iltasyazilim
FD Üye
depremle ilgili sorular
deprem hakkında sıkça sorulanlar
zelzele konusunda sık sık sorulan sorular
DEPREMDE SIKÇA SORULAN SORULAR
1 Dünyada kaydedilen en büyük yer sarsıntısı hangisidir?
1900 den bu yandan kaydedilen en büyük zelzele, 22 Mayıs 1960'ta Şilide olmuştur (magnitude 95 Mw)
2 Yeryüzünde asgari sallanan kıta hangisidir?
Depremi asgari olan kıta Antartika'dır
3 Magnitüd ve Baskı arasındaki fark nedir?
Magnitüd depremin kaynağında açığa çıkan enerjinin bir ölçüsü; zor ise depremin yapılar ve ırk üzerindeki etkilerinin bir ölçüsüdür
4 Depremin Magnitüdü Nedir?
Depremin Magnitüdü, belli bir süre diliminde kaydedilen sismogram üzerindeki yer sarsıntısı dalgalarının genliğinin logaritması olarak tanımlanır
5 Depremin Şiddeti Nedir?
Depremin yer yüzeyindeki etkileri depremin şiddeti olarak tanımlanır Şiddetin ölçüsü, insanların yer sarsıntısı sırasında uykudan uyanmaları, mobilyaların hareket etmesi, bacaların yıkılması ve toplam zarar gibi dağıtılmış kıstaslar göz önüe alınarak yapılır Şiddeti anlatmak için çoğu ölçek geliştirilmiştir Bunlardan en yaygın olarak kullanılanı Değiştirilmiş Mercalli Kuvvet Ölçeğidir (Modified Mercalli (MM) Intensity Scale) Bu ölçek, Romen rakamları ile belirlenen 12 düzeyden oluşur Hiçbir matematiksel temeli olmayıp bütünü ile gözlemsel bilgilere dayanır
6 Richter Ölçeği nerede satılır?
Satılmaz Richter Ölçeği bir makine değildir; depremin magnitüdünü tanımlayan matematiksel bir formüldür
7 Artçı Zelzele (Aftershock) nedir?
Asıl depremi izleyen daha minik sarsıntılar dizisidir
8 Artçı Depremler (Aftershocklar) ne dek vakit ile devam eder?
Belirli bir süresi yoktur, 1 ay da olabilir 2 sene da
9 Depremin süresi ne kadardır?
İki Üç dakika
10 Depremler evvelden belirlenebilir mi?
Var olan koşullarda depremin önceden belirlenmesi olanaksızdır
11 Fay nedir?
Yerkabuğunu oluşturan kayaçların bir yüzey baştan başa kırılması ve oluşan iki parçanın birbirine tarafından göreceli olarak yerdeğiştirmesidir (Fay Türleri)
12 Kuzey Anadolu Fay Hattı nedir?
Doğuda Karlıova ile batıda Mudurnu vadisi arasında doğubatı doğrultusunda bir yay gibi uzanır Dünyanın en faal ve en önemli kırık hatları aralarında yer alan Kuzey Anadolu fay zonunun uzunluğu takriben 1200 km dir; genişliği ise 100 m ile 10 km arasında değişir
13 Yer Sarsıntısı olan tekrar fay var mıdır?
Eğer yahut bile yeni bir tane oluşmuştur
14 P ve S dalgası nedir? (Canlandırma)
P dalgası: Kayıtçılara birincil ulaşan yer sarsıntısı dalgasıdır Hızı kabuğun yapısına tarafından 15 ile 8 kmsn arasında değişir Tanecik hareketleri dağıtım doğrultusundadır (uzunlamasına dalga) Afet etkisi düşüktür
S dalgası: Kayıtçılara ikincil olarak ulaşan zelzele dalgasıdır Hızı P dalgası hızının %60'ı ile %70'i aralarında değişir Tanecik hareketleri yayma doğrultusuna tepede olan veya çaprazdır (enine dalga) Facia etkisi yüksektir
(P ve S dalgalarının Kabuk içerisinde ve Manto sınırında izlediği yola göre bileşenleri)
15 Istikrarsız Etkisi (Liquefaction) nedir?
Kumkil gibi gevşek malzemeden oluşan katmanların yer sarsıntısı esnasında sıvıların çalkalanmasına aynı bir nitelik göstermesidir
