Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Dinazorlar hakkında bilgi
Dinazorların hayatı
Dinazorlar neden yok oldu
imagesdinazorileilgilibilgiler5b02e0b647ad5
Dinozorlar 160 milyon yıl civarında kara hayatına egemen olmuş hayvanlardır Dinozor, Yunancada korkunc kertenkele anlamına gelen iki sozcuğun birleştirilmesinden oluşturulmuştur Bunun nedeni, gecmişte bilimadamlarının dinozorları bir cins kertenkele sanmalarıdır Turkcede yaygın fakat yanlış olarak dinazor diye yazıldığı da olur Dinozorlar yeryuzunde ilk kez 230225 milyon yıl once gorunduler 65 milyon yıl once ise, cok sayıda dinozor turunun nesli tukenmişti
Yeryuzunde cok sayıda dinozor turu bulunmaktaydı (1000 civarında) Bunlardan kimi bitkilerle beslenirken (sauropod), kimi et yiyordu (theropod) En kalabalık otcul dinozor turleri, apatosaurus ve brachiosaur idi Bunlar gelmiş gecmiş en buyuk hayvanlardandı Orneğin apatosaurus 30 ton ağırlık ve 21 metre uzunluğa ulaşabiliyordu Diğer otcul dinozorlar, kendilerini etcil dinozorlardan korumaya yarayacak ozel silahlara sahipti Orneğin triceratops, başında uc boynuz taşırken, ankylosaurus cıkıntılı kemiklerle korunuyor, stegosaurus ’un kuyruğunda ise sivri dikenler bulunuyordu
Etcil dinozorlar, tıpkı insanlar gibi arka ayaklarının uzerinde yuruyorlardı Bu nedenle on ayakları kollara benzemiş ve cok kucukleşmişti
Spinosaurus, Tyrannosaurus, Carnotaurus gibi bazıları son derece buyukken, compsognathus (yaklaşık 5,5 kg ve 60 cm) gibileri de son derece kucuktu Bunların daha sonra kuşlara evrimleştiği iddia edildiyse de sonraları bunun doğru olmadığını gosteren deliller ortaya cıkmıştır Ancak İlk kuşlardan biri archaeopteryx idi ve ucması dışında kısmen dinozora benziyordu
Dinozorlarla aynı donemde pterosaurus gibi ucabilen canlılarda vardı, ama bunlar dinozorlarla cok yakından ilgili değildi Aynı zamanda ichthyosaurus ve pleisiosaurus gibi cok sayıda yuzebilen surungen de vardı Ama bunlar da dinozorlarla yakın bir ilintiye sahip değillerdi
Yok Oluşları
Dinozorların nasıl yok olduğuna dair bugune değin bir cok iddia ortaya atılmıştır Gecmişte, dinozorların kısa bir sure icinde toplu olarak nasıl yok oldukları uzun bir sure acıklanamamış ve yanardağ patlamalarından dunyadaki iklim değişikliklerine kadar ceşitli teoriler ortaya atılmıştır
1980 de ise Nobel odullu fizikci Luis Alvarez ve oğlu jeolog Walter Alvarez dinozorları bir goktaşının ortadan kaldırdığını ileri surduler Alvarezler'in bu goruşu 80 li yılların sonları ve 90 lı yılların başlarında bilim cevrelerinde ağırlık kazanmış ve ilerleyen yıllarda da ortak kabul olmuştur Yapılan araştırmalar da bu goruşu kanıtlamıştır Dinozorların nasıl yok olduğuna ilişkin bilim adamlarının sahip oldukları bu goruş dinozorların sonunun 65 milyon yıl once yaklaşık 10km capında bir goktaşının Dunya'ya carpmasıyla gercekleştiğini acıklar Bu goktaşı saatte 54000 km hızla Meksika'nın Yukatan Yarımadası acıklarında Dunyaya carpmış ve carpma anında 200000km³ (her bir kenarı 58480 tane camaşır makinesinden