Depresyon Hastalıkları nelerdir
Depresyon ceşitleri
Depresyon Hastalıkları
Depresyon her hastada aynı şekilde gorulmez Bu da kendi icinde alt gruplara ayrılmıştır Bu gruplar şunlardır:
Kronik seyirli depresyon Atipik depresyon Melankolik depresyon Doğum sonrası başlayan depresyon (post partum depresyon)
MELANKOLİK DEPRESYON
Hastaların sosyal aktivitelere ve hobilerine olan ilgileri cok azalmıştır Arkadaş toplantılarına, aile ziyaretlerine katılmak istemez, daha once zevkle yaptıkları işleri yapmak istemezler Yaşamlarında iyi olaylar olsa bile bunlara mutlu olamazlar Mutluluk ve sevinc duygularını sanki kaybetmişlerdir Duygulanım bir yakının kaybından sonra duyulan uzuntuden tamamiyle farklıdır Hastalar uyanmaları gereken saatten cok once uyanır ve tekrar uyumakta gucluk cekerler Depresyon en yoğun olarak sabahları hissedilir Hastaların hareketleri normalden yavaş veya hızlı olabilir Yavaşladığı durumda ağır cekimdeymiş gibi hareket ederler Belirgin iştahsızlık vardır ve kilo kaybı oldukca fazladır Hastalar genelde yoğun sucluluk duygusundan yakınır Nedensiz yere suclanır isteselerde bu duygudan uzaklaşamazlar
POST PARTUM DEPRESYON(DOĞUM SONRASI DEPRESYON)
Kadınlarda doğum sonrası depresyon gecirme oranı %1015 dolayındadır Belirtiler genelde doğumdan sonra ilk 6 ayda ortaya cıkar Hastalar sıklıkla yoğun uzuntu hissetme, sık ağlama, uykusuzluk, gerginlik ve cabuk sinirlenmeden şikayetcidir Doğum sonrası depresyonun neden ortaya cıktığı tam bilinememektedir Ozellikle ilk kez annne olan kadınlarda yaşam şekli tamamiyle değişmekte, sorumluluklar artmakta kişinin kendisine ayırdığı zaman azalmaktadır Ozellikle bebeğin ilk yılı anne icin cok zor gecer Geceleri sık sık uykudan uyanıp bebeği beslemek gerekir
Bebeğin ihtiyaclarını ifade demiyor oluşu tecrubesiz annenin işini daha da zorlaştırmaktadır Bir de doğum sonrası hormon seviyelerinde ani değişme olması depresyonun ortaya cıkışını kolaylaştırmaktadır Daha once gecirilmiş depresyon oykusunun olması yine daha onceki doğumları takiben depresyon gecirmiş olmak depresyon riskini artırmaktadır
Anneler bu donemde bebeklerine zararlı olabileceği duşuncesi ile ilac almak istemeyebilirler Ancak bu donemde kar zarar hesabını iyi yapmak gerekir Depresyondaki annelerin bebeklerinde uyku bozukluklarının sık gorulduğu bu bebeklerin diğer bebeklere gore daha fazla huzursuz oldukları ve kendilerini guvende hissetmedikleri, zihin gelişimlerinin de daha yavaş olduğu one surulmektedir Yine eşler arasındaki ilişki de bu durumdan olumsuz olarak etkilenmektedir Her hastaya ilac tedavisi uygulanacak diye bir kural yoktur Hastanın durumu değerlendirilir gerekirse başka tedavi yontemleri gundeme gelebilir
Yeni doğum yapan kadınların 23 ’u uzuntu ve gerginlik ile seyreden “baby blues donemini gecirir Annede aniden hıckırarak ağlama, cabuk sinirlenme, gerginlik, huzursuzluk gibi belirtiler olur Bu donem genelde doğumdan iki uc gun sonra ortaya cıkar ve en cok bir hafta icinde kendiliğinden duzelir Ani hormon değişimi nedeniyle olduğu duşunulmektedir ve tedavi gerektirmez
ATİPİK DEPRESYON
