Dış Gebelik

Normal şartlarda tup(Fallop tupleri veya Tubalar) icinde sperm hucresi ile karşılaşıp dollenen yumurta hucresi endometriuma(rahim ic tabakasına) gelir ve rahim icinde buyumeye başlar Eğer gebelik urunu endometrium dışında bir yere yerleşirse dış gebelikten sozedilir

Dış gebelik nerelerde gorulebilir?
1En sık tuplerde yerleşir
2Karın boşluğunda
3Yumurtalıklarda
4Servikste
5Rahimin geniş bağı icinde



Dış gebelik neden oluşur?
Yumurta hucresinin yumurtalıktan atılmasındaki aksama, yumurtlama normal olsa bile tuplerin ucunda bulunan puskule benzeyen yapıların(fimbria) gecirilmiş enfeksiyon, hormonal bozukluk ve karın ici kitlelere bağlı olarak yumurta hucresini yakalamada gecikmesi, aynı nedenlerle tuplerde meydana gelen daralma ve tıkanmalara bağlı olarak yumurta hucresinin rahim icine doğru gocunun yavaşlaması sonucu gebelik urunu rahim icine uygun zamanda varamaz Boylece tutunduğu herhangi bir yerde, en sık da tuplerin en geniş yerinde buyumeye başlar

Dış gebelik kimlerde daha sık gorulur?
1En sık 3544 yaşlar arasında gorulur
2Dış gebelik gecirenlerde tekrar ektopik gebelik riski %1025 ’tir
3Gecirilmiş genital enfeksiyonlarla birlikte gorulen tup iltihabı(salpenjit), endometriozis ve tumor gibi sebeplere bağlı tup hastalıkları olanlarda risk artar
Klamidya denen mikroorganizma, tup harabiyeti ve takiben tubal gebeliğe yol acan en onemli etkendir
4Tuplerin bağlanması, tuplerin acılması, daha once gecirilmiş dış gebelik ameliyatı gibi tuplere yonelik cerrahi mudahaleler de riski artırır
5Rahim ve tuplerdeki doğumsal kusurlar
6Rahim ici aracların(RİA) dış gebeliği artırdığına dair kesinlik yoktur Ancak rahim ici arac kullananlarda normal gebeliğe karşın dış gebelik 5 kat daha fazla gorulur Bakırlı RİA ’larda gebeliklerin %4 ’u, hormonlu RİA ’larda %17 ’si tubal dış gebeliktir
7Eğer gebe kadın duşuk doz progesteron iceren doğum kontrol hapı veya ilişki sonrası ostrojen kullanmışsa dış gebelik riski artar
8İnfertil ve yardımcı ureme teknikleri uygulananlarda risk artar
9Sigara icmek riski artırır
10Tekraralayan duşuklerde risk 24 kat artar Yasadışı duşuğun sık gorulduğu yerlerde risk 10 kat fazladır

Gorulme sıklığı
Gebeliklerin %12 ’si dış gebeliktir

Dış Gebeliğin Belirtileri
Erken donemde normal gebeliklerde de olan adet gecikmesi olur Yalnız kısa donemde, icinde buyuyen gebelik urunune bağlı olarak tup, gerilmeye başlar ve gerilmeye bağlı ağrılar en sık şikayet olarak karşımıza cıkar Anormal vajinal kanamalar da bu arada gorulebilir Hasta bu donemde başvurursa en başarılı şekilde tedavi edilir
Tup icinde buyumeye başlayan gebelik urunu(embryo) cevre dokunun beslenmesini bozarak yırtılmasına ve ciddi ic kanamalara yol acar Hastalıktan en sık olum nedeni bu ic kanamadır Eğer tup yırtılır ve kanama olursa hasta bıcak saplanır tarzında cok şiddetli ağrı ve ic kanamaya bağlı baş donmesi, bayılma yakınmalarıyla hastaneye muracaat eder Bazı kadınlar boyle bir durumda ağrı ile birlikte ishal, bulantı, kusma ile gelebilirler Boyle bir tablo gastroenterite cok benzediğinden, yanlış tanı ne yazık ki dış gebelikten olume yol acabilir

Tanı
1Jinekolojik muayene
2betaHCG testi
3Transvajinal ultrason
Yukarıdakilerin sonrasında gerekirse vajinal renkli Doppler ultrason, progesteron olcumu, dilatasyon kuretaj, laparoskopi yapılır

Tedavi
Tedavide amac anne hayatını kurtarmak olduğu kadar doğurganlığı da korumaktır
Hastanın yaşı, genel durumu, hikayesi, gelecekteki cocuk arzusu, gebelik kitlesinin yeri, buyukluğu gibi birtakım ozelliklere bakılarak aşağıdaki tedavilerden biri secilir:
1Bekleme tedavisi( Ultrason ve betaHCG takibi ile dış gebeliğin kendiliğinden gerilemesi beklenir
2Tıbbi(metotreksat,… gibi ilaclar verilerek ) tedavi
3Cerrahi tedavi
a) Acık ameliyatla
b) Laparoskopik ameliyatla(Karına birkac delik acılır,ameliyat bu deliklerden sokulan alet ve kamera yardımıyla yapılır)