iltasyazilim
FD Üye
Diyarbakırın tarihi yerlerin isimleri, diyarbakırın tarihi yerleri, diyarbakır tarihi mekanlar
Diyarbakır Tarihi Diyarbakır Surları: Çin Seddi'nden sonra en uzun sur olması ile ünlenen Diyarbakır Surları 55 km uzunluğunda ve 78m yüksekliğindedir16 kalesi ve 5 çıkış kapısı olan siyah bazalt surlar, kentin en çekici yeridir Ortaçağ askeri mimarisinin mükemmel örneğini yaratıcı bu surlar yazıtlar ve kabartmalarla dekore edilmiştir MÖ 349 yılında Bizans İmparatoru Costantinus kadar yenilenen surların yapılış tarihi bütünüyle bilinmemektedir
Çayönü Buluntuları: Diyarbakır'ın 65km kuzeybatısında Elazığ karayolu üstünde Ergani ilçesinde bulunan Çayönü antik kenti cilalı taş devrine yani günümüzden takriben 9000 sene öncesine dayanmaktadır Bu mesken yerinin ilk oturmuş hayata geçilen yerlerden biri olduğu saptanmıştır Çayönü İlkel yerleşmesinde çıkartılan öğütme taşları, iyi anlamak taşı, kemikten ve bakırdan yapılan dağıtılmış aletler Diyarbakır Kazıbilimsel Müzesi'nde sergilenmektedir Malabadi Köprüsü Silvan ilçesi yakınlarında Batman çayı üzerindedir Dünyadaki taş köprüler içinde kemeri en geniş olanıdır
Cami ve Kiliseler : Tarihi ve mimari özellikleri ile müthiş olan Ulu Cami, Nebi Cami ve Safa Cami Diyarbakır'ın en ünlü camilerdir Selçuklu Sultanı Melik Şah göre yaptırılan Yüce Cami, orijinal dizaynı ve keza Bizans keza de daha eski mimari malzemeleri kullanması ile acayip olup Türkiye'nin en eski camilerindendir Diyarbakır'ın 77 km doğusunda, Silvan'da 1185 yılında üretilmiş, kibar görünümlü Ulu Cami, kemer kapıları ifade eden ince taş kabartmaları ile görülmeye değerdir Dİyarbakır Cami ve Kiliseleri Diyarbakır'ın kayda değer kiliseleri arasında Mart Thoma, Meryem Başlıca, Kırklar Kilisesi ve Mart Pityon Kilisesi sayılabilir Meryem Belli Başlı Kilisesi, şehirde kalan az sayıdaki Süryani cemaati göre halen kullanılmaktadır
Çarşılar ve Hanlar: Diyarbakır, Tarihi Ipek Yolu'nun merkezlerinden olması sebebi ile önemli hanlara sahiptir Deliller Hanı, Hasan Paşa, Çiftehan ve Yeni Han'da geçmişte olduğu gibi günümüzde de halı, kilim ve gümüş işleme satan dükkanlar bulunmaktadır Kervansaray Mimarisi ve iç yapısı ile görülmesi gereken yerlerden biri olan Kervansaray, bugün restore edilerek otel haline getirilmiştir
Evli Eden Burcu (Benu Sen Burcu) : Artuklu hükümdarı Melik Salih adına 1208 yılında mimar ibrahim tarafından yapılmıştır Bilhassa burcu bir kuşak gibi sarmış olan kitabesi önemli bir sanat eseridir
Yedi Kardeş Burcu: Artuklu Hükümdarı Melik Salih adına 1208 yılında mimar ibrahim oğlu Yayha kadar üretilmiş olan bu burçta Selçukluların sembolü çift başlı Kartal, Aslan kabartmaları ve ünlü kitabeleri ustaca işlenmiş olup, mimari değeri büyük bir burçtur
