Doğu Anadolu Bölgesinin Genel Özellikleri

Doğu Anadolu Bölgesinin Özellikleri
Doğu Anadolu Bölgesi ve Özellikleri
Doğu Anadolu bölgesi hakkında data
Doğu Anadolu Bölgesi Genel Özellikleri


DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI:

Ülkemizin doğusunda yer alan alan terbiyesizce üçgene benzer Marmara ve Ege Bölgeleri hariç her alan ile komşudur Suriye hariç tüm doğu komşularımızla sınırı vardır

Alanı 165436 Km2 ’dir Bu gerçek alanı ile ülkemizin %21 ’ini kaplar ve en büyük bölgemizdir

Nüfusu 2000 sayımına tarafından 61 milyondur Nüfus yoğunluğu Km2 ’ye 37 kişidir Bu Türkiye ortalamasının fazla altındadır (Türkiye ortalaması Km2 ’ye 83 kişi)



BÖLÜMLERİ:

1Yukarı Fırat Bölümü

2Yukarı Murat Van Bölümü

3ErzurumKars Bölümü

4Hakkari Bölümü



YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ:

Dağları: En yüksek bölgemizdir Sıradan yükseltisi 20002200 metredir Bölgede dağlar üç sıra halinde uzanır

Kuzeyde: Çimen, Kop, Esence, Karasu, Allahuekber Dağları

Ortada: Mercan (Munzur), KarasuAras Dağları

Güneyde: Güneydoğu Toroslar ve Buzul (Cilo) Dağları bulunmaktadır

Van Gölünün kuzeyinde volkanik dağlar vardır Bunlar Sızı, Tendürek, Aladağ, Süphan, Nemrut Dağlarıdır

Düzlükleri: Kıvrım dağları aralarında bastırma ovaları vardır Bu ovalar: Elbistan, Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş, Van, Başkale, Hakkari, Yüksekova güneydekilerdir Kuzeyde ise Erzincan, Tercan, Aşkale, Erzurum, Pasinler, Horasan, Kağızman ve Iğdır vardır Tunceli ve ErzurumKars Platoları da öteki düzlüklerdir

Akarsuları: Karasu ve Murat birleşerek Fırat Nehrini oluşturur Bu akarsu Dicle Nehri ve onunla birleşen Büyük Zap Kolu ile tanıdık olmayan topraklara giderek Basra Körfezinden denize dökülmektedir Aras ve Kura nehirleri de yeniden diğer topraklara giderek Hazar Denizine dökülmektedir Bu akarsuların yüzey şekilleri ve engebe nedeniyle hidroelektrik enerji üretme güçleri fazladır

Gölleri: Van Gölü ülkemizin en büyük gölüdür ve suyu sodalıdır Bölgenin diğer gölleri şunlardır: Erçek, Kibar, Çıldır, Hazar ( Tektonik Göllerdir), Balık, Haçlı, Nemrut (Yanardağ Ağzı Gölleri), ve Akgöl

Ayrıca bölgede Keban ve Karakaya Baraj Gölleri de bulunmaktadır

Değerlendirme: Bölgeye Yurdumuzun çatısı diyebiliriz Bölgeyi kaplayan yüksek dağlar bölgenin her özelliğini yakından etkilemektedir Dağlar doğudan batıya uzandığı için kuzeygüney doğrultusunda ulaşım zordur Tarım alanları azdır iklimi fazla serttir Tarım ürünleri çeşitli değildir Sanayi ve ticareti de gelişmemiştir


İKLİM VE TÜMÖR:

Bölgenin iklimine yükselti ve karasallık hakimdir Sert karasal iklim yaşanır Kışları uzun, soğuk ve kar yağışlıdır Don olayı çok görülür Yazları sıcak, verimsiz ve kısadır maksimum yağış ilkbaharda görülür ErzurumKars Bölümünde ise yazın görülürGünlük ve takvim sıcaklık farkları fazladır Yıllık yağış miktarı 500600 mm dir Buharlaşma az olduğu için bu yeterlidir Takvim sıcaklık 56 derecedir ve en soğuk bölgedir Bölgeye kuzey rüzgarları (Poyraz) hakimdir Bölgenin doğal bitkiler bozkır (Step) ’tir Dağ yamaçlarında bozulmuş orman ve dağların yükseklerinde dağ çayırlarına rastlanır


TARIM VE HAYVANCILIK:

Yükselti ve engebeli yer şekilleri nedeniyle tarım alanları azdır Tarım en çok güneydeki buhran ovalarında yapılır Bölgede en fazla arpa ve buğday yetiştirilir Bitlis, Malatya, Elazığ ’da Şekerpancarı; Iğdır ’da Pamuk; Malatya ’da Kayısı (1); yetiştirilir Patates ve lahana diğer ürünlerdir Sıcaklık fazla düşük olduğu için sebze üretimine en az elverişli bölgemizdir

Kars ve Bitlis ’te arıcılık yapılır Türkiye bal üretiminin % 20 ’si buradan sağlanır

Bölgede tarım alanları az otlak ve meralar artı olduğu için hayvancılık en manâlı faaliyettir Yüksek yerlerde büyükbaş, çökme ovalarda küçükbaş hayvancılık yaygındır Bölge halkının % 80 ’i tarım ve hayvancılıkla uğraşır

YER ALTI ZENGİNLİKLERİ:

Demir: SivasDivriği, MalatyaHekimhan ve Hasançelebi (1) ; Krom: DiyarbakırErgani, ElazığGulemanAlacakaya (1); Bakır: ElazığMaden; MalatyaPötürge (2); Kalay: Elazığ ve çevresinde; KurşunÇinko: ElazığKeban, MalatyaDarende; Oltu Taşı: ErzurumOltu (1); Linyit: KMaraşAfşinElbistan; ErzurumAşkale; Barit: Muş, KMaraşElbistan; Asbest (Asbest): Erzincanİliç; Kayatuzu: KarsKağızman, Erzurum,Ağrı,Iğdır;



ENDÜSTRİSİ:

Pozitif gelişmemiştir Olanlarda tarıma dayanır Bir fazla ilde et kombinaları vardır Et üretimimizin % 25 ’i bu bölgeden sağlanırMalatya ve Bitlis ’te sigara, Elazığ ’da gübre, Erzurum ve Malatya ’da cilt sanayisi bulunmaktadır Bir çok ilde şeker ve çimento fabrikası da bulunmaktadır Malatya ve Erzincan ’da tekstil ve iplik fabrikası vardır Keban ’da simli kurşun işletmeleri, Divriği ’nde DemirÇelik Fabrikası, Elazığ ’da FerroKrom Fabrikası vardır

Kahramanmaraş ’ta Afşin, Elbistan ve Sivas Kangal ’da termik santral bulunmaktadır



NÜFUS VE YERLEŞME:

Nüfusu 2000 sayımına tarafından 61 milyondur Nüfus yoğunluğu Km2 ’ye 37 kişidir Bu Türkiye ortalamasının çok altındadır (Türkiye ortalaması Km2 ’ye 83 birey) Aşırılık bakımında en az bölgedir

Yani nüfusu en seyrek bölgemizdir Nüfus bunalım ovalarında toplanmıştır Toplu yerleşme görülürNüfusun % 48 ’i kırsal kesimde yaşar ve tarım ve hayvancılıkla uğraşır Nüfus çoğalma hızı %o 14 ile Karadeniz ’den daha sonra en düşük bölgedir (Türkiye ortalaması %o 1834) Sanayisi fazla eksik olduğu için Karadeniz Bölgesinden daha sonra en çok göç veren bölgemizdir Malatya, Erzurum ve Elazığ en topluluk illeridir



TÜRKİYE EKONOMİSİNE KATKISI:

Bölgenin sanayisi ve tarımı geridir Ekonomimize katkısı daha çok hayvancılık alanındadır Hayvan ürünlerinin ekonomimize katkısı % 25 ’tir



TARİHİ ÖNEMİ:

Erzurum Kongresi bu bölgede yapılmıştır



BÖLGENİN GENEL ÖZELLİKLERİ:

En büyük bölgemizdir Ülkemizin % 21 ’ini kaplar
Nüfus yönünden 6, yoğunluk yönünden 7 sıradadır
Orman bakımından % 7 ile 6 sıradadır
EkiliDikili arazi bakımından % 10 ile sonuncudur
en fazla enleme sahip bölgedir
Sanayisi en geri bölgedir
Ekonomisi ve ülke ekonomisine katkısı hayvancılık alanındadır
Kayısı üretiminde Malatya 1 sıradadır
En varlıklı yer altı kaynakları Yukarı Fırat Bölümünde yer almaktadır
‘20002200 metre ile en yüksek bölgedir
Göl yönünden zengindir hatta en büyük göle sahiptir (Van Gölü)
En çok göç veren 2 bölgedir
Tarım ürünlerinin en geç olgunlaştığı bölgedir
En soğuk ve kışları en uzun bölgedir
Hidroelektrik üretiminde 1 tüketiminde 7 sıradadır
Günlük ve yıllık sıcaklık farkının en fazla olduğu bölgedir *