iltasyazilim
FD Üye
ADSL
Asymmteric Digital Subscriber Line: Asitmetrik Sayısal Abone Hattı
DSL
teknolojisinin bir çeşidir Upstream ve downstream hızları bambaşka, yani asimetrik olan DSL teknolojisidir Sürekli Internet bağlantısı sunar Yani 724 Internet'e bağlanabilirsiniz Telefon hattının ses için kullanılan frekans aralığını kullanmadığından, alışılmış çevirmeli bağlantı gibi telefon hattınız meşgule düşmez
ADSL teknolojisinde Downstream hızı, yani karşısında taraftan veri alma hızı, upstream, yani karşısında tarafa bilgi gönderme hızından büyüktür Ulaşılabilecek azami Downstream hızı ise, telefon hattının santrale olan uzaklığı ile doğrudan ilgilidir azami uzaklık olakra 55 KM kabul edilirken, 4,5 KM uzaklığa dek 15 Mbps hızı elde edilebiliyor Daha yüksek hızlara, örneğin 78 Mbps hızına ulaşmak için ise santralin azami 11,5 KM dek uzağında olunması öngörülüyor Upstream hızı ise 840 Kbps hızına dek ulaşılabilir
ADSL teknolojisinde, kullanıcı tarafında ADSL modem olması tatmin edici iken, alt olan santralde, gelen sinyalleri tanımlayabilecek ve gerekli sinyalleri gönderebilecek DSLAM (Digital Subscriber Line Access Multiplexer) cihazı bulunmalıdır Böylece temas tamamlanabilmektedir
AGP
Accelerated Graphics Port 1996 yılında INTEL kadar tanımlanan ve spesifikasyonları ile, 3D grafik operasyonlarına hitap eden bir ekipman veriyolu AGP veriyolu üzerinden, asıl işlemci (CPU), sistem belleği (RAM) ve grafik kartı, birbirleriyle haberleşirler Buna ek olarak, yoğun doku kaplama operasyonları (Execute Mode) için sistem belleğinden kapasite ödünç almagibi bir takım özellikleri vardır
SOY
Advanced Tecnology Attachment Bireysel bilgisayarların hard diskleri için kullanılan bir temas standardıdır IDE teriminin ANSI standartlarına göre devlete ait ismidir
Bambaşka versiyonlar öbür saat hızlarına karşılık gelir CET3366100133 Örneğin SOY33 standardı, saniyede en fazla 33 MB veri aktarımına olasılık tanır CET133 ise 133 MBsn Bunlar teorik değerlerdir Günümüzde, SOY133 standardındaki bir IDE disk, ATA133 standardını destekleyen bir IDE portunda pratikte 133 MBsn'lik data aktarım hızını yakalayamaz
BIOS
Basic Input Output System Temel GirişÇıkış Sistemi
PC'nizin çalışması için gereken esas işletim sistemi olarak özetlenebilir Yalnızca okunabilir bellek (ROM) üzerine yazılmış bir yazılım olan BIOS, anakartınızın özelliklerini yönetebilmeniz kullanabilmeniz, diğer donanımlar arasında bir bağ kurması için tayin yapar
Örneğin anakartın üzerinde gelen onboard ses kartı BIOS'tan kapatıldığında(Disable edildiğinde) ses kartı işletim sistemi tarafından algılanamaz ve dolayısıyle kullanılamaz
BİT
Bilgisayarlar ikilik rakam sistemine (0 yanlış ,1 doğru) dayalı olarak çalışır Bilgisayarların yaptığı operasyon 0,1 sayılarını işlemektir(işlemci ile), bu anlamsiz 0 ve 1 sayıların milyonlarcası bir araya geldiğinde ya da işlendiğinde bize kasıt açıklama eder Örneğin, hardiskimizdeki veriler sadece 0 ve 1'lerden oluşur İşte bu tek bir fikir girişine (0 veya 1) bit denir 8 bit bir araya gelerek 1 byte'ı oluşturur
BYTE
8 bit'in bir araya gelmesiyle oluşan data topluluğudur Örneğin, 01000110 ifadesi 1 Byte'tır Byte'ın öteki data boyut birimlerine dönüşümü ise şöyledir:
1024 Byte 1 KiloByte KB
1024 KB 1 MegaByte MB
1024 MB 1 GigaByte GB
1024 GB 1 TeraByte TB
1024 TB 1 PetaByte PB
CACHE
Verilerin geçici olarak depolandığı yerlerdir Örneğin, bir web sitesini ziyaret ettiğinizde web sitesine ait bilgiler tarayıcınızın cache denilen alt kategorisine(geçici internet dosyaları,temporary internet files) kaydedilir Benzer web sitesine yakın bir tarihte tekrar girdiğinizde o web sitesiyle ilgili bir çok materyal serverdan indirilmek yerine cache den temin edilirBu durum ayrıca zaman hemde ağlar üzerindeki Internet trafiğini eksilmek amacıyla yapılır
Donanımsal anlamda cache, tampon hafıza olarak adlandırılır Cache'lerin görevi, kayda değer olan verileri daha hızlı işlemler için bilgileri saklayarak dikkatli bekletmesidir
CDR
Compact Disc Recordable :Kaydedilebilir CD
Bir Defa yazılan ve yazıldıktan sonradan yeniden silenemeyen CD çeşididir 650, 700, 800 ve hatta 900 MB'lık çeşitleri bulunabilmektedir 900 MB olan versiyonları Türkiye'de bulunamadığı gibi, sadece bir takım CD RW sürücüler kadar bütün kapasie ile yazılabilir
CDROM
Compact Disc Read Only Memory :CD Okuyucu
CD üzerine kaydedilmiş bilgileri okuyabilen (bilgileri silemez veya baştan yazamaz) optik aygıta denir
CDRW
Compact Disc Rewritable :Her Zaman silinip yazilabilen CD
CDWriter
Compact Disc Writer :CD yazıcı
CDR ya da CDRW üstüne bilgi kaydedebilen aygıttır Bu cihazlar, bilgileri laser yardımı ile CDR CDRW'lara yakarlar Bir boş CD'ye data yazdıktan daha sonra, altına baktığınızda veri kaydedilen alan ile veri kaydedilmeyen bölge arasında ayrım olduğunu; bu farkın aydınlatma işleminden nedeniyle oluştuğunu farkedebilirsiniz
CDR
Compact Disc Recordable :Kaydedilebilir CD
Bir Kere yazılan ve yazıldıktan sonradan bir daha silenemeyen CD çeşididir 650, 700, 800 ve hatta 900 MB'lık çeşitleri bulunabilmektedir 900 MB olan versiyonları Türkiye'de bulunamadığı gibi, sadece bir takım CD RW sürücüler kadar tam kapasie ile yazılabilir
CDROM
Compact Disc Read Only Memory :CD Okuyucu
CD üzerine kaydedilmiş bilgileri okuyabilen (bilgileri silemez veya yeniden yazamaz) optik aygıta denir
CDRW
Compact Disc Rewritable :Her Zaman silinip yazilabilen CD
CDWriter
Compact Disc Writer :CD yazıcı
CDR veya CDRW üzerine data kaydedebilen aygıttır Bu cihazlar, bilgileri laser yardımı ile CDR CDRW'lara yakarlar Bir abes CD'ye bilgi yazdıktan sonradan, altına baktığınızda veri kaydedilen bölge ile data kaydedilmeyen alan arasında fark olduğunu; bu farkın yakma işleminden nedeniyle oluştuğunu farkedebilirsiniz
Chipset
Chipset Yonga Seti
Anakart üzerindeki esas ve bütünleşik arabirimleri yöneten ve bunlar arasındaki veri akışını karşılayan bir çeşitlilik işlemcidir
Bilgisayarlarda kullanılan chipset çeşidi, kullanılacak bellek ve işlemci ceşidini de belirler Günümüzde Intel, VIA, AMD, SiS, ALi, ServerWorks gibi esas üreticilerin chipsetleri bulunmaktadır ve kişisel bilgisayarlarda yoğun olarak Intel, VIA ve SiS chipsetleri kullanılmaktadır
CAD Computer Aided Design: Bilgisayar Destekli Tasarım CAD yazılımları mimarlar, mühendisler ve tasarımcılar kadar muhakkak bir çizim yerine getirmek için kullanılmaktadır