Keçi Burcu: Mardin kapısının doğusunda yontulmuş olan kaya kitlesinin üzerine yapı edilmiş olan Keçi Burcu; surlar üzerinde yer alan burçların en büyüğü ve en eskisidir yapı tarihi bilinmemekle beraber 1223 yılında Mervan oğulları tarafından onarılmıştır Bu muhteşem burç içinde 11 kemer bulunmaktadır Eskiden mabet olarak kullanıldığı sayılan burcun son bölümünde bir kuyu veya yeraltı geçidini andıran dehliz bulunmuşsada beton bir blokla üstü kapatılmıştır
Ulu Camii: Fazla sağlam, kara taştan üretilmiş, Anadolu ’nun en eski camiierindendir MS639 yılında islam orduları Diyarbakır ’ı fethedince MarToma Kilisesi ’nin camiiye çevrilmesiyle kurulmuştur islam aleminde 5 Haremşerif olarak tanınmaktadır Duvarlarında birçok uygarlığın kitabesi bulunmaktadır
Safa Camii : Palu (Parlı) Camii ismi de bahşedilen yapı 1532 yılında üretilmiş bir Akkoyunlu eseridir Çini ve motiflerle süslenmiş çok kibar olan minaresinin son zamanlara dek kılıfla muhafaza edildiği söylenmektedir Batısında büyük Hekim Muslihiddini Lari ’nin mezarı vardır
Beharampaşa Camii: 1572 yılında DiYARBAKıR Valisi Behram Paşa kadar yaptırılmış Osmanlı eseridir Giriş kapısının üstündeki sağ ve sol sahanların ters düzeninin bugünkü inşaatlarda kullanılan çağdaş sıkıştırma usulünün günümüzden 400 yıl önce taş inşaatına tatbiki suretiyle yapılması fen adamları*nın dikkatini çekmekte ve takdirini kazanmaktadır
Hazreti Süleyman Camii: Camii ’nin öteki adları da Nasıriye Kale Camii ’dir 11551169 yılları aralarında Nisanoğlu Ebul Kasım kadar yaptırılmıştır Camiinin bitişiğindeki Halid Bin Velid ’in oğlu Süleyman ile DiYARBAKıR ’ın Arap ’lar göre alınması sırasında şehit düşen diğer sahabeler yatmaktadır Camii Selçuklu türünden, mimarisi ise Arap usulüdur
Nebii Camii: Akkoyunlu eseri olup, 15 Yüzyıldan kalma taşla örtülü tek kubbeli bir camiidir Minaresinde Peygamber Efendimizden (Kaalen Nebiye) diye bahseden kitabelerin çokluğundan dolayı Nebi ya da Peygamber Camii denildiği sanılmaktadır 1530 yılında Hacı Hüseyin adlı bir kasap göre yaptırılan minaresi 1960 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü ’nce yeri değiştirilerek onarılmıştır
Fatihpaşa Camii: Kurşunlu Camii ’de denilmektedir 15161520 yılları arasında şehrin ilk Osmanlı valisi DiYARBAKıR ’lı Bıyıklı Mehmet Paşa göre yaptırılmıştır birincil Osmanlı eseridir Duvarlı çok güzelOsmanlı çinileri ile kaplıdır Mihrabı ve minberi görkemli bir sanat yapıtı olan camii ’nin ayrıntıları Selçuklu tarzındadır Cumhuriyet devrinde onarılan camii ’nin yanına birde türbe vardır
Hüsrevpaşa Camii: Osmanlı devri DiYARBAKıR Valilerinin ikincisi olan Hüsrevpaşa göre 15121528 tarihleri aralarında yaptırılmıştır Bina önce Üsreviye Medresesi adı ile yaptırılmıştır Kesme taştan yaptırılmış olan minaresi Selçuklu türünden olup, sarkıtlarla süslüdür
Melek Ahmet Camii: Melek Ahmet Paşa göre 16 Yüzyılda yaptırılmıştır Tümü çiniden üretilmiş mihrabı fazla alaka çekicidir Minaresine yarıya kadar birbirini görmeyen iki merenle çıkılır, yarıda bu iki meren birleşir Kaidesinin süslemeciliği oldukça inceliklidir Çini mozaiklerle süslü kabartmalar ince ve ustalıkiı bir alkış örneğidir
