Fibromiyalji nedir?
Tüm bedende yaygın ağrı, yorgunluk, ağrılı noktalar ve sabah tutukluğu ile karakterize kas iskelet sistemi hastalığıdır. Hastalık sıklığı %1-2 olup yaşla artar.
Hastaların %60-90’ı bayandır ve ortalama hastalık yaşı 30-60 ortasında değişir.Fizik tedavi, algoloji, psikiyatri, ve nöroloji uzmanlarının iştirakiyle multi-disipliner tedavi gerektiren bir durum olan fibromiyalji; kaslarda, kirişlerde, yumuşak dokularda ağrı ve hassasiyet yaratıyor. Fibromiyaljinin insanın ruhsal durumu ile çok yakından ilgisi var. Gerilim, çok büyük kayıplar, travmalar da fibromiyalji belirtilerinin başlamasına neden olabiliyor. Bazen de kişinin farkında olmadığı kronik stresörler bu duruma yol açabiliyor. Fibromiyalji hastalarının ağrı eşiği de düşüyor ve öteki uyaranlara karşı hassasiyetleri de artıyor. Birçok kişinin umursamadığı gürültüler, bu rahatsızlığa yakalanmış insanlarda çok daha şiddetli olarak algılanabiliyor.
· Belirtileri nelerdir?
Şahıslar yaygın beden ağrısı ile doktora başvururlar. Ağrıyan bölgeyi tam olarak tayin edemezler. Ağır hava değişiklikleri, kişinin moral durumu, fizikî yahut duygusal gerilimler, uyku mühleti yahut kalitesinden etkilenir. Ağrıdan sonra en sık görülen öteki semptom yorgunluktur. Uyku değişiklikleri ağrıyı etkileyen bir faktör olmasının yanında fibromyalji sendromunun da bir kesimidir. Bilhassa uykuya dalmada ve devamlılığında zahmet görülür. Hastalar sabah kalktıklarında dinlenemediklerinden yakınırlar. Sık olmamakla birlikte kronik baş ağrısı, barsak sistemi bozuklukları, uyuşma (Fizik muayene bulgusu vermeyen ), sabah tutukluğu (30 dk’yı aşmayan), depresyon görülebilir.
· Nasıl teşhis konur?
Fibromiyalji sendromunun tanısı hastanın yakınmaları ve fizik muayene ile konur. Laboratuvar ve görüntüleme teknikleri yorgunluk ve yaygın ağrı oluşturabilecek öbür hastalıkların (Guatr, romatizmal hastalıklar, yetişkin raşitizmi vs) tanısı için kullanılır. Fibromiyalji laboratuvar olağandır. Görüntüleme formülleri ile rastgele bir anormallik saptanamaz.
Fibromiyalji teşhisinde aşağıdaki bulgular yol göstericidir:
1. En az 3 aydır devam eden yaygın beden ağrısı,
2. Bedenin her iki yanında, belin altı ve üstünde olacak formda yaygın ağrı,
3. Omurga ağrısı (Boyun, göğüs ön kısmı, sırt yahut bel)
4. Parmak basmak ile 18 ağrılı noktanın 11’de hassasiyet olması.
· Tedavi formülleri nelerdir?
Hastalığın tedavisinde öncelikle hasta eğitimi kıymetlidir. Hastalığın fizikî bir işlev bozukluk yapmadığı, ömür müddetini etkilemediği unutulmamalıdır.
Fibromiyaljinin tedavisinde ilaç tedavisi daha çok hastanın şikayetlerine yönelik uygulanır. İlaç tedavisinde ağrı kesiciler, kas gevşeticiler, antidepresanlar ver nöropatik ağrı ilaçları tercih edilir.
Fizik tedavi casuslarının yanında idmanlar (Yürüyüş, koşu, bisiklet egzersizleri) önerilir.
Antrenmanlar ağrıyı denetim altına almaktan çok hastaların fizikî işlevlerini arttırır, ağrılı noktaların algılanmasını azaltır.
İlaç dışı tedaviler ortasında ozon tedavileri uygulanmaktadır.