16 Magnitüdlerine tarafından 1 yılda bütün dünyada kaç tane deprem olmaktadır?
Tanım Magnitüd Yıllık Sıradan Çok Çok Şidetli (Great) 8 1 Çok Şiddetli (Major) 7 79 18 Şiddetli (Strong) 6 69 120 Orta Şiddette (Moderate) 5 59 800 Hafif (Light) 4 49 6,200 (tahmini) Çok Hafif (Minor) 3 39 49,000 (tahmini) Çok Çok Hafif (Very Minor) 0 Mag 2 3: günde takriben 1,000 Mag 1 2: günde takriben 8,000
17 Aletle zelzele ölçümü ilk kez ne zaman yapılmıştır?
Ilk sismoskop MS 132 yılında Çinli filozof Chang Heng göre icat edilmiştir Bu cihaz ayaklı bir vazo üzerine eşdeğer aralıklarla yerleştirilmiş 8 tane ejderha başı ile vazonun ayağı üstüne yerleştirilmiş 8 tane kurbağadan oluşur Kurbağların açık olan ağızları ejderhalara dürüst dönüktür Yer Sarsıntısı esnasında ejderlerden bazıları ağızlarındaki bilyeyi kurbagaların ağzına düşürür Hangi ejderin bilyesi düşmüşse sarsıntının doğrultusu o yödedir Aletin kendi bulunduğu yerde hissedilemeyen takriben 750 km uzaklıklardaki depremleri algılayabildiği söylenmektedir Aletin gövdesini yaratıcı vazonun içerisinde ne tür bir düzenek olduğu bilinmemektedir Bu konudaki en yaygın bakış, vazo içerisine fazla duyarlı bir sarkaç'ın yer aldığı görüşüdür
18 Deprem nerelerde oluşur?
Zelzele herhangibir yerde ve herhangibir zamanda oluşabilir çoğunlukla depremlerin kaboğu oluşturan levhaların sınırlarında oluştuğu söylenebilir Dünyanın farklı alanlara yönlendirilmiş yerlerinde aynı nitelikte depremlerin tekrarlandığı gözlenmiştir ve bu kesiler hep levha sınırlarıdır Depremlerin yoğun olarak gözlendiği bölgeler yeryüzünde üç belli başlı kuşak oluşturur
1 Kuşak (Pasifik Yer Sarsıntısı Kuşağı): Şiliden kuzeye içten Güney Amerika kıyıları, Orta Amerika, Meksika, ABD nin batı kıyıları ve Alaskanın güneyinden Aleutian Adaları, Japonya, Filipinler, Yeni Gine, Güney Pasifik Adaları ve Yeni Zelandayı içine alan en büyük zelzele kuşağıdır Yeryüzündeki büyük depremleri %81'i bu kuşak üzeride gerçekleşir
2 Kuşak (Alpine): Endonezyadan (JavaSumatra) başlayıp Himalayalar ve Akdeniz üzerinden Atlantik okyanusuna ulaşan kuşaktır Yeryüzündeki büyük depremlerin %17'si bu kuşakta oluşur
3 Kuşak (Atlantik): Bu kuşak Atlantik Okyanusu ortasında bulunan levha sınırı (Atlantik Okyanus Sırtı) boyunca uzanır
19Deprem başladı ne yapmalıyım?
1 Sakin olun
2 İçerdeyseniz, masa ya da güya sağlam bir koruyucunun altına girin, başınızı saklayın ve hareket etmeyin Pencerelerden ve sırça eşyalardan uzak durun
3 Dışardaysanız, binalardan, ağaçlardan, telefon ve elektrik direklerinden uzakta durun
4 Araçtaysanız, üst ya da daha aşağı geçitlerden uzaklaşın, açık bir alanda durun ve aracınızdan çıkmayın
Depremden hemen daha sonra yapılması gereken en önemli şeyler nelerdir?
1 Kendinizin ve bulunduğunuz yerdekilrin yaralanıp yaralanmadıklarını denetleme edin ve gereken birincil yardımı yapın
2 Ayakkabılarınızı giyin
3 Bulunduğunuz yerin emniyetli olup olmadığını denetim edin Gaz, su ve elktrikle çalışan herşeyi kapatın; bulunduğunuz yapının hasarını (baca yıkılmaları, duvar çatlakları ve temeldeki hasarları) kontrol edin ve artçı sarsıntılardan etkilenip etkilenmeyeceği konusunda belirlemelerde bulunun
