destek ve hareket sistemini oluşturan yapı ve organları nelerdir

destek ve hareket sistemini yaratıcı inşa ve organları nelerdir

destek ve hareket sistemini iskelet,eklemler ve kaslar oluşturur


Destek ve hareket sistemi

Vücuda destek olup koruyan, kaslarla bağlanarak hareketi karşılayan yapıya iskelet denir İskeletin görevleri şunlardır;

Kaslara ve iç organlara bağlanma yüzeyi sağlar
İç organları dış etkenlere aleyhinde korur
Gereksinim duyulan bir takım inorganik maddeleri depolar
Kemiklerin içindeki ilik dokusu, alyuvar ile bazı akyuvarı üretir
Vücudun düşey durmasını sağlar


İskeletimizi yaratıcı kemikler, dış görünüşleri bakımından;

a) Uzun Kemik: Kol but, parmak kemikleri
b) Yassı Kemik: Kafatası, kürek, kaburga, kalça kemikleri
c) Kısa Kemik: Omurlar elde etmek üzere üç çeşittir

Tüm kemiklerde;

Sıkı(dolgun) kemik
Gevşek (süngerimsi) kemik


elde etmek üzere iki çeşit doku vardır

Kemiğin yapısı
Yapısında organik ve inorganik maddeler bulundurur Organik maddeler sinirler ve kan damarlarıdır İnorganik maddeler ise kalsiyum, potasyum, ve sodyum tuzlarıdır Bu maddeler kemiğe sertlik vermektedir

Kemiğin dış kısmında kalınlaşmasını ve onarılmasını karşılayan kemik zarı (Periost) bulunur Ceset kısmı ile kemik uçlarının dış kısmı sıkı kemiktir Kemik uçlarının içi süngerimsi kemiktir Süngerimsi kemik dokusunda kırmızı ilik bulunur Kemik gövdesinin ortasındaki kanalda sarı kemik iliği bulunur

İskeletin Kısımları:

İnsan iskeleti yaklaşık 207214 kemikten oluşmuştur


Baş
Ceset
Üyeler

iskeleti edinmek üzere üç grupta incelenir

1 Baş İskeleti

Beyin ve iç kulağı örten kafatası iskeleti ve çene, burun, favori yer alan yüz iskeleti elde etmek üzere ikiye ayrılır Kafatası iskeletinde bulunan kemikler birbirine oynamaz eklemlerle bağlanarak, beyini ayrıntılarıyla kapatarak korurlar Yalnız omurilik ve sinirlerin girişçıkışını sağlayan delikler vardır Baş iskeletinde yalnızca alt çene kemiği hareketli eklemlerle şakak kemiğine bağlı olarak hareket edebilir Kemik zarı altında ince bir tabaka halinde sıkı kemik dokusu bulunur Sarı kemik iliği ve öteki kanallar bulunmaz Ortası süngerimsi kemik dokudur

2 Ceset İskeleti

Omurga, kaburga, göğüs, omuz ve kalça kemiklerinden oluşmuştur

Omurga; boyundan başlayıp kuyruk sokumuna dek devam eder Hafif Sşeklindedir Üst Üste gelen 33 omurdan oluşmuştur Boyun (7 omur), sırt (12 omur), bel (5 omur), sağrı (5 omur), kuyruk sokumu (4 omur) almak üzere beş bölgeye ayrılır Omurların omur delikleri birleşerek omurga kanalını oluştururlar Omurga kanalında omurilik bulunur

Göğüs kemiği; vücudun göğüs bölgesinde bulunan yassı bir kemiktir 12 çift olan kaburgaların ilk yedi çifti kıkırdak uçları ile göğüs kemiğine bağlanırlar 8, 9 ve 10 kaburgalar ise önce birbirlerine sonradan 7 çift kaburgaya bağlanırlar 11 ve 12 kaburga kemiklerinin uçları boştadır Bunlara yüzücü kaburgalardenir

Omuz kemeri; iki köprücük kemiği ve iki kürek kemiğinden oluşmuştur

Kalça kemiği; kalça, omurga ve çatı kemiklerinden oluşur Kalça kemikleri omurganın sağrı bölgesindeki omurlarla bireşerek leğendenilen yapıyı oluştururlar

