'Doğalgaz'a yeni zam sürpriz olmaz'

Petrol Mühendisleri Odası Güç Siyasetleri Çalışma Kümesi Lideri Necdet Pamir doğal gaza yeni bir artırımın sürpriz olmayacağını söylerken "Türkiye hâlâ güçte dışa bağımlı bir ülke” tabirini kullandı.

Sözcü'den Hasret Gürses'e konuşan Pamir, "Türkiye, tükettiği gücün yüzde 30.5'ini doğalgazla karşılıyor" dedi.

Pamir'in Gürses'in sorularına verdiği cevapların bir kısmı şöyle:

– İktidar güçte çok büyük yatırımlar gerçekleştiğini anlatıyor. Türkiye'nin güçte dışa bağımlılığı çözüldü mü?

AKP iktidara geldiğinde, Türkiye'nin güç tüketiminde dışa bağımlılığı yüzde 68'di. 2017 yılında yüzde 76 olmuş. Yani azalmamış, artmış. AKP iktidarında güç tüketimi de yüzde 89 artarken, yerli üretim yalnızca yüzde 45 artmış. Yani ortada yüzde 54 fark var, demek ki o farkı bir yerden satın alıyoruz. İthalat sayıları gösteriyor esasen; 2002 yılında 57 milyon ton petrol muadili olan toplam güç ithalatı, 2017'de 124 milyon ton petrol muadili olmuş. Yani yüzde 118 artmış. Elektrik üretiminde de durum emsal. 2018 yılında, elektrik üretimi için kullanılan kaynakların yüzde 51.2'si dış kaynak. Cari açığın da artmasının en büyük nedeni; AKP'nin yanlış iktisat ve güç politikası… Ve alışılmış ki dış siyaseti.



– BOTAŞ ve TPAO neden Varlık Fonu'na geçti? İçeriden gelen haberler nasıl? Sonuçta binlerce işçisi olan kurumlar…

AKP iktidarının tüm yaptığı, Cumhuriyet'in birikimlerini satıp savarak, günü ve kendilerini kurtarmaya çalışmak… Güç kesiminde, Cumhuriyet hükümetlerinin kurduğu ve 100 yıla yakın birikimi olan tüm kamu kurumları da adeta haraç-mezat satıldı. TÜPRAŞ, Petrol Ofisi, Petkim, DİTAŞ, EÜAŞ'a bağlı santraller, Türkiye Gübre Sanayii ve daha onlarcası… AKP iktidara geldiğinde, elektrik heyeti gücümüzün yüzde 67'si kamudayken, bugün kamunun elindeki santrallerin konseyi gücü, özelleştirmeler sonucunda toplamın yüzde 20'sinin altına indi. Elde kalan son kuruluşlar olan TPAO ve BOTAŞ'tı. Misyonları, petrol ve doğalgaz üzere iki stratejik ve yaşamsal kıymetteki kaynağı aramak, üretmek ve taşımak olan bu iki kamu kurumunu da “dış kaynak temin etmek” için 2017'de Varlık Fonu'na devrettiler. Üstelik bunu bir de “milli güç politikası” diye pazarlamaya kalkışıyorlar. Yani TPAO ve BOTAŞ; yanlış, olağandışı yüksek maliyetli, riskli ve stratejik olarak da sakıncalı “çılgın projelerin” finansmanı için çeyiz olarak seçildi.

– Sanki onlar da mı özelleştirilecek?

Umarım bu gerçekleşmez. Zira hala denizlerimizdeki tüm ruhsatlar TPAO'ya ilişkin. Rastgele bir özelleştirme durumunda, bu ruhsatlar yabancı şirketlerin eline geçer. Bu da Karadeniz'de, Ege'de ve Doğu Akdeniz'de elimizi zayıflatır. 

– Doğrusu ne bu işin?

TPAO fondan çıkarılıp BOTAŞ ile birleştirilmeli ve akabinde, kuruluş ideolojisinde olduğu üzere, tekrar yapılandırılmalı. Bu şirket özerk olmalı ve idaresinde, çalışanlarının meslek örgütlerinin de temsil edilmesi sağlanmalı. Emekli edilen tecrübeli ve uzman yerbilimciler, kuruma geri alınmalı ve öncelikle Doğu Akdeniz arama ve sondajlarımızda, aktif misyon almaları sağlanmalı. Ne yazık ki mevcut durum, bundan çok uzak…

– Bir gece yarısı birdenbire artırım geldi doğalgaza… Hani biz doğalgaz bulmuştuk? Hani fiyatlar düşecekti?

Türkiye, tükettiği gücün yüzde 30.5'ini doğalgazla karşılıyor. Bunun da tamamına yakını (yüzde 99.7) ithalatla sağlanabiliyor. BOTAŞ, doğalgaz ithalatını yaparken, bunun bedelini neyle ödüyor?

– Neyle?



Dolarla natürel ki. Doğalgaz faturamızı belirleyen bir öteki öge da petrol fiyatları. Son periyotta petrol fiyatları birebir. Lakin Aramco saldırısı ile bu durum değişti. Günlük 5.7 milyon varillik üretim devre dışı kaldı. Bu bir müddet daha devam eder ve gaz alım fiyatlarımızı da olumsuz tesirler. Dolar artışının temel nedeni de, iktisat ve dış siyasetteki ısrarlı yanlışlıklar ve beceriksizliklerdi.

– Doğalgaz fiyatı toplamda ne kadar arttı?

2017 Aralık'tan bugüne konutlarda kullanılan doğalgaza toplamda yüzde 64 artırım yapıldı. Yalnızca 2019'da bu oran yüzde 41'dir.

– İş dünyası açıklama yaptı; artırımı beğenmemişler…

BOTAŞ, konutlara olduğu üzere sanayicilere de sübvanse ederek satıyor doğalgazı aslında… Bizim bu “ithalata dayalı güç tüketimine” karşı çıktığımızın onda biri kadar sanayicilerimiz de kıpırdasalardı, iktidarlar bu kadar rahat ve keyfi hareket edemezlerdi.

– Güçte yeni artırımlar beklemeli miyiz? Mesela elektriğe, doğalgaza?

Ne yazık ki yakın bir gelecekte yeni artırımların yapılması sürpriz olmaz. BOTAŞ ziyan ediyor. Sübvansiyon ise yeniden halkın kesesinden yapılıyor.