Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Sarsıntı, yer aldığı coğrafyada oluşturduğu yıkımlar nedeniyle insanların hayatlarını derinden sarsma ve ruhsal açıdan derinden etkilemektedir. Zelzele sonrası çoklukla fizikî yaralanma tedavileri, barınaklar, ömür kurtarılması üzere durumlar daha fazla yer alırken ruhsal durumlar birden fazla defa kendi haline bırakılır. Zelzelenin insan psikolojisine ve çocuk psikolojisine tesirleri epeyce derindir. Zelzele sonrası birtakım durumlar meydana çıkar. Kendini suçlama, uyku problemleri, öfke ve iştahsızlık, dikkat dağınıklığı, kabuslar, sallanıyor hissi, olayı devamlı hatırlamak, kolay irkilmek, gelecekle ilgili plan yapamamak, yabancılaşma (başkaları beni yahut yaşadıklarımı anlamıyor hissi), olayı hatırlatan durumlarda huzursuz olma ve bu durumlardan kaçınma görülür. Zelzelenin ruhsal açıdan hasarının derin olmaması için olağanlaştırma değerlidir. Kişinin yaşadığı olayı tekrar ortaya çıkarıp anlatması, canlandırması müsaade verip, niyetlerini denetim edebilmesini sağlar. Hislerini bastırmadan, etrafındakilerle irtibat halinde olması değerlidir. Bir öteki kıymetli kısım ise, zelzele sonrası mümkün olduğunca rutinlere dönebilmek. Kişi, gün içinde oluşturduğu rutinleri zelzele sonrası koşullar ve şartlar mümkün olduğu sürece yapmalarına teşvik edilir. “Deprem oldu, korktun. Çok olağan. Artık en çok korktuğun şeyi, yaşadığın duyguyu bul ve kabul et” çalışması yapmak hislerin kabulü için epeyce verimlidir.
Zelzelesi yaşayan çocukların psikolojisinde neler oluyor?
Sarsıntısı yaşayan çocukların vereceği yansılar ve anlamlandırmalarına yaşlarına nazaran değişim gösterir. Çocuklar, hislerini anlatmakta deneyimsizlerdir. Çocukların ağlaması, titremesi, reaksiyon vermesi, yazması, çizmesi en değerlisi de oyun oynaması epey kıymetlidir. Oyun çocuğun lisanıdır, oyuncaklar ise sözleridir. Çocuklar kaygılarını, öfkelerini, yaşadıkları durumu anlamlaştırması oyun ile sağlanır. Çocuk kendini inançta hissetmek ister, çocuğa özel vakit yaratıp onunla konuşmak, onu dinlemek, aktiviteler yapmak sorunun kısa müddette çözülmesine katkı sağlayacaktır. İki haftayı geçen şiddetli durumlarda profesyonel dayanak almaları gerekir. Bu travmanın çözümlenememesi halinde, ileriki süreçlerde depresyon ve anksiyete ortaya çıkabilir. Birebir vakit okul muvaffakiyetini ve bilişsel gelişimini olumsuz istikamette etkileyebilir.
Çocuklarla sarsıntı konuşurken itina göstermemiz gereken noktalar nelerdir?
-Öncelikle kaygılarına yaşamalarına müsaade verin, ağlasınlar, titresinler, konuşsunlar, yazsınlar, çizsinler, oynasınlar. Oyunun güzelleştirici gücünü kullanın.
-Çocuklara yaşlarına uygun bir halde, kolay bir lisanla zelzelesi anlatabilirsiniz.
-Tedbirlerinizden bahsederek onları rahatlatıp, inançta hissetmelerini sağlayabilirsiniz.
-Çocuklarınızı kaldıramayacaklarını düşündüğünüz manzaralardan uzak tutunuz.
-Çocuklar ebeveynlerini rol model alırlar bu nedenle yetişkin olarak sakinliğinizi müdafaanız değerlidir ama sizler de hislerinizden çocuklarınıza bahsedebilirsiniz.
Duygusal güzelleşme bütün bireylerde farklı formda gerçekleşir. Travmayla başa çıkabilmek için standart bir yol yoktur. Travmanın ruhsal tesirleri büsbütün geçmeyebilir. Ancak düzgünleşme sürecinde daha az şiddetle reaksiyon verirler. Duygusal düzgünleşme inişli çıkışlı gerçekleşebilir. Gerilimli bir olay anında tekrar kendini gösterebilir. Bu bağlamda, kişinin güzelleşmek için gayeler belirleyip, sağlam bireylere hislerini açması uygunlaştırmayı kolaylaştırır.
Zelzele süreci ile ilgili konuşmak istemeyen çocuk ya da yetişkin zorlanmamalıdır. Kendisi istediğinde hislerini rahatlıkla aktarabileceğini bilmeli, bu itimat ortamı sağlanmalıdır. Travmalardan sonra ekseriyetle “geleceğe karşı isteksizlik” meydana gelir. Rutinlerine geri döndürmeye yönelik çalışmalar yapılmalı, efor sarf etmenin değeri açıklanmalıdır. Bunları fark edip, tahlil aramak güzelleşmeyi kolaylaştıracaktır.