Cache: Verilerin geçici olarak depolandığı yerlerdir Örneğin, bir web sitesini ziyaret ettiğinizde web sitesine ait bilgiler tarayıcınızın cache denilen daha alçak kategorisine(geçici internet dosyaları,temporary)
CDR Compact Disc Recordable: Kaydedilebilir CD Bir Defa yazılan ve yazıldıktan sonradan yeniden silenemeyen CD çeşididir 650, 700, 800 ve hatta 900 MB'lık çeşitleri bulunabilmektedir
CDROM Compact Disc Read Only Memory: CD Okuyucu CD üzerine kaydedilmiş bilgileri okuyabilen (bilgileri silemez ya da her tarafta yazamaz) optik aygıta denir
CDRW Compact Disc Rewritable: Defalarca silinip yazilabilen CD, CDR; CDROM; CDWriter
CDWriter Compact Disc Writer: CD printer CDR veya CDRW üzerine bilgi kaydedebilen aygıttır Bu cihazlar, bilgileri laser yardımı ile CDR CDRW'lara yakarlar
Centrino: Centrino Intel'in şu bileşenleri bünyesinde bulunduran dizüstü modellere verdiği ticari bir ürün markasıdır
CFM: Cubic Feet per Minute Hava akımının hızını bildiren ölçüm birimidir CFM ölçümü, çoğunlukla fanlar için kullanılır ve bu değerinde ne kadar artı ise fanın aktaracağı hava miktarı öyle fazladır
CISC: Complex Instruction Set Computer İşlemci tarihinde, yıllar geçtikçe iki işlemci ailesi piyasaya egemen olmaya başladı: Intel Pentium ve Motorola PowerPC Bu iki işlemci bununla beraber uzun yıllar boyun… Bkz: RISC
Clock Speed Clock Speed: Saat Hızı Bir devrenin veya chipin saniyedeki hızının hertz (Hz) cinsinden değeridir
CMOS ComplementaryOxide Semiconductor : Bütünleyici oksit güya iletken Günümüzde çoğu bilgisayar microchipinin yapiminda kullanilan transistörlerdeki benzeri iletken teknolojisidir
CNR: Communication and Networking Riser Üretim maliyetlerini devirmek amacıyla Intel göre geliştirilen ve ATX Anakartlarda yer alan genişleme portudurBu porta ses,ağ,modem ve ethernet kartları takılabilir
Çözünürlük: Çözünürlüğün gösterme kalitesini belirleyen en kayda değer etmen olduğunu söyleyebiliriz Çözünürlük, ekrandaki görüntünün kaç pikselden oluşacağını belirler ve yatay ve dikey piksel cinsinden belirtilir
CPS Cycles Per Second: Bir saniyede atılan tur sayısı
CPU Central Processing Unit: Merkezi işlem Birimi Mantıklı hesaplamalar yapmasını sağlayan devreler içeren ve bu nedenle bilgisayar programlarının talimatlarını yerine getiren merkezi operasyon birimidir
DAC DigitaltoAnalog Converter: Dijital Analog çeviricisi Dijital sinyalleri analog sinyallere çeviren bir çiptir
DDR SDRAM Double Veri Rated Synchronous Dynamic Random Access Memory, Çift bilgi akış oranina sahip eşzamanlı, faal ve gayesizce geçişe sahip bellek
Defragmentation Hard diskten bilgilerin okunma hızını çoğaltmak nedeniyle , bilgisayarın hard diskinde bulunan parçalanmış veya düzensizce yerleştirilmiş dosyaları biraraya getirme (birlestirme) işlemidir
DIMM Dual InLine Memory Module SDRAM ve DDR SDRAM hafıza modüllerinin takıldığı takıldığı ince uzun yuvalara bahşedilen isimdir
Dip Switch Dual InLine Package Switch Türkçe'de devre anahtarı olarak adlandırılabilir Devre kartlarının üzerinde bulunan , bileşenlerin bazı özelliklerini veya işlevlerini açmayı(enable) ya da kapatmayı(disable) karşılayan anahtardır
Direct 3D Windows işletim sistemleri için geçerli olan bu dilekçe arabirimi (API), Microsoft DirectX paketinin bir parçasıdır
DMA Direct Memory Access direkt olarak belleğe erişim IDE aygıtlarının işlemci üzerinden veri akışı yapmasını önleyerek doğrudan doğruya RAM'e geçişini sağlayan ve bu nedenle işlemci üzerindeki yükü hafifleten arabirimdir
DMZ Demilitarized Zone: Tampon Bölge DMZ, örneğin geniş bir ağ olan Internet ile güvenli lokal ağ arasında bulunan bilgisayar veya minik bir ağdır
Docking Station Özellikle dizüstü bilgisayarlara harici cihaz bağlamak için kullanilan port çoklayıcıdır
DRAM Dynamic Random Access Memory :Faal ve rastgele hafıza geçişi Elektronik yonga setinde (chip) bilgileri ambar etmek için ince kapasitörler kullanan bir çeşitlilik RAM (hafıza) türüdür
Driver Şoför İşletim sisteminin bilgisayara emrindeki olan aygıtları bütün anlamıyla ve efektif olarak yönetebilmesini ya da kullanabilmesini sağlayan dosyalardır
DSL Digital Subscriber Line: Sayısal Abone Hattı DSL, geniş bant Internet hizmetini, herzamanki telefon hattını kullanarak karşılayan bir teknolojidir
DSP Digital Signal Processing: Dijital Sinyal İşleme Analog bilgilerin dijital forma işlenmesine bahşedilen ad DSP, aynı zamanda veri sıkıştırma tekniğini de kullanır
DVD Digital Versatile Disc(Fazla Amaçlı Dijital Disk) veya Digital Video Disc(Dijital Video Disk) CD'lerin kapasite bakımından artırılmış çeşididir CD'lerden en düşük 6 kat daha artı veri barındırabilir
DVDR Digital Versatile Disc ya da Digital Video Disc Recordable Kaydedilebilir dvd çeşididirÜstüne yazılan bilgiler silenemez veya tekrar yazilamazTek yazmalıktır
DVDRAM Digital Versatile Disc veya Digital Video Disc Random Access Memory :Ratgele geçişe sahip Dvd Ram ler gibi ratgele geçişe sahip Dvd çeşididirYani her zaman yazilabilir veya silinebilir
DVDROM DVD Read Only Memory DVD üzerindeki bilgileri yalnızca okuyabilen (üzerine yazamayan ve silemeyen) aygıttır Görünüş ve boyut olarak CDROM larla aynıdır oysa lazer yapısı farklıdır
DVDRW Digital Versatile Disc veya Digital Video Disc Rewritable
efalarca yazılabilir DVD Üzerine defalarca data kaydedilebilen yada silinebilen DVD çeşididir … Bkz: DVD; DVDR; DVDROM; DVDRAM; DVDWRITER; DVDRAM
DVDWRITER Digital Versatile Disc ya da Digital Video Disc WriterVD Yazıcı Dvdr ve Dvdrw Disklere data kaydedebilir,yeniden yazabilir ya da silebilir Bkz: DVD; DVDR; DVDRW; DVDROM; DVDRAM
DVI Digital Video Interface : Dijital Video Arabirimi DVI, analog ve dijital monitörlerin tek bir konnektör vasıtasıyla kullanılabilmesi için geliştirilmiş bir spesifikasyondur 3 öbür çeşidi vardır
ECC Error Control Correction ECC, data aktarımı sırasında bellekteki hataları algılayıp düzeltmek için kullanılan bir kusur tanımadüzeltme devresidir
ECP Extended Capability Port :Özellikleri geliştirilmiş port Daha süratli data transferi için paralel portun geliştirilmiş bir çeşididir
EDO RAM Extended Veri Output :Genişletilmiş veri çıkışı Kolay DRAM lardan daha hizli olan bir cesit RAM dirBu RAM cesidi yerini eszamanli DRAM a bırakmıştır
EEPROM Electrically Erasable Programmable ROM Elektriksel olarak silinebilen ROM Anakartlar BIOS'un kullandığı ROM tipi EEPROM'dur EPROM'a aynı olarak EEPROM'da silinebilir ve yazılabilir
