destan nedir özellikleri nelerdir

Epope nedir kaça ayrılır ve özellikleri nedir?

Destanlar; milletlerin tarihinde derin iz bırakmış kayda değer olayları harikuladeliklerle süsleyerek anlatan uzun, manzum, milli eserlerdir Epope anlatıcısı ozan (akın ya da baksı) onu bir kopuz eşliğinde söyler bir takım mimik, jest ve taklitlerle anlatımını kuvvetlendirmeye çalışır



ilk olarak toplumlar, mitik bir dönem yaşamıştır Bu mitik dönemin en kayda değer özellikleri, insanoğlunun az önce çözemediği olayların sebeplerini esrarlı bir kutsallık ile açıklaması ve vardığı sonucu da bir kural olarak kabul etmesidir Böylece kendisinin de içinde yer aldığı ilkel bir Tanrılar dünyası yaratılmıştır



Tarih sahnesine çıkınca fikir tarzında değişmeler olmaya başlamış ve epik akıl dediğimiz yeni bir döneme geçilmiştir Bu dönemde mitik dönemdeki esrarengiz görünen âlemin bazı sırları çözülmüş, bilinmezlik ortadan kalkınca, yeni bir beşeri layık esrarlı gücün yerini almıştır Bu değerinde insanın fizik gücüdür Bu gücün değerinin keşfedilmesi mücadele ile bazı düşmanların, mesela bir takım hayvanların yenilebileceği anlaşılması, dışa yönelik bir mücadeleyi başlatmıştır Toplum, kendi içinde teşkilatlanmaya başlamış, yurt ve kabile şuuru uyanmıştır Bunları tanımlamak için mitik dönemde şekillenen dil ve düşünce kalıpları tıpkı kullanılmış ve kültürün ikinci halkası oluşmuştur Az Önce cemiyet içi çatışmalar başlamadığı için birlik fikrinin birincil çekirdekleri de bu dönemde filizlenmeye başlamıştır Toplum, henüz göçebe halde yaşamaktadır Bu dönemin eserleri destanlardır Epope tipleri cemiyetin karşılıklı tipleridir Henüz ferdi tipler mevcut değildir Toplum, daha önce yaşayan ve zihinlerde iz bırakmış tiplerin tüm iyi özelliklerini kendi dönemine taşımış ve bu dönemin parlayan tipine bunları yerleştirmiştir Epik kahraman, sadece kendi özelliklerini yok daha önce yaşayan tiplerin özelliklerini de taşımaktadır Bu dönemin kahramanlarında bulunmayan; toplumun beklentisi doğrultusundaki özellikler de bu tiplere yüklenmiştir Bu Nedenle destansı bir alıcı keza mitik özelliklerden müspet olanları, ayrıca de idealindeki tiplerin anlamdaki özelliklerini birleştirmiştir



Daha sonraki dönemde toplumun oturmuş ve yarı göçebe hayata geçmesi ile cemiyet içi çatışmalar ve ferdin kendi problemleri ortaya çıkmıştır Bu dönemin eserleri de epicoromanesque eserlerdir Artık kahramanlarda destansı özelliğin yanı sıra başka özellikler de aranmaktadır Estetik bazı beklentiler ( alımlılık, iyi şiir söyleme, dürüstlük vb) laf konusu olmaktadır Halk Müziği Edebiyatında, irk hikâyeleri dediğimiz cins işte bu dönemin ürünleri olmaktadırlar Irk hikâyelerine ,Anadolu dışındaki Türk boyları arasında epope, hikâye vb isimler verilmektedir Bunlar nazım ile nesrin karışık olarak kullanıldığı, kahramanlık ve aşk konulu eserlerdir Çoğunlukla âşıklar göre tasnif edilirler ve anlatılırlar Bu eserler de, aynen destanlarda olduğu gibi kendilerinden önce diğer türlerde kullanılan malzemeyi kullanmışlardır Motif ve epizot, formel unsurlar ve inşa bakımından diğer türlerden çoğu kez araç gereç almışlardır Ayrıca mensur keza manzum oldukları için tüm insanlar yaratıcılığının şekil ve türlerinin karışık bir sentezi halindedirler *