Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
1. DEHB’nin tedavisi ders başarısı açısından kıymetlidir:
DEHB olan evlatlar dikkatini sürdürmekte güçlük çektiklerinden hocalarının anlattığı hususları takip etmekte güçlük çekerler. Dersi derste öğrenmeleri güçleşir. Mesken ödevlerini birden fazla devir eksik muharrirler ya da unuturlar. Dikkatsizlik acilen her bölgede olduğundan ödevlerini tamamlarken çabuk sıkılırlar ve ödev yapmayı çoklukla sevmezler. Imtihanda, aceleci ve dikkatsiz stilleri soruları eksik okumalarına neden olur; sıkça süreç kusurları yaparlar. Meselenin gidiş yolunu bildikleri halde süreç günahları nedeniyle yanlış sonuçlara ulaşırlar. Bütün bunların sonucunda, ders başarısı düşer; üstelik evlat dikkat sizlikle okuma yanlışları, acelecilik ve dürtüsellik nedeniyle var olan performansını da göstermekte güçlük çeker. Bir müddet sonra, evlat derslerini takip etmeye ve çalışmaya motivasyonunu yitirir. Birçok vakit motivasyonsuzluk ve DEHB bir aradadır. Motivasyonsuzluk ders muvaffakiyetini daha da düşürür. Ders başarısı düşen evlat devranla mektepten yeterlice soğur ve okuyarak meslek edinme bahtı azalır.
2. DEHB’nin tedavisi akran, hoca ve aile bağları bakımından kıymetlidir:
Her ne kadar DEHB olan evlatlar birçok devir girişken ve kolay alaka kurabilen evlatlar olsalar da, sabırsız ve dürtüsel davranışları akran bağlarında problemlere neden olabilir. Dürtüselliklerinden ötürü sırasını beklemekteki güçlük, öteki evlatların oyunlarını ve konuşmalarını kesme ve basitçe sözel ya da fizikî hengame etme gözlenir. Dikkatleri kısa periyodik olduğundan, DEHB olan evlatlar çevre ipuçlarını gayri evlatlar kadar uygun değerlendiremezler. Bu durum, toplumsal ortamın ve muhaberenin gerektirdiği formda davranamamaya neden olur. Birden fazla vakit kurallara ve içtimaî hiyerarşiye uymada güçlük çekerler. Çevre ortamlarda daha “patronca” bir tavır sergileyebilirler. Her şeyin kendi istekleri doğrultusunda olması konusunda ısrarcı olabilirler. Içtimaî hadiselere şiddetli reaksiyon gösterebilirler. Reddedilmeleri yahut başka evlatların alaycı üslupları DEHB olan çocuklarda kolaylıkla sözel yahut fizikî hücuma neden olur. Bütün bunların sonucunda arkadaş, muallim ve aile bağlarında bozulmalar gözlenir. Yapılan çalışmalarda DEHB olan evlatların daha az yakın arkadaşı olduğunu göstermiştir.
3. DEHB özgüveni azaltması ve öbür psikiyatrik meselelerine yatkınlığı arttırması bakımından değerlidir:
Bu evlatlara acilen her mahalde her vakit olumsuz ikazlarda bulunulur. DEHB olan bir evlatta ders muvaffakiyetinin düşmesi bir vade sonra sorgulamaya ve çeşitli yargılara neden olur: “Ben neden başarılı olamıyorum? Vesair evlatlar kadar çalışkan değilim. Sair evlatlar kadar güzel değilim.”Olumsuz ikazlar kendine özgüvende azalmaya ve benlik algısında düşmeye neden olur ve vakit içinde depresyonun gelişmesi için yer hazırlar. Depresyon olan bir evlatta unsur tasarrufu ve intihar teşebbüsü daha yüksek orantılarda görülür. Olumsuz uyaranlar bir mühlet sonra evlatta karşı gelmelere yol açar. Karşı gelmeler yeterli bir halde ele alınmazsa, basamak basamak mektepten kaçmaya, sokakta bir çete ile tanışmaya, sigara, alkol ya da öteki hususların tasarrufuna, kabahat işlemeye ve davranış bozukluklarına dönüşebilir (Şekil 1). Yapılan çalışmalarda DEHB olan kimselerin ileriki yaşantılarında hata sürece ve unsur kullanmasının arttığını göstermiştir. Kimi araştırmalarda DEHB ile intihar teşebbüsü arasında münasebet olduğu gösterilmiştir. Büyük ihtimalle bu ilgi DEHB’nin depresyon ve davranım bozukluğu üzere eş bozukluklara (komorbit bozukluklara) olan yatkınlığı arttırmasından ve bozukluğun tabiatında bulunan dürtüsellikten kaynaklanmaktadır. DEHB tedavisinde kullanılan methylphenidate (Ritalin; Concerta; Medikinet) ile intihar arasında bir ilgi bulunmamıştır.
