Doğu Anadolu bölgesinin düğünleri

Doğu Anadolu bölgesinin örf ve adetleri, Doğu Anadolu bölgesinin kültürel özellikleri

DOĞUM
Hamile kadının yiyeceğine dikkat etmek gerekir Zira hamilelikte yenilen yemekler,,, adettendir Doğum esnasında mutlaka bir afiyet kuruluşuna qötürmeğe, ebe çağırmaya gerek yoktur Köylülere kadar bunu daha fazla şehirliler yapar Doğumların çoğunu akıllı ve deneyimli kadınlar gerçekleştirir Doğuran kadına Kuymakyemeği yedirilir

Doğumdan sonra, özellikle erkek çocuk haberi verene, babası bahşiş verir Yeni doğan çocuğa akraba ve komşular armağan qötürür Kırkı çıkmayan çocuk gelene gidene fazla gösterilmez Yeni doğan çocuk kırk gün baştan başa yalnız bırakılmaz Çocuk yalnız kalırsa,, çimdirilirken başına kırk kaşık su dökülerek çıkarılır Nazar değmemesi için dualar okunur, altında üzerlik yakılır, üzerine muska, kurşun, mavi boncuk vs dikilir Çocuğun dişi çıkınca hedik pişirilir; komşu ve akrabalara dağıtılır

SÜNNET
Erkek çocukların oyun çağında kendini bilmeden sünnet ettirilmesi görüşü yaygındır Aile, kirve tutacağı kişinin sayılı ve varlıklı birisi olmasını ister İlde kirvelik önemlidir ve akraba sınıfına girer Çünkü kirve kirvenin dostudur, birbirinin hayrına şerrine koşarlar Sünnetten bir hafta önce kirve tutulan kişiye koç, teke, tosun gibi hayvan ya da bunlara eşit hediye gönderilir Kirve de çocuğa çocuklara hediye alır, masrafların bir kısmını karşılar
Sünnet davul çaldırılarak yapıldığı gibi, mevlit okutturularak da yapılır Sünnetten derhal daha sonra yemek yemek yenir ve davetlilerin getirdikleri hediyeler, isim söylenerek orta yerde tepsi içerisinde toplanır Armağan yerine para da atılır Tören sona ereceği sırada çocuk babası ortaya çıkarak bütün malını, servetini Kirve ye armağan ettiğini söyler Kirve de basit bir armağan alarak ötekini kirveme bağışlıyorum der Artık bunlar birbirlerine kirve diye hitap ederler ve birbirlerinin eteklerine kan döktükleri için kız almamaya çalışırlar

ÖLÜM
Vefat haberi, Anadolu nun her yerinde olduğu gibi, İlde de can sıkıcı olur ve çabuk yayılır Konu komşu, akraba ve yakınlar hemencecik yardıma koşarlar Herkes durumuna ve yapabileceği işe tarafından ölü evine yoksa ölü sahibine yardımcı olmaya çalışır Sancı nın her uygun ölünün yıkanması, kefenlenmesi cenaze namazı ve ölünün mezara konulması İslam esaslarına kadar yapılır Cenaze defnedildikten daha sonra topluca ölü evine gidilerek Fatiha okunur, elhükmüllah denip başsağlığı verilir Erkekler odada, kadınlar varsa başka bir odada, oda yahut aşhane gibi yerde toplanır Başsağlığına gelenler başınız sağ olsun, Allah rahmet eylesin, Allah gittiği yerde utandırmasın, geride kalanlar sağ olsun gibi cümleler söyleyerek taziyede bulunurlar Ölü sahibi gelenlere akarsu ve sigara ikram eder Köyün veya mahallenin imamı devamlı ölü evinde bulunur; Fatiha okunmasına destek ve öncülük eder Ölüm sebebi, öbür dünya ve hayatın geçiciliği hakkında bilgi verir, ara sıra Kuran okur

Yakın komşular, akrabalar başsağlığına gelenleri evlerine qötürür, dere ve yemek ikram ederler Köylerde bir ölüm olduğunda, köyün ileri gelenleri dışarıdan, başka köylerden geleçekleri kendi arasında taksim ederler Cümbür Cemaat gelecekleri bilir ve kim hangi köylüleri misafir edecekse, hazırlığını ona göre yapar ve başsağlığı bittikten daha sonra misafirlerini qötürür Uzak yerden gelinmişse ve gece kalınacaksa, o adamın evinde konaklanır

EVLENME
Sızı köylerinde evlenme, nişan ve sünnet düğünleri toplumsal hayata renk katan esas unsurlardırGençler fazla yaşlarda evlendirilir 1314 yaşlarında evlenen kızlara çok rastlanır Delikanlıların evlenme isteklerini asıl ve babalarına dobra dobra duyurmaları ayıp sayıldığından , bu isteklerini tedirgin davranışlarıyla ortaya koyarlar Kızların bu şansı yoktur Onlar evlenmeye eğilimli olduklarını oysa giyimlerine itina göstererek yada süslenerek sezdirirler Gıllik geleneğinde kızların bu isteklerini hissettirmelerinin yollarından biridir Sızı'da nişan evliliğe emin geçiş olarak kabul edilir: Nişandan daha sonra ama vakit evliliğe hazırlık zamanıdır Bu dönemlerde aileler aralarında yakın olma kurulurErkek ailesi bayramlarda hediyeler gönderir

Nişandan bir süre sonradan damadın yakınlarından bir grup erkek, kızın babasına başlık parasını verir ve ondan nikah için izin isterler Konut konut dolaşılarak, yakınlara, tanıdıklara nikah günü duyuru edilir ve cümbür cemaat düğüne ziyafet edilir Daveti yapan kişilere okuyucudenir Düğüne okunanlar(çağrılanlar), çarşamba günü çeyiz bakmaya , cuma günü kına gecesine , cumartesi günüde düğüne giderler Gelinin çeyizi evinde bir odaya serilerek davetlilere gösterilir Buna Çeyiz açmadenir Kına gecesine yalnız kadınlar katılır Gelin, annesinden başlayarak büyüklerin ellerini öper, sonradan kadınlar türkü söyleyerek gelini oyuna kaldırırlar

Gecenin sonuna içten türküler ve maniler okunurken kına yakılır Kınanın kalan kısmı erkek evine yollanır Ertesi sabahleyin, gelinin güvey evine gönderilmesi için giydirilmesine başlanır Kardeşi gelinin kemerine para ya da diğer bir armağan takar ve beline bağlar Evden çıkarken gelinin önüne çıkılarak armağan istenir Bu sırada, gelini edinmek için gelen nikah alayındaki damat ailesine bir armağan bohçası verilir Buna müjde yastığıdenir Düğün alayı geriye dönerken, alaydakilerden biri bu yastığı kapıp kaçar, diğerleri onu kovalar Yastığı oğlan evine getiren kişiye armağanlar verilmesi adettendir Bu kişinin atının boynuna valadenilen renkli ipekli kumaşlar sarılır

Gelin erkek çocuk evine geldiğinde, damda bekleyen güvey ve arkadaşları, gelinin başına para, şeker ve meyve atarlar Gelin kapıdan içeri girerken yastığın altına konan bir tabağı kırar sonradan akşama kadar sürecek olan eğlenceler başlar Gerdeğe girmeden evvel damadı, kapıda bekleyen Sağdıçtokatlar *