4 Çevreye dağılan malzemeleri toplayın
5 Radyonozu açın Yetkililerin, hayati ağırlık taşıyan, dikkat ve açıklamalarına tıpkı uyun
6 Acil durumlar dışarıda telefonunuzu kullanmayın
20 Türkiyede kaydedilen en büyük deprem hangisidir?
Aletsel dönemde ülkemizde kaydedilen en büyük yer sarsıntısı 26 Aralık 1939 Erzincanda olmuştur Geceyarısı olan depremde takriben 33 000 kişi ölmüştür *
deprem hakkında sıkça sorulanlar
zelzele konusunda sık sık sorulan sorular
DEPREMDE SIKÇA SORULAN SORULAR
1 Dünyada kaydedilen en büyük yer sarsıntısı hangisidir?
1900 den bu yandan kaydedilen en büyük zelzele, 22 Mayıs 1960'ta Şilide olmuştur (magnitude 95 Mw)
2 Yeryüzünde asgari sallanan kıta hangisidir?
Depremi asgari olan kıta Antartika'dır
3 Magnitüd ve Baskı arasındaki fark nedir?
Magnitüd depremin kaynağında açığa çıkan enerjinin bir ölçüsü; zor ise depremin yapılar ve ırk üzerindeki etkilerinin bir ölçüsüdür
4 Depremin Magnitüdü Nedir?
Depremin Magnitüdü, belli bir süre diliminde kaydedilen sismogram üzerindeki yer sarsıntısı dalgalarının genliğinin logaritması olarak tanımlanır
5 Depremin Şiddeti Nedir?
Depremin yer yüzeyindeki etkileri depremin şiddeti olarak tanımlanır Şiddetin ölçüsü, insanların yer sarsıntısı sırasında uykudan uyanmaları, mobilyaların hareket etmesi, bacaların yıkılması ve toplam zarar gibi dağıtılmış kıstaslar göz önüe alınarak yapılır Şiddeti anlatmak için çoğu ölçek geliştirilmiştir Bunlardan en yaygın olarak kullanılanı Değiştirilmiş Mercalli Kuvvet Ölçeğidir (Modified Mercalli (MM) Intensity Scale) Bu ölçek, Romen rakamları ile belirlenen 12 düzeyden oluşur Hiçbir matematiksel temeli olmayıp bütünü ile gözlemsel bilgilere dayanır
6 Richter Ölçeği nerede satılır?
Satılmaz Richter Ölçeği bir makine değildir; depremin magnitüdünü tanımlayan matematiksel bir formüldür
7 Artçı Zelzele (Aftershock) nedir?
Asıl depremi izleyen daha minik sarsıntılar dizisidir
8 Artçı Depremler (Aftershocklar) ne dek vakit ile devam eder?
Belirli bir süresi yoktur, 1 ay da olabilir 2 sene da
9 Depremin süresi ne kadardır?
İki Üç dakika
10 Depremler evvelden belirlenebilir mi?
Var olan koşullarda depremin önceden belirlenmesi olanaksızdır
11 Fay nedir?
Yerkabuğunu oluşturan kayaçların bir yüzey baştan başa kırılması ve oluşan iki parçanın birbirine tarafından göreceli olarak yerdeğiştirmesidir (Fay Türleri)
12 Kuzey Anadolu Fay Hattı nedir?
Doğuda Karlıova ile batıda Mudurnu vadisi arasında doğubatı doğrultusunda bir yay gibi uzanır Dünyanın en faal ve en önemli kırık hatları aralarında yer alan Kuzey Anadolu fay zonunun uzunluğu takriben 1200 km dir; genişliği ise 100 m ile 10 km arasında değişir
13 Yer Sarsıntısı olan tekrar fay var mıdır?
Eğer yahut bile yeni bir tane oluşmuştur
14 P ve S dalgası nedir? (Canlandırma)
P dalgası: Kayıtçılara birincil ulaşan yer sarsıntısı dalgasıdır Hızı kabuğun yapısına tarafından 15 ile 8 kmsn arasında değişir Tanecik hareketleri dağıtım doğrultusundadır (uzunlamasına dalga) Afet etkisi düşüktür
S dalgası: Kayıtçılara ikincil olarak ulaşan zelzele dalgasıdır Hızı P dalgası hızının %60'ı ile %70'i aralarında değişir Tanecik hareketleri yayma doğrultusuna tepede olan veya çaprazdır (enine dalga) Facia etkisi yüksektir
(P ve S dalgalarının Kabuk içerisinde ve Manto sınırında izlediği yola göre bileşenleri)
15 Istikrarsız Etkisi (Liquefaction) nedir?
Kumkil gibi gevşek malzemeden oluşan katmanların yer sarsıntısı esnasında sıvıların çalkalanmasına aynı bir nitelik göstermesidir
