Descartes’a Göre ‘Ruhun Tahtı’ Olan Epifiz Bezi Nedir?

İnsan bir makine olsa elbet insan teknolojisi ile yapılmasına daha binlerce yıl vardı. Lakin yaratılıştan gelen mucize ve evrimsel sürecin gerçek işlemesi sayesinde bu kusursuz makineler ile doğuyoruz. Gariptir, sırf tek bir fonksiyonu olan ve hormon üreten epifiz bezi olmasa yaşayamayız. Bir anda ölürüz demiyoruz fakat epifiz bezi tarafından salgılanan hormon direkt olarak ömrümüzü ve gelişim sürecimizi etkiliyor.

Çok daha ayrıntılı tarifini yapacağız lakin kabaca tanım etmek gerekirse epifiz bezi beynin içindeki küçük bir nokta. Dışarıdan görülebilen bir yapı değil. Lakin gariptir ki Fransız filozoflardan Rene Descartes bu bölgeyi öngörmüş ve burası için ‘ruhun tahtı’ tarifini yapmıştır. Günümüz çağdaş tıbbı sayesinde epifiz bezi nedir, ne işe fayda bütün ayrıntılarıyla biliyoruz ancak insan tekrar de bu çeşit ayrıntılara şaşırmaktan kendini alamıyor.

Epifiz bezi nedir?

Epifiz bezi, beynin sağ ve sol loblarının birleşim noktasında bulunan epithalamus isimli bir alanın derinliklerinde bulunur. İngilizce ismi pineal gland olan bu bölgenin ismi, Latince çam kozalağı manasında olan pinea sözünden gelmektedir. Zira evvelden bu bölgenin çam kozalağı boyutunda olduğu düşünülürdü lakin son yapılan çalışmalar bu bölgenin sırf bir bezelye kadar olduğunu ortaya koyuyor.

Epifiz bezi, yüksek oranda kalsiyum içerir ve duyularımızı denetim eden talamus bölgesinin çabucak üzerinde yer alır. Epifiz bezi, beynim tam orta noktasıdır. O denli ki radyologlar beyin manzarasının incelemesi sırasında bu beze bir nokta koyarak orta alanı tespit eder ve bu nokta üzerinden incelemeler yaparlar. Boşuna ‘ruhun tahtı’ dememişler. Fakat bu bezin asıl değeri salgıladığı hormon ve bu hormonun insan ömrüne etkileridir..

Epifiz bezi ne işe fayda?


Epifiz bezinin tek fonksiyonu hormon salgılamaktır. Salgıladığı hormon ise melatonindir. Melatonin ismi tanıdık geliyor olabilir. Zira bu hormon, uyku sistemimizi sağlayan hormondur. Salgılanan melatonin sayesinde gündüz - gece ayrımı yapabiliyor, uyuyabiliyor, gelişebiliyor ve büyüyebiliyoruz.

Salgılanan melatonin hormonu, insanın endokrin sistemini düzenler. Bununla birlikte direkt olarak üreme sistemini de tesirler ve cinsel gelişimi düzenler. Bilhassa ergenlik periyodundaki gençlere tertipli uyku önerilmesinin nedeni budur. Elbette bu gelişim sadece ergenlikte olmuyor. Sağlıklı bir üreme sistemi için her vakit melatonin oranına dikkat etmek gerekiyor.

Epifiz bezi ve sıhhate tesirleri:


İnsan tıpkı tüm tabiat üzere gece uyur, gündüz yaşar. Epifiz bezi tarafından salgılanan melatonin tam olarak bu tertibi sağlamak için vardır. Lakin sistemsiz uyku durumu, vardiyalı çalışmalar, jet-lag üzere doğal olmayan durumlarda melatonin salgılama akışı düzensizleşir ve bu da yanında pek çok farklı sorunu beraberinde getirir.

Göz ışığı görür, retina bu ışığın sinyalini hipotalamus bölgesine iletir, hipotalamus ise bu sinyali epifiz bezine iletir. Epifiz bezi bakar ki ortalık karanlık, melatonin salgılamaya başlar fakat bakar ki ortalık aydınlık, hormon salgılama akışını durdurur. Bu nedenle gündüz uykuları kaliteli bir uyku olarak kabul edilmiyor. Sağlıklı bir ömür için kesinlikle gece uykusuna muhtaçlığımız var.