Yukarıda anlatılan depresyon belirtilerinden farklı seyreder Eskiden maskeli depresyon olarak ta adlandırılırdı Duygulanım surekli cokkun olmayabilir, bazen yaşanan ortama uygun olarak duygulanımda dalgalanmalar, neşelenme gorulebilir Hastada iştah artışı ve kilo alımı olabilir Fazla uyuma gorulebilir Bedensel uğraşılarda artma olabilir Bu hastalar surekli ağrılarından sızılarından yakınırlar, doktor doktor dolaşır ağrılarının nedenini bir turlu bulamazlar Ani bayılmalar olabilir, bayılmalar genelde uzun surelidir ve sıklıkla kalabalıkta olur, sıkılınca bayılmalarda artma gorulur Bu insanlar genelde reddedilmeye karşı aşırı duyarlıdırlar ve reddedildikleri zaman şiddetli tepki gosterirler Bu nedenle sıklıkla aile, arkadaş ilişkileri ve iş yaşamlarında sorunlar ortaya cıkar
Hastalar daha genctir ve depresyona panik bozukluğu veya madde bağımlılığı gibi başka hastalıklar da eşlik edebilirAynen diğer depresyonda olduğu gibi ilacla tedavisi gerekir
DİSTİMİ ( Hafif ve suregen depresyon)
En az iki yıldır suren ve ağır olmayan depresyon belirtileri icerir Arada bir iki gun suren iyilik donemleri olabilir ancak coğu zaman depresyon belirtileri hakimdir Ağır depresyonda gorulen belirtiler olabilir ancak daha hafiftir Kişi surekli kendini cokkun hisseder, kendine olan saygısı azalmıştır Nedeni bulunamayan bedensel ağrılar, sızılar, halsizlik ve isteksizlik sıktır Bazen ortaya cıkarıcı bir neden bulunsa da genelde nedensiz ve kendiliğinden ortaya cıkar Bu tur depresyonun en onemli ozelliği uzun suredir devam ediyor olmasıdır
MEVSİMSEL DEPRESYON
Bazı hastalarda depresyon mevsimsel bir seyir izler Tekrarlayan depresyon atakları hep aynı mevsime denk gelir Ataklar arası donemde yılın diğer mevsimlerinde hastalar tamamiyle duzelir Tum depresyon belirtileri burada da gecerlidir Tek farkı belli donemlerde gorulmesidir Genelde havanın kapalı olduğu sonbahar ve kış aylarında ortaya cıkar Bu hastalarda ozel lambalarla yapılan ışık tedavisinin onemi buyuktur
UYUM BOZUKLUĞUNA BAĞLI DEPRESYON
Bu tur depresyonda genelde ortaya cıkarıcı bir neden vardır Sıklıkla yeni bir duruma uyum sağlamak gerektiğinde ortaya cıkar Yaşam değişikliklerle doludur ve coğumuz sık sık değişen durumlara ayak uydurmak zorunda kalırız Orneğin yeni bir şehire taşınmak, yeni evlenmiş olmak, yeni boşanmış olmak veya yeni bir işe başlamak gibi olaylar kişinin sosyal cevre ve konumunu değiştiren olaylardır Bu değişiklikler hayatımızı onemli olcude etkiler ve bazen bu değişiklikler ustesinden gelelmediğimiz bir gerginliğe sebep olabilir Bazen mucadele gucumuzun tukendiğini hissederiz Bu donemde depresyon ortaya cıkabilir ve bu da uyumumuzu daha cok bozan bir tablo ortaya cıkarır Bu donemde tıbbi destek alma işe yarayabilir Belki var olan sorunları ortadan kaldırmayacaktır ama kişi eski mucadele gucunu kazanarak sorunları ile daha iyi baş edebilir hale gelecektir
YAS DURUMUNA BAĞLI DEPRESYON
