Depo 33 TL ucuzladı! Akaryakıtta gizli zam endişesi

Koronavirüs salgınının tesiriyle motorin ve akaryakıta gelen 55-60 kuruşluk indirim artırımlardan bunalan vatandaşı sevindirirken, Maliye için hiç hesapta olmayan vergi kaybına neden oldu.

Fiyatlar bu seviyede devam ettiği sürece Maliye her gün akaryakıt ve motorinde litre başına 9'ar kuruş olmak üzere toplamda 8.3 milyon lira daha az vergi geliri elde edecek.

Şubat sonundaki 34 kuruşluk indirime 18 kuruşluk Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) artırımıyla karşılık veren Maliye'nin, ucuzluğun devam etmesi halinde yine ÖTV artışına gidebileceğinden korkuluyor.

DEPO 33 TL UCUZLADI

Dünya petrol tüketiminin azalmasına bağlı olarak evvelki gün yurt içi akaryakıt fiyatlarında 60, motorin fiyatlarında 55 kuruşluk indirim depoların 33 ila 36 lira daha ucuza dolmasını sağlayacak. İndirim sayesinde motorin kullananların cebinden günlük yaklaşık 45.5 milyon lira, akaryakıt kullananların cebinden de 500 bin lira olmak üzere toplamda 46 milyon lira daha az para çıkacak. Halkın elde ettiği günlük 46 milyon liralık bu tasarrufun 37.7 milyon lirası petrol üreticileri ve şirketlerinden, 8.3 milyon lirası da Maliye'nin KDV kaybından geliyor.



Akaryakıt üzerinden ÖTV ve KDV olmak üzere iki farklı vergi alınıyor. Her bir litrede akaryakıttan 2.52 TL, motorinde 2.05 TL maktu ÖTV alınıyor. Fiyatlar yükselse de düşse de ÖTV ölçüsü hiç değişmiyor. ÖTV'li fiyat üzerinden alınan yüzde 18'lik KDV ise fiyat artış ve azalışlarından direkt etkileniyor. Fiyatlar arttıkça KDV geliri artıyor, düştükçe azalıyor. En son motorine 55 kuruş, akaryakıta 60 kuruş gelince ÖTV yükü değişmedi lakin KDV yükü hem akaryakıt hem de motorinde 9'ar kuruş azaldı. Günlük motorin ve akaryakıt tüketimi dikkate alındığında bu kuruşluk kayıp günlük toplam KDV gelirini 8.3 milyon lira düşürdü.

ÖTV ARTIRIMI OLUR

Devasa vergi gelirleri içinde bu meblağ küçük üzere görünse de fiyatların bu düzeylerde kalması halinde kayıp ayda 250 milyon liraya çıkacak. Kamu harcamalarını finanse etmekte zorlanan Maliye'nin bu büyüklükteki bir kayba müsaade vermeyeceği, bunun örneğini de şubat sonundaki ÖTV artırımıyla gösterdiği belirtiliyor. Maliye en son 29 Şubat'ta motorin ve akaryakıta gelen 34 kuruşluk indirimin neden olacağı KDV kaybını ortadan kaldırmak için ÖTV'yi 15 kuruş artırmış, KDV dahil vergi artırımı 18 kuruşu bulmuştu. Böylelikle 34 kuruşluk indirim artırım yüzünden pompaya 16 kuruş yansımıştı. Son indirimle motorindeki vergi yükü yüzde 48'den yüzde 51'e, akaryakıtta ise yüzde 53.2'den yüzde 57'ye çıktı.

Tavan yükselebilir



Fiyatların bu düzeyde uzun mühlet kalması ya da yeni bir indirimin gelmesi halinde ÖTV'ye yeni bir artırım yapılmasının sürpriz olmayacağı tabir ediliyor. ÖTV'nin arttırılması birebir vakitte KDV'yi de yükselttiği için fiyatlara ikili artırım olarak yansıyor.

İktidar, kur artışının da tesiriyle fevkalâde artırımlar yaşanan akaryakıt fiyatlarını frenleyebilmek için eşelmobil sistemine geçmiş ve ÖTV'yi sabitlemişti. İleride virüs tehlikesinin geçmesi ve petrol fiyatlarının yine yükselmesi halinde akaryakıta gelen indirimler sona erecek ve fiyatlar süratle zamlanacak. ÖTV'nin 15 kuruşluk artışın akabinde tekrar yükseltilmesi halinde eşelmobilin ÖTV tavanı daha da artacak, bu da akaryakıt fiyatlarının kısa müddette 7 liranın üzerine çıkmasına yol açabilecek.

Erdoğan Süzer/Sözcü