Devenin Hörgüçlerinde Ne Bulunur?

Deve uzun bacaklarıyla uzun ve çarpık boynuyla ve sırtında ancak kamburuyla nam yapmış, iri cüsseli, geviş getiren, memeli ve evcil bir hayvandır Develer otçuldurlar ve geviş getirdikleri için de etleri yenilebilen ve kurban edilebilen hayvanlardır
Bir devenin ömrü takriben 4050 yıldır Bu hayvanların ölümü genelde böbreklerinde biriken ürenin kana karışması sonucu olmaktadır Yaşadığı yerler ise Asya, Avrupa ve Amerika ’nın çöllük bölgeleridir Tarih her tarafında bilhassa Sümerler, Hititler ve İranlılar deveyi ordularında kullanmışlardır Araplar ve Romanlılar da deveden faydalanmışlardır Büyük Sahra ve öteki çöl bölgelerinde bugün bile göçebe kavimlerinin hayatında tartma ve binek hayvanı olarak kayda değer bir yer tuttuğu gibi, etinden ve sütünden de büyük ölçüde faydalanılmaktadır Arzu ve susuzluğa günlerce hatta aylarca dayanabilmesinden nedeniyle sıcak ve kuru memleketlerde atın yerini almıştır
Deveye Arap ülkelerinde cemel veya ibil denilir Tüylü olanına bahur dişisine naka ve ya maye yavrusuna buduk, kuşek, torok veya çal denilmektedir Akran olanlara yelek, iki yaşındakilere taylak, üç yaşındakilere huveydi isimleri verilebilmektedir aynı zamanda develer sallana sallana yürüdüklerinden nedeniyle çöl gemisi de denilmektedir

Develerin hörgüçlerinde su bulunduğu ve uzun çöl yolculuklarında bu suyu kullandıkları içten değildir Eğer develerin hörgüçleri su ile doymuş olsaydı, bu su sırtlarında sağa sola hareket edeceğinden nedeniyle dengelerini kaybetmelerine ve yürüme zorluğu çekmelerine neden olurdu Develerin hörgüçlerinde 3035 kilo değin yağ bulunmakta ve bu yağda enerji stoku olarak kullanılmaktadır Develer için hörgüçleri gıda deposudur Hörgüç bununla birlikte deveyi çöl sıcaklarında da koruma görevi yapmaktadır
Hörgüçlerinde biriktirdikleri bu yağ yığıntısı, yiyecek bulamadıkları süre devirli olarak beslenmelerini sağlar Bundan dolayıdır fakat fazla kilolu insanlar acıktıklarını söylediklerinde, hörgücün ’den harca denilmektedir Bir hörgüçlü deve normalde günde 3050 kilo beslenme alabilirken, zorlama şartlarda günde yalnızca 2 kilo kuru otla bir ay boyunca yaşayabilmektedir
Devenin ağız ve dudak yapısı( üst dudakları yarıktır ) pabuç köselesini delecek dek sivri dikenleri bile rahatlıkla yiyebileceği şekildedir En sert ve dikenli bitkileri bile ağızları kanamadan yiyebilirler Dört yüzlü midesi ve sindirim sistemi ise önüne çıkan her şeyi öğütebilecek dek güçlüdür Olağan şartlar altında yiyecek sınıfına girmeyen kauçuk gibi maddelerden bile, fazla zorda kaldıkları zamanlarda istifade etmesini bilirler Fazla acıktıklarında önüne gelen her şeyi yiyip kemirebilirler Lastik kap, sicim ve tellere varana değin her şeyi yiyebilecek çene ve ağız yapısına sahiptirler Uzun boyunları doğru yerden 3 metre yükseklikteki yapraklara bile rahatlıkla uzanabilirler

Develerde amiyane bir tabirle, mükemmel bir su uygulama ünitesi vardır Develer suya eksik ihtiyaç duyarlar Suyu depoladıkları yer ise vücutlarındaki su depolama cepleri ve özelliklede kan dolaşım sistemidir Bundan dolayı suyu dokularından kaybederler, böylelikle kanlarındaki su oranı etkilenmez ve bu özellikleriyle de su içmeden günlerce, aylarca yaşabilirler Devede yağın tek bir yerde toplanması vücudun yağa tabi olarak her yerinden yoğun oranda su atılmasını engeller bu da devenin suyu asgari oranda kullanmasını sağlar
Bir deve 4060 derece sıcaklıda neredeyse 810 gün susuz kalabilir Susuz kaldığı bu süre içinde karoser ağırlığını %33 ’ünü kaybeder Benzer koşullar aşağı bir insan beden ağırlığının %68 ’ini kaybeder ve takriben 36 saat içinde karoser suyunu adamakıllı kaybedeceğinden nedeniyle ölür Develer beslenme bulabildikleri bir çölde ise 67 ay susuz yaşayabilirler Çünkü besinlerden aldıkları su tatmin edici gelir Bir kış her tarafında hiç su içmeden yol yürüyebilirler Yaz sıcaklığında ise hiç su içmeden 10 gün yürüyebilmektedirler Develer 10 dakikada ağırlıklarının üçte biri kadar su içebilirler Bu miktar kimi süre 150200 litreyi bulabilmektedir sonradan bir hafta değin hiç su içmezler Bunun yanı sıra deve insana oranla 100 kat daha geniş alanı kaplayan bir burun mukozasına sahiptir Deve bu koskocoman ve kıvrımlı burun mukozası tamamen havada fakat nemin %66 ’sını tutabilmektedir
Deve her türlü araziye yerinde ayaklarıyla, gıda deposu hörgüçleriyle, ısıysa aleyhinde izolatör kürkleriyle, kumdan korunma özelliğine sahip başlarıyla fazla özel bir hayvandır Deveyi özel bir canlı yapan en ağır ve olumsuz şartlardan bile etkilenmeyen beden yapılarıdır Develer öylesine dirençli bir cisim yapısına sahiplerdir ki özlem ve susuzluğa aylarca dayanabilmekte ve sırtlarında yüzlerce kilo ağırlıkla, günlerce hiç durmaksızın yürüyebilmektedirler
Litaratür:
Hayvanlar Alemi Ansiklopedisi