oluşan dev bir kup olarak duşunulebilir !) madde buharlaşmış, erimiş ya da yuzlerce kilometre oteye savrulmuştur Bu carpma sonucu canlı turlerinin %70'inden fazlası yok olmuş ve 170 km capındaki, Dunya'nın en buyuk kraterlerinden biri olan Chicxulub krateri meydana gelmiştir Carpmanın 100 milyon megaton TNT'ye eşdeğer bir enerji acığa cıkardığı tahmin edilmektedir Carpma sonucu oluşan toz tabakası atmosferi kaplamış, Dunya aylar boyu karanlıkta kalmış, sıcaklık suyun donma derecesine kadar duşmuş ve asit yağmurları yaşanmıştır Aylarca suren bu karanlık ve soğuk donemde bitkilerin fotosentez yapamaması besin zincirini yıkmış ve bu felaketler zinciri de dinozorların sonunu hazırlamıştırDunya hic guneş gormeyince buz devri oluşmuştur Dinozorlar da bu sırada olmuştur
DİNOZOR TURLERİ:
Dinozorlar, kalca yapılarına gore iki grup altında incelenirler: Birinci gruptakilerin kalca yapısı kuşlarınkine (Ornithischia), İkinci gruptakilerin kalca yapısı kertenkelelerinkine (Saurischia) benzemektedir
Saurischia ’lar ise Theropoda ve Sauropoda diye iki alt takıma ayrılır
Therapoda ’lar etcil olup ilk dinozor grubudur İki ayak uzerinde yururler Bunların boyları 25cm ile 10m arasında değişir En cok tanınanları Allosaurus olup, 140 milyon yıl once Kuzey Amerika ’da yaşamıştır
Allosaurus; Reptilia (surungenler) sınıfı, Saurischia takımının, Therapoda alttakımına ait Allosauridae ailesinin bir cinsidir Bu alt takım uyeleri iki ayak uzerinde yuruyup, etle beslenmişlerdir
Allosaurus 12 metre uzunluğunda yaklaşık 3 ton ağırlığında bir hayvan olup, ot yiyici dev boyutlu Sauropodlara saldıracak kadar da gucludur Kafası vucuduna oranla buyuktur Cenesi, uzun ve derin, 510 cm uzunluğundaki dişleriyse geniş ve keskindir Allosaurus kuş benzeri uc tane ayak parmağına sahiptir ve baş parmak geriye donerek bircok kuşta olduğu gibi destek gorevini ustlenmiştir On uyeler kısa ve sağlamdır, pence bicimli uc parmak ayrılmıştır ve beslenme fonksiyonunda kullanılmak icin uygundur Fakat vucudu desteklemek icin elverişli bir yapıya sahip değildir
Diğer alt takım da Sauropoda ’lardır Bunlar Theropoda ’lardan daha sonra ortaya cıkmışlardır Dort ayak uzerinde yururler, otcul ve etcil formları vardır 30 metre uzunluğa ulaşanları bulunmuştur Bunlar dinozorların en iri temsilcileridir Bu alt takıma ait orneklerden Diplodocus, Kuzey Amerika ’da 140 milyon yıl once yaşamıştır Bunlar 24 metre uzunluğunda olup 10 ton ağırlığa sahiptir Otcul bir kertenkeledir
Dinozorlara ait bir diğer takım ise Ornitischia ’lardır Bunlar da, Ornithopoda, Stegosauria ve Ceratopsia alt takımlarına ayrılmaktadır
Ornithopoda alt takımı uyeleri otcul olup iki ve dort ayağa sahiptirler
Stegosauria uyeleri de karasal yaşama uyum sağlamıştır Bunlar 150 milyon yıl once Kuzey Amerika, Afrika ve Avrupa ’da yaşamışlardır Boyları 45 metre, yukseklikleri ise 25 metredir
Ceratopsia ’lar da kara hayatına uymuştur Dort ayaklıdırlar En onemli ornek Triceratops ’tur Bu cinsin temsilcileri 110 milyon yıl once Kuzey Amerika ’da yaşamıştır Boyları 6 metre kadardı Otcul idiler
