Diş gıcırdatma nedenleri ve tedavisi

Diş Gıcırdatma Tedavisi Hakkında Haberler

Bruksizm ( diş gıcırdatma - diş sıkma), bilinçsiz olarak güçlü çene hareketlerinin neden olduğu çeneleri sıkma, dişleri gıcırdatma hadisesidir.

Daha çok uyku sırasında meydana gelmesine karşın, gün içinde gerilimin ağır olduğu vakitlerde da olabilmektedir.

Topluluğumuzda sık rastlanır. Umumiyetle bu alışkanlığa sahip bireyler bunun farkında değillerdir.

Sebepler

- Gerilim

Vücutta gerilim belirtilerinin birinci görüldüğü mahal ağız dokularıdır. Gerilim, bruksizmin hem oluş nedeni hem de hadisenin şiddetini artıran en değerli faktördür. Çok sonlu, hassas, titiz bir yapıya sahip olmak gerilimin kaynağı olabilir.

- Dişlerin kapanış formunun bozuk olması

Dişlerin diziliş ve sıralanışındaki bozukluklar (Malokluzyon) ve eksik diş lerden kaynaklanır.

- Yanlış çiğneme alışkanlıkları

- Santral hudut sistemi rahatsızlıkları

- Akut Travma (darbe)

Bruksizm kaynağı olarak birkaç sebep bir arada olabilir. Tedavi de buna nazaran belirlenir.
Belirtiler

1- Aşınma:

Sürtünme sonucunda tüm diş lerin çiğneyici yüzü aşınabilir.

2- Kırılma:

Dişleri sıkma ve gıcırdatma sonucunda ön diş lerin bucaklarında ve art diş lerin çıkıntılı kısımlarında mikro çatlaklar oluşabilir. Röntgen ile saptanamayan bu çatlaklar vakitle büyüyerek diş lerin kırılmasına neden olabilir.

3- Hassasiyet:

Münhasıran soğuğa karşı hassasiyet gelişebilir. Ani diş sızlamaları olabilir.

4- Dişeti çekilmesi:

İlerleyen yaşa bağlı diş eti çekilmesi ya da haddinden fazla basınç uygulanarak yapılan diş fırçalaması haricinde, bruksizm illeti da diş eti çekilmesine neden olabilir. Farklı olarak çekilmenin yanısıra, diş in boynunda diş eti hizasında çentik formunda aşınmalar da görülebilir.

5- Sallanma:

Gıcırdatma ile yaratılan haddinden fazla basınç sonucu diş lerin köklerini saran ( diş -kemik arası) kas dokusu zedelenir, böylelikle kemik desteği azalır ve diş ler sallanabilir. Bu durumu telafi etmek için diş lerin kökleri hizasında ekstra kemik çıkıntıları gelişebilir.

6- Dişeti kanaması:

Münhasıran hijyen eksikliği ve diş taşı varsa, gıcırdatma ile diş etlerinde kanamalar meydana gelebilir.

7- Yanaklarda irritasyon (tahriş):

Kasların çok faaliyeti sonucu, diş lerin birbirlerine temas ettikleri kapanış çizgisi hizasında, yanakların iç kısmında kabartı oluşabilir. Bu oluşum sonrası istemsiz yanak ısırma halleriyle karşılabilir.

8- Kas ve baş ağrısı:

Mahsusen şakak ve yanak yerindeki kasların ölçüsüz çalışması bu kesimlerde kas ağrısına neden olabilir. Kas ağrısı vakit zaman baş ağrısı biçiminde kendini gösterebilir.

9- Çene ekleminde ağrı:

Çene eklemine çok yüklenilmesi nedeni ile eklemde ağrı, çıtırtı biçiminde ses ve kilitlenme olabilir.

Bu belirtiler diş gıcırdatmasının çabucak başlangıcından itibaren ortaya çıkmayabilir; hadisenin şiddetine ve müddetine nazaran bazen yıllar sonra görülebilir. Çoğunlukla belirtilerin tümü birden olmayabilir. Bazen çok az belirti gösterebilir.

Tedavi

1- Ağız içi

Diş tabibinin yaptığı tedavide öncelikli maksat, diş ler ile çene ekleminde oluşabilecek kalıcı zararları önlemek ve ağrıyı ortadan kaldırmaktır. Bu nedenle birinci olarak bruksizme sebep olabilecek ağız içi meselelerin giderilmesi gerekir.

Ağızda düzgün bir kapanış sağlamak için eksik diş ler tamamlanmalı, varsa eski dolgu ve kaplamalardaki günahlar düzeltilmelidir.

Gece Plağı

Daha sonra diş sıkma alışkanlığını engellemek ve ağız içi dokuları korumak için "gece plağı" denilen protezi kullanmak gerekir.

Gece plağı hastanın tercihine nazaran alt yahut üst çene diş lerine yerleştirilecek formda yapılabilir.

Gece plağı sert ve yumuşak olmak üzere iki çeşittir.

Her ikisinde de hedef, diş sıkma - gıcırdatma sırasında gelen kuvveti indirgemek ve eşit kuvvet dağılımı yaparak diş ler ile muhit dokuları muhtemel hasarlardan korumaktır.

Ayrıyeten, gece plağı diş ler arasında 1-2 mm kalınlık yaparak, nizamlı tasarrufta çene ve eklem kaslarındaki gerilmeyi farklı bir konuma taşır, böylelikle kişi gece plağı kullanmadığı devirlerde dahi diş lerini eskisi kadar kuvvetle sıkamaz.

Gece plağı şeffaf olduğu için gün içinde de kullanılabilir, farkedilmez.

Gece plağı, diş gıcırdatması semptomatik tedavisinde kullanılan en kıymetli araç olmasına karşın, tek başına yerinde olmayabilir.

2- Ağız dışı

Tedavi sebebe yönelik yapılmalıdır. Bu nedenle marazın sergilediği tabloya nazaran gece koruyucularının yanında birtakım ek tedavilerin de uygulanması gerekebilir:

- Gerilim terapisi (psikolog desteği)
- Rahat uyumayı sağlayıcı tedbirler
- Kas gevşetici ilaç pratiği

Kendinize sorun:

Dişlerinizi uyurken gıcırdattığınızı eşiniz ya da ailenizden birisi size söyledi mi?

Sabahları uyandığınızda çene-yüz kaslarında ağrı hissediyor musunuz?

Sıklıkla baş-boyun ağrılarınız oluyor mu?

Boyun ve omuz kısımlarınızda ağrılarınız oluyor mu?

Çene eklemlerinizden ses geliyor mu?

Sabahları uyandığınızda çene-yüz yerinde bir yorgunluk ya da ağrı oluyor mu?

Diş dipleriniz sızlıyor mu?

Dişlerinizi sıktığınızda ağrınız artıyor mu?

Dişlerinizde hassasiyet var mı?

Dişlerinizde aşınma var mı?

Gerilimli olduğunuzda diş lerinizi daha çok sıkıyor musunuz?

Ölçüsüz hudutlu, hassas, titiz bir yapıda mısınız?

Bruksizmin sebep olduğu sorunların tedavisi mümkünken, bu durumun büsbütün ortadan kaldırılması her hengam mümkün değildir.