Diş implantları, diş protezi için öngörülebilir, tesirli ve sağlıklı bir usul sunarken, doğal diş yapısını da en uygun taklit eden tedavi pratiklerindendir. Diş implantları büsbütün dişsiz ve kısmi dişsiz hastalara da doğal dişler ile sahip oldukları fonksiyon ve estetiği sağlar. Diş implantları hastalara alışılagelmiş çiğneme işlevini geri kazandırmasının yanında; hastaların estetiğini, konuşma rahatlığını ve gülüşünü kazanmalarını sağlar. Orofasiyal ağrısı olan hastalarda ağrılı semptomları çözebilir, yüz estetiğini ve görünümünü güzelleştirebilir. Dişsiz hastaların yapılan diş implantları sonrasında kendilerine daha yüksek öz hürmet ve refah duygusu kazandıkları aşikardır. İmplantların diş tedavisinde kullanılmasının yanı sıra çene yüz yerinde defekti olan hastalarda da kulak, burun, göz ve öbür maksillofasiyal defektlerin mahallini almak için klinik tatbikleri mevcuttur. Ayrıyeten konjenital, travmatik ve gelişimsel oral kusurlarda implant pratikleri ile tedavi edilebilir. Özetle implant pratiğinin geniş bir klinik pratiği mevcuttur.
Diş İmplant Tatbiklerinin Biyolojisi
Osseointegrasyon implant yerleşiminin birincil hedefidir. Osseointegrasyon, canlı kemik ile implant yüzeyi arasında hiçbir yumuşak doku olmaksızın direkt temas ile oluşan yapısal ve fonksiyonel temas olarak tanımlanabilir. Klinik olarak ise osseoeintegrasyon, bir implantın kemikte asemptomatik sert fiksasyonu ile oklüzal kuvvetlere dayanma kabiliyeti olarak tanımlanabilir. İmplant tatbikinin birinci çalışmaları 1952 yılında Brånemark tarafından kemik iliği güzelleşmesinin mikroskopik incelenmesi ile atılmıştır. İmplant bilimi, nanoteknoloji ve biyoteknolojideki gelişmeler; kemik-implant temasının daha uygun anlaşılması ve yıllar uzunluğu yapılan implant vakalarından gelen geri bildirimler ile değerli bir yol almıştır. Geliştirilmiş görüntüleme teknikleri diş implant pratiği için tanıya yardımcı olurken; implant geometrilerinin, yüzeylerinin çeşitliliği ve çeşitli cerrahi tekniklerin gelişmesi ile birlikte birçok hastaya diş implantı uygulanması mümkündür.
Diş İmplant Tedavisi İçin Gerekli Koşullar
Dental implant ile temas eden kemiğin hacmi ve kalitesi implantın operasyon ahir primer stabilitesini belirler ve bu primer stabilite osteointegrasyon için büyük ehemmiyet taşır. İmplant yüzeyinde kemiğin oluşması için bu stabilitenin sürdürülmesi gerekir. İmplantın immobilitesi başarılı osseoeintegrasyon için mecburidir. İmplantlar, mevcut kemik stabilitesine ve kalitesine bağlı olarak aşamalı bir cerrahi plan kullanılarak yerleştirilebilir. Tek aşamalı bir implant operasyonu ehil primer stabilite gerektirir ve çabucak yüklenebilir. 2 aşamalı bir implant operasyonunda ise, implant kemik içerisine yerleştirilir ve başlangıçtaki stabilite ehliyetli olmadığında implantın yüzeyinde kemik oluşması için beklenmesi gerekir. 3 ila 4 ayda cerrahi güzelleşme tamamlandıktan sonra diş protez aşamasına geçilir. Dental implantın etrafında bulunan yumuşak doku kalınlığı implantın uzun periyot muvaffakiyetinde ve estetik olarak büyük değer taşır. Yumuşak doku bağ dokusu ve epitel dokusundan oluşur.
Diş İmplant Tedavisinin Biyomekaniği
Münasebetli kemiğe yerleştirilmiş diş implantlarının uzun vadeli başarısı restoratif biyomekanik faktörlere bağlıdır. Kemik ile yerinde osseointegrasyonu tamamlamış implantın yük taşıma kapasitesi, işlev sırasında beklenen yükten daha büyük olmalıdır. İmplant üzerine gelen yük taşıma kapasitesini aştığında biyolojik ve mekanik sorunlar meydana gelebilir. Mekanik meseleler implant yapısında yahut diş protez üst yapısnda meydana gelen kırıklar olarak kendini gösterir. Biyolojik sorunlar ise implant-diş ilişki yüzeyinde kemik kaybı ile kendini gösterir. İmplant muhitindeki kemik kaybı, biyolojik zayıflığın erken bir göstergesi olabilir. Kemik kaybı tüm implantın etrafında ilerleyerek tam biyolojik başarısızlığa ve implant kaybına neden olabilir. İmplantların sayısı ve büyüklüğü, kemik implant arayüzünün hacmi ve kalitesi üzere birçok faktör, dental implantların taşıma kapasitesini belirler.