EISA Extended Industry Standard Architecture :Genişletilmiş endüstriyel mimari standardı Bilgisayarlarda kullanılan 32bit mimari standardıdır
EMS Expanded Memory System :Genişletilmiş hafıza sistemi Eski bilgisayarların işletim sistemlerine 640 KB den daha artı RAM kullandırmasını karşılayan bir sistemdirYıllardır kullanılmamaktadır
EPP Enhanced Paralel Port :Geliştirilmiş paralel port Paralel portun geliştirilmiş bir şeklidir Paralel port normalde tek yollu data transferi yapabilirken, EPP iki yollu veri transferi sağlar
EPROM Erasable Programmable ROM : Silinebilir ve programlanabilir ROM ROM üstünde kullanılan bilginin, silinip bitmiş yazılması gerektiği durumlarda EPROM kulanılabilir
FAT File Al******** Table: Dosya ayırma tablosu Amacı, bir diskte olan dosyalara ait bilgilerin açıklanmış olduğu alanları belirtmektir Bir başka deyişle, FAT bir diskin haritası gibidir
FireWire IEEE 1394 Sony iLink Çoğunlukla dijital video veya veri paylaşımı için kullanılan ve Apple tarafından geliştirilen seri bir bilgisayar portudur hemen kullanılan Firewire hızı 400 MBs ile sınırlıdır
Firmware Bilgisayar aygıtlarının içindeki bir silikon çipte kayıtlı olan cihaz yoklama programınabahşedilen isimdirAygıtın işlevlerini denetim eder Bir diğer değişle, aygıtların BIOS'udur
Flash Memory Şiddet kesintisinde zeka içerdiği bilgileri kaybetmeyen ve defalarca yazılıp silinebilen bir bellek çeşididir CompactFlash, Secure Digital, Memory Stick gibi çeşitleri vardır
FPU Floating Point Unit: Kayar Nokta Ünitesi Kayar nokta işlemlerini hesaplaması için tasarlanan özel bir çip 80486 ’dan sonraki tüm işlemciler entegere FPU ’ya sahipler
Fragment Değişmez diske bilgilerin dağınık ve birbirini peşine düşüp takip etmeyen bir şekilde kaydedilmesidirHard Diskin kafasının daha fazla hareket etmesine neden olacağından data aktarma hızının düşmesine niçin olur
FSB Front Side Bus: Ön veriyolu İşlemci ile bellek arasındaki veriyoluna verilen isimdir FSB hızı, işlemciden işlemciye çeşitlilik göstermektedir
GigaByte Teorik olarak 1,073,741,824 byte data demektir Daha anlaşılır bir şekilde özet çıkarmak icabında: 1024 Byte 1 KiloByte KB 1024 KB 1 MegaByte MB 1024 MB 1 GigaByte GB Bkz: Byte
GigaHertz GHz Saniyede 1 milyar saat dönüş hızına karşılık gelen hız birimidir1 milyar Hz
Gigabit Teorik olarak 1,073,741,824 bit demektirBir ağın bant genişliğinden laf edilirken çoğunlukla 1 milyar bit yerine Gbps (giga bits per second) denir Bkz: Bit
GPU Graphics Processing Unit :Grafik İşleme Birimi Güncel kartlar için grafik işlemcisi, gösterme hesaplamalarını yapmak için ekran kartının üzerine oturtulmuş bir işlemcidir
Hard Disk Değişmez Disk veya Disk Şoför Hard Disk, bilgisayar sistemlerinde bilgileri kalıcı olarak sonradan erişim için depolayan ve bilgilerin elektromanyetik olarak kaydedildiği bir alandır
HCF Host Controlled Family Connexant'ın, eski adıyla Rockwell, ürettiği Sanki Softwaremodem yongası Sıradan şartlarda modem üstünde 2 yonga bulunur
HDD 1) Hard Disk Drive :Hard Disk Sürücü Kişisel bilgisayarlarda Hard Diskin konumlandirma,okuma ve yazma işlemlerini denetçi mekanizmadır
Heat Sink Isı emici veya ısı dağıtıcısı Bilgisayarda bulunan silikon yapıdaki çiplerin ürettiği ısıyı daha süratli bir şekilde dağıtmak için çiplerin üzerine yerleştirilen akıcı şekil ve ebatlardaki metal parçalardır
HSF Connexant'ın, eski adıyla Rockwell, ürettiği Softwaremodem yongası Alışılagelmiş şartlarda modem üstünde 2 yonga bulunur: DSP (Digital Signal Processor Dijital Sinyal İşleme)
Hub Bir bilgisayar ağında, cihazların iki taraflı kullanım için birbirine bağlanılmasında kullanılan cihaz Hub'lar genelde, LAN'daki sistemlerin ve cihazların birbirine bağlanılmasında kullanılır
Hyper Threading Hyper Threading teknolojisini, bir somut işlemcide 2 mantıklı işlemci olarak ifade etmek mümkündür Intel'in spiker sistemlerinde kullandığı ve sonra Pentium 4 işlemcilerle masaüstü sistemlerde kullanılan işlemci türüdür
Hz Hertz :Frekans Saniyede atılan tur sayısıdırEski ismi Cpsdir
IC Integrated Circuit: Entegre Devre Entegre devreler, fazla sayıda transitör, minik direnç ve kapasitörü yapısında içeren çiplerdir Entegre devreler, benzeri iletken maddelerden yapılmaktadır
IDE Integrated Drive Electronics IDE, anakart ile bilgisayar bilgi depolama aygıtları aralarında kullanılan bilgi yoludur IDE arabirimi, 16bit bilgi yoluna sahiptir
IEEE Institute of Electrical and Electronics Engineers :Elektrik elektronik mühendisleri enstitüsü Dünya çapında IT teknolojileri ile ilgili araştırma,çalışma ve buluşlar yapan bir kurum
IO Input Output Bilgisayardan veri alan ya da bilgisayara veri veren butun bilesen ve aygıtlarin genel ismidir
IRQ Interrupt Request: Kesme Ricası Bilgisayar sistemlerinde yer alan aygıtların, işlemciye data göndermeleri için bir adresi kullanmaları gerekir Bu adres değerine IRQ ismi verilir
ISA Industry Standard Architecture 16bit standardını destekleyen ve bilgisayarlara ek aygıt takılmasını karşılayan eski teknoloji ürünü porttur Günümüzde üretilen anakartlarda artık ISA mevcut değil
JUMPER Bir bilgisayar aygıtını veya bileşenini ayarlamak için bir takım devreleri açmaya ya da kapatmaya yarayan plastic çizgili küçük bir parçadırİlgili aygıtın üstünde bulunur
KB 1)Kilobit Teorik olarak 1,024 bit düşünce ya da veriye karşılık kazançPratikte 1000 bit olarak kullanılırBir ağın band genişliğinden bahsederken genellikle Kbps (kilobits per second) terimi kullanılır
LAN Local Area Network: Yerel Ağ Yerel ağ olarak tanımlanan Local Area Network, aynı inşa içindeki sınırlı bir alanda bir birine bağlanmış bilgisayarlardan oluşur
LCD Liquid Crystal Display: Istikrarsız Kristal Manzara LCD, monitörler için kullanılan ve ince yapıdaki bir teknolojidir
Mainboard Anakart Bir bilgisayardaki tüm bileşen ve aygıtların bağlandığı devre kartına verilen isimdir Anakartın üzerinde kullanılan yonga seti, kullanılabilecek CPU ve RAM çeşidini belirler
MB 1) Megabit Teorik olarak 1,048,576 bit ve pratik olarak 1,000,000 bit hafızaya ya da veriye karşılık gelirBir ağın band genişliğinden bahsederken genelde Mbps(megabits per second)terimi kullanılır
MDA (Hercules) Monochrome Display Adapter, 1981 yılındaki birincil IBM PC'deki ekran kartıdır Ekranda yerleri önceden belirlenmiş olan 256 özel karakteri gösterebilyordu yalnızca