Gunluk yaşantıda birşeylerin veya birilerinin kaybında bir yas sureci gelişir Bu surecte uykusuzluk, iştahsızlık, uzuntu, ofkelenme, kaybedilen kişi ile ilgili yoğun ve karışık duşunceler başlangıcta ortaya cıkan normal tepkilerdir Zamanla bu duygu ve davranışların azalmasını ve kaybolmasını bekleriz Zaman icinde bu belirtiler azalmıyor veya belirtilerde artma meydana geliyorsa normal olarak kabul edilemez değerlendirilmesi gerekir Bir yakınımızı kaybettiğimizde uzuntu bir yıl devam edebilir, sevgiliden ayrılma durumunda bir kac hafta veya ay uzulebiliriz Ancak zaman uzuyorsa bu normal bir yas sureci değildir Bu donemde depresyondan şuphelenmek ve araştırmak gerekir Bir de zamana bağlı olmaksızın şiddetli yas tepkisi olabilir Bu durumda normal kabul edilemez Orneğin yakınını kaybeden bir kişi gunlerce yataktan cıkmıyor, yemek yemiyor kendisini oldureceğini soyluyorsa bunun normal olmadığını soylemek icin bir yıl beklemek gerekmez, hemen doktora başvurmalıdır Depresyon ve yas birbirlerine cok benzerler ancak yas durumunda kişinin kendine olan saygısı genelde kaybolmaz ve intihar duşuncesi genelde yoktur Yas surecinin ne zaman bittiğine ve depresyon olup olmadığına dikkat etmek gerekir
DİĞER DEPRESYONLAR
Yukarıda anlatılan depresyonlardan başka iki uclu mizac bozukluğunda, uzun suredir devam eden hastalıklara bağlı olarak veya kullanılan ilaclara bağlı olarak depresyon gelişebilir Bazı ruhsal hastalıklar da depresyonla sıklıkla bir arada olabilir orneğin anksiyete bozukluğu olan hastalarda sıklıkla depresyon da vardır Yine bazı piyatrik hastalıkları takiben depresyon olabilir, orneğin gecirilmiş şizofreni atağından sonra depresyon gelişebilir Butun depresyonları ayrı ayrı anlatmak yer ve zaman acısından mumkun değildir Neden ne olursa olsun ortaya cıkan belirtiler genelde aynıdır
Depresyon ceşitleri
Depresyon Hastalıkları
Depresyon her hastada aynı şekilde gorulmez Bu da kendi icinde alt gruplara ayrılmıştır Bu gruplar şunlardır:
Kronik seyirli depresyon Atipik depresyon Melankolik depresyon Doğum sonrası başlayan depresyon (post partum depresyon)
MELANKOLİK DEPRESYON
Hastaların sosyal aktivitelere ve hobilerine olan ilgileri cok azalmıştır Arkadaş toplantılarına, aile ziyaretlerine katılmak istemez, daha once zevkle yaptıkları işleri yapmak istemezler Yaşamlarında iyi olaylar olsa bile bunlara mutlu olamazlar Mutluluk ve sevinc duygularını sanki kaybetmişlerdir Duygulanım bir yakının kaybından sonra duyulan uzuntuden tamamiyle farklıdır Hastalar uyanmaları gereken saatten cok once uyanır ve tekrar uyumakta gucluk cekerler Depresyon en yoğun olarak sabahları hissedilir Hastaların hareketleri normalden yavaş veya hızlı olabilir Yavaşladığı durumda ağır cekimdeymiş gibi hareket ederler Belirgin iştahsızlık vardır ve kilo kaybı oldukca fazladır Hastalar genelde yoğun sucluluk duygusundan yakınır Nedensiz yere suclanır isteselerde bu duygudan uzaklaşamazlar
POST PARTUM DEPRESYON(DOĞUM SONRASI DEPRESYON)
Kadınlarda doğum sonrası depresyon gecirme oranı %1015 dolayındadır Belirtiler genelde doğumdan sonra ilk 6 ayda ortaya cıkar Hastalar sıklıkla yoğun uzuntu hissetme, sık ağlama, uykusuzluk, gerginlik ve cabuk sinirlenmeden şikayetcidir Doğum sonrası depresyonun neden ortaya cıktığı tam bilinememektedir Ozellikle ilk kez annne olan kadınlarda yaşam şekli tamamiyle değişmekte, sorumluluklar artmakta kişinin kendisine ayırdığı zaman azalmaktadır Ozellikle bebeğin ilk yılı anne icin cok zor gecer Geceleri sık sık uykudan uyanıp bebeği beslemek gerekir
