doktor ile ilgili röportaj

bir doktor ile ropörtaj yapmam gerekiyor yardımcı olurmusunuz

Cevap: doktor ile ilgili mülâkat

* Listenizde kadavradan organ bekleyen kaç birey bulunuyor?
Yaklaşık 2 bin 200 kişi bulunuyor

* Bunların ne kadarına organ bulunabiliyor?
Bir sene içinde kadavradan nakil yapabildiğimiz böbrek hastası sayısı n5 ile 50 aralarında değişiyor Antalya'da Türkiye genelinin 10 katı organ bağışı yapılıyor Bizim oranlarımız İstanbul'da olsaydı bu rakam n50500 kişiye ulaşacaktı Avrupa ortalaması da 1n15 civarında Antalya, organ bağışı konusunda, il olarak, öyle fazla Avrupa ülkesinden iyi durumda

* Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde yalnızca Antalya ve civarında yaşayan hastalar mı organ bağışı listelerine girebilir?
Organ beklemek için Türkiye'nin dört bir yanından Almanya'dan, Avusturya'dan hatta Kanada'dan bile bize gelen Türk hastalar var Almanya'da yaşayan bir hastamız kadavra listesindeydi, çağrılınca Ankara'da yaşayan birinden daha çabuk geldi Türkiye'nin dört bir köşesinden kadavra bekleme listesi için buraya geliyorlar

* Öncelik Antalya'da yaşamış hastaların mı?
Sağlık Bakanlığı Ulusal Koordinasyon sistemi var, karaciğer ve yürek hastaları için ivedi umma listesi var Türkiye'nin neresinden bir organ bağışı yapılırsa, tüm bilgiler Sıhhat Bakanlığı'na bildiriliyor Böbrek içinse kendi listenizdeki belirtilen hastalar içinden doku uyumu azami olanlar seçiliyor Bir kadavradaki bir böbrek için 6 hasta çağırıyoruz Organların kadavradan çıkarıldıktan sonradan en kısa sürede nakil yapılması gerekiyor Bir hastada tıbbi sorun çıktığı zaman onu gönderip diğerini çağırırken vakit kaybına yol açmaması için 6 hastayı çağırıyoruz 6 hastaya tüm testler yapıldıktan daha sonra en uygun olan iki kişi seçiliyor Buradaki öncelikli kriterler; doku grubu kriterinin maksimum olması, bekleme süresinin uzun olması, verici ile yakın yaşlarda olması Genç bir hasta ise genç, daha ileri yaşlara ise kendi yaşına yakın ölüm edenin organlarını veriyoruz

* Hastalar için geri dönmek hayal kırıklığı yaratmıyor mu?
Çok zorlama oluyor, çok büyük bir hayal kırıklığı ama başka şansımız değil Beş kez altı kere gelip geri dönen hastalar var Bazıları 'bir defa gelip geri döneyim' bile diyor O şansa yakın olduğunu hissetmek istiyor

* Niçin hastaları genelde gece yarısı çağırırsınız?
Genelde gece yarısı arıyoruz; çünkü beyin ölümü testleri akşam üstü tekrarlanır ve bize bildirim akşam üstü yapılır Biz de aileleri akşam üstü arıyoruz ve gece 11001200 gibi de görüşüyoruz Kadavrada beklemenin emin bir standart süresi yok En Ince Ayrıntısına Kadar zamana karşısında yarış

* Kadavradan mı, canlıdan mı organ arzu etmek daha basit?
Kendi adıma söyleyeyim; kadavradan istemek daha basit Çünkü orada hayatını kaybetmiş bir insan var ve doğanın tek bir kuralı var; her doğan canlı ölecek Eğer organ bağışı yapılmazsa toprak olacak Ama canlı vericide hiçbir sağlık durumu sorunu olmayan birini riske atıyorsunuz Diyalizde hastayı bırakırsanız hayat şansını ve kalitesini üç kat azaltıyorsunuz Kadavradan herkese organ affetme şansınız yok, dolayısıyla canlı nakilleri de önermek zorunda kalıyorsunuz