Memory Address Özel uygulamalar ya da aygıtlar için bölünmüş akıl bloklarına denirFaklı bir maksat için paylaşılırsa çakışmalar meydana gelebilir Bkz: RAM
MHz Megahertz 1,000,000 hertz demektir Bkz: HZ
Micron Mikron Mikron bir ölçü birimidir 1 mikron, 1 metrenin milyonda biridir bununla birlikte mikrometre olarak da isimlendirilir
MOSFET Oxide Semiconductor FieldEffect Transistor: Çalışma Etkin Oksit Yarıiletken Kanallarda akıntı ve elektron taşıyan özel transistör çeşididir
Motherboard Anakart Bkz: Mainboard
MTBF MTBF (Mean Time Between Failures), ekipman ürünlerinin ne kadar vakit güvenilir çalışabileceğini gösteren terimdir Bu değerler saat cinsinden belirtilir ve başlıca bu değerler oldukça yüksektir
NAS Network Attached Storage: Ağa Bağlı Veri Depolama Sistemi NAS sistemler, LAN ya da WAN üzerindeki bütün sistemler için karşılıklı bilgi depolama ortamı sunar Standart ağ teknolojilerini kullanır
NIC Network Interface Card :Ağ için arayüz kartı Ağdaki öteki bilgisayarlarla bilgi alış verişi yapabilmeyi sağlayan bütünleşik karta denir
North Bridge Kuzey Köprüsü Anakart üzerinde yer alan, bellek ve AGP ve Güney Köprüsünü işlemciye bağlayan yongadır
NTFS New Technology File System Windows NT için geliştirilen 32bit dosya sistemidir
Overclock Overclock, bir parçayı, hakiki hızından daha yüksek hızda çalıştırma işlemidir İşlemci, ekran kartları ve bellek gibi parçalar, hakiki hızında daha yüksek hızlarda bir takım işlemlerle çalıştırılabilir
Partition Sabit sürücünün bölünmüş her bir bölümüne verilen isimdirİsteğe kadar farklı sayıda ,kapasitede ve formatta olabilir
PC Card PC Card (PCMCIA card), kredi kartı büyüklüğünde olan ve çoğunlukla notebook ve laptoplarda kullanılan hafıza ya da IO aygıtlarına bahşedilen isimdir
PCI Personal Computer Interconnect Bilgisayarlara ilave cihaz veya bileşen takılmasını karşılayan, 32bit olan ve 64bite kadar destekli arabirimdir
PCMCIA Personal Computer Memory Card International Association Kişisel bilgisayarlara, genellikle notebook ve laptoplara, kredi kartı büyüklüğünde bellek veya IO aygıtı takılabilmesini olası ülkü getirir
Pixel Piksel Piksel, bilgisayar grafiğinde veya ya da bilgisayar görüntüsünde programlanabilir temel birimdir Piksel boyutu, sizin ekran kullandığınız çözünürlüğe tabi olarak değişir
PNP Plug and Play: Tak ve çalıştır Bilgisayarı kapatmadan, egzersiz sırasında, sisteme takılan ahenkli aygıtların işletim sistemi kadar otomatik algılanmasına verilen isimdir
POST Power On Self Test Bilgisayar ilk açıldığında devam etmeden önce sistemle ilgili bir sorun olup olmadığını bulmaya ya da bilgisayara takılı aygıtları tanımaya yarayan bir özelliktir
PROM Programmable ROM Programlanabilir ROM Bu ROM çeşidi, saklama alanına bilgileri yalnızca birkez yazılmasına izin verecektir Bu yazmadan sonra bu bilgiler kalıcıdır
PS2 Mouse ve klavyenin bağlandığı porta bahşedilen isimdir Şimdilerde birçok Mouse ve klavye USB arabirimini kullanmaktadır
RAID Redundant Array of Independent Disks Egemen Diskler Kümesi RAID, bir değişmez disk dizesidir
RAM Random Access Memory :Rastgele erişime sahip hafızaİşlemci tarafından kullanılan, bilgi ya da bilgilerin geçici olarak tutulduğu akıcı hafızaya verilen isimdir
RAMDAC RAM DijitaltoAnalog Converter Grafik kartları üstünde bulunan RAMDAC ünitesi, gösterme sinyallerini analog sinyallere dönüştürülmesini sağlar
RDRAM Rambus DRAM Rambus firması tarafından geliştirilen ve çok yüksek hızlarda çalışabilen bir bellek çeşididir
RGB Inkar, Green, Blue: Kırmızı, Yeşil, Mavi RGB, bilgisayar için görüntülenecek renk değerlerini bildirir Bu üç renk, bir araya ayrı oranlarda bir araya gelerek tüm renkler ortaya çıkar
ROM Read Only Memory Yalnızca Okunabilir Hafıza ROM, RAM'in tersine, üzerindeki bilgiler kalıcı olan ve silinemeyen bellek tipidir ROM'un birkaç çeşidi vardır ve standart ROM'daki bilgiler kalıcıdır
Router Yönlendirici Ağlar arasında veri paketlerini yönlendiren cihazlardır Router, asgari iki ağa bağlıdır Bu ağlar LAN ya da WAN olabilir
SAN Storage Area Network: Data Depolama Ağı SAN, bilgi depolama aygıtlarının bulunduğu, LAN ve WAN kadar erişilebilen özel bir veri depolama ağıdır
Serial CET Serial CET (Serial Advanced Technology Attachment veya SATA), hard diskleri bilgisayar sistemlerine bağlanabilmesini karşılayan yeni bir standarttır İsminden de anlaşılacağı üzere, süratli bağlantı teknolojisi kullanılır
SDR SDRAM Single Bilgi Rate Synchronous Dynamic Random Access Memory: Tek data akıntı oranına sahip eşzamanlı,faal ve rastgele geçişe sahip hafıza 66100133166 MHz hızlarını ve ara hızları destekleyen bellek
SIMM Single Inline Memory Module :Tekli Ram Modülü Üstüne bellek modülleri takılabilen ufak devre kartıdırGenel olarak Macintosh için 8,PC'ler için 9 RAM çipi takılır
Silicon Silicon: Silikon Bilgisayar çipi, transistör ve diğer elektronik devrelerin yapımında kullanılan ana maddedir Silikon atomik yapısı bakımından ideal bir güya iletkendir
SMP Symmetric MultiProcessing anlamına gelen SMP, sistemde bulunan ansızın artı işlemciye eş zamanlı olarak bir işi yaptırmasını sağlayan bilgisayar teknolojisidir Bu işleme multiprocessing denir
SNR Signal to Noise Ratio Sinyal şamata orantı Gerek telekominikasyon gerekse de ses sistemlerinde kullanılan bu ifade, sinyal seviyesinin şamata seviyesine göre oranını ifade eder
SOI Silicon On Insulator :Izolatör Üzerindeki Silikon IBM'in geliştirdiği yarıiletken imal tekniğidir
Socket Bilgisayarlarda işlemcinin takıldığı arabirime bahşedilen isimdirİşlemcinin markasina ve modeline tarafından bir çok çeşidi mevcuttur
South Bridge South Bridge :Güney köpsüsü North Bridge(kuzey köprüsü)aracılığı ile işlemciye bağlanarak paralel ,süratli,usb,ps2 gibi düşük seri çıkış ve arabirimlerin işlemciye bağlanmasını karşılayan çipin ismidir
SPDIF SonyPhilips Digital Interface: SonyPhilips Dijital Arabirimi Standart ses transfer formatıdır Sony ve Philips'in katılımıyla oluşan bir grup göre geliştirilen SPDIF standardıdır
SPD Serial Presence Detect (SPD), RAM modülü üzerindeki EEPROM ’dur Bu EEPROM üzerine fabrika çıkışı esnasında o modül ile ilgili bütün bilgiler kesin formatta yazılır
Splitter Ayırıcı, Ayraç Gelen sinyali pat diye artı çıkış sinyaline çevirebilen sinyal ayırıcı cihaz Telefon sinyalini ADSL sinyalinden ayıran cihaz