Bebeğin ihtiyaclarını ifade demiyor oluşu tecrubesiz annenin işini daha da zorlaştırmaktadır Bir de doğum sonrası hormon seviyelerinde ani değişme olması depresyonun ortaya cıkışını kolaylaştırmaktadır Daha once gecirilmiş depresyon oykusunun olması yine daha onceki doğumları takiben depresyon gecirmiş olmak depresyon riskini artırmaktadır
Anneler bu donemde bebeklerine zararlı olabileceği duşuncesi ile ilac almak istemeyebilirler Ancak bu donemde kar zarar hesabını iyi yapmak gerekir Depresyondaki annelerin bebeklerinde uyku bozukluklarının sık gorulduğu bu bebeklerin diğer bebeklere gore daha fazla huzursuz oldukları ve kendilerini guvende hissetmedikleri, zihin gelişimlerinin de daha yavaş olduğu one surulmektedir Yine eşler arasındaki ilişki de bu durumdan olumsuz olarak etkilenmektedir Her hastaya ilac tedavisi uygulanacak diye bir kural yoktur Hastanın durumu değerlendirilir gerekirse başka tedavi yontemleri gundeme gelebilir
Yeni doğum yapan kadınların 23 ’u uzuntu ve gerginlik ile seyreden “baby blues donemini gecirir Annede aniden hıckırarak ağlama, cabuk sinirlenme, gerginlik, huzursuzluk gibi belirtiler olur Bu donem genelde doğumdan iki uc gun sonra ortaya cıkar ve en cok bir hafta icinde kendiliğinden duzelir Ani hormon değişimi nedeniyle olduğu duşunulmektedir ve tedavi gerektirmez
ATİPİK DEPRESYON
Yukarıda anlatılan depresyon belirtilerinden farklı seyreder Eskiden maskeli depresyon olarak ta adlandırılırdı Duygulanım surekli cokkun olmayabilir, bazen yaşanan ortama uygun olarak duygulanımda dalgalanmalar, neşelenme gorulebilir Hastada iştah artışı ve kilo alımı olabilir Fazla uyuma gorulebilir Bedensel uğraşılarda artma olabilir Bu hastalar surekli ağrılarından sızılarından yakınırlar, doktor doktor dolaşır ağrılarının nedenini bir turlu bulamazlar Ani bayılmalar olabilir, bayılmalar genelde uzun surelidir ve sıklıkla kalabalıkta olur, sıkılınca bayılmalarda artma gorulur Bu insanlar genelde reddedilmeye karşı aşırı duyarlıdırlar ve reddedildikleri zaman şiddetli tepki gosterirler Bu nedenle sıklıkla aile, arkadaş ilişkileri ve iş yaşamlarında sorunlar ortaya cıkar
Hastalar daha genctir ve depresyona panik bozukluğu veya madde bağımlılığı gibi başka hastalıklar da eşlik edebilirAynen diğer depresyonda olduğu gibi ilacla tedavisi gerekir
DİSTİMİ ( Hafif ve suregen depresyon)
En az iki yıldır suren ve ağır olmayan depresyon belirtileri icerir Arada bir iki gun suren iyilik donemleri olabilir ancak coğu zaman depresyon belirtileri hakimdir Ağır depresyonda gorulen belirtiler olabilir ancak daha hafiftir Kişi surekli kendini cokkun hisseder, kendine olan saygısı azalmıştır Nedeni bulunamayan bedensel ağrılar, sızılar, halsizlik ve isteksizlik sıktır Bazen ortaya cıkarıcı bir neden bulunsa da genelde nedensiz ve kendiliğinden ortaya cıkar Bu tur depresyonun en onemli ozelliği uzun suredir devam ediyor olmasıdır
MEVSİMSEL DEPRESYON
