Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu evlat yahut ergenlerde yaş ve gelişim seviyesinden beklenenden daha düşük dikkat sürdürüm becerisi, çok hareketlilik ve dürtüsellik ile karakterize bir tablodur. Yerküredeki sıklığı yüzde 2-ile 20 arasında değişiklik göstermektedir. Erkeklerde daha sıklıkla rastlanan bir bozukluktur. Oluşumunda çevresel ve genetik birçok faktörün rol aldığı düşünülmektedir.
Farklı çeşitleri var mıdır?
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu gösterdiği belirtilere nazaran 3 farklı tipte incelenir. En sık rastlanan tipi hem şiddetli hareketliliğin hem de dikkat sürdürüm meselelerinin olduğu karışık tiptir. 2. sıklıkla dürtüselliğin ön planda geldiği tiptir. Son olarak kız evlatlarında daha çokça görülen dikkat eksikliğinin daha ön planda görüldüğü alt çeşidi mevcuttur. Bu alt tıp öteki tiplere nazaran daha geç tanı konulabilir ve sanılanın tersine ekseriyetle bu sorunu olan evlatlar etraf tarafından yavaş ağır öğrenen bazen de kapasitesi gayrikâfi formunda isimlendirilebilir.
Tanı nasıl konulur?
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tıbbi bir tanıdır. Tıpla bağlı tanıların tabipler tarafından konulması gerekir. Tedavi sürecinde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğuna eşlik eden gayrı meselelerin müdahalesinde klinik deneyimi olan psikologların yardımı alınabilir. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun tanısı klinik bir tanıdır. Bunun manası tabip tarafından yapılan mütenasip kıymetlendirme gerekli insanlardan haber toplanması sonrasında konulabilir. Tanıya yardımcı olabilecek yüzlerce test mevcut olmasına rağmen hiçbir test tanı koydurucu değildir. Her ne kadar memleketimizde birçok merkezde ve kişisel pratiklerde ticari telaşlar ile birlikte dikkat eksikliği tanı testleri varmışçasına hastalara bildirilmesine rağmen hala yerkürede bu rahatsızlığa yönelik tanı koydurucu test keşfedilememiştir. Psikiyatride kullanılan testler laboratuvarlar da uygulanan kan testlerinden bariz halde farklılık gösterir. Evladın teste hazır olması testi uygulayan kişinin evlat ile entegrasyon gösterebilmesi üzere pek çok faktör test sürecini ve testin gerçek sonuçlar vermesini olumsuz cephede etkileyebilir. Amerikan psikiyatri birliği bozukluğun tanısında ek bir süreç eşlik etmiyorsa ruhsal testlerin uygulanımını önermemektedir.
Belirti ve bulguları nelerdir?
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ile bağlantılı belirtiler birçok evlatta farklılıklar gösterebilir. Isminde da anlaşılacağı üzere dikkat sürdürüm problemleri ve haddinden fazla hareketlilik temel bulgular üzere görünmesine rağmen tahminen de bozukluğun temelini oluşturan başka bir meselede dürtüselliktir. Dürtüsellik kişinin içinden gelen istekleri bastırma ile bağlantılı güçlük yaşaması olarak tanımlanabilir. DEHB belirtileri farklı yaş ve gelişim devirlerinde farklılıklar göstermektedir. Mektep öncesi periyotta bazen en temel sıkıntılar hareketlilik ve isteklerini erteleme ile bağlı güçlükler olabilirken ilkokul devrinde ders başarısızlığı yahut lise devrinde aile ve arkadaş çatışmaları ön planda olabilir. Mektep öncesi periyotta sıklıkla hareketlilik temel yakınmalardan birisidir. Ama her hareketli evladın DEHB olarak değerlendirilmemesi gerekir. Hareketlilik evladın günlük yaşantısını olumsuz cihette etkiliyorsa, yeni arkadaşlıklar kurmasını engelliyorsa, sıklıkla kazalara maruz kalıyor kısaca evladın hayat konforunu olumsuz etkilemesi durumunda manalıdır. Mektep öncesi eğitimde sıklıkla muallimler arkadaşlarına zarar verici davranışlardan, inatlaşmalardan ve dikkat dertlerinde yakınabilir. İlkokul periyodunda ise dikkat problemlerinin oluşturduğu akademik problemler daha besbellilik kazanmaya başlar. Bu sürece çoklukla çevre sıkıntılar eklenir. Oyunları başından sonuna kadar devam ettirme ile ilgili yaşanan güçlükler arkadaş etrafından dışlanma, istemeden dürtüsellik temelli yapılan davranışlar ise evladın sınıfın günah keçisi olması ile sonuçlanacaktır. Bu süreçte evlat kendisi ile benzeri özellikler gösteren arkadaşlar bulma eğilimindedir. Bu durum akran tesiri ile görülen davranışsal problemlerin besbellilik kazanmasına neden olabilir. Ergenlik periyodunda ise ergenliğin tabiatında bulunan çatışmaların ve dürtüsel özelliklerin daha ağır yaşanması beklenebilir.