Dinazorların hayatı
Dinazorlar neden yok oldu
imagesdinazorileilgilibilgiler5b02e0b647ad5
Dinozorlar 160 milyon yıl civarında kara hayatına egemen olmuş hayvanlardır Dinozor, Yunancada korkunc kertenkele anlamına gelen iki sozcuğun birleştirilmesinden oluşturulmuştur Bunun nedeni, gecmişte bilimadamlarının dinozorları bir cins kertenkele sanmalarıdır Turkcede yaygın fakat yanlış olarak dinazor diye yazıldığı da olur Dinozorlar yeryuzunde ilk kez 230225 milyon yıl once gorunduler 65 milyon yıl once ise, cok sayıda dinozor turunun nesli tukenmişti
Yeryuzunde cok sayıda dinozor turu bulunmaktaydı (1000 civarında) Bunlardan kimi bitkilerle beslenirken (sauropod), kimi et yiyordu (theropod) En kalabalık otcul dinozor turleri, apatosaurus ve brachiosaur idi Bunlar gelmiş gecmiş en buyuk hayvanlardandı Orneğin apatosaurus 30 ton ağırlık ve 21 metre uzunluğa ulaşabiliyordu Diğer otcul dinozorlar, kendilerini etcil dinozorlardan korumaya yarayacak ozel silahlara sahipti Orneğin triceratops, başında uc boynuz taşırken, ankylosaurus cıkıntılı kemiklerle korunuyor, stegosaurus ’un kuyruğunda ise sivri dikenler bulunuyordu
Etcil dinozorlar, tıpkı insanlar gibi arka ayaklarının uzerinde yuruyorlardı Bu nedenle on ayakları kollara benzemiş ve cok kucukleşmişti
Spinosaurus, Tyrannosaurus, Carnotaurus gibi bazıları son derece buyukken, compsognathus (yaklaşık 5,5 kg ve 60 cm) gibileri de son derece kucuktu Bunların daha sonra kuşlara evrimleştiği iddia edildiyse de sonraları bunun doğru olmadığını gosteren deliller ortaya cıkmıştır Ancak İlk kuşlardan biri archaeopteryx idi ve ucması dışında kısmen dinozora benziyordu
Dinozorlarla aynı donemde pterosaurus gibi ucabilen canlılarda vardı, ama bunlar dinozorlarla cok yakından ilgili değildi Aynı zamanda ichthyosaurus ve pleisiosaurus gibi cok sayıda yuzebilen surungen de vardı Ama bunlar da dinozorlarla yakın bir ilintiye sahip değillerdi
Yok Oluşları
Dinozorların nasıl yok olduğuna dair bugune değin bir cok iddia ortaya atılmıştır Gecmişte, dinozorların kısa bir sure icinde toplu olarak nasıl yok oldukları uzun bir sure acıklanamamış ve yanardağ patlamalarından dunyadaki iklim değişikliklerine kadar ceşitli teoriler ortaya atılmıştır
1980 de ise Nobel odullu fizikci Luis Alvarez ve oğlu jeolog Walter Alvarez dinozorları bir goktaşının ortadan kaldırdığını ileri surduler Alvarezler'in bu goruşu 80 li yılların sonları ve 90 lı yılların başlarında bilim cevrelerinde ağırlık kazanmış ve ilerleyen yıllarda da ortak kabul olmuştur Yapılan araştırmalar da bu goruşu kanıtlamıştır Dinozorların nasıl yok olduğuna ilişkin bilim adamlarının sahip oldukları bu goruş dinozorların sonunun 65 milyon yıl once yaklaşık 10km capında bir goktaşının Dunya'ya carpmasıyla gercekleştiğini acıklar Bu goktaşı saatte 54000 km hızla Meksika'nın Yukatan Yarımadası acıklarında Dunyaya carpmış ve carpma anında 200000km³ (her bir kenarı 58480 tane camaşır makinesinden oluşan dev bir kup olarak duşunulebilir !) madde buharlaşmış, erimiş ya da yuzlerce kilometre oteye savrulmuştur Bu carpma sonucu canlı turlerinin %70'inden fazlası yok olmuş ve 170 km capındaki, Dunya'nın en buyuk kraterlerinden biri olan Chicxulub krateri meydana gelmiştir Carpmanın 100 milyon megaton TNT'ye eşdeğer bir enerji acığa cıkardığı tahmin edilmektedir Carpma sonucu oluşan toz tabakası atmosferi kaplamış, Dunya aylar boyu karanlıkta kalmış, sıcaklık suyun donma derecesine kadar duşmuş ve asit yağmurları yaşanmıştır Aylarca suren bu karanlık ve soğuk donemde bitkilerin fotosentez yapamaması besin zincirini yıkmış ve bu felaketler zinciri de dinozorların sonunu hazırlamıştırDunya hic guneş gormeyince buz devri oluşmuştur Dinozorlar da bu sırada olmuştur
DİNOZOR TURLERİ:
Dinozorlar, kalca yapılarına gore iki grup altında incelenirler: Birinci gruptakilerin kalca yapısı kuşlarınkine (Ornithischia), İkinci gruptakilerin kalca yapısı kertenkelelerinkine (Saurischia) benzemektedir
Saurischia ’lar ise Theropoda ve Sauropoda diye iki alt takıma ayrılır
Therapoda ’lar etcil olup ilk dinozor grubudur İki ayak uzerinde yururler Bunların boyları 25cm ile 10m arasında değişir En cok tanınanları Allosaurus olup, 140 milyon yıl once Kuzey Amerika ’da yaşamıştır
Allosaurus; Reptilia (surungenler) sınıfı, Saurischia takımının, Therapoda alttakımına ait Allosauridae ailesinin bir cinsidir Bu alt takım uyeleri iki ayak uzerinde yuruyup, etle beslenmişlerdir
Allosaurus 12 metre uzunluğunda yaklaşık 3 ton ağırlığında bir hayvan olup, ot yiyici dev boyutlu Sauropodlara saldıracak kadar da gucludur Kafası vucuduna oranla buyuktur Cenesi, uzun ve derin, 510 cm uzunluğundaki dişleriyse geniş ve keskindir Allosaurus kuş benzeri uc tane ayak parmağına sahiptir ve baş parmak geriye donerek bircok kuşta olduğu gibi destek gorevini ustlenmiştir On uyeler kısa ve sağlamdır, pence bicimli uc parmak ayrılmıştır ve beslenme fonksiyonunda kullanılmak icin uygundur Fakat vucudu desteklemek icin elverişli bir yapıya sahip değildir
Diğer alt takım da Sauropoda ’lardır Bunlar Theropoda ’lardan daha sonra ortaya cıkmışlardır Dort ayak uzerinde yururler, otcul ve etcil formları vardır 30 metre uzunluğa ulaşanları bulunmuştur Bunlar dinozorların en iri temsilcileridir Bu alt takıma ait orneklerden Diplodocus, Kuzey Amerika ’da 140 milyon yıl once yaşamıştır Bunlar 24 metre uzunluğunda olup 10 ton ağırlığa sahiptir Otcul bir kertenkeledir
Dinozorlara ait bir diğer takım ise Ornitischia ’lardır Bunlar da, Ornithopoda, Stegosauria ve Ceratopsia alt takımlarına ayrılmaktadır
Ornithopoda alt takımı uyeleri otcul olup iki ve dort ayağa sahiptirler
Stegosauria uyeleri de karasal yaşama uyum sağlamıştır Bunlar 150 milyon yıl once Kuzey Amerika, Afrika ve Avrupa ’da yaşamışlardır Boyları 45 metre, yukseklikleri ise 25 metredir
Ceratopsia ’lar da kara hayatına uymuştur Dort ayaklıdırlar En onemli ornek Triceratops ’tur Bu cinsin temsilcileri 110 milyon yıl once Kuzey Amerika ’da yaşamıştır Boyları 6 metre kadardı Otcul idiler