* Bunu ailenin yakınlarına siz mi önerge ediyorsunuz?
Canlı için her iki tarafla da görüşüyoruz Ara Sıra onlar gelerek tahsis etmek istiyorlar, bazen biz aileyle konuşup, durumu anlatıyoruz

* Nasıl tepkiler veriyorlar?
Çok sıvı bir tepki, net bir şey söylemek şiddet Genelde anne babalar çocukları laf konusu olduğu zaman anında kabul ediyorlar Lakin anne babalar, çocuklarından almayı kabul etmiyorlar Eşlerin bir kısmı organlarını vermeyi kabul ederken bir kısmı ayrılmayı bile düşünüyor Kardeşler de bekarsa verme olayı daha kolay, evliyse eşlerin tepkileri ortaya çıkabiliyor Dolayısıyla bir istif akıcı tepki var

* Kimler daha basit organ bağışlıyor?
En fazla anneler çocuklarına sonradan babalar, kardeşler ve eşler geliyor Eşlerde de kadınların kocalarına organ verme oranı, erkeklerin verici olma oranlarından ciddi oranda yüksek

* Son anda organ bağışlamaktan vazgeçenler oluyor mu?
Oluyor Genel Olarak kardeşler veya birazcık daha uzak akrabalar son anda vazgeçebiliyorlar O sırada yaptıkları sohbetler esnasında duydukları 'sakat olursun', 'yarım kalırsın' gibi söylentilere emrindeki olarak vazgeçebiliyorlar Ameliyata bu vesileyle dönenleri gördük Servisten sedyeye koyup ameliyathaneye giderken vazgeçene tanık olduk

* Ne yaptınız?
Yapacağımız bir şey yok Kişinin kendi takdiri Kardeştiler, yapacak bir şey yok Çantasını topladı gitti

* Bu durum o ırk arasında bir küskünlüğe yol açıyor mu?
Açıyordur ama bu konuda birini suçlamak, yargılamak doğru yok; çünkü fazla baskı bir karar

* Siz olsanız verir miydiniz?
Organlarımı bağışlardım Canlı verici anlamında sorduğunuz vakit da çocuğum için hiç düşünmeden evet Diğer aile yakınları içinse o an fazla kayda değer Çocuğunuz varsa ve ilerde onda da bu sorunun olup takviye edememe düşüncesi insanı zorlar Fakat aile yakınlarını diyalizde yaşatmaktansa, muhakkak verirdim

* Sizin için bile çok şiddet bir karar insanları organ nakline razı etmek şiddet yok mi?
Beni bir garson olarak düşünün Ben yalnızca restorandaki mönüleri getiriyorum Bu mönüde, böbrek yetmezliği hastaların diyaliz ve nakil şansı vardır Bunların risklerini anlatırım Lakin hiçbir süre 'şunu yapın, bunu yapın' demem ya da 'siz olsaydınız ne yapardınız' sorusuna cevap vermem Verilen karar için tıbbi destek sağlarım Onun yerine asla karar verici olmam, öneride, teklifte bulunmam En azından ben kendi adıma bunu yapmıyorum Çünkü çok zor bir süreç Onlar bir ömrü birlikte geçirecekler, daima bu çelişkiyi kendi içlerinde yaşayacaklar; dolayısıyla sıkmak hiç uygun yok Ama nakil, diyalize kadar hayat süresini artırıyor Ne dek erken nakil olurlarsa, diğer bir organda hastalık çıkma riskinin azalacağını, kadavra listesinin ayrıntılarıyla bir kısmet olduğunu anlatıyorum Bugün de çıkabileceğini, üç ya da on sene sonra çıkabileceğini hatta hiç çıkamayacağını anlatıyoruz Fakat son kararı kendileri veriyorlar


alıntıdır *