Nedenleri nelerdir? Günahlı kim?
Sıklıkla evlat psikiyatristine başvuran ana pederler birbirlerini bazen de hocaları suçlama eğilimindedir. Ama temelde DEHB dimağın kimyası ile ilgili yaşanan sapmalardan kaynaklanmaktadır. Bu sapmaların en temel nedeni genetik yatkınlıklardır. DEHB çocukluk devri psikiyatrik rahatsızlıkları arasında en sık genetik yatkınlıkları içeren bozukluktur. Bunun dışında ana karnında yaşanan aksilikler, veladet travmaları üzere birçok farklı çevresel etken laf konusu olabilir. Her ne kadar hayatla bağlantılı aksilikleri direkt bir bağı olmamasına karşın hayat ile bağlı değişiklikler mevcut DEHB ile ilgili belirtilerin daha abartılı bir halde yaşanmasına neden olabilir.
Tedavisi var mıdır? Al reçete korkusu...
DEHB tedavisinde ilaç tedavileri temeli oluşturmaktadır. Terapi birçok hasta öbeğinde gözlemlenen ek sıkıntılar giderilmesinde, mütenasip davranışların geliştirilmesinde yararlı olmasına karşın üç temel belirti olan dikkat dertleri, haddinden fazla hareketlilik ve dürtüsellik üzerine bariz bir tesiri bulunmamaktadır. Aileleri kaygılandıran en temel nedenlerden biriside DEHB tedavisinde kullanılan ilaçları çoklukla al reçeteli olmasıdır. DEHB tedavisinde kullanılan ilaçların piyasaya sürüldüğünden günümüze kadar olan vadede hala hiçbir bağımlılık durumu bildirilmemiştir. Çeşitli ticari telaşlar ile kendi reklamlarını yapmaya çalışan kimselerin sıklıkla sarf ettiği gayrı bir kelam ise ilaç tedavisi alan evlatların uyuştuğu ve aptallaştığıdır. Tedavi evladın muhiti ile etkileşimi sırasında önünde durup düşünebilme, isteklerini sıralayarak mahalline getirebilme fırsatını sunmaktadır.
Tedavide kullanılan ilaçları yan tesirleri nelerdir?
Hala memleketimizde sıklıkla tedavi sürecinde kullanılan iki temel preparat bulunmaktadır: metilfenidat ve atomoksetin. Her ilacın kimseye hususî farklı yan tesirlere sahip olabileceği unutulmamalıdır. Ortaya çıkabilecek yan tesirler konusunda en yeterli danışman ve temelde bunları anlatma zaruriliği olan tedaviyi başlayan doktordur. Birçok insana hususî farklı yan tesirler görülebilmesine rağmen uykusuzluk ve iştah meseleleri en sık görülen ve tedavi koordinasyonunu olumsuz cephede etkileyen yan tesirlerdir. Bilhassa tedavi başlangıcında her iki yan tesirde besbelli olabilmesine rağmen tedavinin ilerleyen vakitlerinde ortadan kalkma eğilimindedir. Fakat kilo kaybının çok bariz olması (düzenli kilo takipleri ile denetim edilmelidir), uyku sıkıntılarının şiddetli olması durumlarında tedavi değişikliği yapılabilir.
