Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Doğa Olayları maddeyi nasıl etkiler
Doğa olaylarının maddeye etkisi
Yer yüzünün şekli milyonlarca yıldan beri çeşitli doğa olayları sebebiyle aralıksız
değişmektedir Dış etkiler dediğimiz yağmurlar , rüzgarlar, akar sular ve buzlanma gibi doğa olayları yer kabuğunu parçalamış, aşındırmış, değişmesine neden olmuştur
AKARSULARIN ETKİSİ
Yer yüzünün değişmesine tesir eden kuvvetlerin en önemlisi akar sulardır Akar sular yağmur yada eriyen kar sularının yerine eğimine uygun bir şekilde akmasıyla oluşurlar Akar sular yer çekimine uygun bir şekilde akarken geçtikleri yerlerdeki kayaları aşındırır ve parçalar Kayalarda koparılan bu parçalar ve kumlar denizlere içten sürüklenirken çarptıkları kayaçları aşındırırlar Su Baskını suları yamaçlardan tez akarken bereketli toprakları aşındırır, sürükler
Toprağın bereketli bölümünü yok eder Bu olaya erozyon denir Akar sular bir takım bölgelerde yumuşak kayalar aşındırarak peri bacaları denilen oluşuma niçin olurlar Yurdumuzdaki Kapadokya bölgesinde bu cins oluşmalar vardır
RÜZGARIN ETKİSİ
Rüzgarda yeryüzünün değişmesine neden olan etkenlerdir Şiddetli rüzgarların savurduğu kum, toprak gibi maddelerin doğal inşa üstünde aşındırma etkisi vardır Yeryüzündeki birçok değişim bu şekilde oluşmuştur Ayrıca rüzgar torağın bereketli bölümünü aşındırarak erezyona niçin olur
Rüzgar yerkabuğundaki değişmelere niçin olduğu gibi tarihi yapıların da aşınmasında kayda değer bir rol oynar Yeryüzündeki çoğu inşa böylece yok olmuştur
BUZLANMA ETKİSİ
Kayaçlar doğal etkiler sonucu çatlarlar Soğuk mevsimlerde bu çatlakların arasına giren yağmur suları donar Donan sular gençleştikleri için kayaların parçalanmasına niçin olurlar Bu şart süreklilik gösterdiği için kayaçlar süre içinde parçalanıp, ufalanırlar Buzlanmanın etkisi soğuk iklime sahip yerlerde daha fazla görülür
Keza kayaçların arasına giren ve orada büyüyüp artan bitki kökleri de parçalanmalarına neden olurlar
SICAKLIK DEĞİŞİMLERİ
Gece ve gündüz arasındaki ayrı maddeler üstünde etkin olur Gündüz ısınarak gelişen, gece soğuyarak büzülen kayalar zaman içinde parçalanır, ufalanırlar
Maddelere ısı verdiğimiz süre sıcaklığı artar Buna karşılık ısı kaybeden maddelerin sıcaklığı düşer, soğur
Isı ve sıcaklık farklı kavramlardır Isı bir enerji türüdür Sıcaklık termometreyle ölçülen bir değerdir Isı ise kalorimetre kabıyla ölçülür Isı, maddeleri değişik yönlerden etkiler Isınan maddeler genleşir Soğuyan maddeler büzülür Yani ısı maddelerin hacmini değiştirir
SICAKLIĞIN ÖLÇÜLMESİ
Bir maddenin sıcaklığını elimizle dokunarak anlayabiliriz lakin ölçemeyiz Bir maddenin sıcak, soğuk yada ılık oluşu duruma ve kişiye tarafından değişken Bunu şöyle anlayabiliriz Birinde soğuk, birinde sıcak, birinde ılık su olan üç kap alalım elimizin birini sıcak diğerini soğuk su olan kapta tutalım Sonra her iki elimizi de ılık suya daldıralım Ilık su sıcak sudan elimize soğuk, soğuk sudan meydana çıkan elimize sıcak gelecektir
Sıcaklık termometre ile ölçülür Termometreler, ısınan maddelerin genleşmesi soğuyan maddelerin büzüşmesi ilkesine kadar çalışırlar Alkollü, civalı, dijital ve metal termometreler vardır Değişken termometrelerin içinde bulunan değişken, sıcaklık yükseldikçe sıcaklık genleşir ve ince boruda yükselir Soğuduğu süre ise bunun bütün tersi gerçekleşir ve akışkan ince borudan aşağıda doğru iner Termometrenin üstünde bulunan çizgilerden ve sayılardan yaralanarak sıcaklıkları anlayabiliriz
Termometreler çeşitli şekillerde derecelendirilirler Yurdumuzda ve çoğu ülkelerde celsius ( selsiyus ) derecesi kullanılır Celsius derecesi ‘C sembolü ile gösterilir
Termometrede görülen 25 ’C “ yirmi beş derece selsiyus “ olarak açıklama edilir
Sıvılı termometrelerin oda termometresi hasta termometresi, laboratuar termometresi gibi çeşitleri vardır Bu termometre akışkan olarak alkol yada civa kullanılır
Metal termometreler sıvı termometrelerin kullanılamadığı yüksek sıcaklıktaki yerlerde kullanılır *