Diş İmplant Tedavisi İçin Hastanın Medikal Hikayesi ve Risk Değerlendirmesi
İmplant pratiği yapılacak olan her hastanın kapsamlı bir tıbbi hikayesi alınmalı ve ayrıntılı olarak belgelendirilmelidir. Cerrah, elde edilen doneleri incelemeli ve ilgili bulguları implant adayı ile bir görüşme yaparak değerlendirmelidir. Dental implant adayının umum sıhhat durumunu tam olarak anlamak, hastanın prosedürü tolere etme ve olumlu bir prognozla düzgünleşme yeteneğini pahalandırmak için kritik kıymete sahiptir.
Diş İmplant Yapılması Mütenasip Olmayan Hasta Öbeği
- Akut hastalık durumu
- İmplant alanında geniş bir anomali yahut defekt varlığı
- Denetim altında olmayan metabolik hastalık varlığı
- Kemik yahut yumuşak dokuda mevcut enfeksiyon ve patoloji durumu
Diş İmplant Yapılması Göreceli Olarak Tutarlı Olmayan yahut İmplant Pratiği Öncesi Detaylı Kıymetlendirilmesi Gereken Hasta Öbeği
- Diyabet (Şeker hastalığı)
- Osteoporoz (Kemik erimesi)
- Parafonksiyonel alışkanlıkları olanlar
- HIV
- Bifosfonat türevi ilaç kullanan hastalar
- Kemoterapi
- Baş ve boyun ortamından radyoterapi almış hastalar
- Davranışsal, nörolojik yahut psikiyatrik bozukluğu olanlar
Diş İmplant Tedavisi İçin Umumî Ağız ve Diş Durumunun Kıymetlendirilmesi
İmplant pratiği yapılacak olan hastanın kapsamlı bir ağız muayenesi yapılmalıdır. Hastaların dental geçmişi hakkındaki haberler, implant tedavisi için hasta motivasyonu ve adaylığı hakkında fikir verebilir. Diş implant yerleşimi ile ilgili sert ve yumuşak dokuyu pahalandıran bir oral muayene zaruridir. Bir klinisyen, mevcut diş ve protezleri, periodontal sıhhati, ağız hijyenini, vestibüler derinlikleri, çene bağlantılarını, interark boşluklarını ve maksimum insizal açıklığını incelemelidir. Ek olarak, klinisyen oklüzyon yüzeylerinde aşınma yüzeylerini gözlemleyerek diş sıkma ve gıcırdatma da dahil olmak üzere parafonksiyonel alışkanlıkları incelemelidir. Dişsiz sırtların yüksekliği ve genişliği implant pratiği için değerlendirilmelidir. Yumuşak doku titizlikle incelenmeli; klinik biyotip ve keratinizasyon nahiyeleri, fazlalık yerleri, yumuşak doku mobilitesi ve mümkün patoloji varlığı kıymetlendirilmek zorundadır.
Diş İmplant Tedavisi İçin Radyografik İnceleme
İmplant tedavisi için radyografik inceleme standart periapikal, okluzal ve panoramik sinemalar üzere 2 boyutlu görüntüleme cihazları ile yapılabildiği üzere; bilgisayarlı tomografi üzere 3 boyutlu tomografi cihazları ile daha kapsamlı tedavi planlaması da yapılabilir. İmplant tedavisinde radyografik görüntüleme 3 aşamada kullanılır:
1. aşama:
Cerrahi öncesi görüntüleme ile mevcut kemiğin kalitesi, implant yerlerinde rastgele bir patoloji varlığı yahut yokluğu kıymetlendirilir.
2. aşama:
Cerrahi süreç aşamasında görüntüleme alınarak implantın durumu ve konumu kıymetlendirilir.
Üçüncü aşama:
Osseointegrasyon aşaması ahir yahut protez tatbikinden sonra alınan radyografiler ile implantın fonksiyonu ve diş-implant ilişkisi kıymetlendirilir.