Epifiz bezi kâfi melatonin salgılamadığında sistemsiz uyku sorunu yaşarız. Bunun sonucunda da aşağıdaki durumlarla karşılaşırız:

• Devamlı uykulu olma hali
• Baş ağrısı
• Baş dönmesi
• Kusma
• Olağandışı düşler görme
• Çabuk öfkelenme
• Sonluluk
• Huysuzluk
• Hafıza bulanıklığı
• Duyu organlarında hasar
• Anksiyete
• Migren
• Hipertansiyon
• Ülser
• Egzema
• Gece terlemesi
• Kolon başta olmak üzere farklı kanser çeşitleri
• Cinsel sıhhat meseleleri
• Üreme sistemi problemleri

Listeyi ‘ve benzeri’ ibaresi ile tamamlıyoruz zira sahiden sonu gelmiyor. Kimileri ufak tefek meseleler üzere görünebilir lakin hastalıkların adım adım yayıldığını unutmamak gerekiyor. Bir tanesi başladığı vakit oburlarının eli kulağında olabilir. Bezelye kadar bölgenin maharetleri hakikaten şaşırtan.

Sağlıklı bir epifiz bezi için ne yapmak gerekiyor?


Bedenimizin bu mucizevi bölgesine düzgün bakmalı ve en sağlıklı biçimde melatonin salgılamasını sağlamalıyız. Bunun için de yapılacak birinci ve en kıymetli şey uyku sisteminizi bir sisteme sokmak. Her gece ortalama 7 - 8 saat kesintisiz bir uyku uymanız öneriliyor. Günlük rutininize nazaran gece uyku saatlerinizi ayarlamalısınız.

Alarmı ertelemeyin. Yarı uyanıp alarmı erteleyip sonra yarı uyur vaziyette yatmak ve sonra tekrar kalkmak uyku kalitenizi mahvedecektir. Ne eksik ne fazla, alarmınız tam da uyanmanız gereken saatte çalsın. Böylelikle gözün algıladığı ışık ve uyku hali ortasında tam bir istikrar oluşacaktır.

Günde 15 dakikalık sistemli yürüyüş üzere idmanlar yapmak, yoga ve meditasyon üzere zihin rahatlatan aktiviteler yapmak, tüm kötülüklerin anası olan alkol ve sigaradan uzak durmak, karbonhidrattan ve şekerden kaçınmak üzere hayatınızı düzenleyecek şeyler yaparak çok daha kaliteli bir uyku uyayabilir, epifiz bezinize düzgün bakabilir ve böylelikle tam olması gereken düzeyde melatonin alabilirsiniz.

Epifiz bezi tarihî süreçte nasıl görülüyordu?


Gariptir, epifiz bezi dışarıdan görünen bir bölge olmamasına karşın birinci sefer Antik Yunan’da yaşamış bir hekim ve filozof olan Galen’in yazılarında görülmüştür. Burada bahsedilen elbette kafatasında bulunan değerli bir noktaydı. Günümüzdeki manasıyla bilinir olması lakin 20. yüzyılda gerçekleşmiştir. Ancak 16. yüzyılda da bu bölgeden bahseden filozoflar vardır.

16. yüzyıl Fransız filozoflarından Rene Descartes, epifiz bezini ‘Bütün fikirlerimizin olduğu yer.’, ‘Ruhun tahtı.’, Canlı ve saf bir alev.’ üzere cümlelerle tanımlamıştır. Hatta beynimizdeki atardamarları kastederek, ruhumuzun küçük hayvanlarını beslediğini bile söylemiştir.

Işık, göz, retina, epifiz bezi ortasındaki temas tarihin kimi periyotlarında mistik ve ezoterik kabul edilmiştir. Sonuçta ışıkla uyarılan bir noktadan bahsediyoruz. Bu nedenle epifiz bezi için ‘üçüncü göz’ tarifi da yapılıyor. Çağdaş tıp ile birlikte artık biliyoruz ki epifiz bezinin ruh ya da zihinle alakası yok lakin çok daha kıymetli olan melatonin hormonunun kaynağı durumunda.

Beynimizin derinlerinde küçük bir bölge olan ve ömrün temel kaynağı olan ışık ile birlikte çalışan epifiz bezi hakkında bilmeniz gerekenleri anlattık. Tabiatın sistemine uyarak nizamlı beslenir, nizamlı idman yapar ve nizamlı uyursak çok daha sağlıklı beşerler olacağımız kesin üzere görünüyor.