iltasyazilim
FD Üye
Doğu Anadolunun fiziki özellikleri
Doğu Anadolu bölgesi
Yerşekillerini; sıradağlar,geniş plâtolar ve ovalarla çukur alanlar oluşturur Ovaların birçok genç faylarla sınırlandığından deprem alanlarıdır Doğu Anadolu yüzey şekillerinin belli başlı çizgileri, bölgeyi batıdoğu doğrultusunda boylayan yay biçimindeki dağ sıralarıyla meydana kazanç Bu dağ sıraları, alçak ve dalgalı düzlüklerle birbirinden ayrılırlar Bu düzlükler üstünde hem dağ kütleleri yükselir, aralarına da çukur ovaları girer Yüzey şekillerinin genel doğrultusuna tarafından, Doğu Anadolu relyefi kuzeyden güneye şöyle takip edilebilir:
1 Kuzeybatıda Kuzey Anadolu Dağları ’nın Doğu Anadolu yaylasına komşu olan iç sırası: bölgenin sınırı içerisinde uzanan Kelkit Çoruh Dağları: Kızıldağ (3025m), Çimen(2700m) dağları ve daha ötede Çoruh Oltu havzasındaki dağlar
2 Bu dağların arkasında Erzurum Kars yaylası Birçok yerde lav örtüsüyle dolgun; yüksl 15002000m Yayla üstünde basık dağ sıraları: Dumludağ (3200m), Allahüekber dağı (3111m),Kısırdağ (3150m) gibi; plato içine girmiş çukur ovaları;
Erzincan Ovası (yüks:1200),
Erzurum Ovası (yüks: 18001900m),
Pasinler Ovası (1650m), Sürmeliçukur
Iğdır Ovası (800900m)
3 Doğu Anadolu ’nun ortasında Karasu (Fırat) ve Aras vadilerine güneyden paralel olarak uzanan büyük sırt: KarasuAras dağlarıBunlar Monzur (3250m), Mercan (3463m dağlarıyla başlayıp
Palandöken (3017m), Çakmak (3060m), Perli (3200m) dağı üzerinden Ağrı volkan kütlesine değin uzanır Büyük Sancı konisi Türkiye ’nin en yüksek doruğudur (5165m) KarasuAras dağları, güney batıda Uzunyayla yöresindeki kesintiden sonra Orta To roslar ’a bağlandığı gibi, doğuda Sancı volkan kütlesi ötesinde İran 0ortasındaki dağlara devam eder
4 Sözü geçen merkezî sırtın güneyinde Van Gölü havzası ve bunun batısında Murat havzası Her iki havza da güneyde, güneydoğu Toros yayına dayanır; Ağrı Nemrut dağları arasında sıralanan bir sönmüş volkan dizisi (
Tendürek 3542m,
Süphan dağı 1200000 ölçekli harita ya göre 4434m, Nemrut dağı 2802m) ile birbirinden ayrılır
Van Gölü havzası, doğuda
İran sınır dağlarında yüksekliği 3000m ’yi aşan tepelere dayanan yüksek bir plato (Erk dağı 3200m) ile batıda Van Gölü ’nün kapla dığı geniş bir çukur alandan meydana kazançMurat hav zasında ise Murat ırmağı boyunca uzanan sıra ovalar arasında Bingöl (3200m) gibi dağ kütleleri göze çarpar Doğu Beyazıt ovası (2000m), KaraköseEleşkirt ovası (1650m), Malazgirt ovası (1500m), Muş ovası (1200m), Elâzığ ovası veya Uluova (1050m)
5 Güneydoğu Toroslar, Doğu Anadolu ’yu güneyden sınırlayan bir yaydır Batı kesiminde geniş ve orta derecede yüksek (Malatya dağları; Akdağ 2605m),orta kesiminde dar ve az yüksek (Maden dağları; Hazarbaba dağı 2285m), doğuya doğru azar azar geniş ve fazla yüksektir(Bitlis dağları 3500, Hakkari dağları; Cilo dağının Reşko tepesi 4168m) *