3 Üyeler İskeleti

Kol ve bacaklardaki kemiklerin tümüne üyeler iskeletidenir

Kollarda yukarıdan aşağıya içten;

Uyluk kemiği (1)

Dizkapağı kemiği (1)

Baldır kaval kemiği (2)

Bilek kemiği (7)

Tarak kemiği (5)

Parmak kemiği (14)


almak üzere toplam 30 adet kemik bulunur

Eklem

İskelet sistemini yaratıcı kemikler uc uca ya da ast yandan gelerek, eklem denilen yapılarla birbirlerine bağlanırlar Eklemler, oynamaz, güya oynar, ve oynar elde etmek üzere üç grupta incelenir

1 Oynamaz Eklem: Bu tip eklemlerin aralarında başıboşluk bırakmazsızın testere dişi gibi dişlerle birbirine sımsıkı bağlanmış kemikler aralarında görülür Kafatası kemiklerinde görülür

2 Yarı Oynar Eklem: Vücudumuzun dik durmasını karşılayan omurgadaki, omurlar bu herif eklemlerle bağlanmışlardır Kıkırdak disklerinden oluşur

3 Oynar Eklem: Kol ve bacaklardaki kemikler aralarında görülen, bütün hareketli eklemlerdir

Kaslar

Kaslar insanın cisim ağırlığının %4050'sini oluştururlar Karoser şeklinin korunmasını, desteklenmesini, sindirim, dolaşım, boşaltım sistemlerinin çalışması faaliyetleri bu organları oluşturan kaslar doğruca gerçekleştirilir

Kaslar, kas hücrelerinden oluşur Adale hücreleri birleşerek adale liflerini, adale lifleri de kasları oluştururlar Aralarında bol miktarda kan damarları ve sinirleri yer alır

İnsanda yapı ve çalışma bakımından üç çeşit adale bulunur:

Düz kaslar (beyaz kaslar)
Dolgun (iskelet) kaslar (kırmızı kaslar)
Kalp kasları

1 Düz Kaslar: Mekik şeklindeki hücrelerden oluşurlar Sarkolemma denilen hücresel zarları vardır Sarkoplazma denilen sitoplazmalarında kasılmayı karşılayan ve boylu boyunca uzanan, miyofibril denilen iplikçikler bulunurHücreleri yanyana gelerek demetler meydana getirirler Düz kaslar, isteğimiz haricen (istemsiz) çalışırlar bu nedenle çalışmaları yavaş, uyumlu ve uzun sürelidir Sindirim, dolaşım, solunum ve üreme organlarının yapısında bulunur Organın görevine kadar uzunlamasına, halka ve çapraz biçiminde düzenlenerek organların peristaltik hareketlerini sağlar

2 Astarlı Kaslar: Birdenbire fazla çekirdekleri vardır Çekirdekleri hücrenin zarına yakın yerlerde bulunur Çizgili kaslar, isteğimizle (istemli) çalışırlar Düz kaslara göre daha çabuk çalışırlar fakat tez yorulurlar

Kaplı adale hücrelerinin sitoplazmalarındaki miyofibriller düz kaslardan öbür olarak açık ve koyu renkli bantlar şeklinde dizilmişlerdir Bunlar aktin ve miyozin ipliklerinin oluşturdukları bantlardır Miyofibrillerin oluşturdukları adale telleri birbirlerine bağlanarak adale demetlerini meydana getirirler

Çizgili kas kasıldığında;

Zbantları birbirine yaklaşır
Ibandı kasılır
Abandı değişmeyen
Hbandı değil olur
Kasın boyu kısalırken, hacmi değişmeyen

İskelet kaslarının birçok çiftler halinde ve birbirlerine zıt olarak çalışırlar Bu cins kaslara antagonist kaslar denir Antagonist kaslarda biri kasılırken diğeri gevşer Bacağın, kolun, omuzun hareketleri antagonist kaslarla sağlanır Sırt ve karın kasları aynı yönde kasılır ve gevşer

3 Kalp Kası: İsteğimiz dışında çalışan çizgili kastırç İskelet kaslarından ayrı olarak yürek kası hücreleri tek çekirdeklidir İskelet kaslarından daha yavaş kasılır Ritmik kasılır, yorulmaz *