Diz bağı hastalıkları tanı ve tedavisi

Diz bağı hastalıkları teşhis ve tedavisi lif kopması tedavisi lif kopması ameliyatı diz dönmesi tedavisi belirtileri nasıl tedavi edilir Diz bağı hastalıkları Diz vücudun en büyük ve harekette hayati önemde bir eklemdir Dizin sabitliğini bağlı bağlar ve çapraz bağlar sağlar Çapraz bağlar diz ekleminin içinden uyluk(femur) ve kaval(tibia) kemiğini bağlar Bu bağlar kısa bir halat gibi bu iki kemiği sıkıca birbirine bağlar , diz bükülürken ve düzken zorunlu olan sabitliği sağlarlar Önde bulunana ön çapraz bağ (ACL), arkada olana arka çapraz senet (PCL) denir Bağlı bağlar femur ve tibia kemiklerini iç ve dıştan (dış alt tahvil tibianın dış arkasında bulunan fibula kemiğine yapışarak indirekt yoldan tibia’yı sabitler) birbirlerine bağlayarak sabitler Diz ekleminin her iki yanlamasına açılmasını engeller bununla beraber bu kemiklerin dönme hareketlerini sabitlemede çapraz bağlara yardım olur Ön çapraz bağ (ACL) yaralanmaları ACL tibia’nın femur ‘a kadar öne kaymasını engelleraynı zamanda tibia’nın dönme hareketini de engeller Ön çapraz bono aşağıdaki şekillerde yaralabilir; Ani istikamet değişiklik, diz dönmesi Koşarken, kayarken yavaşlama Zıplama sonrası yere inerken Mısra direkt darbe Belirtiler Ön çapraz bağınız yaralandığında derhal bir ağrı hissetmeyebilirsiniz aynı zamanda bir kopma sesi ya da diz kontrolünün bozulduğunu çoğunlukla hissedilir 212 saat içinde diz şişer ve ayağa kalkıldığında ağrı olur Ortopedist görene kadar buz uygulaması ve bacağın yukarı kaldırılması ağrı ve şişkinlik gelişimini azaltır Ön çapraz bağ yırtığı ile yürünürse diz kıkırdağı zedelenebilir Özellikle üçgenin taban olmayan kenarı sabitken vücud döndürüldüğü vakit, kaval kemiği (tibia) değişmez kalırken uyluk kemiği (femur) döner Bu kıkırdak üstünde öğütücüincitici bir etki yapar Teşhis ACL yırtıklarının esas tanı ve değerlendirme yöntemi muayenedir Değişik muayene testleri vardır Özellikle operasyon kararını verdiren stabilite testleri tetkik ile yapılmaktadır Bu tip yaralanmaları olan hastalarda diğer kemik patolojilerini tesbit için doğrudan doğruya röntgenler, eklem içi patolojiler için MRG istenebilir Arada Bir bazı vakalarda artroskobik tetkik gerekebilir Tedavi id Cerrani ve cerrahi olmayan çare alternatifleri vardır Cerrahi olmayan çare; Bütün olmayan (parsiyel) yırtıklar Yaş veya çoğunlukla düşükfiziksel aktiviteleri olanlar Stabilite testlerinde (pivot shift testi gibi) genel stabilitesi iyi durumda olan Dizlerde cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulmayabilir Bu nesil hastaların ömür boyu uyluk ön ve arka adelelerini (quadriceps ve hamstring) geliştirici düzenli alıştırma yapmaları, tehlikeli aktivitelerde özel dizlik kullanmaları önerilir Cerrahi tedavi; ACL yırtığı olan etkin ve spor yapmak isteyen hastalarda gereklidir zaman zaman diz dönmesine artan aktivitesi daha eksik olan kişiler de mısra güveni geri getirmek ve kıkırdak hasarını engellemek için önerilmektedir Cerrahi tedavide genellikle artroskobik olarak diz çevresindeki bir tendon (veya bir parçası) kullanılarak ön çapraz bağın orjinal anatomisine yerinde bir rekonstriksiyon sağlanır ACL rekostriksiyon ameliyatı sonrası takriben 3 aylık önemli bir fizik çare ve rehabilitasyon programı uygulanır Arkadaki çapraz tahvil (PCL) yaralanmaları Arkadaki çapraz bono (PCL),ACL dek sık yaralanmaz PCL yaralanmaları genellikle aşırı gerilme çekilme ile olur En sık nedeni dizin ön tarafına doğru bükülmesi hareketi neden olur Bu nesil hareket yalnış bir adımla olabileceği gibi, snowbord, motosiklet, futbol gibi sporlarda daha sık oluşur PCL yaralanmasında diz sabitliğinde deformasyon olur Özellikle tibia femura tarafından geriye kayar Bu hareket yumuşak diz eklem kıkırdağının zedelenmesine ya da incelmesine niçin olabilir Bu eskime ileri dönemlerde kireçlenme ile sonuçlanabilir PCL yaralanmasında belirtiler ACL yırtıklarına benzerdir Ama dizde dönde gibi instabilite bulguları daha nadirdir PCL yırtığı olan şahısların çoğu alışılagelmiş aktivitelerine iyi bir rehabilitasyon programı sonrası ameliyatsız dönerler PCL’in tibia’dan bir kemik parçası ile kopuğu veya rehabilitasyona karşın kaza öncesi performansına dönemeyen sporcularda operasyon gerekebilir Alt senet yaralanmaları İç emrindeki bağdaki (MCL) küçük bütün olmayan yırtıklarda cerrahi tedavi gerekmeyebilir Bu durumda doktorunuzun kararına kadar bir bandaj ya da dağıtılmış dizlik seçeneklerinden biri kullanılabilir Bu durumlarda günde 23 kez 1520 dakika buz uygulaması , bacağı yukarıda alıkoyma, istirahat şişlik ve ağrının daha seri iyileşmesine muavin olmaktadır Tabi senet yaralanmalarının birincil günlerinde dizdeki şişkinlik ve sancı yaralanmanın ciddiyetinin muayene ile tesbitini zorlaştırabilir Bu durumlarda doktorunuzun anesaaai aşağı muayene veya MR tetkiki tekliflerini ciddiye olmak akıllıca olur Dış tabi bağ (LCL) ve iç emrindeki bağın bütün yırtıklarında bağın lifleri yeterince enerjik iyileşmemesi dizde stabiliteyi riske atar Bilhassa genç ve spor yapan faal insanlarda cerrahi çare tercih edilir İç ve dış bağlı tahvil yeni yırtıklarının cerrahisi kolay bir prosedürdür ve sonuçları epeyce iyidir Cerrahi tedavi sonrası dizin eski fonksiyonlarına dönmesi yoğun fizyoterapi gerektiren bir dönem gerektirir Diz tabi bono yaralanmalarının eksik tedavisi sonucu oluşan dizin sabitliğinin bozulması spor yapmayı ve yüksek somut aktiviteyi bozmakla kalmaz oluşan olağandışı hareket biçimi dizde erken kireçlenme gelişmesine neden olur Bu durumda bağın rekonstriksiyon ( tekrar oluşturma) operasyonları gerekir Bu operasyonlar yeni yırtık operasyonlarına göre teknik açıdan daha zorlama ve tam iyileşme süresi daha uzun olmakla beraber iyi ellerde iyi sonuçlar vermektedir