Doğu Anadolu bölgesi
Yerşekillerini; sıradağlar,geniş plâtolar ve ovalarla çukur alanlar oluşturur Ovaların birçok genç faylarla sınırlandığından deprem alanlarıdır Doğu Anadolu yüzey şekillerinin belli başlı çizgileri, bölgeyi batıdoğu doğrultusunda boylayan yay biçimindeki dağ sıralarıyla meydana kazanç Bu dağ sıraları, alçak ve dalgalı düzlüklerle birbirinden ayrılırlar Bu düzlükler üstünde hem dağ kütleleri yükselir, aralarına da çukur ovaları girer Yüzey şekillerinin genel doğrultusuna tarafından, Doğu Anadolu relyefi kuzeyden güneye şöyle takip edilebilir:
1 Kuzeybatıda Kuzey Anadolu Dağları ’nın Doğu Anadolu yaylasına komşu olan iç sırası: bölgenin sınırı içerisinde uzanan Kelkit Çoruh Dağları: Kızıldağ (3025m), Çimen(2700m) dağları ve daha ötede Çoruh Oltu havzasındaki dağlar
2 Bu dağların arkasında Erzurum Kars yaylası Birçok yerde lav örtüsüyle dolgun; yüksl 15002000m Yayla üstünde basık dağ sıraları: Dumludağ (3200m), Allahüekber dağı (3111m),Kısırdağ (3150m) gibi; plato içine girmiş çukur ovaları;
Erzincan Ovası (yüks:1200),
Erzurum Ovası (yüks: 18001900m),
Pasinler Ovası (1650m), Sürmeliçukur
Iğdır Ovası (800900m)
3 Doğu Anadolu ’nun ortasında Karasu (Fırat) ve Aras vadilerine güneyden paralel olarak uzanan büyük sırt: KarasuAras dağlarıBunlar Monzur (3250m), Mercan (3463m dağlarıyla başlayıp
Palandöken (3017m), Çakmak (3060m), Perli (3200m) dağı üzerinden Ağrı volkan kütlesine değin uzanır Büyük Sancı konisi Türkiye ’nin en yüksek doruğudur (5165m) KarasuAras dağları, güney batıda Uzunyayla yöresindeki kesintiden sonra Orta To roslar ’a bağlandığı gibi, doğuda Sancı volkan kütlesi ötesinde İran 0ortasındaki dağlara devam eder
4 Sözü geçen merkezî sırtın güneyinde Van Gölü havzası ve bunun batısında Murat havzası Her iki havza da güneyde, güneydoğu Toros yayına dayanır; Ağrı Nemrut dağları arasında sıralanan bir sönmüş volkan dizisi (
Tendürek 3542m,
Süphan dağı 1200000 ölçekli harita ya göre 4434m, Nemrut dağı 2802m) ile birbirinden ayrılır
Van Gölü havzası, doğuda
İran sınır dağlarında yüksekliği 3000m ’yi aşan tepelere dayanan yüksek bir plato (Erk dağı 3200m) ile batıda Van Gölü ’nün kapla dığı geniş bir çukur alandan meydana kazançMurat hav zasında ise Murat ırmağı boyunca uzanan sıra ovalar arasında Bingöl (3200m) gibi dağ kütleleri göze çarpar Doğu Beyazıt ovası (2000m), KaraköseEleşkirt ovası (1650m), Malazgirt ovası (1500m), Muş ovası (1200m), Elâzığ ovası veya Uluova (1050m)
5 Güneydoğu Toroslar, Doğu Anadolu ’yu güneyden sınırlayan bir yaydır Batı kesiminde geniş ve orta derecede yüksek (Malatya dağları; Akdağ 2605m),orta kesiminde dar ve az yüksek (Maden dağları; Hazarbaba dağı 2285m), doğuya doğru azar azar geniş ve fazla yüksektir(Bitlis dağları 3500, Hakkari dağları; Cilo dağının Reşko tepesi 4168m) *