Doğa olaylarının maddeye etkisi
Yer yüzünün şekli milyonlarca yıldan beri çeşitli doğa olayları sebebiyle aralıksız
değişmektedir Dış etkiler dediğimiz yağmurlar , rüzgarlar, akar sular ve buzlanma gibi doğa olayları yer kabuğunu parçalamış, aşındırmış, değişmesine neden olmuştur
AKARSULARIN ETKİSİ
Yer yüzünün değişmesine tesir eden kuvvetlerin en önemlisi akar sulardır Akar sular yağmur yada eriyen kar sularının yerine eğimine uygun bir şekilde akmasıyla oluşurlar Akar sular yer çekimine uygun bir şekilde akarken geçtikleri yerlerdeki kayaları aşındırır ve parçalar Kayalarda koparılan bu parçalar ve kumlar denizlere içten sürüklenirken çarptıkları kayaçları aşındırırlar Su Baskını suları yamaçlardan tez akarken bereketli toprakları aşındırır, sürükler
Toprağın bereketli bölümünü yok eder Bu olaya erozyon denir Akar sular bir takım bölgelerde yumuşak kayalar aşındırarak peri bacaları denilen oluşuma niçin olurlar Yurdumuzdaki Kapadokya bölgesinde bu cins oluşmalar vardır
RÜZGARIN ETKİSİ
Rüzgarda yeryüzünün değişmesine neden olan etkenlerdir Şiddetli rüzgarların savurduğu kum, toprak gibi maddelerin doğal inşa üstünde aşındırma etkisi vardır Yeryüzündeki birçok değişim bu şekilde oluşmuştur Ayrıca rüzgar torağın bereketli bölümünü aşındırarak erezyona niçin olur
Rüzgar yerkabuğundaki değişmelere niçin olduğu gibi tarihi yapıların da aşınmasında kayda değer bir rol oynar Yeryüzündeki çoğu inşa böylece yok olmuştur
BUZLANMA ETKİSİ
Kayaçlar doğal etkiler sonucu çatlarlar Soğuk mevsimlerde bu çatlakların arasına giren yağmur suları donar Donan sular gençleştikleri için kayaların parçalanmasına niçin olurlar Bu şart süreklilik gösterdiği için kayaçlar süre içinde parçalanıp, ufalanırlar Buzlanmanın etkisi soğuk iklime sahip yerlerde daha fazla görülür
Keza kayaçların arasına giren ve orada büyüyüp artan bitki kökleri de parçalanmalarına neden olurlar
SICAKLIK DEĞİŞİMLERİ
Gece ve gündüz arasındaki ayrı maddeler üstünde etkin olur Gündüz ısınarak gelişen, gece soğuyarak büzülen kayalar zaman içinde parçalanır, ufalanırlar
Maddelere ısı verdiğimiz süre sıcaklığı artar Buna karşılık ısı kaybeden maddelerin sıcaklığı düşer, soğur
Isı ve sıcaklık farklı kavramlardır Isı bir enerji türüdür Sıcaklık termometreyle ölçülen bir değerdir Isı ise kalorimetre kabıyla ölçülür Isı, maddeleri değişik yönlerden etkiler Isınan maddeler genleşir Soğuyan maddeler büzülür Yani ısı maddelerin hacmini değiştirir
SICAKLIĞIN ÖLÇÜLMESİ
Bir maddenin sıcaklığını elimizle dokunarak anlayabiliriz lakin ölçemeyiz Bir maddenin sıcak, soğuk yada ılık oluşu duruma ve kişiye tarafından değişken Bunu şöyle anlayabiliriz Birinde soğuk, birinde sıcak, birinde ılık su olan üç kap alalım elimizin birini sıcak diğerini soğuk su olan kapta tutalım Sonra her iki elimizi de ılık suya daldıralım Ilık su sıcak sudan elimize soğuk, soğuk sudan meydana çıkan elimize sıcak gelecektir
Sıcaklık termometre ile ölçülür Termometreler, ısınan maddelerin genleşmesi soğuyan maddelerin büzüşmesi ilkesine kadar çalışırlar Alkollü, civalı, dijital ve metal termometreler vardır Değişken termometrelerin içinde bulunan değişken, sıcaklık yükseldikçe sıcaklık genleşir ve ince boruda yükselir Soğuduğu süre ise bunun bütün tersi gerçekleşir ve akışkan ince borudan aşağıda doğru iner Termometrenin üstünde bulunan çizgilerden ve sayılardan yaralanarak sıcaklıkları anlayabiliriz
Termometreler çeşitli şekillerde derecelendirilirler Yurdumuzda ve çoğu ülkelerde celsius ( selsiyus ) derecesi kullanılır Celsius derecesi ‘C sembolü ile gösterilir
Termometrede görülen 25 ’C “ yirmi beş derece selsiyus “ olarak açıklama edilir
Sıvılı termometrelerin oda termometresi hasta termometresi, laboratuar termometresi gibi çeşitleri vardır Bu termometre akışkan olarak alkol yada civa kullanılır
Metal termometreler sıvı termometrelerin kullanılamadığı yüksek sıcaklıktaki yerlerde kullanılır *
