iltasyazilim
FD Üye
Divan Edebiyatı Deneme soruları ve cevapları
1) Divan edebiyatı nazım biçimlerinden biri olan kasidenin belirtilmiş bölümleri vardır: Bahar mevsiminin veya bayram günlerinin tarif edildiği birinci bölüme teşbib(I) , Asıl konuya geçiş ifade eden bir veya birkaç beyitten oluşan bölüme girizgah(II) , Şairin kendini övdüğü bölüme mehdiye(III) , araya aynı ölçü ve uyakta gazel tarzında şiir söylemeye tegazzül(IV) , birkaç beyitten oluşan son bölüme de dua(V) adı verilir
Yukarıda bahşedilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) V B) IV C) III D) II E) I
2) I Bilhassa aşk, alımlılık, ve alkol konusunda yazılır
II Beyit sayısı 5 ile 9 aralarında değişir
III Uyak düzeni, aa bb cc dd şeklindedir
IV Ilk beyitine matla, son beyitine makta denir
V Tasavvuf edebiyatındaki ilahiyle biçim ve içerik bakımından aynıdır
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi gazel için söylenemez?
A) III ve V
B) III ve IV
C) III ve V
D) II ve IV
E) II ve IIII
3) * Dili pürhun elemi hercin ile cuş edeli
Çeşmei çeşmin akıcı suları dem gibi kazanç
* Cennet cennet dedikleri
Birkaç köşkle birkaç huri
İsteyene sen ver onu
Bana seni lüzum seni
Yukarıdaki şiir parçaları iki öbür yüzyılda yaşayan iki ayrı şaire aittir
I Her ikisi de sade bir dille söylenmiştir
IIHer ikisi de ırk edebiyatına aittir
III İkisi de bambaşka ölçülerle söylenmiştir
IV Uyak örgüsü aynıdır
V Şairler birbirinden etkilenmişlerdir
Bu şiir parçaları için yukarıda numaralanmış yargılardan hangisi söylenebilir?
A) V B) IV C) III D) II E) I
4) Sana kimisi canım kimisi cananım deyü söyler
Nesin sen dürüst söyle can mısın canan mısın kafir?
Yukarıdaki beyit için aşağıdakilerden hangisi muhakkak söylenebilir?
A) Mesneviden dargın bir beyittir
B) Kasidenin dua bölümünden alınmıştır
C) Herhangi bir gazelin makta (son) beyitidir
D) Gazelin matla (ilk) beyiti değildir
E) Mersiyeden alınmış bir beyittir
5) I O temayül o tegafül o eda
O gülüş o tekellüm o sada
II Kameti naziki bir ince fidan
Arızı hem sıfatı bergi hazan
III Bulunur bunda defalarca efradı milel
Tabı insana nice vere halel
IV Dürlü dürlü derde uğratan beni
Kalbi mail çeşmi şahidi bazdır
V Çünki yar ağyar ile demsazdır
Bana günde bin defa ölmek azdır
Yukarıdaki beyitlerden hangisi bir mesnevidenalınmış olamaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V
6) I Bir elinde gül bir elinde sırça geldin sakiya
Kangısın alsam gülü yahud fakat camı ya seni
II Bir nazenin fitne tevellüd eder müdam
Mecliste duhtı rezle o büt ayrıcadem olmasın
III Tutii mucizeguyem ne desem laf değül
Çerh ile söyleşemem ayinesi saf değül
IV Ben bu haletel tenezzül mü ederim şiire
Neyleyim kurtulamam tabı hevesnakimden
V Ben kulun bedel değüldür valsına amma yeniden
İltifatun arzumendi visal eyler beni
Yukarıdaki beyitlerden hangisi gazelin matla (birincil) bölümünden alınmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
7) I Minnet hüdaya devleti dünya fena bulur
Sonsuz kalır sahifei alemde adımız
IIEşcarı bağ hırkai tecride girdiler
Badı hazan çemende el aldı çenardan
IIILeyla belli başlı verdi tümce rahtın
Pak eyledi bergden dırahtın
IVHeva araisi gülzara çehregüşa
Bahar gülşene giydirdi hullei harda
V Bir nice doyunca kanalım camı murada
