Diyabet Nedir?
Diyabetin tanımı
Şeker hastalığı, tıptaki adı ile Diabetes Mellitus kan şekerinin yukselmesi, idrarda şeker cıkmasıdır Yukselen kan şekeri yıllar icinde ceşitli belirtilerle kendini gosterir Yapılan araştırmalar toplumda şeker hastalığının gorulme sıklığının % 45 civarında olduğunu gostermektedir Araştırmalara gore, Turkiye'de yaklaşık olarak 11,5 milyon kişide diyabet olduğu duşunulmektedir
Diyabet tipleri
Şeker hastalığının 2 tipi vardır:
Tip I şeker genellikle 30 yaşından once başlar Hastalar, normal kiloda veya zayıftır, bu tip diyabette mutlaka insulin kullanılmalıdır Buna insuline bağımlı diyabet de denir Cunku Tip I diyabetlilerde vucutta hic insulin yapılmamaktadır
Tip II şeker hastalığına insuline bağımlı olmayan diyabet de denir Şekerlilerin buyuk coğunluğu bu tiptedir 40 yaşından sonra başlar Hastaların coğunluğu şişmandır Irsiyetin hastalığın oluşumunda onemli etkisi vardır, yani hastaların yakınlarında diyabete rastlanma sıklığı yuksektir
İyi planlanmış bir diyet yardımı ile kilo vererek ve egzersizle, kan şekeri yıllarca ilaca gereksinim duyulmadan normalde tutulabilir
Kan şekeri olcum sonucları bircok faktorle değişebilir; kanın alındığı yer, kullanılan materyalin kan veya plazma oluşu, kullanılan olcum yontemi, şeker sonuclarını etkileyebilir Kan şekeri tayini, toplar damar kanında, orneğin onkol damarından alınan kanda yapılabildiği gibi kılcal damardan yani parmak ucundan alınan kanda da yapılabilir Bugun, en sık kullanılan yontem toplar damardan alınan kanın plazmasında yapılan olcumdur Plazma şekeri tam kan şekerinden yaklaşık % 10 yuksektir, diğer deyişle aynı yerden alınan kanla yapılan olcumler bile eğer farklı materyal kullanılıyorsa farklı sonuc verebilir
Diyabetin nedenleri
Tip I diyabetin bilinen nedeni otoimmunitedir Diğer anlatımla vucudumuzu hastalıklara karşı koruyan savunma sistemi birtakım nedenlerle vucudun normal hucrelerini tanımayıp saldırmakta ve tahrip etmektedir Savunma sistemindeki bu şaşırma belli genetik ozellikleri olanlarda orneğin ozel bir doku grubu taşıyanlarda ve akrabalarında Tip I diyabeti olanlarda, daha sıklıkla ortaya cıkmaktadır Bahsedilen bu doku grubu HLA (Dr3 ve DQ ) adları ile bilinir ve ulkemizde de HLA doku grubu tayınleri yapılabilmekte ve kesin olmamakla beraber diyabete genetik meyil olup olmadığı araştırılabilmektedir Genetik zemin uzerine eklenen ateşli bir enfeksiyon sonrası pankreastaki beta hucrelerinin zarar gormesi ve insulin yapılamaması sonucu diyabet ortaya cıkmaktadır Tip I şeker hastalığında irsiyetin rolu cok belirgin değildir Genel bir anlatımla Tip I şeker hastalığı oluşumunda irsiyetin rolu %20 dış faktorlerin etkisi % 80 gibi duşunulebilir Şeker hastalığı ortaya cıkmadan once pankreasta otoimmun olayların başladığıda anlaşılabilmektedir İnsulin yapan hucrelere ve insuline karşı antikor denen maddelerin varlığı (bunlara adacık hucre antikoru ve insulin oto antikoru denmektedir) ilerideki yıllarda şeker hastalığının ortaya cıkacağını gosterebilen gostergelerdir Tip I şeker hastalarının yakın akrabalarında yukarıda bahsedilen testlerin yapılması onerilmektedir Bu konuda doktorunuz daha ayrıntılı bilgi verecektir
Tip II diyabette, yani 40 yaşından sonra başlayan diyabetin ortaya cıkışında ise şişmanlık ve irsiyet en başta gelen etkenlerdir Hastaların coğunluğunda ailede şekerli hasta vardır Genetik yatkınlığa ek olarak hastalığın ortaya cıkmasında şişmanlığın yanında, dengesiz beslenme, hareketsiz bir yaşam şekli, sık gebelikler, gebelikte diyabet saptanması, yuksek tansiyon, kolesterol ve trigliserid denen kan yağlarının yuksekliği, ameliyatlar, safra kesesinde taş gibi nedenler onemlidir Ozellikle kortizonlu romatizma ilacları, doğum kontrol hapları ve idrar sokturucu turu tansiyon ilacları da bu yonden onem taşır Genetik meyil yanında bahsedilen bu dış faktorlerin ciddiliğine veya hafifliğine gore şeker hastalığı erken veya daha gec yaşlarda ortaya cıkmaktadır Ailesinde Tip II şeker hastası olanlar şekere yakalanma yonunden daha fazla risk taşıdıklarından yılda 2 kez aclık ve tokluk şekeri kontrolu ile kendilerini izlemelidirler