İskender paşa Camii: Vali iskender Paşa kadar 1551 yılında yaptırılmıştır Önünde şadırvanı, doğusunda türbesi vardır Kara ve beyaz taşlarla süslü olan camii hoş bir Osmanlıeseridir
Dört Ayaklı Minare: Akkoyunlu Kasım Han tarafından yaptırılan Şeyh mutahhar Camii ’sinin dört ayaklı minaresi yekpare dört kolon üzerinde inşaa ettirilmiş garip anıtlardandır Minarenin sütunları altından yedi defa geçenin her dileğinin yerine geldiğine inanılır
Mesudiye Medresesi: Ulu Camii ’nin kuzeyinde ve camii ’ye bitişiktir 1198 yılında Artuklu Melikül Mesut Kutbudin Ebu Muzaffer Sokman vaktinde inşaasına başlandığı üzerindeki kitabeden anlaşılmaktadır Motif ve kitabeleriyle paha biçilmez bir sanat eseri olan medresenin avlusundçıki mihrabın iki yanına ustaca yerleştirilmiş döner taş sutünlar binanın herhangi bir yerinde meydana gelecek çökmeyi veya kaymayı tespit için konulmuştur Yapı kesme taştan iki katlı olarak yapılmıştır Mesudiye medresesi içinde öğrenim yapılan Anadolu ’nun birincil üniversitesidir
Zinciriye Medresesi: Sincariye Medresesi ’de denilir Yapı 1198 yılında üretilmiş olup, mimarının adı isa Ebu Dirhem ’dir
Meryemana Kilisesi: 3 Yüzyıldan kalmadır Zamanla birçok onarım görmüş olup, Bizans devrinden kalma mihrabı, Roma biçimi kapısı ilginçtir Kilisede bazı azizlerin türbesi bulunmaktadır Şehrimizin en güzel Süryani Kadim Yakubi mezhebi kilisesidir Diğer bir kilisede Keldani Kilisesidir *
Diyarbakır Tarihi Diyarbakır Surları: Çin Seddi'nden sonra en uzun sur olması ile ünlenen Diyarbakır Surları 55 km uzunluğunda ve 78m yüksekliğindedir16 kalesi ve 5 çıkış kapısı olan siyah bazalt surlar, kentin en çekici yeridir Ortaçağ askeri mimarisinin mükemmel örneğini yaratıcı bu surlar yazıtlar ve kabartmalarla dekore edilmiştir MÖ 349 yılında Bizans İmparatoru Costantinus kadar yenilenen surların yapılış tarihi bütünüyle bilinmemektedir
Çayönü Buluntuları: Diyarbakır'ın 65km kuzeybatısında Elazığ karayolu üstünde Ergani ilçesinde bulunan Çayönü antik kenti cilalı taş devrine yani günümüzden takriben 9000 sene öncesine dayanmaktadır Bu mesken yerinin ilk oturmuş hayata geçilen yerlerden biri olduğu saptanmıştır Çayönü İlkel yerleşmesinde çıkartılan öğütme taşları, iyi anlamak taşı, kemikten ve bakırdan yapılan dağıtılmış aletler Diyarbakır Kazıbilimsel Müzesi'nde sergilenmektedir Malabadi Köprüsü Silvan ilçesi yakınlarında Batman çayı üzerindedir Dünyadaki taş köprüler içinde kemeri en geniş olanıdır