Diş İmplant Pratiği İçin Kâfi Bölgesel Kriterler Olmadığında Uygulanan Tedaviler
İmplant tatbikinin yapılabilmesi için kâfi yumuşak doku ve sert doku olmadığı durumlarda kesim kıymetlendirilerek tutarlı alan yaratılabilmesi için tedavi planları oluşturulur ve bu tedavi planları hasta ile bir arada kıymetlendirilerek en münâsib tedaviye karar verilir.
İmplant pratiği için yerinde alan olmadığı durumlarda uygulanan en önemli tedaviler:
- Alveoloplasti
- Yumuşak doku greft pratiği
- İmplant üstü protez prodüksiyonunda değişiklik
- İmplant dışında farklı diş protez alternatiflerini pahalandırmak
- Ortodontik tedavi
- Otojen greft pratiği
- Distraksiyon osteogenezis
Diş İmplant Tatbiklerinin Biyolojisi
Osseointegrasyon implant yerleşiminin birincil hedefidir. Osseointegrasyon, canlı kemik ile implant yüzeyi arasında hiçbir yumuşak doku olmaksızın direkt temas ile oluşan yapısal ve fonksiyonel temas olarak tanımlanabilir. Klinik olarak ise osseoeintegrasyon, bir implantın kemikte asemptomatik sert fiksasyonu ile oklüzal kuvvetlere dayanma kabiliyeti olarak tanımlanabilir. İmplant tatbikinin birinci çalışmaları 1952 yılında Brånemark tarafından kemik iliği güzelleşmesinin mikroskopik incelenmesi ile atılmıştır. İmplant bilimi, nanoteknoloji ve biyoteknolojideki gelişmeler; kemik-implant temasının daha uygun anlaşılması ve yıllar uzunluğu yapılan implant vakalarından gelen geri bildirimler ile değerli bir yol almıştır. Geliştirilmiş görüntüleme teknikleri diş implant pratiği için tanıya yardımcı olurken; implant geometrilerinin, yüzeylerinin çeşitliliği ve çeşitli cerrahi tekniklerin gelişmesi ile birlikte birçok hastaya diş implantı uygulanması mümkündür.
Diş İmplant Tedavisi İçin Gerekli Koşullar
Dental implant ile temas eden kemiğin hacmi ve kalitesi implantın operasyon ahir primer stabilitesini belirler ve bu primer stabilite osteointegrasyon için büyük ehemmiyet taşır. İmplant yüzeyinde kemiğin oluşması için bu stabilitenin sürdürülmesi gerekir. İmplantın immobilitesi başarılı osseoeintegrasyon için mecburidir. İmplantlar, mevcut kemik stabilitesine ve kalitesine bağlı olarak aşamalı bir cerrahi plan kullanılarak yerleştirilebilir. Tek aşamalı bir implant operasyonu ehil primer stabilite gerektirir ve çabucak yüklenebilir. 2 aşamalı bir implant operasyonunda ise, implant kemik içerisine yerleştirilir ve başlangıçtaki stabilite ehliyetli olmadığında implantın yüzeyinde kemik oluşması için beklenmesi gerekir. 3 ila 4 ayda cerrahi güzelleşme tamamlandıktan sonra diş protez aşamasına geçilir. Dental implantın etrafında bulunan yumuşak doku kalınlığı implantın uzun periyot muvaffakiyetinde ve estetik olarak büyük değer taşır. Yumuşak doku bağ dokusu ve epitel dokusundan oluşur.
Diş İmplant Tedavisinin Biyomekaniği
Münasebetli kemiğe yerleştirilmiş diş implantlarının uzun vadeli başarısı restoratif biyomekanik faktörlere bağlıdır. Kemik ile yerinde osseointegrasyonu tamamlamış implantın yük taşıma kapasitesi, işlev sırasında beklenen yükten daha büyük olmalıdır. İmplant üzerine gelen yük taşıma kapasitesini aştığında biyolojik ve mekanik sorunlar meydana gelebilir. Mekanik meseleler implant yapısında yahut diş protez üst yapısnda meydana gelen kırıklar olarak kendini gösterir. Biyolojik sorunlar ise implant-diş ilişki yüzeyinde kemik kaybı ile kendini gösterir. İmplant muhitindeki kemik kaybı, biyolojik zayıflığın erken bir göstergesi olabilir. Kemik kaybı tüm implantın etrafında ilerleyerek tam biyolojik başarısızlığa ve implant kaybına neden olabilir. İmplantların sayısı ve büyüklüğü, kemik implant arayüzünün hacmi ve kalitesi üzere birçok faktör, dental implantların taşıma kapasitesini belirler.