4. DEHB hayat kalitesini ve ana pederin duygusal durumunu/mutluluğunu etkilemesi bakımından kıymetlidir.
Yapılan araştırmalarda DEHB’nin psikososyal yeri, özgüveni, özsaygıyı, duygusal reaksiyonları ve umumi davranışları etkileyerek ömür kalitesini azalttığı gösterilmiştir. DEHB olan evlatlar birçok aktiviteye ve hobiye heves etseler de, başladıkları bu aktiflikleri istikrarlı bir halde sürdürmeleri güç olabilir. Bu durum soysal, duygusal, özgüven gelişimlerini olumsuz tesirler. Üstelik DEHB yalnızca evladı değil ana pederin yaşantısını üzerine olumsuz tesirleri vardır. Yapılan çalışmalarda ana pederin duygusal durumunu, memnunluğunu, kendi muhtaçlık ve zevklerine vakit ayırma fırsatlarını, ana pederin içtimaî yaşantısını, ömür kalitesini, aile aktivitelerini ve bütünlüğünü olumsuz etkilediği gösterilmiştir. Anaların DEHB olan evlatlara karşı daha sınırlayıcı ve olumsuz tavırları olduğu, lakin sınırlayıcı tavırlarına rağmen daha gayrikâfi denetim becerilerinin olduğu tespit edilmiştir.
5. DEHB günlük hayatı etkilemesi bakımından kıymetlidir:
DEHB olan bireylerin riskli aktivitelerde bulunması, dikkatsiz otomobil tasarrufu ve kazalara maruz kalması daha sıktır. Örneğin araştırmalar DEHB olan genç sürücülerin 2 ile 4 kat daha çokça motorlu araç kazası yaptıklarını, 3 kat daha çokça yaralanma olduğunu ve 4 kat daha çokça bu kazalarda cürüm sahibi olduklarını göstermiştir. Başkaca, ilerideki romantik ilgilerinde ve evlilik yaşantılarında daha ziyade sorun ve ayrılık yaşamaktadırlar. İş değiştirme, muayyen bir işte uzun müddetli sebat gösterememe DEHB olan bireylerde daha ziyade orantıdadır.
Sonuç olarak DEHB olan bir birey tabiatında uygun niyetli, akıllı ve zeki olmasına rağmen, içtimaî, duygusal mesleksel sahalarda, mektep becerilerinde ya da günlük ömrün kimi ortamlarında dertler yaşamaktadır ve kendini olumlu istikamette gerçekleştirmede güçlükleri olmaktadır.
DEHB olan evlatlar dikkatini sürdürmekte güçlük çektiklerinden hocalarının anlattığı hususları takip etmekte güçlük çekerler. Dersi derste öğrenmeleri güçleşir. Mesken ödevlerini birden fazla devir eksik muharrirler ya da unuturlar. Dikkatsizlik acilen her bölgede olduğundan ödevlerini tamamlarken çabuk sıkılırlar ve ödev yapmayı çoklukla sevmezler. Imtihanda, aceleci ve dikkatsiz stilleri soruları eksik okumalarına neden olur; sıkça süreç kusurları yaparlar. Meselenin gidiş yolunu bildikleri halde süreç günahları nedeniyle yanlış sonuçlara ulaşırlar. Bütün bunların sonucunda, ders başarısı düşer; üstelik evlat dikkat sizlikle okuma yanlışları, acelecilik ve dürtüsellik nedeniyle var olan performansını da göstermekte güçlük çeker. Bir müddet sonra, evlat derslerini takip etmeye ve çalışmaya motivasyonunu yitirir. Birçok vakit motivasyonsuzluk ve DEHB bir aradadır. Motivasyonsuzluk ders muvaffakiyetini daha da düşürür. Ders başarısı düşen evlat devranla mektepten yeterlice soğur ve okuyarak meslek edinme bahtı azalır.
2. DEHB’nin tedavisi akran, hoca ve aile bağları bakımından kıymetlidir:
Her ne kadar DEHB olan evlatlar birçok devir girişken ve kolay alaka kurabilen evlatlar olsalar da, sabırsız ve dürtüsel davranışları akran bağlarında problemlere neden olabilir. Dürtüselliklerinden ötürü sırasını beklemekteki güçlük, öteki evlatların oyunlarını ve konuşmalarını kesme ve basitçe sözel ya da fizikî hengame etme gözlenir. Dikkatleri kısa periyodik olduğundan, DEHB olan evlatlar çevre ipuçlarını gayri evlatlar kadar uygun değerlendiremezler. Bu durum, toplumsal ortamın ve muhaberenin gerektirdiği formda davranamamaya neden olur. Birden fazla vakit kurallara ve içtimaî hiyerarşiye uymada güçlük çekerler. Çevre ortamlarda daha “patronca” bir tavır sergileyebilirler. Her şeyin kendi istekleri doğrultusunda olması konusunda ısrarcı olabilirler. Içtimaî hadiselere şiddetli reaksiyon gösterebilirler. Reddedilmeleri yahut başka evlatların alaycı üslupları DEHB olan çocuklarda kolaylıkla sözel yahut fizikî hücuma neden olur. Bütün bunların sonucunda arkadaş, muallim ve aile bağlarında bozulmalar gözlenir. Yapılan çalışmalarda DEHB olan evlatların daha az yakın arkadaşı olduğunu göstermiştir.