Cami ve Kiliseler : Tarihi ve mimari özellikleri ile müthiş olan Ulu Cami, Nebi Cami ve Safa Cami Diyarbakır'ın en ünlü camilerdir Selçuklu Sultanı Melik Şah göre yaptırılan Yüce Cami, orijinal dizaynı ve keza Bizans keza de daha eski mimari malzemeleri kullanması ile acayip olup Türkiye'nin en eski camilerindendir Diyarbakır'ın 77 km doğusunda, Silvan'da 1185 yılında üretilmiş, kibar görünümlü Ulu Cami, kemer kapıları ifade eden ince taş kabartmaları ile görülmeye değerdir Dİyarbakır Cami ve Kiliseleri Diyarbakır'ın kayda değer kiliseleri arasında Mart Thoma, Meryem Başlıca, Kırklar Kilisesi ve Mart Pityon Kilisesi sayılabilir Meryem Belli Başlı Kilisesi, şehirde kalan az sayıdaki Süryani cemaati göre halen kullanılmaktadır
Çarşılar ve Hanlar: Diyarbakır, Tarihi Ipek Yolu'nun merkezlerinden olması sebebi ile önemli hanlara sahiptir Deliller Hanı, Hasan Paşa, Çiftehan ve Yeni Han'da geçmişte olduğu gibi günümüzde de halı, kilim ve gümüş işleme satan dükkanlar bulunmaktadır Kervansaray Mimarisi ve iç yapısı ile görülmesi gereken yerlerden biri olan Kervansaray, bugün restore edilerek otel haline getirilmiştir
Evli Eden Burcu (Benu Sen Burcu) : Artuklu hükümdarı Melik Salih adına 1208 yılında mimar ibrahim tarafından yapılmıştır Bilhassa burcu bir kuşak gibi sarmış olan kitabesi önemli bir sanat eseridir
Yedi Kardeş Burcu: Artuklu Hükümdarı Melik Salih adına 1208 yılında mimar ibrahim oğlu Yayha kadar üretilmiş olan bu burçta Selçukluların sembolü çift başlı Kartal, Aslan kabartmaları ve ünlü kitabeleri ustaca işlenmiş olup, mimari değeri büyük bir burçtur
Keçi Burcu: Mardin kapısının doğusunda yontulmuş olan kaya kitlesinin üzerine yapı edilmiş olan Keçi Burcu; surlar üzerinde yer alan burçların en büyüğü ve en eskisidir yapı tarihi bilinmemekle beraber 1223 yılında Mervan oğulları tarafından onarılmıştır Bu muhteşem burç içinde 11 kemer bulunmaktadır Eskiden mabet olarak kullanıldığı sayılan burcun son bölümünde bir kuyu veya yeraltı geçidini andıran dehliz bulunmuşsada beton bir blokla üstü kapatılmıştır
Ulu Camii: Fazla sağlam, kara taştan üretilmiş, Anadolu ’nun en eski camiierindendir MS639 yılında islam orduları Diyarbakır ’ı fethedince MarToma Kilisesi ’nin camiiye çevrilmesiyle kurulmuştur islam aleminde 5 Haremşerif olarak tanınmaktadır Duvarlarında birçok uygarlığın kitabesi bulunmaktadır
Safa Camii : Palu (Parlı) Camii ismi de bahşedilen yapı 1532 yılında üretilmiş bir Akkoyunlu eseridir Çini ve motiflerle süslenmiş çok kibar olan minaresinin son zamanlara dek kılıfla muhafaza edildiği söylenmektedir Batısında büyük Hekim Muslihiddini Lari ’nin mezarı vardır
Beharampaşa Camii: 1572 yılında DiYARBAKıR Valisi Behram Paşa kadar yaptırılmış Osmanlı eseridir Giriş kapısının üstündeki sağ ve sol sahanların ters düzeninin bugünkü inşaatlarda kullanılan çağdaş sıkıştırma usulünün günümüzden 400 yıl önce taş inşaatına tatbiki suretiyle yapılması fen adamları*nın dikkatini çekmekte ve takdirini kazanmaktadır
Hazreti Süleyman Camii: Camii ’nin öteki adları da Nasıriye Kale Camii ’dir 11551169 yılları aralarında Nisanoğlu Ebul Kasım kadar yaptırılmıştır Camiinin bitişiğindeki Halid Bin Velid ’in oğlu Süleyman ile DiYARBAKıR ’ın Arap ’lar göre alınması sırasında şehit düşen diğer sahabeler yatmaktadır Camii Selçuklu türünden, mimarisi ise Arap usulüdur
