Ebeveyn olduktan sonra sohbet döner dolaşır çocuklara gelir, onlarla yaptığımız eğlenceli aktivitelerden, yaşlarından büyük büyük şeyler söyleyip bizi şaşırttıklarından, bazen de ebeveyn olarak bizleri zorlamalarından bahsederiz . “Benim oğlan çok fazla hareketli. Hiç yerinde durmuyor. Dikkati çabuk dağılıyor. Eşyalarını da kaybedip duruyor. Sanırım hiperaktif!” cümleleri size de tanıdık geliyor mu?
Bunlar tek başına DEHB teşhisi koymak için kâfi belirtiler olsaydı tüm çocuklara DEHB teşhisi koymak gerekebilirdi. Anne-babalar olarak kimi vakit çocuklarımızın davranışlarına çok fazla mana yükleyip gereksiz tasalara kapılabiliyoruz, kimi vakitse “hiperaktif” sözünün kıymetini biraz düşürüp gördüğümüz her hareketli çocuk için kullanabiliyoruz. Her iki durumda da istemediğimiz sonuçlarla karşılaşabiliriz. Zira ya olanı kabullenmiyoruz hafife alıyoruz demektir ya da var olmayan bir sorun için tahlil arıyoruz…
Halbuki DEHB’li birinin içinde bulunduğu durumun kaynağı çıplak gözle görülemez; beynin içinde gizlidir. DEHB’nin belirtileri sıklıkla tembellik, umursamazlık, ilgisizlik, kabalık, hatta bazen zeka eksikliği olarak yorumlanmaktadır. Gerçeğin ise bunlarla hiçbir ilgisi yoktur.
Pekala Nedir bu DEHB?
DEHB, problemli beyin kimyasının kişinin yönetici fonksiyon hünerlerinde zorluklar yaşamasına neden olduğu nörobiyolojik bir bozukluktur. DEHB’li bireylerin beyinlerindeki temel nörokimyasal fark, dopamin ve/veya norepinefrin seviyelerinin beynin ilgili kısımlarını harekete geçirmekte kâfi olmamasıdır. Bu, DEHB’li kişinin beyin seviyesinde, hayatının temel misyonlarını yerine getirmesini inanılmaz derecede zorlaştıran gerçek problemlerle karşılaştığı bir durumdur. İlacını almayı hatırlamaktan yaşıtlarıyla olağan sohbet edebilmeye, ders boyunca sessizce oturmaktan neler öğretildiğini hatırlamaya kadar.
DEHB, bir tembellik, inat ya da önemsememe değildir. Sorun beyin kaynaklıdır, veril(e)memiş disiplinden ötürü değil. DEHB hakkındaki kent efsanelerini yıkmak, onları bilmekle başlar. Bugün bildiğimiz gerçek ise şu ki DEHB’li biri en az DEHB’li olmayan biri kadar başarılı olabilir, kâfi ki DEHB’li olduğunu bilsin ve uygun tedavi edilsin..