Bir an komaz sakii devran elimizde
Yukarıdaki beyitlerden hangisi gazelin makta (son) bölümünden alınmış olabilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
I Teşbib: Bahar mevsiminin ya da bayram günlerinin tasvir edildiği birinci bölüme denir
IIGirizgah: Ana konuya geçiş açıklayan bir veya birkaç beyitten oluşan bölüme denir
III Fahriye: Şairin sanatkarane bir üslupla kendini övdüğü bölüme denir
IV Tegazzül: Araya benzer ölçü ve uyakta gazel tarzında şiir söylemeye denir
V Mehdiye: Kasidenin sunulduğu kişinin övgüsünün yapıldığı bölüme denir
Sadece bu bilgilere dayanarak,
Bu arsada Ebedi nice üstada yetişti
Alemde bugün asıl kimse yetişemez
Ölümsüznin bu beyiti kasidenin yukarıdaki bölümlerinden hangisine örnek olabilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
9) I Mesnevi
II Müstezat
IIITuyuğ
IV Kaside
V Rubai
Yukarıdakilerden hangileri an edebiyatında beyitlerle kurulan nazım biçimlerinden değildir?
A) I ve V
B) III ve IV
C) III ve V
D) II ve IV
E) II ve IIII
10) I Tardiye
II Şarkı
IIITuyuğ
IV Kaside
V Müstezat
Yukarıdakilerden hangileri an edebiyatında yalnızca Türklerin kullandığı nazım biçimlerindendir?
A) II ve V
B) II ve IV
C) I ve II
D) I ve IV
E) II ve IIII
11) I Medhiye
II Hicviye
III Mersiye
IV Semai
V İlahi
Yukarıdakilerden hangileri an edebiyatında kullanılan nazım türlerinden değildir?
A) IV ve V
B) III ve IV
C) I ve II
D) II ve IV
E) II ve IIII
12) I Sihamı Kaza Nedim
II Leyla vü Mecnun Ölümsüz
IIIGaripname Aşık Paşa
IV Hüsn ü Aşk Seyh Şampiyon
V Şikayetname Fuzuli
Yukarıdaki eser şair eşleştirmelerinden hangileri yanlıştır?
A) III ve V
B) I ve IV
C) I ve II
D) II ve V
E) I ve IIII
13) I Şarkı
II Murabba
IIIMüstezat
IV Kaside
V Rubai
Yukarıdakilerden hangileri an edebiyatında dörtlüklerle kurulan nazım biçimlerinden değildir?
A) II ve V
B) III ve IV
C) III ve V
D) I ve IV
E) II ve IIII
14) I Her beyitin dizeleri kendi aralarında uyaklıdır
II Din, tasavvuf, kahramanlık, aşkgibi konular işlenir
III Beyit sayısı sınırlı değildir Uzun ve manzum öyküdür
IVAruz ölçüsünün kısa kalıplarıyla yazılır
Yukarıda bahsedilen an edebiyatı nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gazel
B) Müstezat
C) Mesnevi
D) Kaside
E) Müsemmen
15) Ölüm veya eleştiri konularında yazılır Bu nazım türünde bent sayısı 7 ile 12 aralarında değişirHer bent 7 ile 10 beyit aralarında değişebilir Bakinin, Kanuninin ölümü üstüne yazdığı Kanuni Mersiyesibu türde yazılmıştırZiya Paşanın bu nazım şekliyle yazdığı şiirleri edebiyatımızda çok ünlüdür
Yukarıda bahsedilen an edebiyatı nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Murabba
B) Müstezat
C) Tuyuğ
D) Terkibi Bent
E) Şarkı
16) Bent sayısı 2 ile 5 arasında değişir Aşk ve çekicilik konusunda özel bir ezgiyle söylenir Türklere ait bu türü Nedim geliştirmiştir Bentlerin sonunda nakarat adı bahşedilen dize tekrarlanır
Yukarıda bahsedilen an edebiyatı nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şarkı
B) Murabba
C) Mesnevi
D) Kaside
E) Gazel
17) I Hece ölçüsü kullanılması
II Ilk iki dizenin doldurma olması
III Defalarca tunç uyak kullanılması
IV Tek dörtlükten oluşması
V Anonim olması
Yukarıda bahşedilen cümlelerden hangisi ya da hangileri maniile rubainin müşterek özelliğidir?
