Diş cıkarma

Diş cıkarma

Diş cıkarma sıkıntıları oyle yaygın kullanılan bir terimdir ki, butun bebeklerin bu sıkıntıları gecirdikleri duşunulebilir Oysa coğunlukla, diş cıkarmaya bağlanan sıkıntılar, başka şeylerden kaynaklanıyor olabilir


Doktorlar hep, diş cıkarmanın hafif bir sızı ve huzursuzluktan başka bir etkiye yol acmadığını soylerler; ama annelerin coğu bebeklerin diş cıkarma donemini ağrılı ve sıkıntılarla dolu bir deneyim olarak yaşarlar Diş cıkarma konusundaki gercek nedir? Bebeklerin diş cıkarma sıkıntılarını gidermek icin anneler ne yapabilir?

Sut dişleri
Sutdişleri, yani cocuğun ilk dişleri, yaşamının ilk birkac ayından sonra cıkmaya başlar ve ucuncu yaşın ortalarına kadar cıkmayı surdururler Uc yaşın ortalarında, cocuğu sut dişleri takım halinde tamamlanmış olur Bebeklerin diş cıkarması kabaca aynı duzende olmakla birlikte, diş cıkarma yaşları birinden diğerine gore değişir

Diş cıkarma yaşı genetik acıdan onceden belirlenmiştir Eşinizin yada sizin dişleriniz gec cıkmışsa cocuğunuzun dişleri de gec cıkabilir Bazı uzmanlar gec diş cıkarmanın daha az rahatsızlığa yol actığını savunmaktadır Ortalama olarak, bebeğin, ilk dişleri yaklaşık altı aylıkken cıkmaya başlar; ama daha uc aylıkken, erkenden diş cıkaran bebekler bulunduğu gibi ancak bir yaşına doğru diş cıkarmaya başlayan bebekler de vardır Cok ender olarak, bazı bebekler tek dişleri cıkmış durumda doğarlar; bazı bebeklerdeyse, ilk diş, ancak birinci yaş gunlerinden sonra cıkar

İlk kokler
Bebek doğduğu sırada, butun sut dişleri dişetlerinin icinde vardır Hamile kadınların beslenme rejimlerinde yeterince kalsiyum bulunmaması bu yuzden zorunludur Gercekte, bebeğin kalıcı dişleri de, yeni doğan bebeğin cene kemiği icinde gelişmeye başlamış durumdadır Cocukların dişleri genellikle aynı duzende cıkar İlk cıkan dişler alt on iki diştir Onları ust on iki diş izler Ardından bebeğinizin ust diş sırası cıkar; bu sırayı ona karşılık gelen alt diş sırası izler

Azı dişlerin cıkması, oldukca rahatsızlık verir İlk iki sıra yaklaşık 1215 aylar arsında cıkar İkinci azıdişlerinni cıkmaya başlamasından (2030) aylar once tam bir ara donem gecirecektir

Kalıcı dişlerin 32 tane olmalarına karşılık, sutdişleri 20 tanedir ve cocuk altı yaşına geldiğinde duşunmeye başlar Bazı anneler sonra yerlerine lalıcı dişlerin cıktığını bildiklerinden, sutdişlerinin onemli olmadıklarını duşunurler; oysa sut dişleri olmazsa, kalıcı dişler carpık cıkabilir Cocuğunuzun sut dişlerini ihmal ederseniz, butun yaşamı boyunca dişleriyle sorunları olacaktır

Butun sucu dişlere yuklemek
Bebeğin birinci yılındaki bir cok rahatsızlığının ve kucuk cocuğun huysuzluklarının, gece uykularının bozulmasını sucu, coğunlukla dişlere yuklenir İshal, mide bulantısı, iştahsızlık, ateş yukselmesi, nedeni acıklanamayan ağlamalar, gece uyanmaları ve genel huysuzluktan, hep dişler sorumlu tutulur