SRAM Static Random Access Memory urgun(devinimsiz) tesadüfen geçişe sahip bellek Değişmez kuvvet tazelemeye ihtiyacı olmadığından DRAM lardan daha seri çalışır Ama bilgisayar kapatıldığında üzerindeki tüm veriler silinir
STR Suspend To Ram: Sistemi Askıya Edinmek Bilgisayarın düşük zortüketim moduna geçmesidirSisteme emrindeki diğer bileşenlerin bir çoğu kapalı iken,açık uygulamalar ve etkin dosyalar RAM'e kaydedilir
Switch Network sistemlerinde, LAN içerisindeki aygıtların iki taraflı başvuru için birbirine bağlanmasını karşılayan ve LAN içerisindeki cihazlardan gelen data paketlerini filtreleyerek sadece ilgili porta gönderen cihaz
TCO Total Cost of Ownership: Toplam sahip olma maliyeti Bir sistemin(genelde bilgisayar sistemleri) gerçekteki maliyeti
TFT Thin Film Transistor İçerisinde her piksel için ayrılmış bir transitör bulunan ve böylece piksellerin iyice bağımsız hareket etmesini sağlayan bir LCD monitör ceşididir
Transistör Devreyi açıp kapatmaya yarayan, güya iletken maddeden üretilmiş özel bir yapıdır 1947 yılında Bell Laboratuarında buluş edilen transistör'ler, dijital devrelerin temel bileşeni haline gelmiştir
UPS Uninterruptible Power Supply: Kesintisiz Güç Kaynağı Sıkıntı edilebilir piller içerir ve elektrik kesintisinde devreye girerek bilgisayarınızın bir süre daha çalışmasını sağlar
USB Universal Serial Bus: EVrensel Seri Veriyolu İkincil ya da harici bileşen ve aygıtların bağlanmasını karşılayan arabirimdir USB 11, 12 Mbps lik bir band genişliği sunarken, USB 20 480 Mbps lik bir band genişliğine sahiptir *
Asymmteric Digital Subscriber Line: Asitmetrik Sayısal Abone Hattı
DSL
teknolojisinin bir çeşidir Upstream ve downstream hızları bambaşka, yani asimetrik olan DSL teknolojisidir Sürekli Internet bağlantısı sunar Yani 724 Internet'e bağlanabilirsiniz Telefon hattının ses için kullanılan frekans aralığını kullanmadığından, alışılmış çevirmeli bağlantı gibi telefon hattınız meşgule düşmez
ADSL teknolojisinde Downstream hızı, yani karşısında taraftan veri alma hızı, upstream, yani karşısında tarafa bilgi gönderme hızından büyüktür Ulaşılabilecek azami Downstream hızı ise, telefon hattının santrale olan uzaklığı ile doğrudan ilgilidir azami uzaklık olakra 55 KM kabul edilirken, 4,5 KM uzaklığa dek 15 Mbps hızı elde edilebiliyor Daha yüksek hızlara, örneğin 78 Mbps hızına ulaşmak için ise santralin azami 11,5 KM dek uzağında olunması öngörülüyor Upstream hızı ise 840 Kbps hızına dek ulaşılabilir
ADSL teknolojisinde, kullanıcı tarafında ADSL modem olması tatmin edici iken, alt olan santralde, gelen sinyalleri tanımlayabilecek ve gerekli sinyalleri gönderebilecek DSLAM (Digital Subscriber Line Access Multiplexer) cihazı bulunmalıdır Böylece temas tamamlanabilmektedir
AGP
Accelerated Graphics Port 1996 yılında INTEL kadar tanımlanan ve spesifikasyonları ile, 3D grafik operasyonlarına hitap eden bir ekipman veriyolu AGP veriyolu üzerinden, asıl işlemci (CPU), sistem belleği (RAM) ve grafik kartı, birbirleriyle haberleşirler Buna ek olarak, yoğun doku kaplama operasyonları (Execute Mode) için sistem belleğinden kapasite ödünç almagibi bir takım özellikleri vardır
SOY
Advanced Tecnology Attachment Bireysel bilgisayarların hard diskleri için kullanılan bir temas standardıdır IDE teriminin ANSI standartlarına göre devlete ait ismidir
Bambaşka versiyonlar öbür saat hızlarına karşılık gelir CET3366100133 Örneğin SOY33 standardı, saniyede en fazla 33 MB veri aktarımına olasılık tanır CET133 ise 133 MBsn Bunlar teorik değerlerdir Günümüzde, SOY133 standardındaki bir IDE disk, ATA133 standardını destekleyen bir IDE portunda pratikte 133 MBsn'lik data aktarım hızını yakalayamaz
BIOS
Basic Input Output System Temel GirişÇıkış Sistemi
PC'nizin çalışması için gereken esas işletim sistemi olarak özetlenebilir Yalnızca okunabilir bellek (ROM) üzerine yazılmış bir yazılım olan BIOS, anakartınızın özelliklerini yönetebilmeniz kullanabilmeniz, diğer donanımlar arasında bir bağ kurması için tayin yapar
Örneğin anakartın üzerinde gelen onboard ses kartı BIOS'tan kapatıldığında(Disable edildiğinde) ses kartı işletim sistemi tarafından algılanamaz ve dolayısıyle kullanılamaz
BİT
Bilgisayarlar ikilik rakam sistemine (0 yanlış ,1 doğru) dayalı olarak çalışır Bilgisayarların yaptığı operasyon 0,1 sayılarını işlemektir(işlemci ile), bu anlamsiz 0 ve 1 sayıların milyonlarcası bir araya geldiğinde ya da işlendiğinde bize kasıt açıklama eder Örneğin, hardiskimizdeki veriler sadece 0 ve 1'lerden oluşur İşte bu tek bir fikir girişine (0 veya 1) bit denir 8 bit bir araya gelerek 1 byte'ı oluşturur
BYTE
8 bit'in bir araya gelmesiyle oluşan data topluluğudur Örneğin, 01000110 ifadesi 1 Byte'tır Byte'ın öteki data boyut birimlerine dönüşümü ise şöyledir:
1024 Byte 1 KiloByte KB
1024 KB 1 MegaByte MB
1024 MB 1 GigaByte GB
1024 GB 1 TeraByte TB
1024 TB 1 PetaByte PB
CACHE
Verilerin geçici olarak depolandığı yerlerdir Örneğin, bir web sitesini ziyaret ettiğinizde web sitesine ait bilgiler tarayıcınızın cache denilen alt kategorisine(geçici internet dosyaları,temporary internet files) kaydedilir Benzer web sitesine yakın bir tarihte tekrar girdiğinizde o web sitesiyle ilgili bir çok materyal serverdan indirilmek yerine cache den temin edilirBu durum ayrıca zaman hemde ağlar üzerindeki Internet trafiğini eksilmek amacıyla yapılır
Donanımsal anlamda cache, tampon hafıza olarak adlandırılır Cache'lerin görevi, kayda değer olan verileri daha hızlı işlemler için bilgileri saklayarak dikkatli bekletmesidir
CDR
Compact Disc Recordable :Kaydedilebilir CD
Bir Defa yazılan ve yazıldıktan sonradan yeniden silenemeyen CD çeşididir 650, 700, 800 ve hatta 900 MB'lık çeşitleri bulunabilmektedir 900 MB olan versiyonları Türkiye'de bulunamadığı gibi, sadece bir takım CD RW sürücüler kadar bütün kapasie ile yazılabilir
CDROM
Compact Disc Read Only Memory :CD Okuyucu
CD üzerine kaydedilmiş bilgileri okuyabilen (bilgileri silemez veya baştan yazamaz) optik aygıta denir
CDRW
Compact Disc Rewritable :Her Zaman silinip yazilabilen CD
CDWriter
Compact Disc Writer :CD yazıcı
CDR ya da CDRW üstüne bilgi kaydedebilen aygıttır Bu cihazlar, bilgileri laser yardımı ile CDR CDRW'lara yakarlar Bir boş CD'ye data yazdıktan daha sonra, altına baktığınızda veri kaydedilen alan ile veri kaydedilmeyen bölge arasında ayrım olduğunu; bu farkın aydınlatma işleminden nedeniyle oluştuğunu farkedebilirsiniz
CDR