A) II ve V
B) Yalnız I
C) Yalnız IV
D) III ve V
E) I ve III
18) I Nedim
II Ölümsüz
III Şeyh Galip
IV Evliya Çelebi
V Katip Çelebi
Yukarıda verilen sanatçılardan hangisi ya da hangileri şiir türünde eserleriyle tanınmamıştır?
A) IV ve V
B) Yalnız I
C) Yalnız II
D) II ve V
E) I ve IV
19) (I) Divan şiirinde müstezat, gazelin dizelerine yarım mısra eklenerek oluşturulan nazım biçimidir (II) Nazire, artist kabul edilen bir şairin hayranlık uyandıran bir şiirine benzetilerek yazılan şiirdir (III) Hamse, bir şairin beş kasidesinin bir araya getirilmesiyle oluşan eserlere denir (IV) Gazelin ilk beyitine matla, son beyitine makta denir (V) Gazelin en güzel beyitine beytü'lgazeldenir
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
20) I Tevhid
II Fahriye
III Hicviye
IV Mersiye
V Girizgah
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri konusuna kadar kaside çeşitlerinden değildir?
A) I ve V
B) Yalnız II
C) Yalnız V
D) II ve V
E) II ve III
Yanıtlar
HIDE1)C 2)A 3)C 4)D 5)D 6)C 7)A 8)C 9)C 10)E 11)A 12)C 13)B 14)C 15)D 16)A 17)C 18)A 19)C 20) DHIDE *
1) Divan edebiyatı nazım biçimlerinden biri olan kasidenin belirtilmiş bölümleri vardır: Bahar mevsiminin veya bayram günlerinin tarif edildiği birinci bölüme teşbib(I) , Asıl konuya geçiş ifade eden bir veya birkaç beyitten oluşan bölüme girizgah(II) , Şairin kendini övdüğü bölüme mehdiye(III) , araya aynı ölçü ve uyakta gazel tarzında şiir söylemeye tegazzül(IV) , birkaç beyitten oluşan son bölüme de dua(V) adı verilir
Yukarıda bahşedilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) V B) IV C) III D) II E) I
2) I Bilhassa aşk, alımlılık, ve alkol konusunda yazılır
II Beyit sayısı 5 ile 9 aralarında değişir
III Uyak düzeni, aa bb cc dd şeklindedir
IV Ilk beyitine matla, son beyitine makta denir
V Tasavvuf edebiyatındaki ilahiyle biçim ve içerik bakımından aynıdır
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi gazel için söylenemez?
A) III ve V
B) III ve IV
C) III ve V
D) II ve IV
E) II ve IIII
3) * Dili pürhun elemi hercin ile cuş edeli
Çeşmei çeşmin akıcı suları dem gibi kazanç
* Cennet cennet dedikleri
Birkaç köşkle birkaç huri
İsteyene sen ver onu
Bana seni lüzum seni
Yukarıdaki şiir parçaları iki öbür yüzyılda yaşayan iki ayrı şaire aittir
I Her ikisi de sade bir dille söylenmiştir
IIHer ikisi de ırk edebiyatına aittir
III İkisi de bambaşka ölçülerle söylenmiştir
IV Uyak örgüsü aynıdır
V Şairler birbirinden etkilenmişlerdir
Bu şiir parçaları için yukarıda numaralanmış yargılardan hangisi söylenebilir?