3. DEHB özgüveni azaltması ve öbür psikiyatrik meselelerine yatkınlığı arttırması bakımından değerlidir:
Bu evlatlara acilen her mahalde her vakit olumsuz ikazlarda bulunulur. DEHB olan bir evlatta ders muvaffakiyetinin düşmesi bir vade sonra sorgulamaya ve çeşitli yargılara neden olur: “Ben neden başarılı olamıyorum? Vesair evlatlar kadar çalışkan değilim. Sair evlatlar kadar güzel değilim.”Olumsuz ikazlar kendine özgüvende azalmaya ve benlik algısında düşmeye neden olur ve vakit içinde depresyonun gelişmesi için yer hazırlar. Depresyon olan bir evlatta unsur tasarrufu ve intihar teşebbüsü daha yüksek orantılarda görülür. Olumsuz uyaranlar bir mühlet sonra evlatta karşı gelmelere yol açar. Karşı gelmeler yeterli bir halde ele alınmazsa, basamak basamak mektepten kaçmaya, sokakta bir çete ile tanışmaya, sigara, alkol ya da öteki hususların tasarrufuna, kabahat işlemeye ve davranış bozukluklarına dönüşebilir (Şekil 1). Yapılan çalışmalarda DEHB olan kimselerin ileriki yaşantılarında hata sürece ve unsur kullanmasının arttığını göstermiştir. Kimi araştırmalarda DEHB ile intihar teşebbüsü arasında münasebet olduğu gösterilmiştir. Büyük ihtimalle bu ilgi DEHB’nin depresyon ve davranım bozukluğu üzere eş bozukluklara (komorbit bozukluklara) olan yatkınlığı arttırmasından ve bozukluğun tabiatında bulunan dürtüsellikten kaynaklanmaktadır. DEHB tedavisinde kullanılan methylphenidate (Ritalin; Concerta; Medikinet) ile intihar arasında bir ilgi bulunmamıştır.
4. DEHB hayat kalitesini ve ana pederin duygusal durumunu/mutluluğunu etkilemesi bakımından kıymetlidir.
Yapılan araştırmalarda DEHB’nin psikososyal yeri, özgüveni, özsaygıyı, duygusal reaksiyonları ve umumi davranışları etkileyerek ömür kalitesini azalttığı gösterilmiştir. DEHB olan evlatlar birçok aktiviteye ve hobiye heves etseler de, başladıkları bu aktiflikleri istikrarlı bir halde sürdürmeleri güç olabilir. Bu durum soysal, duygusal, özgüven gelişimlerini olumsuz tesirler. Üstelik DEHB yalnızca evladı değil ana pederin yaşantısını üzerine olumsuz tesirleri vardır. Yapılan çalışmalarda ana pederin duygusal durumunu, memnunluğunu, kendi muhtaçlık ve zevklerine vakit ayırma fırsatlarını, ana pederin içtimaî yaşantısını, ömür kalitesini, aile aktivitelerini ve bütünlüğünü olumsuz etkilediği gösterilmiştir. Anaların DEHB olan evlatlara karşı daha sınırlayıcı ve olumsuz tavırları olduğu, lakin sınırlayıcı tavırlarına rağmen daha gayrikâfi denetim becerilerinin olduğu tespit edilmiştir.
5. DEHB günlük hayatı etkilemesi bakımından kıymetlidir:
DEHB olan bireylerin riskli aktivitelerde bulunması, dikkatsiz otomobil tasarrufu ve kazalara maruz kalması daha sıktır. Örneğin araştırmalar DEHB olan genç sürücülerin 2 ile 4 kat daha çokça motorlu araç kazası yaptıklarını, 3 kat daha çokça yaralanma olduğunu ve 4 kat daha çokça bu kazalarda cürüm sahibi olduklarını göstermiştir. Başkaca, ilerideki romantik ilgilerinde ve evlilik yaşantılarında daha ziyade sorun ve ayrılık yaşamaktadırlar. İş değiştirme, muayyen bir işte uzun müddetli sebat gösterememe DEHB olan bireylerde daha ziyade orantıdadır.
Sonuç olarak DEHB olan bir birey tabiatında uygun niyetli, akıllı ve zeki olmasına rağmen, içtimaî, duygusal mesleksel sahalarda, mektep becerilerinde ya da günlük ömrün kimi ortamlarında dertler yaşamaktadır ve kendini olumlu istikamette gerçekleştirmede güçlükleri olmaktadır.