Compact Disc Recordable :Kaydedilebilir CD
Bir Kere yazılan ve yazıldıktan sonradan bir daha silenemeyen CD çeşididir 650, 700, 800 ve hatta 900 MB'lık çeşitleri bulunabilmektedir 900 MB olan versiyonları Türkiye'de bulunamadığı gibi, sadece bir takım CD RW sürücüler kadar tam kapasie ile yazılabilir
CDROM
Compact Disc Read Only Memory :CD Okuyucu
CD üzerine kaydedilmiş bilgileri okuyabilen (bilgileri silemez veya yeniden yazamaz) optik aygıta denir
CDRW
Compact Disc Rewritable :Her Zaman silinip yazilabilen CD
CDWriter
Compact Disc Writer :CD yazıcı
CDR veya CDRW üzerine data kaydedebilen aygıttır Bu cihazlar, bilgileri laser yardımı ile CDR CDRW'lara yakarlar Bir abes CD'ye bilgi yazdıktan sonradan, altına baktığınızda veri kaydedilen bölge ile data kaydedilmeyen alan arasında fark olduğunu; bu farkın yakma işleminden nedeniyle oluştuğunu farkedebilirsiniz
Chipset
Chipset Yonga Seti
Anakart üzerindeki esas ve bütünleşik arabirimleri yöneten ve bunlar arasındaki veri akışını karşılayan bir çeşitlilik işlemcidir
Bilgisayarlarda kullanılan chipset çeşidi, kullanılacak bellek ve işlemci ceşidini de belirler Günümüzde Intel, VIA, AMD, SiS, ALi, ServerWorks gibi esas üreticilerin chipsetleri bulunmaktadır ve kişisel bilgisayarlarda yoğun olarak Intel, VIA ve SiS chipsetleri kullanılmaktadır
CAD Computer Aided Design: Bilgisayar Destekli Tasarım CAD yazılımları mimarlar, mühendisler ve tasarımcılar kadar muhakkak bir çizim yerine getirmek için kullanılmaktadır
Cache: Verilerin geçici olarak depolandığı yerlerdir Örneğin, bir web sitesini ziyaret ettiğinizde web sitesine ait bilgiler tarayıcınızın cache denilen daha alçak kategorisine(geçici internet dosyaları,temporary)
CDR Compact Disc Recordable: Kaydedilebilir CD Bir Defa yazılan ve yazıldıktan sonradan yeniden silenemeyen CD çeşididir 650, 700, 800 ve hatta 900 MB'lık çeşitleri bulunabilmektedir
CDROM Compact Disc Read Only Memory: CD Okuyucu CD üzerine kaydedilmiş bilgileri okuyabilen (bilgileri silemez ya da her tarafta yazamaz) optik aygıta denir
CDRW Compact Disc Rewritable: Defalarca silinip yazilabilen CD, CDR; CDROM; CDWriter
CDWriter Compact Disc Writer: CD printer CDR veya CDRW üzerine bilgi kaydedebilen aygıttır Bu cihazlar, bilgileri laser yardımı ile CDR CDRW'lara yakarlar
Centrino: Centrino Intel'in şu bileşenleri bünyesinde bulunduran dizüstü modellere verdiği ticari bir ürün markasıdır
CFM: Cubic Feet per Minute Hava akımının hızını bildiren ölçüm birimidir CFM ölçümü, çoğunlukla fanlar için kullanılır ve bu değerinde ne kadar artı ise fanın aktaracağı hava miktarı öyle fazladır
CISC: Complex Instruction Set Computer İşlemci tarihinde, yıllar geçtikçe iki işlemci ailesi piyasaya egemen olmaya başladı: Intel Pentium ve Motorola PowerPC Bu iki işlemci bununla beraber uzun yıllar boyun… Bkz: RISC
Clock Speed Clock Speed: Saat Hızı Bir devrenin veya chipin saniyedeki hızının hertz (Hz) cinsinden değeridir
CMOS ComplementaryOxide Semiconductor : Bütünleyici oksit güya iletken Günümüzde çoğu bilgisayar microchipinin yapiminda kullanilan transistörlerdeki benzeri iletken teknolojisidir
CNR: Communication and Networking Riser Üretim maliyetlerini devirmek amacıyla Intel göre geliştirilen ve ATX Anakartlarda yer alan genişleme portudurBu porta ses,ağ,modem ve ethernet kartları takılabilir
Çözünürlük: Çözünürlüğün gösterme kalitesini belirleyen en kayda değer etmen olduğunu söyleyebiliriz Çözünürlük, ekrandaki görüntünün kaç pikselden oluşacağını belirler ve yatay ve dikey piksel cinsinden belirtilir
CPS Cycles Per Second: Bir saniyede atılan tur sayısı
CPU Central Processing Unit: Merkezi işlem Birimi Mantıklı hesaplamalar yapmasını sağlayan devreler içeren ve bu nedenle bilgisayar programlarının talimatlarını yerine getiren merkezi operasyon birimidir
DAC DigitaltoAnalog Converter: Dijital Analog çeviricisi Dijital sinyalleri analog sinyallere çeviren bir çiptir
DDR SDRAM Double Veri Rated Synchronous Dynamic Random Access Memory, Çift bilgi akış oranina sahip eşzamanlı, faal ve gayesizce geçişe sahip bellek
Defragmentation Hard diskten bilgilerin okunma hızını çoğaltmak nedeniyle , bilgisayarın hard diskinde bulunan parçalanmış veya düzensizce yerleştirilmiş dosyaları biraraya getirme (birlestirme) işlemidir
DIMM Dual InLine Memory Module SDRAM ve DDR SDRAM hafıza modüllerinin takıldığı takıldığı ince uzun yuvalara bahşedilen isimdir
Dip Switch Dual InLine Package Switch Türkçe'de devre anahtarı olarak adlandırılabilir Devre kartlarının üzerinde bulunan , bileşenlerin bazı özelliklerini veya işlevlerini açmayı(enable) ya da kapatmayı(disable) karşılayan anahtardır
Direct 3D Windows işletim sistemleri için geçerli olan bu dilekçe arabirimi (API), Microsoft DirectX paketinin bir parçasıdır
DMA Direct Memory Access direkt olarak belleğe erişim IDE aygıtlarının işlemci üzerinden veri akışı yapmasını önleyerek doğrudan doğruya RAM'e geçişini sağlayan ve bu nedenle işlemci üzerindeki yükü hafifleten arabirimdir
DMZ Demilitarized Zone: Tampon Bölge DMZ, örneğin geniş bir ağ olan Internet ile güvenli lokal ağ arasında bulunan bilgisayar veya minik bir ağdır
Docking Station Özellikle dizüstü bilgisayarlara harici cihaz bağlamak için kullanilan port çoklayıcıdır
DRAM Dynamic Random Access Memory :Faal ve rastgele hafıza geçişi Elektronik yonga setinde (chip) bilgileri ambar etmek için ince kapasitörler kullanan bir çeşitlilik RAM (hafıza) türüdür
Driver Şoför İşletim sisteminin bilgisayara emrindeki olan aygıtları bütün anlamıyla ve efektif olarak yönetebilmesini ya da kullanabilmesini sağlayan dosyalardır
DSL Digital Subscriber Line: Sayısal Abone Hattı DSL, geniş bant Internet hizmetini, herzamanki telefon hattını kullanarak karşılayan bir teknolojidir
DSP Digital Signal Processing: Dijital Sinyal İşleme Analog bilgilerin dijital forma işlenmesine bahşedilen ad DSP, aynı zamanda veri sıkıştırma tekniğini de kullanır
DVD Digital Versatile Disc(Fazla Amaçlı Dijital Disk) veya Digital Video Disc(Dijital Video Disk) CD'lerin kapasite bakımından artırılmış çeşididir CD'lerden en düşük 6 kat daha artı veri barındırabilir
DVDR Digital Versatile Disc ya da Digital Video Disc Recordable Kaydedilebilir dvd çeşididirÜstüne yazılan bilgiler silenemez veya tekrar yazilamazTek yazmalıktır
