Doğal afetler erkekleri ve bayanları eşit seviyede etkilemiyor. London School of Economics ve Essex Üniversitesi'nden Eric Neumayer ve Thomas Plümper isimli araştırmacılar, doğal afetlerde bayanların erkeklerden daha fazla öldüğünü tespit etmişler. Sebeplerine bakalım:
2007 yılında yapılan araştırmada, 1981-2002 yılları ortasında 141 ülkeden elde edilen 21 yıllık bilgi değerlendirilmiş ve cinsiyet eşitsizliğinin fazla olduğu ülkelerde bayanların vefat oranının daha fazla olduğu görülmüş. Sebepleri; uygun kıyafet bulmak için vakit kaybetme, yüzme/tırmanma üzere öğrenilebilen marifetlere sahip olmama, annelik sıfatıyla aileyi inançta tutma önceliği ve dahası...
Üstelik kurtulan bayanların pek birçok tekrar toplumsal roller gereği gereksinimi olan pedi, hijyenik gereçleri talep edemiyor. Tuvaletler daha uzak alanlara kurulduğu için karanlık olması en temel gereksinime ulaşırken bile şiddet tehlikesini yanında getiriyor. Ulaşılamayan bayanların insan ticareti çetelerinin eline düştüğüne dair araştırmalar bulunuyor.
Hem toplumsal hem de biyolojik birtakım faktörler bu sonucu doğuruyor.
20.000 kişinin öldüğü 2001 Gujarat ve 10.000 kişinin öldüğü 1993 Maharashtra sarsıntılarında bayan ölümlerinin çok fazla olmasının nedeni, erkeklerin açık alanlardayken bayanların birçoklarının kapalı alanlarda olmasıydı. Ataerkil toplumlarda bayanların iş gücünde gereğince kelam sahibi olamamalarının neden olduğu sonuçlardan biriydi bu. Açık alanda olmayan erkekler yeniden daha güvendelerdi zira iş yerleri konutlara kıyasla daha sağlam inşa edildiği için erkeklerin binalar nedeniyle ziyan görme mümkünlüğü da düşüktü.
Bu tip toplumsal dezavantajlar dışında biyolojik dezavantajlar da bulunuyor. Bayanların büyük kısmı erkeklere kıyasla daha yavaş, daha az zıplayabiliyor ve yüksek bir yere daha sıkıntı çıkabiliyor. Burada biyoloji faktörü kıymetli olsa da bu hünerler sonradan öğrenilebilen yetenekler ve ataerkil toplum bunları yapmaya yeltenen bayanları tuhafsıyor.
Toplumların bayanların kıyafetleri konusunda daha kısıtlayıcı olması, afet esnasında onların hareket kabiliyetini kısıtlıyor.
Bu tip kıyafetler afet esnasında bayanların süratli olmalarını engelliyor. Koşma, yüzme, tırmanma konusunda onları sıkıntı durumda bırakıyor. Ayrıyeten kapanma muhtaçlığı nedeniyle doğal afetler esnasında bayanlar çıplak haldeyse dışarı çıkarken giyinme muhtaçlığı hissediyorlar ve bu da ölümlerin artmasına neden oluyor.
Bayanlar afetlerden kurtulsa bile yeniden tehlike altında olmaya devam ediyor. Zira kaynaklara ulaşma konusunda daha fazla zorluğa maruz kalıyorlar.
Birleşmiş Milletler'in iddialarına nazaran, 2015'teki Nepal zelzelesinden sonra ülkede, yılda 15 bin kişi -çoğu bayan ve kız çocuğu- fuhuşa zorlandı. Bu beşerler borç karşılığı çalıştırılmak üzere insan kaçakçılarının eline düştü.
Bayanların sosyoekonomik statüsü arttıkça mevt oranı da azalıyor. Toplumdaki cinsiyetçilik giderildiği takdirde milyonlarca bayanın doğal afetler nedeniyle hayatını kaybetmesinin önüne geçilebilir.
Afetler bayanları daha berbat etkiliyor olsa da afetin cinsine bağlı olarak erkeklerin daha fazla etkilendiği durumlar da görülebilir. Toplumsal normlar kimi durumlarda erkeklerin daha fazla risk altında olmasına neden olabilir. Unutmayın hiçbir şey sizin hayatınızdan daha değerli değil.
Kaynaklar:
Eric Neumayer (London School of Economics and Political Science)
Thomas Plümper (University of Essex and Max-Planck Institute of Economics)
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği - zzezgii
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.