerinde sık karşılaşılan bir uygulamadır Nedeni ise işverenlerin halen “Deneme Suresi hakkımızı kullanıyoruz yonundeki yanlış bilgileridir
Sosyal Sigortalar Kanununda “Deneme Suresi uygulaması yoktur Yasa hukmu gereği; Calıştırılanlar, işe alınmalarıyla, kendiliğinden “sigortalı olurlar Sigortalılar ile bunların işverenleri hakkında sigorta hak ve yukumleri sigortalının işe alındığı tarihten başlar Bu suretle sigortalı olmak hak ve yukumunden kacınılamaz ve vazgecilemez Sozleşmelere, sosyal sigorta yardım ve yukumlerini azaltmak veya başkasına devretmek yolunda hukumler konulamaz
Sosyal Sigortalar Kanunu “İşveren, calıştıracağı kimseleri, işe başlatmadan once orneği Kurumca hazırlanacak işe giriş bildirgeleriyle Kurum’a doğrudan bildirmekle veya bu belgeleri iadelitaahhutlu olarak gondermekle yukumludur İnşaat işyerlerinde işe başlatılacak kimseler icin işe başlatıldığı gun Kuruma veya iadelitaahhutlu olarak postaya verilen işe giriş bildirgeleri ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilen işyerlerinde işe alınan işciler icin en gec bir ay icinde Kurum’a verilen veya iadeli taahhutlu olarak gonderilen işe giriş bildirgeleri de suresi icinde verilmiş sayılır
Calıştırılanların deneme suresi diye SSK’ya bildirilmemesi durumunda asgari ucrete endeksli idari para cezaları uygulanacaktır 2006 yılında uygulanacak idari para cezası (SSK işe giriş bildirgesinin yasal suresi icinde verilmemesi halinde) her bir işci icin 531 YTL ‘dır
Deneme suresi 4857 sayılı İş Kanununda duzenlenmiştirYasal duzenleme gereği; Taraflarca iş sozleşmesine bir deneme kaydı konulduğunda, bunun suresi en cok iki ay olabilir Ancak deneme suresi toplu iş sozleşmeleriyle dort aya kadar uzatılabilir Deneme suresi icinde taraflar iş sozleşmesini bildirim suresine gerek olmaksızın ve tazminatsız feshedebilir İşcinin calıştığı gunler icin ucret ve diğer hakları saklıdır
Deneme Suresinin Niteliği;
1 İşe yeni başlayan işcinin işyeri ve calışma koşullarına alışabilmesi, cevresinde uyum sağlayabilmesi; İşvereninde işcinin mesleki yeteneğini, iş disiplinini ve diğer ozelliklerini oğrenebilmesi icin yasa deneme suresi adı altında duzenleme getirmiştir
2 İş sozleşmesinde taraflar (işciişveren) deneme suresi belirleyipbelirlememekte serbesttir İş Kanunu taraflara boyle bir zorunluluk getirmiş değildir Yapılan her hizmet sozleşmesinde deneme suresinin varlığından soz edilemez İşcinin, işe yeni alınmış olması deneme suresinin varlığı icin bir delil sayılmaz ve taraflarca boyle şartın kabul edildiği anlamına gelmez
3 İşci ve işveren kendi aralarında yapacakları bir anlaşma ile deneme suresini daha kısa tutabilirlerAncak kanunda belirtilen sureyi aşamazlar Kanunda belirtilen yasal sınırların ustundeki deneme suresi gecersiz olur
4 Deneme suresinin başlangıcı iş sozleşmesinin yapıldığı gun değil, işcinin işe fiilen başladığı gundur Deneme suresi başladıktan sonra işcinin hastalanması veya calışamaması gibi benzer nedenler kanaatimce deneme suresini, amacına ulaşmadığı gerekcesiyle keser Kesen sure kadar, deneme suresi uzatılabilir Ancak tarafların sozleşmeye bu hususta ilave bir madde eklemesi gerekir
5 Hizmet sozleşmesinde deneme suresinin bulunması tarafların işci ve işveren niteliğini etkilemez İş Kanunu hukumlerinin uygulanmasına engel olmaz Deneme suresi icinde işcinin sigortası yaptırılmak zorundadır
6 Deneme suresi sozlu olarak da belirlenebilir ancak bu hususun taraflarca ispatı zordur İspat edilememesi halinde iş sozleşmesinin belirsiz sureli yapıldığı sonucuna varılması gerekir Boyle bir durumda hizmet akdi, bildirim oneli ve tazminat şartlarına uyularak feshedilebilir