Tüm dünyada tesirli olan koronavirüs salgını birçok bölümde olduğu üzere deri bölümünde de taşları yerinden oynattı. Türkiye’nin en esaslı deri şirketleri ortasında yer alan Kırcılar Deri konkordato başvurusu yaparken, bölüm temsilcileri, önümüzdeki periyotta bu stil gelişmelerin daha fazla görüleceğine dikkat çekti.
Deri İhracatçıları Derneği Lideri Mustafa Şenocak, kesimde en külfetli alanın deri konfeksiyonu olduğunu söyledi. Bu kısmın klâsik pazarları olan eski Sovyet ülkelerinde dertlerin sürdüğünü anlatan Şenocak, “Deri konfeksiyonu turizm dalı ile de çok ilişkili. Bu alanda faaliyet gösteren şirketlerin satışlarında turistler yarıya yakın hisseye sahip. Hem iç pazarda hem de ihracatta yaşanan meşakkatler bu alanı derinden etkiledi. Kasvete giren firmalar var. Önümüzdeki periyotta konkordato haberlerini duymaya başlayacağız. Bize haberleri geliyor” dedi.
“Kan kaybı çok büyük”
Orjin Küme İdare Konseyi Üyesi Lemi Tolunay da kesimde işlerin âlâ gitmediğini söyledi. Yüzde 90 oranında dışa bağımlı olunan hammaddede uzun vakittir ezalar yaşandığına dikkat çeken Tolunay, “Üstüne bir de pandemi başlayınca ezalar büyüdü. Deri kesiminin en büyük kanalı ihracat. Yurtdışı pazarlarda da meşakkatler var. Bunların zincirleme tepkisi oluyor. Kan kaybı çok büyük. Bölümde düşüş ortalaması yüzde 50. İleriye gerçek umutla bakıyoruz lakin daha tünelin ucunda ışık göremedik” dedi.
İç pazarda turistin gelememesi nedeni ile satışların yapılamadığını anlatan Tolunay, “Bugüne kadar tasarruflar ve takviyelerle gelindi, birikimler harcandı. Bundan sonra yaz döneminde bir hareket olmaz ise sorunlu günler başlayacak. Konkordato, satışlar, devralmalar olacak. Borcu olan firma ‘vereyim anahtarı, borcumu silin’ diyecek. Bu türlü tahlillere gidilecek” diye konuştu. Orjin Küme olarak İtalya ve Almanya’da en büyük markalar için üretim yaptıklarını söyleyen Tolunay, mayıs ayı prestiji ile tüm tedbirleri alarak üretime başladıklarını ve bu süreci en az yara ile atlatmak için önlemler dahilinde çalışmalarını sürdürdüklerini anlattı.
Kesim iki dönem birden kaybetti
Prada üzere dünyaca ünlü lüks markalara da üretim yapan Desa’nın İdare Şurası Lideri Melih Çelet de 50 yıllık iş hayatında birinci sefer bu türlü bir periyoda şahitlik ettiğine dikkat çekti.
Çelet, “Maalesef hem iç hem de dış pazarda ıstıraplar var. Bizim işlerimizin yüzde 50’si ihracat, yüzde 50’si iç pazar. Evvelki gün prestiji ile 3 fabrikamızda üretime yine başladık. Yurtdışındaki müşterilerimiz ile temas kurduk. Siparişler gelmeye başladı. Diğer bir dalga gelmez ise bunun yaralarını yavaş yavaş sararak çıkacağız. Lakin içerde eza devam ediyor” dedi.
Bu devirde şirketler açısından finansman htiyacının hiç olmadığı kadar yüksek olduğunu belirten Çelet, “Bir şanslı bir firmayız ki rezervimiz kuvvetli ve bilançolarımız düzgündü. Lakin bunun geçerli olmadığı şirketlerde konkordatolar göreceğiz. Etkilenecek çok firma, marka var” biçiminde konuştu.
Dalın pandeminin başladığı günden bu yana iki dönem birden kaybettiğini belirten Çelet, şöyle devam etti: “Şimdi kendi mağazası olan şirketler mal almaya başladı. Perakende markları için konuşursak yüzde 50-60 civarında düşüş olabilir. Biz ihracat da yaptığımız için biraz daha düzgünüz. Samsonite’ta daha yüksek düşüş olmakla birlikte yılı yüzde 30 üzere bir düşüş ile kapatırız diye düşünüyorum.”
İhracat 5 ayda yüzde 30 düştü
Deri ve deri mamulleri kesimi geride bıraktığımız yılı 1.66 milyar dolar ihracat ile kapatmıştı. Bölüm bu yılın birinci beş ayını ise bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 30’a yakın düşüş ve 530 milyon dolar ihracat ile kapattı. Bu alanda en büyük hisseye sahip alan ise ayakkabı. Mustafa Şenocak, dalda son devirde ayakkabıdan kaynaklı bir artış olduğuna dikkat çekerek, bu alanda AB ve ABD’ye ihracatta değerli artışın yaşandığını anlattı. Şenocak, yıl sonu için ise yüzde 5-10 ortası bir düşüş beklentisi içinde olduklarını söyledi.
Dalda yaşanan meşakkatlerin 8 nedeni
? Hammaddede yüzde 90 oranında dışa bağımlı olunması
? Pandemi ile birlikte mağazaların 2.5 ay kapalı kalması
? Satışlarda %50 hisseye sahip yabancı turistin ülkeye gelmemesi
?İhracat pazarlarının kapalı olması
? Eski Sovyet ülkelerinde olağanlaşmanın başlamaması
? Dalın dönem kaybetmesi
? Klâsik pazarlarda yaşanan düşüş
? Fuarların iptal edilmesi
Kırcılar Deri’den konkordato talebi
Bursa merkezli olarak 1968’de kurulan Kırcılar Deri de konkordato talebinde bulundu. Hasan Kırca ve Mustafa Kırca tarafından yapılan müracaat kapsamında Bursa 1. Asliye Ticaret Mahkemesi şirkete 3 aylık süreksiz olarak konkordato mühleti verdi. Mustafa ve Hasan Kırcı kardeşler tarafından babaları Ali Kırcı'nın da takviyesiyle kurulan Kırcılar Şirketi, birinci mağazasını 1983’te Bursa’da açtı. 1994’te İzmir Selçuk’ta mağaza açan şirket, mağazalaşma atağını İstanbul’da da devam ettirdi. Rusya ve ABD pazarına yönelik üretim de gerçekleştiren şirket, birinci yurtdışı mağazasını 2009’da Mısır’da açtı.
Samsonite yatırımı ertelendi
Pandeminin en çok etkilediği bölümlerden biri de seyahat sanayisi. Desa da bu alanda 24 yıldır ABD’li Samsonite’ın Türkiye distribütörlüğünü yürütüyor. Şirket, yılın başında Samsonite ile birlikte Türkiye’de bir fabrika yatırımı için düğmeye basmıştı. Melih Çelet, “Fabrika yatırımı planımız vardı. Görüşmelerimizi yaptık. Lakin pandemi tüm süreci etkiledi. Devlet kurumlarından gerekli takviyesi de göremedik. Bu türlü büyük bir yatırımı hayata geçirmek için uygun ortam oluşmadığı için yatırımı erteledik. Olağanda şu anda fabrika faaliyette olacaktı” dedi.
Yener Karadeniz/Dünya