Diş İmplant Tedavisi İçin Hastanın Medikal Hikayesi ve Risk Değerlendirmesi
İmplant pratiği yapılacak olan her hastanın kapsamlı bir tıbbi hikayesi alınmalı ve ayrıntılı olarak belgelendirilmelidir. Cerrah, elde edilen doneleri incelemeli ve ilgili bulguları implant adayı ile bir görüşme yaparak değerlendirmelidir. Dental implant adayının umum sıhhat durumunu tam olarak anlamak, hastanın prosedürü tolere etme ve olumlu bir prognozla düzgünleşme yeteneğini pahalandırmak için kritik kıymete sahiptir.
Diş İmplant Yapılması Mütenasip Olmayan Hasta Öbeği
- Akut hastalık durumu
- İmplant alanında geniş bir anomali yahut defekt varlığı
- Denetim altında olmayan metabolik hastalık varlığı
- Kemik yahut yumuşak dokuda mevcut enfeksiyon ve patoloji durumu
Diş İmplant Yapılması Göreceli Olarak Tutarlı Olmayan yahut İmplant Pratiği Öncesi Detaylı Kıymetlendirilmesi Gereken Hasta Öbeği
- Diyabet (Şeker hastalığı)
- Osteoporoz (Kemik erimesi)
- Parafonksiyonel alışkanlıkları olanlar
- HIV
- Bifosfonat türevi ilaç kullanan hastalar
- Kemoterapi
- Baş ve boyun ortamından radyoterapi almış hastalar
- Davranışsal, nörolojik yahut psikiyatrik bozukluğu olanlar
Diş İmplant Tedavisi İçin Umumî Ağız ve Diş Durumunun Kıymetlendirilmesi
İmplant pratiği yapılacak olan hastanın kapsamlı bir ağız muayenesi yapılmalıdır. Hastaların dental geçmişi hakkındaki haberler, implant tedavisi için hasta motivasyonu ve adaylığı hakkında fikir verebilir. Diş implant yerleşimi ile ilgili sert ve yumuşak dokuyu pahalandıran bir oral muayene zaruridir. Bir klinisyen, mevcut diş ve protezleri, periodontal sıhhati, ağız hijyenini, vestibüler derinlikleri, çene bağlantılarını, interark boşluklarını ve maksimum insizal açıklığını incelemelidir. Ek olarak, klinisyen oklüzyon yüzeylerinde aşınma yüzeylerini gözlemleyerek diş sıkma ve gıcırdatma da dahil olmak üzere parafonksiyonel alışkanlıkları incelemelidir. Dişsiz sırtların yüksekliği ve genişliği implant pratiği için değerlendirilmelidir. Yumuşak doku titizlikle incelenmeli; klinik biyotip ve keratinizasyon nahiyeleri, fazlalık yerleri, yumuşak doku mobilitesi ve mümkün patoloji varlığı kıymetlendirilmek zorundadır.
Diş İmplant Tedavisi İçin Radyografik İnceleme
İmplant tedavisi için radyografik inceleme standart periapikal, okluzal ve panoramik sinemalar üzere 2 boyutlu görüntüleme cihazları ile yapılabildiği üzere; bilgisayarlı tomografi üzere 3 boyutlu tomografi cihazları ile daha kapsamlı tedavi planlaması da yapılabilir. İmplant tedavisinde radyografik görüntüleme 3 aşamada kullanılır:
1. aşama:
Cerrahi öncesi görüntüleme ile mevcut kemiğin kalitesi, implant yerlerinde rastgele bir patoloji varlığı yahut yokluğu kıymetlendirilir.
2. aşama:
Cerrahi süreç aşamasında görüntüleme alınarak implantın durumu ve konumu kıymetlendirilir.
Üçüncü aşama:
Osseointegrasyon aşaması ahir yahut protez tatbikinden sonra alınan radyografiler ile implantın fonksiyonu ve diş-implant ilişkisi kıymetlendirilir.
Diş İmplant Pratiği İçin Kâfi Bölgesel Kriterler Olmadığında Uygulanan Tedaviler
İmplant tatbikinin yapılabilmesi için kâfi yumuşak doku ve sert doku olmadığı durumlarda kesim kıymetlendirilerek tutarlı alan yaratılabilmesi için tedavi planları oluşturulur ve bu tedavi planları hasta ile bir arada kıymetlendirilerek en münâsib tedaviye karar verilir.
İmplant pratiği için yerinde alan olmadığı durumlarda uygulanan en önemli tedaviler:
- Alveoloplasti
- Yumuşak doku greft pratiği
- İmplant üstü protez prodüksiyonunda değişiklik
- İmplant dışında farklı diş protez alternatiflerini pahalandırmak
- Ortodontik tedavi
- Otojen greft pratiği
- Distraksiyon osteogenezis
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.