A) V B) IV C) III D) II E) I
4) Sana kimisi canım kimisi cananım deyü söyler
Nesin sen dürüst söyle can mısın canan mısın kafir?
Yukarıdaki beyit için aşağıdakilerden hangisi muhakkak söylenebilir?
A) Mesneviden dargın bir beyittir
B) Kasidenin dua bölümünden alınmıştır
C) Herhangi bir gazelin makta (son) beyitidir
D) Gazelin matla (ilk) beyiti değildir
E) Mersiyeden alınmış bir beyittir
5) I O temayül o tegafül o eda
O gülüş o tekellüm o sada
II Kameti naziki bir ince fidan
Arızı hem sıfatı bergi hazan
III Bulunur bunda defalarca efradı milel
Tabı insana nice vere halel
IV Dürlü dürlü derde uğratan beni
Kalbi mail çeşmi şahidi bazdır
V Çünki yar ağyar ile demsazdır
Bana günde bin defa ölmek azdır
Yukarıdaki beyitlerden hangisi bir mesnevidenalınmış olamaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V
6) I Bir elinde gül bir elinde sırça geldin sakiya
Kangısın alsam gülü yahud fakat camı ya seni
II Bir nazenin fitne tevellüd eder müdam
Mecliste duhtı rezle o büt ayrıcadem olmasın
III Tutii mucizeguyem ne desem laf değül
Çerh ile söyleşemem ayinesi saf değül
IV Ben bu haletel tenezzül mü ederim şiire
Neyleyim kurtulamam tabı hevesnakimden
V Ben kulun bedel değüldür valsına amma yeniden
İltifatun arzumendi visal eyler beni
Yukarıdaki beyitlerden hangisi gazelin matla (birincil) bölümünden alınmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
7) I Minnet hüdaya devleti dünya fena bulur
Sonsuz kalır sahifei alemde adımız
IIEşcarı bağ hırkai tecride girdiler
Badı hazan çemende el aldı çenardan
IIILeyla belli başlı verdi tümce rahtın
Pak eyledi bergden dırahtın
IVHeva araisi gülzara çehregüşa
Bahar gülşene giydirdi hullei harda
V Bir nice doyunca kanalım camı murada
Bir an komaz sakii devran elimizde
Yukarıdaki beyitlerden hangisi gazelin makta (son) bölümünden alınmış olabilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
I Teşbib: Bahar mevsiminin ya da bayram günlerinin tasvir edildiği birinci bölüme denir
IIGirizgah: Ana konuya geçiş açıklayan bir veya birkaç beyitten oluşan bölüme denir
III Fahriye: Şairin sanatkarane bir üslupla kendini övdüğü bölüme denir
IV Tegazzül: Araya benzer ölçü ve uyakta gazel tarzında şiir söylemeye denir
V Mehdiye: Kasidenin sunulduğu kişinin övgüsünün yapıldığı bölüme denir
Sadece bu bilgilere dayanarak,
Bu arsada Ebedi nice üstada yetişti
Alemde bugün asıl kimse yetişemez
Ölümsüznin bu beyiti kasidenin yukarıdaki bölümlerinden hangisine örnek olabilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
9) I Mesnevi
II Müstezat
IIITuyuğ
IV Kaside
V Rubai
Yukarıdakilerden hangileri an edebiyatında beyitlerle kurulan nazım biçimlerinden değildir?
A) I ve V
B) III ve IV
C) III ve V
D) II ve IV
E) II ve IIII
10) I Tardiye
II Şarkı
IIITuyuğ
IV Kaside
V Müstezat
Yukarıdakilerden hangileri an edebiyatında yalnızca Türklerin kullandığı nazım biçimlerindendir?
A) II ve V
B) II ve IV
C) I ve II
D) I ve IV
E) II ve IIII
11) I Medhiye
II Hicviye
III Mersiye
IV Semai
V İlahi
Yukarıdakilerden hangileri an edebiyatında kullanılan nazım türlerinden değildir?