DVDRAM Digital Versatile Disc veya Digital Video Disc Random Access Memory :Ratgele geçişe sahip Dvd Ram ler gibi ratgele geçişe sahip Dvd çeşididirYani her zaman yazilabilir veya silinebilir
DVDROM DVD Read Only Memory DVD üzerindeki bilgileri yalnızca okuyabilen (üzerine yazamayan ve silemeyen) aygıttır Görünüş ve boyut olarak CDROM larla aynıdır oysa lazer yapısı farklıdır
DVDRW Digital Versatile Disc veya Digital Video Disc Rewritable
DVDWRITER Digital Versatile Disc ya da Digital Video Disc WriterVD Yazıcı Dvdr ve Dvdrw Disklere data kaydedebilir,yeniden yazabilir ya da silebilir Bkz: DVD; DVDR; DVDRW; DVDROM; DVDRAM
DVI Digital Video Interface : Dijital Video Arabirimi DVI, analog ve dijital monitörlerin tek bir konnektör vasıtasıyla kullanılabilmesi için geliştirilmiş bir spesifikasyondur 3 öbür çeşidi vardır
ECC Error Control Correction ECC, data aktarımı sırasında bellekteki hataları algılayıp düzeltmek için kullanılan bir kusur tanımadüzeltme devresidir
ECP Extended Capability Port :Özellikleri geliştirilmiş port Daha süratli data transferi için paralel portun geliştirilmiş bir çeşididir
EDO RAM Extended Veri Output :Genişletilmiş veri çıkışı Kolay DRAM lardan daha hizli olan bir cesit RAM dirBu RAM cesidi yerini eszamanli DRAM a bırakmıştır
EEPROM Electrically Erasable Programmable ROM Elektriksel olarak silinebilen ROM Anakartlar BIOS'un kullandığı ROM tipi EEPROM'dur EPROM'a aynı olarak EEPROM'da silinebilir ve yazılabilir
EISA Extended Industry Standard Architecture :Genişletilmiş endüstriyel mimari standardı Bilgisayarlarda kullanılan 32bit mimari standardıdır
EMS Expanded Memory System :Genişletilmiş hafıza sistemi Eski bilgisayarların işletim sistemlerine 640 KB den daha artı RAM kullandırmasını karşılayan bir sistemdirYıllardır kullanılmamaktadır
EPP Enhanced Paralel Port :Geliştirilmiş paralel port Paralel portun geliştirilmiş bir şeklidir Paralel port normalde tek yollu data transferi yapabilirken, EPP iki yollu veri transferi sağlar
EPROM Erasable Programmable ROM : Silinebilir ve programlanabilir ROM ROM üstünde kullanılan bilginin, silinip bitmiş yazılması gerektiği durumlarda EPROM kulanılabilir
FAT File Al******** Table: Dosya ayırma tablosu Amacı, bir diskte olan dosyalara ait bilgilerin açıklanmış olduğu alanları belirtmektir Bir başka deyişle, FAT bir diskin haritası gibidir
FireWire IEEE 1394 Sony iLink Çoğunlukla dijital video veya veri paylaşımı için kullanılan ve Apple tarafından geliştirilen seri bir bilgisayar portudur hemen kullanılan Firewire hızı 400 MBs ile sınırlıdır
Firmware Bilgisayar aygıtlarının içindeki bir silikon çipte kayıtlı olan cihaz yoklama programınabahşedilen isimdirAygıtın işlevlerini denetim eder Bir diğer değişle, aygıtların BIOS'udur
Flash Memory Şiddet kesintisinde zeka içerdiği bilgileri kaybetmeyen ve defalarca yazılıp silinebilen bir bellek çeşididir CompactFlash, Secure Digital, Memory Stick gibi çeşitleri vardır
FPU Floating Point Unit: Kayar Nokta Ünitesi Kayar nokta işlemlerini hesaplaması için tasarlanan özel bir çip 80486 ’dan sonraki tüm işlemciler entegere FPU ’ya sahipler
Fragment Değişmez diske bilgilerin dağınık ve birbirini peşine düşüp takip etmeyen bir şekilde kaydedilmesidirHard Diskin kafasının daha fazla hareket etmesine neden olacağından data aktarma hızının düşmesine niçin olur
FSB Front Side Bus: Ön veriyolu İşlemci ile bellek arasındaki veriyoluna verilen isimdir FSB hızı, işlemciden işlemciye çeşitlilik göstermektedir
GigaByte Teorik olarak 1,073,741,824 byte data demektir Daha anlaşılır bir şekilde özet çıkarmak icabında: 1024 Byte 1 KiloByte KB 1024 KB 1 MegaByte MB 1024 MB 1 GigaByte GB Bkz: Byte
GigaHertz GHz Saniyede 1 milyar saat dönüş hızına karşılık gelen hız birimidir1 milyar Hz
Gigabit Teorik olarak 1,073,741,824 bit demektirBir ağın bant genişliğinden laf edilirken çoğunlukla 1 milyar bit yerine Gbps (giga bits per second) denir Bkz: Bit
GPU Graphics Processing Unit :Grafik İşleme Birimi Güncel kartlar için grafik işlemcisi, gösterme hesaplamalarını yapmak için ekran kartının üzerine oturtulmuş bir işlemcidir
Hard Disk Değişmez Disk veya Disk Şoför Hard Disk, bilgisayar sistemlerinde bilgileri kalıcı olarak sonradan erişim için depolayan ve bilgilerin elektromanyetik olarak kaydedildiği bir alandır
HCF Host Controlled Family Connexant'ın, eski adıyla Rockwell, ürettiği Sanki Softwaremodem yongası Sıradan şartlarda modem üstünde 2 yonga bulunur
HDD 1) Hard Disk Drive :Hard Disk Sürücü Kişisel bilgisayarlarda Hard Diskin konumlandirma,okuma ve yazma işlemlerini denetçi mekanizmadır
Heat Sink Isı emici veya ısı dağıtıcısı Bilgisayarda bulunan silikon yapıdaki çiplerin ürettiği ısıyı daha süratli bir şekilde dağıtmak için çiplerin üzerine yerleştirilen akıcı şekil ve ebatlardaki metal parçalardır
HSF Connexant'ın, eski adıyla Rockwell, ürettiği Softwaremodem yongası Alışılagelmiş şartlarda modem üstünde 2 yonga bulunur: DSP (Digital Signal Processor Dijital Sinyal İşleme)
Hub Bir bilgisayar ağında, cihazların iki taraflı kullanım için birbirine bağlanılmasında kullanılan cihaz Hub'lar genelde, LAN'daki sistemlerin ve cihazların birbirine bağlanılmasında kullanılır
Hyper Threading Hyper Threading teknolojisini, bir somut işlemcide 2 mantıklı işlemci olarak ifade etmek mümkündür Intel'in spiker sistemlerinde kullandığı ve sonra Pentium 4 işlemcilerle masaüstü sistemlerde kullanılan işlemci türüdür
Hz Hertz :Frekans Saniyede atılan tur sayısıdırEski ismi Cpsdir
IC Integrated Circuit: Entegre Devre Entegre devreler, fazla sayıda transitör, minik direnç ve kapasitörü yapısında içeren çiplerdir Entegre devreler, benzeri iletken maddelerden yapılmaktadır
IDE Integrated Drive Electronics IDE, anakart ile bilgisayar bilgi depolama aygıtları aralarında kullanılan bilgi yoludur IDE arabirimi, 16bit bilgi yoluna sahiptir
IEEE Institute of Electrical and Electronics Engineers :Elektrik elektronik mühendisleri enstitüsü Dünya çapında IT teknolojileri ile ilgili araştırma,çalışma ve buluşlar yapan bir kurum
IO Input Output Bilgisayardan veri alan ya da bilgisayara veri veren butun bilesen ve aygıtlarin genel ismidir
IRQ Interrupt Request: Kesme Ricası Bilgisayar sistemlerinde yer alan aygıtların, işlemciye data göndermeleri için bir adresi kullanmaları gerekir Bu adres değerine IRQ ismi verilir