Bazı hastalarda depresyon mevsimsel bir seyir izler Tekrarlayan depresyon atakları hep aynı mevsime denk gelir Ataklar arası donemde yılın diğer mevsimlerinde hastalar tamamiyle duzelir Tum depresyon belirtileri burada da gecerlidir Tek farkı belli donemlerde gorulmesidir Genelde havanın kapalı olduğu sonbahar ve kış aylarında ortaya cıkar Bu hastalarda ozel lambalarla yapılan ışık tedavisinin onemi buyuktur
UYUM BOZUKLUĞUNA BAĞLI DEPRESYON
Bu tur depresyonda genelde ortaya cıkarıcı bir neden vardır Sıklıkla yeni bir duruma uyum sağlamak gerektiğinde ortaya cıkar Yaşam değişikliklerle doludur ve coğumuz sık sık değişen durumlara ayak uydurmak zorunda kalırız Orneğin yeni bir şehire taşınmak, yeni evlenmiş olmak, yeni boşanmış olmak veya yeni bir işe başlamak gibi olaylar kişinin sosyal cevre ve konumunu değiştiren olaylardır Bu değişiklikler hayatımızı onemli olcude etkiler ve bazen bu değişiklikler ustesinden gelelmediğimiz bir gerginliğe sebep olabilir Bazen mucadele gucumuzun tukendiğini hissederiz Bu donemde depresyon ortaya cıkabilir ve bu da uyumumuzu daha cok bozan bir tablo ortaya cıkarır Bu donemde tıbbi destek alma işe yarayabilir Belki var olan sorunları ortadan kaldırmayacaktır ama kişi eski mucadele gucunu kazanarak sorunları ile daha iyi baş edebilir hale gelecektir
YAS DURUMUNA BAĞLI DEPRESYON
Gunluk yaşantıda birşeylerin veya birilerinin kaybında bir yas sureci gelişir Bu surecte uykusuzluk, iştahsızlık, uzuntu, ofkelenme, kaybedilen kişi ile ilgili yoğun ve karışık duşunceler başlangıcta ortaya cıkan normal tepkilerdir Zamanla bu duygu ve davranışların azalmasını ve kaybolmasını bekleriz Zaman icinde bu belirtiler azalmıyor veya belirtilerde artma meydana geliyorsa normal olarak kabul edilemez değerlendirilmesi gerekir Bir yakınımızı kaybettiğimizde uzuntu bir yıl devam edebilir, sevgiliden ayrılma durumunda bir kac hafta veya ay uzulebiliriz Ancak zaman uzuyorsa bu normal bir yas sureci değildir Bu donemde depresyondan şuphelenmek ve araştırmak gerekir Bir de zamana bağlı olmaksızın şiddetli yas tepkisi olabilir Bu durumda normal kabul edilemez Orneğin yakınını kaybeden bir kişi gunlerce yataktan cıkmıyor, yemek yemiyor kendisini oldureceğini soyluyorsa bunun normal olmadığını soylemek icin bir yıl beklemek gerekmez, hemen doktora başvurmalıdır Depresyon ve yas birbirlerine cok benzerler ancak yas durumunda kişinin kendine olan saygısı genelde kaybolmaz ve intihar duşuncesi genelde yoktur Yas surecinin ne zaman bittiğine ve depresyon olup olmadığına dikkat etmek gerekir
DİĞER DEPRESYONLAR
Yukarıda anlatılan depresyonlardan başka iki uclu mizac bozukluğunda, uzun suredir devam eden hastalıklara bağlı olarak veya kullanılan ilaclara bağlı olarak depresyon gelişebilir Bazı ruhsal hastalıklar da depresyonla sıklıkla bir arada olabilir orneğin anksiyete bozukluğu olan hastalarda sıklıkla depresyon da vardır Yine bazı piyatrik hastalıkları takiben depresyon olabilir, orneğin gecirilmiş şizofreni atağından sonra depresyon gelişebilir Butun depresyonları ayrı ayrı anlatmak yer ve zaman acısından mumkun değildir Neden ne olursa olsun ortaya cıkan belirtiler genelde aynıdır