Diyabetin tanımı
Şeker hastalığı, tıptaki adı ile Diabetes Mellitus kan şekerinin yukselmesi, idrarda şeker cıkmasıdır Yukselen kan şekeri yıllar icinde ceşitli belirtilerle kendini gosterir Yapılan araştırmalar toplumda şeker hastalığının gorulme sıklığının % 45 civarında olduğunu gostermektedir Araştırmalara gore, Turkiye'de yaklaşık olarak 11,5 milyon kişide diyabet olduğu duşunulmektedir
Diyabet tipleri
Şeker hastalığının 2 tipi vardır:
Tip I şeker genellikle 30 yaşından once başlar Hastalar, normal kiloda veya zayıftır, bu tip diyabette mutlaka insulin kullanılmalıdır Buna insuline bağımlı diyabet de denir Cunku Tip I diyabetlilerde vucutta hic insulin yapılmamaktadır
Tip II şeker hastalığına insuline bağımlı olmayan diyabet de denir Şekerlilerin buyuk coğunluğu bu tiptedir 40 yaşından sonra başlar Hastaların coğunluğu şişmandır Irsiyetin hastalığın oluşumunda onemli etkisi vardır, yani hastaların yakınlarında diyabete rastlanma sıklığı yuksektir
İyi planlanmış bir diyet yardımı ile kilo vererek ve egzersizle, kan şekeri yıllarca ilaca gereksinim duyulmadan normalde tutulabilir
Kan şekeri olcum sonucları bircok faktorle değişebilir; kanın alındığı yer, kullanılan materyalin kan veya plazma oluşu, kullanılan olcum yontemi, şeker sonuclarını etkileyebilir Kan şekeri tayini, toplar damar kanında, orneğin onkol damarından alınan kanda yapılabildiği gibi kılcal damardan yani parmak ucundan alınan kanda da yapılabilir Bugun, en sık kullanılan yontem toplar damardan alınan kanın plazmasında yapılan olcumdur Plazma şekeri tam kan şekerinden yaklaşık % 10 yuksektir, diğer deyişle aynı yerden alınan kanla yapılan olcumler bile eğer farklı materyal kullanılıyorsa farklı sonuc verebilir
Diyabetin nedenleri
Tip I diyabetin bilinen nedeni otoimmunitedir Diğer anlatımla vucudumuzu hastalıklara karşı koruyan savunma sistemi birtakım nedenlerle vucudun normal hucrelerini tanımayıp saldırmakta ve tahrip etmektedir Savunma sistemindeki bu şaşırma belli genetik ozellikleri olanlarda orneğin ozel bir doku grubu taşıyanlarda ve akrabalarında Tip I diyabeti olanlarda, daha sıklıkla ortaya cıkmaktadır Bahsedilen bu doku grubu HLA (Dr3 ve DQ ) adları ile bilinir ve ulkemizde de HLA doku grubu tayınleri yapılabilmekte ve kesin olmamakla beraber diyabete genetik meyil olup olmadığı araştırılabilmektedir Genetik zemin uzerine eklenen ateşli bir enfeksiyon sonrası pankreastaki beta hucrelerinin zarar gormesi ve insulin yapılamaması sonucu diyabet ortaya cıkmaktadır Tip I şeker hastalığında irsiyetin rolu cok belirgin değildir Genel bir anlatımla Tip I şeker hastalığı oluşumunda irsiyetin rolu %20 dış faktorlerin etkisi % 80 gibi duşunulebilir Şeker hastalığı ortaya cıkmadan once pankreasta otoimmun olayların başladığıda anlaşılabilmektedir İnsulin yapan hucrelere ve insuline karşı antikor denen maddelerin varlığı (bunlara adacık hucre antikoru ve insulin oto antikoru denmektedir) ilerideki yıllarda şeker hastalığının ortaya cıkacağını gosterebilen gostergelerdir Tip I şeker hastalarının yakın akrabalarında yukarıda bahsedilen testlerin yapılması onerilmektedir Bu konuda doktorunuz daha ayrıntılı bilgi verecektir
Tip II diyabette, yani 40 yaşından sonra başlayan diyabetin ortaya cıkışında ise şişmanlık ve irsiyet en başta gelen etkenlerdir Hastaların coğunluğunda ailede şekerli hasta vardır Genetik yatkınlığa ek olarak hastalığın ortaya cıkmasında şişmanlığın yanında, dengesiz beslenme, hareketsiz bir yaşam şekli, sık gebelikler, gebelikte diyabet saptanması, yuksek tansiyon, kolesterol ve trigliserid denen kan yağlarının yuksekliği, ameliyatlar, safra kesesinde taş gibi nedenler onemlidir Ozellikle kortizonlu romatizma ilacları, doğum kontrol hapları ve idrar sokturucu turu tansiyon ilacları da bu yonden onem taşır Genetik meyil yanında bahsedilen bu dış faktorlerin ciddiliğine veya hafifliğine gore şeker hastalığı erken veya daha gec yaşlarda ortaya cıkmaktadır Ailesinde Tip II şeker hastası olanlar şekere yakalanma yonunden daha fazla risk taşıdıklarından yılda 2 kez aclık ve tokluk şekeri kontrolu ile kendilerini izlemelidirler