Oysa gunumuzde doktorlar ve psikologlar, aslında diş cıkarmanın basit birrahatsızlıktan daha fazla soruna yol acmasının olanaksızlığı konusunda goruş birliğine varmıştır Kucuk bebeğin salyaları da akar ve bulduğu şeyleri de ısırır; ama başka belirtiler gozlemlerseniz, başka nedenler aramanız gerekir

Olağandışı belirtiler
Uzmanlar, bebeğinizin huysuzluklarına diş cıkarmaya yorulmasının gercekten tehlikeli olduğunu soylerler Cocuğunuz aşırı keyifsizse, ateşi yuksekse, ishali yada olağan dışı başka bir belirtisi varsa, doktoruna başvurmanız gerekir

Bu arada yakınlarınızın onerileri karşısında nesnel bir tutum almaya calışmanız yerinde olur Buyukanneler ve buyukbabalar gibi yaşlı insanlara cocukların kucukken yaşadıkları sıkıntıların hep diş cıkarmadan kaynaklandığı soylenmiştir; onlar da bu bilgiyi deneyimsiz yeni anne babalara aktarırlar Oysa e iyisi, bu durumda kendi sağduyunuza dayanmanızdır

Diş cıkarma hastalık mı?
Gecmiş yuz yıllarda doktorların coğu diş cıkarmayı bir hastalık olarak gormuşler ve bircok bebek hastalığına diş cıkarmanın yol actığına inanmışlardır Goğus enfeksiyonlarının, cırpınmaların ve bebeklerde olume yol acabilen bir cok hastalığın altında, diş cıkarmanın yattığını duşunmuşlerdir Ama hastalık nedenleri daha iyi oğrenilmeye başlandıkca, bu goruşler gun gectikce gecerliliğini yitirmiş, bilim adamları soz konusu hastalıkların coğunun viruslerden ve kotu sağlık koşullarından kaynaklandığını bulmuşlardır

İngiltere’de 1839’da duzenlenen bir genel raporda, 5000’den cok bebek olumunun, doğrudan doğruya diş cıkarmadan kaynaklandığı belirtlmiştir Oysa gunumuzde, bu olumlerin, o sırada bilinmeyen yada belirtileri diş cıkarmaya bağlandığı icin ihmal edilmiş hastalıklardan ileri geldiği bilinmektedir

Gercek belirtiler
Diş cıkarmada annebabaların beklemeleri gereken belirtiler nelerdir? İlk patlayan (beliren dişler, yani kesicidişler, kucuk ve keskin oldukları, dişetinde yalnızca kucuk bir alnı etkiledikleri icin, bebekte cok az sıkıntıya neden olurlar Cıkmaya başlamadan hemen once, dişetinde kucuk, soluk bir kitle gibi gorunebilir

Ağız son derece duyarlı bir yer olduğundan, icindeki hre değişme ve rahtsızlık, bebeğinizde sıkıntlara yol acabilir; ama bu sıkıntılar, cocuktan cocuğa buyuk olcude değişir Aynı bicimde, bazı yetişkinler kendi akıl dişlerinin (20 yaş dişi) cıktığının farkına bile varmazken, dişleri tam pekişmiş olmayan bu ayrı ele alınması gerekn sorundur) Bazı cocuklar renkli bir diş oyuncağının katı cubuğunu dişlerine surtmeye bayılırlar

Cocuğunuzun hızlı hızlı parmaklarını emdiğini ya da dişetlerini yokladığını farketmeniz dişetlerinde rahatsızlık hissettiği anlamına gelebilir Bir diş kaşıyıcısı ya da geveleyeceği kura kızarmış ekmek gibi katı bir şey vererek ona yardımcı olmaya calışın

Cocuğunuz diş cıkarmaktan rahatsız gorunuyorsa, diş etlerine kucuk parmağınızla masaj yapmanız onu rahatlatabilir Bazı anneler cocuklarına, dişlerinin cıkmasının yol actığı ağrıları dindirmek icin parasetamol şurubuveriyorlarsa da bu uygulama doğru değildir ve ilacın doktora sorulmadan verilmesi sakıncalıdır

Kaynak: My child gelişim yayınları