Nebii Camii: Akkoyunlu eseri olup, 15 Yüzyıldan kalma taşla örtülü tek kubbeli bir camiidir Minaresinde Peygamber Efendimizden (Kaalen Nebiye) diye bahseden kitabelerin çokluğundan dolayı Nebi ya da Peygamber Camii denildiği sanılmaktadır 1530 yılında Hacı Hüseyin adlı bir kasap göre yaptırılan minaresi 1960 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü ’nce yeri değiştirilerek onarılmıştır
Fatihpaşa Camii: Kurşunlu Camii ’de denilmektedir 15161520 yılları arasında şehrin ilk Osmanlı valisi DiYARBAKıR ’lı Bıyıklı Mehmet Paşa göre yaptırılmıştır birincil Osmanlı eseridir Duvarlı çok güzelOsmanlı çinileri ile kaplıdır Mihrabı ve minberi görkemli bir sanat yapıtı olan camii ’nin ayrıntıları Selçuklu tarzındadır Cumhuriyet devrinde onarılan camii ’nin yanına birde türbe vardır
Hüsrevpaşa Camii: Osmanlı devri DiYARBAKıR Valilerinin ikincisi olan Hüsrevpaşa göre 15121528 tarihleri aralarında yaptırılmıştır Bina önce Üsreviye Medresesi adı ile yaptırılmıştır Kesme taştan yaptırılmış olan minaresi Selçuklu türünden olup, sarkıtlarla süslüdür
Melek Ahmet Camii: Melek Ahmet Paşa göre 16 Yüzyılda yaptırılmıştır Tümü çiniden üretilmiş mihrabı fazla alaka çekicidir Minaresine yarıya kadar birbirini görmeyen iki merenle çıkılır, yarıda bu iki meren birleşir Kaidesinin süslemeciliği oldukça inceliklidir Çini mozaiklerle süslü kabartmalar ince ve ustalıkiı bir alkış örneğidir
İskender paşa Camii: Vali iskender Paşa kadar 1551 yılında yaptırılmıştır Önünde şadırvanı, doğusunda türbesi vardır Kara ve beyaz taşlarla süslü olan camii hoş bir Osmanlıeseridir
Dört Ayaklı Minare: Akkoyunlu Kasım Han tarafından yaptırılan Şeyh mutahhar Camii ’sinin dört ayaklı minaresi yekpare dört kolon üzerinde inşaa ettirilmiş garip anıtlardandır Minarenin sütunları altından yedi defa geçenin her dileğinin yerine geldiğine inanılır
Mesudiye Medresesi: Ulu Camii ’nin kuzeyinde ve camii ’ye bitişiktir 1198 yılında Artuklu Melikül Mesut Kutbudin Ebu Muzaffer Sokman vaktinde inşaasına başlandığı üzerindeki kitabeden anlaşılmaktadır Motif ve kitabeleriyle paha biçilmez bir sanat eseri olan medresenin avlusundçıki mihrabın iki yanına ustaca yerleştirilmiş döner taş sutünlar binanın herhangi bir yerinde meydana gelecek çökmeyi veya kaymayı tespit için konulmuştur Yapı kesme taştan iki katlı olarak yapılmıştır Mesudiye medresesi içinde öğrenim yapılan Anadolu ’nun birincil üniversitesidir
Zinciriye Medresesi: Sincariye Medresesi ’de denilir Yapı 1198 yılında üretilmiş olup, mimarının adı isa Ebu Dirhem ’dir
Meryemana Kilisesi: 3 Yüzyıldan kalmadır Zamanla birçok onarım görmüş olup, Bizans devrinden kalma mihrabı, Roma biçimi kapısı ilginçtir Kilisede bazı azizlerin türbesi bulunmaktadır Şehrimizin en güzel Süryani Kadim Yakubi mezhebi kilisesidir Diğer bir kilisede Keldani Kilisesidir *