Dişlerin kendi kendini iyileştirme gizemi açıklığa kavuştu.

Bazen bir kaç günlüğüne dişimiz ağrırı bizi rahatsız eder fakat tabiri ciaz ise dişimizi sıkarız ve bir doktora görünmeyi gerek kokrkularımızdan gerek vakitsizlikten erteleriz… Birkaç gün sonra ise bu ağrı birden teğe kendi kendine yok oluverir. İşte bu gizemi bir Fransız bilim grubu çözmüş durumda.

Bu Fransız bilim kadrosunun çalışmasına nazaran bazen, dişimizde bir lezyon oluştuğu vakit kök hücreleri doğal yoldan bu lezyonu onarmaya başlıyor.

Öncelikle dişimizi biraz yakından tanıyalım.

Diş ağza bir kök tarafından tutunan mineralize bir organdır. Dental kavite olarak bilinen dişin « canlı » kısmı damarlar ve sonla oluşan “pulpa”dır.

Etrafında ise sert bir katman vardır, dentin tabakası..

Onun da etrafında daha da sert bir tabaka, diş minesi.

Dişte bir lezyon oluştuğu anda diş pulpası içinde uyku durumunda olan kök hücreler bu lezyonu güzelleştirmek için uyanışa makbul. Ne yazık ki bugüne kadar bilim yerküresi bu uyanışı ve tedavi sürecini gözden kaçırdı.

Farelerin azı dişlerindeki diş pulpası üzerinde çalışan araştırmacılar dişin içinde taraf alan kök hücreye ulaşmayı ve hücreyi ayrıştırmayı başardılar. Bu sayede araştırmacılar kök hücreyi tahlil etme bahtını yakaladılar.

Şiömdi biraz daha derine iniyoruz ve pulpanın içinde taraf alan kök hücreyi yakından tanıyoruz:

Hücre yüzeyinde dopamine ve serotonine reaksiyon gösteren beş reseptör, iki nerotransmatör (sinir taşıyıcısı) bulundu.

Kök hücre üzerinde bu reseptörlerin varlığı, lezyon oluştuğunda dopamin ve serotonin mevcudiyetine karşılık verebildiğini ortaya koydu.

Bu nörotansmatörleri hangi üniteler uyarıyor ?

Çalışmaya nazaran bu süreci başlatan, dental lezyonun oluşmasıyla uyarılan kandaki trombositler.Trombositler tarafından salınan dopamin ve serotonin kök hücrenin yukarda bahsettiğimiz reseptörlerine sinyal gönderiyor ve lezyonu tedavi etmesi için uyarıyor.

Araştırmacılar bu beş reseptörün detaylı vazifelerini ortaya koymaya çalışıyor. Beş reseptörden biri tedavi sürecinde külliyen etkisiz helde.

Bunun bilakis geri kalan 4 reseptör ise bu süreçte epeyce canlı.

Gelgelelim bu faal dört reseptörden sırf birinin bile devre dışı kalması, kök hücre vasıtasıyla gerçekleşen dental tedaviyi ortadan kaldırıyor. İşte o hengam da hastalar bu diş ağrısına daha ziyade dayanamayıp bizlerin kapısını çalıyor.

Günümüzde biz diş doktorları lezyon tedavisi uygulamak için calcium hydroksit ya da trikalsium fosfat kullanıyoruz. Bu araştırma ise lezyon tedavisi için dış hususlara gereksinim duymayacak yeni tedavi teknikleri için seçenekler sunabilir nitelikte.

Dt. Beril Horasan

Kaynak: Science Et Avenir (Fransa)