Dersim katliamı nedir

dersim isyanı nedir

Dersim katliyamı nedir

Dersim katliyamı Tunceli ili'nde 1937 yılında merkezi hükümetle Dersim aşiretleri arasındaki anlaşmazlıklar sonucu yaşanan olayların genel adıdır Dersim'de mutlak devlet hakimiyetini temin etmek için Türk Silahlı Kuvvetleri kadar düzenlenen harekât ise Dersim Harekâtı'dır

dersim olayları Isyan

İhsan Sabri Çağlayangil'e kadar, 1937 yılında Atatürk Singeç Köprüsü'nün açılışını yapmak üzere Dersim'e gelecekti Bu köprünün bir ucunda güvenliği temin etmek amacıyla bir askeri polis merkezi bulunuyordu İsmail Hakkı adlı bir teğmen'in komutasındaki karakola isyancılar göre saldırı düzenlendi Karakol yakıldı ve 33 askerin hepsi öldürüldü

27 Mart 1937 tarihinde TunceliErzincan yolundaki bir köprü Haydaran ve Demanan aşiretleri tarafından yakılır Öteki Türk Birlikleri ile bağlantı kurulmasın diye kürtler tarafından bölgenin telefon hatları kesilir Jandarma birliklerine pusu kurulur Pax bucağı karakoluna başat düzenlenir Seyit Rıza bana kalırsa Sin Karakolu'nun da basılması için asi milislere emir verir Bölgedeki 9 Seyyar Jandarma Taburu'na da hakim düzenlenir Kendi vatandaşlarından kurulu baştan savma gerilla kuvvetlerine karşı savaşmak üzere eğitilmemiş ve bu yönde bir hazırlığı olmayan askeri kuvvetler kendilerini korumakta zaafiyet içine düşerler Çoğu askeri birlik basılarak askerler öldürülür ve yaralanır Asiler Mazgirt Köprüsü'nü imha ederler

dersim olaylarının sonuçları

Hukukçu yazar Hüseyin Aygün, Dersim Harekâtı ve sonuçları hakkında bugüne dek yapılmış en detaylı bir araştırma olarak nitelendirilen Dersim 1938 ve Zorunlu İskân adlı kitabında, isyanın açık açık kışkırtılarak çıkarıldığını, Cumhuriyet dönemi ayaklanmaları içerisinde sivillere karşın eziyetin ve kıyımın en şiddetlisine uğradığını, gerisinde da isyancılarla beraber aileleri ve hatta isyana iştirak etmeyenlerin eziyete ve kıyıma maruz kaldığını, binlerce sivil vatandaşın öldürülmüş ve kalan on binlercesinin de sürgün edilmiş olduğunu belirtmiştir

Askerî harekât, her ne dek bir takım aşiretleri sürgün etse de, harekât 1938 yılının sonuna içten sona ermiştir Harekât sonucunda 13160 ile 40000 aralarında sivil ölürken, 2248 hane, 11818 kişi diğer yerlere sürgün edilmiştir

Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, 23112019 tarihinde AK Parti'nin Genişletilmiş İl Başkanları Toplantısı'nda Başbakanlık'ın Dersim olayları ile ilgili arşivini açıklayarak yaptığı konuşmada, 9 Ağustos 1939 tarihli bir belgede Dersimde 13 bin 806 kişinin öldürüldüğünün açıklama edildiğini, 23 Aralık 1938 tarihli bir başka belgede 11 bin 683 kişinin sürüldüğünü anlatan, aşağıda İsmet İnönünün ve İskilipli Atıf Hocayı düzmece kararla İdam eden birey olan Bayındırlık bakanı Ali Çetinkaya'nın imzası yer alan karardan laf ederek yaşananlar için devlet namına özür dilemiştir

özel baskı *