A) IV ve V
B) III ve IV
C) I ve II
D) II ve IV
E) II ve IIII
12) I Sihamı Kaza Nedim
II Leyla vü Mecnun Ölümsüz
IIIGaripname Aşık Paşa
IV Hüsn ü Aşk Seyh Şampiyon
V Şikayetname Fuzuli
Yukarıdaki eser şair eşleştirmelerinden hangileri yanlıştır?
A) III ve V
B) I ve IV
C) I ve II
D) II ve V
E) I ve IIII
13) I Şarkı
II Murabba
IIIMüstezat
IV Kaside
V Rubai
Yukarıdakilerden hangileri an edebiyatında dörtlüklerle kurulan nazım biçimlerinden değildir?
A) II ve V
B) III ve IV
C) III ve V
D) I ve IV
E) II ve IIII
14) I Her beyitin dizeleri kendi aralarında uyaklıdır
II Din, tasavvuf, kahramanlık, aşkgibi konular işlenir
III Beyit sayısı sınırlı değildir Uzun ve manzum öyküdür
IVAruz ölçüsünün kısa kalıplarıyla yazılır
Yukarıda bahsedilen an edebiyatı nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gazel
B) Müstezat
C) Mesnevi
D) Kaside
E) Müsemmen
15) Ölüm veya eleştiri konularında yazılır Bu nazım türünde bent sayısı 7 ile 12 aralarında değişirHer bent 7 ile 10 beyit aralarında değişebilir Bakinin, Kanuninin ölümü üstüne yazdığı Kanuni Mersiyesibu türde yazılmıştırZiya Paşanın bu nazım şekliyle yazdığı şiirleri edebiyatımızda çok ünlüdür
Yukarıda bahsedilen an edebiyatı nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Murabba
B) Müstezat
C) Tuyuğ
D) Terkibi Bent
E) Şarkı
16) Bent sayısı 2 ile 5 arasında değişir Aşk ve çekicilik konusunda özel bir ezgiyle söylenir Türklere ait bu türü Nedim geliştirmiştir Bentlerin sonunda nakarat adı bahşedilen dize tekrarlanır
Yukarıda bahsedilen an edebiyatı nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şarkı
B) Murabba
C) Mesnevi
D) Kaside
E) Gazel
17) I Hece ölçüsü kullanılması
II Ilk iki dizenin doldurma olması
III Defalarca tunç uyak kullanılması
IV Tek dörtlükten oluşması
V Anonim olması
Yukarıda bahşedilen cümlelerden hangisi ya da hangileri maniile rubainin müşterek özelliğidir?
A) II ve V
B) Yalnız I
C) Yalnız IV
D) III ve V
E) I ve III
18) I Nedim
II Ölümsüz
III Şeyh Galip
IV Evliya Çelebi
V Katip Çelebi
Yukarıda verilen sanatçılardan hangisi ya da hangileri şiir türünde eserleriyle tanınmamıştır?
A) IV ve V
B) Yalnız I
C) Yalnız II
D) II ve V
E) I ve IV
19) (I) Divan şiirinde müstezat, gazelin dizelerine yarım mısra eklenerek oluşturulan nazım biçimidir (II) Nazire, artist kabul edilen bir şairin hayranlık uyandıran bir şiirine benzetilerek yazılan şiirdir (III) Hamse, bir şairin beş kasidesinin bir araya getirilmesiyle oluşan eserlere denir (IV) Gazelin ilk beyitine matla, son beyitine makta denir (V) Gazelin en güzel beyitine beytü'lgazeldenir
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
20) I Tevhid
II Fahriye
III Hicviye
IV Mersiye
V Girizgah
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri konusuna kadar kaside çeşitlerinden değildir?
A) I ve V
B) Yalnız II
C) Yalnız V
D) II ve V
E) II ve III
Yanıtlar
HIDE1)C 2)A 3)C 4)D 5)D 6)C 7)A 8)C 9)C 10)E 11)A 12)C 13)B 14)C 15)D 16)A 17)C 18)A 19)C 20) DHIDE *