dolaşım sistemi organları ve gorevleri

dolaşım sistemi organları nelerdir ve bu organların gorevleri nelerdir



Dolaşım sistemi organları
Kalp
Kalbimiz durmaksızın vucudumuza kan pompalayan yumruk buyukluğunde, yaklaşık yarım kilo ağırlığında kaslardan oluşmuş bir organdır Kalbin duvarları dakikada ortalama 70 kere kasılıp gevşeyerek kanı pompalar Omur boyu yaklaşık 300 milyon litre kan pompalarKalbimiz kaslardan yapılmış bir torba gibidir Kalp kası adı verilen cizgili kasa benzeyen bir ozel bir kastan yapılmıştır Kalbimiz dort odadan oluşmuştur bunlardan ustte olanlara kulakcık ve altta olanlara karıncık adı verilir Sol kulakcık ve karıncığa giren ve cıkan damarlar temiz kan taşırken sağ kulakcık ve karıncığa giren ve cıkan damarlar kirli kan taşır Kulakcıklarla karıncıklar arasında acılıp kapanabilen gecitler (kalp kapakcığı) bulunur bu gecit kanın damarda geri akışını engeller

Kalp atışları dakikada: yetişkin erkeklerde, 72 yetişkin kadınlarda 7680 arası, yeni doğan bebeklerde 140, cocuklarda 90 ve yaşlılarda 5065 arasıdır Hayvanlarda ise: kucuk kuşlarda 200, kedilerde 130, atlarda 35 ve filde 25 kadardır
Kalbimiz her carpışında kendi ağırlığı kadar (yarım kilo) yuku bir metre yukseğe cıkaracak kadar iş yapar



Kan damarları
Kalpten pompalanan kanı vucuttaki tum hucrelere ulaştıran taşıma sistemi damarlardan oluşmuştur Damarlar; atardamar, toplar damar ve kılcal damarlar olmak uzere uc ceşit damardan oluşmuştur Ana damarların icerisinde kanın ters yone akmasını engellemek icin kapakcıklar bulunur Bu sayede ayakta dururken ayaklarımızdaki kan toplar damarlardan yukarıya doğru kalbe akar


Atardamar: Duvarları kalın, kaslı ve esnek ve sağlam damarlardır Atardamar oksijen bakımından zengin olan kanı kalpten vucuda ulaştırır Yalnız akciğer atardamarı kirli kan ( oksijen bakımından fakir) taşır Cunku vucuttan gelen kirli kanı ;karbondioksiti boşaltıp oksijenle dolması icin; akciğerlere taşır Kalpten cıkan atardamarların kalınlığı normal bir hortum kadar kalındır Kalbin oluşturduğu tazyikli basınca dayanabilecek kadar sağlam ve esnektir Kalpten cıktıktan sonra ilerledikce daha ince dallara ayrılır Kalpten cıkan en buyuk atardamar aort tur

Toplardamar: Kanı vucuttan kalbe geri goturen damarlardır En geniş toplar damar iki parmak kalınlığındadır Bu damarlardaki basınc duşuk olduğundan duvarları atardamarlardan daha incedir Toplardamarlar coğunlukla yarı dolu olduklarından enlemesine bukulup katlanırlar Toplar damarlar kirli kan taşırlar Yalnız akciğer toplar damarı temiz kan taşır Cunku ak ciğerde oksijen bakımından zenginleşen kanı toplayarak kalbe getirir

Kılcal damarlar: Sayıları cok fazladır Vucudu bir ağ gibi kaplarlar Atar damarlarla toplar damarlar arasında bulunurlar Kılcal damarların kalınlıkları sac telinin onda biri kadardır Gorevleri kanı vucudun butun hucrelerine ulaştırmaktır Kılcal damarların duvarları kanın hucrelere kolayca gecişini sağlayabilecek kadar



Kucuk ve buyuk dolaşım

Kucuk dolaşım: Kirli kanın kalbin sağ kulakcığından cıkarak akciğer atardamarından akciğere ulaşması ve akciğerde karbondioksiti bırakıp oksijen alarak akciğer toplardamarından kalbin sol karıncığına dokulmesi olayına kucuk dolaşım denir Kısa mesafeli bir dolaşım olduğundan kucuk dolaşın adını alır

Buyuk dolaşım: Temiz kanın kalbin sol kulakcığından cıkarak ana atardamar (aort) dan butun vucuda yayılması oksijen ve besin maddelerini hucrelere bıraktıktan sonra atık maddelerle karbondioksiti alarak ana toplar damardan kalbin sağ karıncığına dokulmesi olayına buyuk dolaşım denir