Devre elemanlarını kullanarak nasıl bir gece lambası tasarlanır yardımcı olabilirmisiniz
Cevap: Devre elemanları kullanarak gece lambası yapımı
Tristorlerle sadece bir yonde akim gecmesini saglayan yari iletken bir devre elemanidir PNPN yapidadir ve uzerinde uc adet uc bulunur Bunlar katot, anot ve gate uclaridir Iletken oldugu anda uzerindeki akimi katotdan anoda dogru gecirir Gate ucu ise tristorun iletime gecirilmesi icin kullanilir Eger tristor katot gateli ise pozitif gerilim ile tetiklenir Anot gateli tristorler ise katoda gore daha negatif bir gerilim verildiginden tetiklenirler
Resimde Katot gateli bir tristorun devre cizimlerinde kullanilan sekli gorulmektedir
Tristorler devre uzerinde kullanilirken anot ucuna pozitif katot ucunada negatif bir gerilim uygulanir Bu durumda tristor yalitkandir ve uzerinden herhangi bir akim gecirmez Tristorun iletime gecebilmesi icin gate ucuna tristorun hassasiyetine bagli olarak kucuk bir pozitif gerilim uygulamak gerekmekte Artik tristor tetiklenmistir ve bu tetikleme islemi saniyenin binde birinde gerceklesir Tristor tetiklendiginde ic direnci yaklasik 02 ohm gibi bir degere duser
Teorik olarak tristor bu sekilde tetiklenebilsede pratikte bu tetikleme islemi sonucunda tristor arizalanir cunku tristorun uzerinden gecen akimi harcayacak ve tristoru koruyacak bir yuk elemani bulunmamaktadir Pratikte tristorun anot ucuna tristor uzerinden gececek olan akimi uzerinde harcayacak bir yuk elemani baglanmalidir Bu eleman genellikle devrenin amacina uygun olarak bir lamba, motor veya buna benzer yuk elemanidir
Tristorlarin iki turlu calisma sekli vardir Birincisi DC akim ile calistirmadir Bu sekilde calistirilan bir tristor dogru balantilar yapildiktan sonra gate ucuna verilecek tetikleme sinyali ile iletime gecer ve tetikleme sinyali ortadan kalksa bile iletkenligi devam eder Tristoru iletimden cikarmak icin devreye uygulanan gerilimin kesilmesi gerekir
Ikinci yontem ise AC akim ile calistirmadir Bilindigi uzere AC akim cift yonlu bir akimdir yani AC akim kaynaginin frekansina gore kaynaktan alinan akim bir sure pozitif bir surede negatif akim olarak cikar Iste bu calistirma aninda tristorun anodu pozitif katoduda negatif pulsleri aldigi zaman gate ucuna bir tetikleme yapilirsa tristor bu puls boyunca iletime gecer AC akim yon degistirdiginde ise tristor yalitkandir Bu durum AC akimin frekansina gore cesitli hizlarda gerceklesir Ornegin AC akim 50 Hz ise tristorde saniyede 50 defa iletken ve yalitkan durumuna gecer Bu sekil calistirmada gate ucuna verilen tetikleme sinyali surekli olmalidir aksi halde tristor AC akimin ilk yon degistirdigi anda yalitkan olur ve bir daha iletime gecmez
Yapi olarak tristor iki adet transistorden olusan bir devre elemanidir
Cevap: Devre elemanları kullanarak gece lambası yapımı
Tristorlerle sadece bir yonde akim gecmesini saglayan yari iletken bir devre elemanidir PNPN yapidadir ve uzerinde uc adet uc bulunur Bunlar katot, anot ve gate uclaridir Iletken oldugu anda uzerindeki akimi katotdan anoda dogru gecirir Gate ucu ise tristorun iletime gecirilmesi icin kullanilir Eger tristor katot gateli ise pozitif gerilim ile tetiklenir Anot gateli tristorler ise katoda gore daha negatif bir gerilim verildiginden tetiklenirler
Resimde Katot gateli bir tristorun devre cizimlerinde kullanilan sekli gorulmektedir
Tristorler devre uzerinde kullanilirken anot ucuna pozitif katot ucunada negatif bir gerilim uygulanir Bu durumda tristor yalitkandir ve uzerinden herhangi bir akim gecirmez Tristorun iletime gecebilmesi icin gate ucuna tristorun hassasiyetine bagli olarak kucuk bir pozitif gerilim uygulamak gerekmekte Artik tristor tetiklenmistir ve bu tetikleme islemi saniyenin binde birinde gerceklesir Tristor tetiklendiginde ic direnci yaklasik 02 ohm gibi bir degere duser
Teorik olarak tristor bu sekilde tetiklenebilsede pratikte bu tetikleme islemi sonucunda tristor arizalanir cunku tristorun uzerinden gecen akimi harcayacak ve tristoru koruyacak bir yuk elemani bulunmamaktadir Pratikte tristorun anot ucuna tristor uzerinden gececek olan akimi uzerinde harcayacak bir yuk elemani baglanmalidir Bu eleman genellikle devrenin amacina uygun olarak bir lamba, motor veya buna benzer yuk elemanidir
Tristorlarin iki turlu calisma sekli vardir Birincisi DC akim ile calistirmadir Bu sekilde calistirilan bir tristor dogru balantilar yapildiktan sonra gate ucuna verilecek tetikleme sinyali ile iletime gecer ve tetikleme sinyali ortadan kalksa bile iletkenligi devam eder Tristoru iletimden cikarmak icin devreye uygulanan gerilimin kesilmesi gerekir
Ikinci yontem ise AC akim ile calistirmadir Bilindigi uzere AC akim cift yonlu bir akimdir yani AC akim kaynaginin frekansina gore kaynaktan alinan akim bir sure pozitif bir surede negatif akim olarak cikar Iste bu calistirma aninda tristorun anodu pozitif katoduda negatif pulsleri aldigi zaman gate ucuna bir tetikleme yapilirsa tristor bu puls boyunca iletime gecer AC akim yon degistirdiginde ise tristor yalitkandir Bu durum AC akimin frekansina gore cesitli hizlarda gerceklesir Ornegin AC akim 50 Hz ise tristorde saniyede 50 defa iletken ve yalitkan durumuna gecer Bu sekil calistirmada gate ucuna verilen tetikleme sinyali surekli olmalidir aksi halde tristor AC akimin ilk yon degistirdigi anda yalitkan olur ve bir daha iletime gecmez
Yapi olarak tristor iki adet transistorden olusan bir devre elemanidir