Dr. Genco USTA - Evlat ve Ergen Psikiyatristi
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu evlat yahut ergenlerde yaş ve gelişim seviyesinden beklenenden daha düşük dikkat sürdürüm becerisi, çok hareketlilik ve dürtüsellik ile karakterize bir tablodur. Yerküredeki sıklığı yüzde 2-ile 20 arasında değişiklik göstermektedir. Erkeklerde daha sıklıkla rastlanan bir bozukluktur. Oluşumunda çevresel ve genetik birçok faktörün rol aldığı düşünülmektedir.
Farklı çeşitleri var mıdır?
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu gösterdiği belirtilere nazaran 3 farklı tipte incelenir. En sık rastlanan tipi hem şiddetli hareketliliğin hem de dikkat sürdürüm meselelerinin olduğu karışık tiptir. 2. sıklıkla dürtüselliğin ön planda geldiği tiptir. Son olarak kız evlatlarında daha çokça görülen dikkat eksikliğinin daha ön planda görüldüğü alt çeşidi mevcuttur. Bu alt tıp öteki tiplere nazaran daha geç tanı konulabilir ve sanılanın tersine ekseriyetle bu sorunu olan evlatlar etraf tarafından yavaş ağır öğrenen bazen de kapasitesi gayrikâfi formunda isimlendirilebilir.
Tanı nasıl konulur?
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tıbbi bir tanıdır. Tıpla bağlı tanıların tabipler tarafından konulması gerekir. Tedavi sürecinde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğuna eşlik eden gayrı meselelerin müdahalesinde klinik deneyimi olan psikologların yardımı alınabilir. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun tanısı klinik bir tanıdır. Bunun manası tabip tarafından yapılan mütenasip kıymetlendirme gerekli insanlardan haber toplanması sonrasında konulabilir. Tanıya yardımcı olabilecek yüzlerce test mevcut olmasına rağmen hiçbir test tanı koydurucu değildir. Her ne kadar memleketimizde birçok merkezde ve kişisel pratiklerde ticari telaşlar ile birlikte dikkat eksikliği tanı testleri varmışçasına hastalara bildirilmesine rağmen hala yerkürede bu rahatsızlığa yönelik tanı koydurucu test keşfedilememiştir. Psikiyatride kullanılan testler laboratuvarlar da uygulanan kan testlerinden bariz halde farklılık gösterir. Evladın teste hazır olması testi uygulayan kişinin evlat ile entegrasyon gösterebilmesi üzere pek çok faktör test sürecini ve testin gerçek sonuçlar vermesini olumsuz cephede etkileyebilir. Amerikan psikiyatri birliği bozukluğun tanısında ek bir süreç eşlik etmiyorsa ruhsal testlerin uygulanımını önermemektedir.
Belirti ve bulguları nelerdir?
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ile bağlantılı belirtiler birçok evlatta farklılıklar gösterebilir. Isminde da anlaşılacağı üzere dikkat sürdürüm problemleri ve haddinden fazla hareketlilik temel bulgular üzere görünmesine rağmen tahminen de bozukluğun temelini oluşturan başka bir meselede dürtüselliktir. Dürtüsellik kişinin içinden gelen istekleri bastırma ile bağlantılı güçlük yaşaması olarak tanımlanabilir. DEHB belirtileri farklı yaş ve gelişim devirlerinde farklılıklar göstermektedir. Mektep öncesi periyotta bazen en temel sıkıntılar hareketlilik ve isteklerini erteleme ile bağlı güçlükler olabilirken ilkokul devrinde ders başarısızlığı yahut lise devrinde aile ve arkadaş çatışmaları ön planda olabilir. Mektep öncesi periyotta sıklıkla hareketlilik temel yakınmalardan birisidir. Ama her hareketli evladın DEHB olarak değerlendirilmemesi gerekir. Hareketlilik evladın günlük yaşantısını olumsuz cihette etkiliyorsa, yeni arkadaşlıklar kurmasını engelliyorsa, sıklıkla kazalara maruz kalıyor kısaca evladın hayat konforunu olumsuz etkilemesi durumunda manalıdır. Mektep öncesi eğitimde sıklıkla muallimler arkadaşlarına zarar verici davranışlardan, inatlaşmalardan ve dikkat dertlerinde yakınabilir. İlkokul periyodunda ise dikkat problemlerinin oluşturduğu akademik problemler daha besbellilik kazanmaya başlar. Bu sürece çoklukla çevre sıkıntılar eklenir. Oyunları başından sonuna kadar devam ettirme ile ilgili yaşanan güçlükler arkadaş etrafından dışlanma, istemeden dürtüsellik temelli yapılan davranışlar ise evladın sınıfın günah keçisi olması ile sonuçlanacaktır. Bu süreçte evlat kendisi ile benzeri özellikler gösteren arkadaşlar bulma eğilimindedir. Bu durum akran tesiri ile görülen davranışsal problemlerin besbellilik kazanmasına neden olabilir. Ergenlik periyodunda ise ergenliğin tabiatında bulunan çatışmaların ve dürtüsel özelliklerin daha ağır yaşanması beklenebilir.