16 Magnitüdlerine tarafından 1 yılda bütün dünyada kaç tane deprem olmaktadır?
Tanım Magnitüd Yıllık Sıradan Çok Çok Şidetli (Great) 8 1 Çok Şiddetli (Major) 7 79 18 Şiddetli (Strong) 6 69 120 Orta Şiddette (Moderate) 5 59 800 Hafif (Light) 4 49 6,200 (tahmini) Çok Hafif (Minor) 3 39 49,000 (tahmini) Çok Çok Hafif (Very Minor) 0 Mag 2 3: günde takriben 1,000 Mag 1 2: günde takriben 8,000
17 Aletle zelzele ölçümü ilk kez ne zaman yapılmıştır?
Ilk sismoskop MS 132 yılında Çinli filozof Chang Heng göre icat edilmiştir Bu cihaz ayaklı bir vazo üzerine eşdeğer aralıklarla yerleştirilmiş 8 tane ejderha başı ile vazonun ayağı üstüne yerleştirilmiş 8 tane kurbağadan oluşur Kurbağların açık olan ağızları ejderhalara dürüst dönüktür Yer Sarsıntısı esnasında ejderlerden bazıları ağızlarındaki bilyeyi kurbagaların ağzına düşürür Hangi ejderin bilyesi düşmüşse sarsıntının doğrultusu o yödedir Aletin kendi bulunduğu yerde hissedilemeyen takriben 750 km uzaklıklardaki depremleri algılayabildiği söylenmektedir Aletin gövdesini yaratıcı vazonun içerisinde ne tür bir düzenek olduğu bilinmemektedir Bu konudaki en yaygın bakış, vazo içerisine fazla duyarlı bir sarkaç'ın yer aldığı görüşüdür
18 Deprem nerelerde oluşur?
Zelzele herhangibir yerde ve herhangibir zamanda oluşabilir çoğunlukla depremlerin kaboğu oluşturan levhaların sınırlarında oluştuğu söylenebilir Dünyanın farklı alanlara yönlendirilmiş yerlerinde aynı nitelikte depremlerin tekrarlandığı gözlenmiştir ve bu kesiler hep levha sınırlarıdır Depremlerin yoğun olarak gözlendiği bölgeler yeryüzünde üç belli başlı kuşak oluşturur
1 Kuşak (Pasifik Yer Sarsıntısı Kuşağı): Şiliden kuzeye içten Güney Amerika kıyıları, Orta Amerika, Meksika, ABD nin batı kıyıları ve Alaskanın güneyinden Aleutian Adaları, Japonya, Filipinler, Yeni Gine, Güney Pasifik Adaları ve Yeni Zelandayı içine alan en büyük zelzele kuşağıdır Yeryüzündeki büyük depremleri %81'i bu kuşak üzeride gerçekleşir
2 Kuşak (Alpine): Endonezyadan (JavaSumatra) başlayıp Himalayalar ve Akdeniz üzerinden Atlantik okyanusuna ulaşan kuşaktır Yeryüzündeki büyük depremlerin %17'si bu kuşakta oluşur
3 Kuşak (Atlantik): Bu kuşak Atlantik Okyanusu ortasında bulunan levha sınırı (Atlantik Okyanus Sırtı) boyunca uzanır
19Deprem başladı ne yapmalıyım?
1 Sakin olun
2 İçerdeyseniz, masa ya da güya sağlam bir koruyucunun altına girin, başınızı saklayın ve hareket etmeyin Pencerelerden ve sırça eşyalardan uzak durun
3 Dışardaysanız, binalardan, ağaçlardan, telefon ve elektrik direklerinden uzakta durun
4 Araçtaysanız, üst ya da daha aşağı geçitlerden uzaklaşın, açık bir alanda durun ve aracınızdan çıkmayın
Depremden hemen daha sonra yapılması gereken en önemli şeyler nelerdir?
1 Kendinizin ve bulunduğunuz yerdekilrin yaralanıp yaralanmadıklarını denetleme edin ve gereken birincil yardımı yapın
2 Ayakkabılarınızı giyin
3 Bulunduğunuz yerin emniyetli olup olmadığını denetim edin Gaz, su ve elktrikle çalışan herşeyi kapatın; bulunduğunuz yapının hasarını (baca yıkılmaları, duvar çatlakları ve temeldeki hasarları) kontrol edin ve artçı sarsıntılardan etkilenip etkilenmeyeceği konusunda belirlemelerde bulunun
4 Çevreye dağılan malzemeleri toplayın
5 Radyonozu açın Yetkililerin, hayati ağırlık taşıyan, dikkat ve açıklamalarına tıpkı uyun
6 Acil durumlar dışarıda telefonunuzu kullanmayın
20 Türkiyede kaydedilen en büyük deprem hangisidir?
Aletsel dönemde ülkemizde kaydedilen en büyük yer sarsıntısı 26 Aralık 1939 Erzincanda olmuştur Geceyarısı olan depremde takriben 33 000 kişi ölmüştür *