Nedenleri nelerdir? Günahlı kim?
Sıklıkla evlat psikiyatristine başvuran ana pederler birbirlerini bazen de hocaları suçlama eğilimindedir. Ama temelde DEHB dimağın kimyası ile ilgili yaşanan sapmalardan kaynaklanmaktadır. Bu sapmaların en temel nedeni genetik yatkınlıklardır. DEHB çocukluk devri psikiyatrik rahatsızlıkları arasında en sık genetik yatkınlıkları içeren bozukluktur. Bunun dışında ana karnında yaşanan aksilikler, veladet travmaları üzere birçok farklı çevresel etken laf konusu olabilir. Her ne kadar hayatla bağlantılı aksilikleri direkt bir bağı olmamasına karşın hayat ile bağlı değişiklikler mevcut DEHB ile ilgili belirtilerin daha abartılı bir halde yaşanmasına neden olabilir.
Tedavisi var mıdır? Al reçete korkusu...
DEHB tedavisinde ilaç tedavileri temeli oluşturmaktadır. Terapi birçok hasta öbeğinde gözlemlenen ek sıkıntılar giderilmesinde, mütenasip davranışların geliştirilmesinde yararlı olmasına karşın üç temel belirti olan dikkat dertleri, haddinden fazla hareketlilik ve dürtüsellik üzerine bariz bir tesiri bulunmamaktadır. Aileleri kaygılandıran en temel nedenlerden biriside DEHB tedavisinde kullanılan ilaçları çoklukla al reçeteli olmasıdır. DEHB tedavisinde kullanılan ilaçların piyasaya sürüldüğünden günümüze kadar olan vadede hala hiçbir bağımlılık durumu bildirilmemiştir. Çeşitli ticari telaşlar ile kendi reklamlarını yapmaya çalışan kimselerin sıklıkla sarf ettiği gayrı bir kelam ise ilaç tedavisi alan evlatların uyuştuğu ve aptallaştığıdır. Tedavi evladın muhiti ile etkileşimi sırasında önünde durup düşünebilme, isteklerini sıralayarak mahalline getirebilme fırsatını sunmaktadır.
Tedavide kullanılan ilaçları yan tesirleri nelerdir?
Hala memleketimizde sıklıkla tedavi sürecinde kullanılan iki temel preparat bulunmaktadır: metilfenidat ve atomoksetin. Her ilacın kimseye hususî farklı yan tesirlere sahip olabileceği unutulmamalıdır. Ortaya çıkabilecek yan tesirler konusunda en yeterli danışman ve temelde bunları anlatma zaruriliği olan tedaviyi başlayan doktordur. Birçok insana hususî farklı yan tesirler görülebilmesine rağmen uykusuzluk ve iştah meseleleri en sık görülen ve tedavi koordinasyonunu olumsuz cephede etkileyen yan tesirlerdir. Bilhassa tedavi başlangıcında her iki yan tesirde besbelli olabilmesine rağmen tedavinin ilerleyen vakitlerinde ortadan kalkma eğilimindedir. Fakat kilo kaybının çok bariz olması (düzenli kilo takipleri ile denetim edilmelidir), uyku sıkıntılarının şiddetli olması durumlarında tedavi değişikliği yapılabilir.
Dr. Genco USTA - Evlat ve Ergen Psikiyatristi