ISA Industry Standard Architecture 16bit standardını destekleyen ve bilgisayarlara ek aygıt takılmasını karşılayan eski teknoloji ürünü porttur Günümüzde üretilen anakartlarda artık ISA mevcut değil
JUMPER Bir bilgisayar aygıtını veya bileşenini ayarlamak için bir takım devreleri açmaya ya da kapatmaya yarayan plastic çizgili küçük bir parçadırİlgili aygıtın üstünde bulunur
KB 1)Kilobit Teorik olarak 1,024 bit düşünce ya da veriye karşılık kazançPratikte 1000 bit olarak kullanılırBir ağın band genişliğinden bahsederken genellikle Kbps (kilobits per second) terimi kullanılır
LAN Local Area Network: Yerel Ağ Yerel ağ olarak tanımlanan Local Area Network, aynı inşa içindeki sınırlı bir alanda bir birine bağlanmış bilgisayarlardan oluşur
LCD Liquid Crystal Display: Istikrarsız Kristal Manzara LCD, monitörler için kullanılan ve ince yapıdaki bir teknolojidir
Mainboard Anakart Bir bilgisayardaki tüm bileşen ve aygıtların bağlandığı devre kartına verilen isimdir Anakartın üzerinde kullanılan yonga seti, kullanılabilecek CPU ve RAM çeşidini belirler
MB 1) Megabit Teorik olarak 1,048,576 bit ve pratik olarak 1,000,000 bit hafızaya ya da veriye karşılık gelirBir ağın band genişliğinden bahsederken genelde Mbps(megabits per second)terimi kullanılır
MDA (Hercules) Monochrome Display Adapter, 1981 yılındaki birincil IBM PC'deki ekran kartıdır Ekranda yerleri önceden belirlenmiş olan 256 özel karakteri gösterebilyordu yalnızca
Memory Address Özel uygulamalar ya da aygıtlar için bölünmüş akıl bloklarına denirFaklı bir maksat için paylaşılırsa çakışmalar meydana gelebilir Bkz: RAM
MHz Megahertz 1,000,000 hertz demektir Bkz: HZ
Micron Mikron Mikron bir ölçü birimidir 1 mikron, 1 metrenin milyonda biridir bununla birlikte mikrometre olarak da isimlendirilir
MOSFET Oxide Semiconductor FieldEffect Transistor: Çalışma Etkin Oksit Yarıiletken Kanallarda akıntı ve elektron taşıyan özel transistör çeşididir
Motherboard Anakart Bkz: Mainboard
MTBF MTBF (Mean Time Between Failures), ekipman ürünlerinin ne kadar vakit güvenilir çalışabileceğini gösteren terimdir Bu değerler saat cinsinden belirtilir ve başlıca bu değerler oldukça yüksektir
NAS Network Attached Storage: Ağa Bağlı Veri Depolama Sistemi NAS sistemler, LAN ya da WAN üzerindeki bütün sistemler için karşılıklı bilgi depolama ortamı sunar Standart ağ teknolojilerini kullanır
NIC Network Interface Card :Ağ için arayüz kartı Ağdaki öteki bilgisayarlarla bilgi alış verişi yapabilmeyi sağlayan bütünleşik karta denir
North Bridge Kuzey Köprüsü Anakart üzerinde yer alan, bellek ve AGP ve Güney Köprüsünü işlemciye bağlayan yongadır
NTFS New Technology File System Windows NT için geliştirilen 32bit dosya sistemidir
Overclock Overclock, bir parçayı, hakiki hızından daha yüksek hızda çalıştırma işlemidir İşlemci, ekran kartları ve bellek gibi parçalar, hakiki hızında daha yüksek hızlarda bir takım işlemlerle çalıştırılabilir
Partition Sabit sürücünün bölünmüş her bir bölümüne verilen isimdirİsteğe kadar farklı sayıda ,kapasitede ve formatta olabilir
PC Card PC Card (PCMCIA card), kredi kartı büyüklüğünde olan ve çoğunlukla notebook ve laptoplarda kullanılan hafıza ya da IO aygıtlarına bahşedilen isimdir
PCI Personal Computer Interconnect Bilgisayarlara ilave cihaz veya bileşen takılmasını karşılayan, 32bit olan ve 64bite kadar destekli arabirimdir
PCMCIA Personal Computer Memory Card International Association Kişisel bilgisayarlara, genellikle notebook ve laptoplara, kredi kartı büyüklüğünde bellek veya IO aygıtı takılabilmesini olası ülkü getirir
Pixel Piksel Piksel, bilgisayar grafiğinde veya ya da bilgisayar görüntüsünde programlanabilir temel birimdir Piksel boyutu, sizin ekran kullandığınız çözünürlüğe tabi olarak değişir
PNP Plug and Play: Tak ve çalıştır Bilgisayarı kapatmadan, egzersiz sırasında, sisteme takılan ahenkli aygıtların işletim sistemi kadar otomatik algılanmasına verilen isimdir
POST Power On Self Test Bilgisayar ilk açıldığında devam etmeden önce sistemle ilgili bir sorun olup olmadığını bulmaya ya da bilgisayara takılı aygıtları tanımaya yarayan bir özelliktir
PROM Programmable ROM Programlanabilir ROM Bu ROM çeşidi, saklama alanına bilgileri yalnızca birkez yazılmasına izin verecektir Bu yazmadan sonra bu bilgiler kalıcıdır
PS2 Mouse ve klavyenin bağlandığı porta bahşedilen isimdir Şimdilerde birçok Mouse ve klavye USB arabirimini kullanmaktadır
RAID Redundant Array of Independent Disks Egemen Diskler Kümesi RAID, bir değişmez disk dizesidir
RAM Random Access Memory :Rastgele erişime sahip hafızaİşlemci tarafından kullanılan, bilgi ya da bilgilerin geçici olarak tutulduğu akıcı hafızaya verilen isimdir
RAMDAC RAM DijitaltoAnalog Converter Grafik kartları üstünde bulunan RAMDAC ünitesi, gösterme sinyallerini analog sinyallere dönüştürülmesini sağlar
RDRAM Rambus DRAM Rambus firması tarafından geliştirilen ve çok yüksek hızlarda çalışabilen bir bellek çeşididir
RGB Inkar, Green, Blue: Kırmızı, Yeşil, Mavi RGB, bilgisayar için görüntülenecek renk değerlerini bildirir Bu üç renk, bir araya ayrı oranlarda bir araya gelerek tüm renkler ortaya çıkar
ROM Read Only Memory Yalnızca Okunabilir Hafıza ROM, RAM'in tersine, üzerindeki bilgiler kalıcı olan ve silinemeyen bellek tipidir ROM'un birkaç çeşidi vardır ve standart ROM'daki bilgiler kalıcıdır
Router Yönlendirici Ağlar arasında veri paketlerini yönlendiren cihazlardır Router, asgari iki ağa bağlıdır Bu ağlar LAN ya da WAN olabilir
SAN Storage Area Network: Data Depolama Ağı SAN, bilgi depolama aygıtlarının bulunduğu, LAN ve WAN kadar erişilebilen özel bir veri depolama ağıdır
Serial CET Serial CET (Serial Advanced Technology Attachment veya SATA), hard diskleri bilgisayar sistemlerine bağlanabilmesini karşılayan yeni bir standarttır İsminden de anlaşılacağı üzere, süratli bağlantı teknolojisi kullanılır
SDR SDRAM Single Bilgi Rate Synchronous Dynamic Random Access Memory: Tek data akıntı oranına sahip eşzamanlı,faal ve rastgele geçişe sahip hafıza 66100133166 MHz hızlarını ve ara hızları destekleyen bellek
SIMM Single Inline Memory Module :Tekli Ram Modülü Üstüne bellek modülleri takılabilen ufak devre kartıdırGenel olarak Macintosh için 8,PC'ler için 9 RAM çipi takılır
Silicon Silicon: Silikon Bilgisayar çipi, transistör ve diğer elektronik devrelerin yapımında kullanılan ana maddedir Silikon atomik yapısı bakımından ideal bir güya iletkendir
SMP Symmetric MultiProcessing anlamına gelen SMP, sistemde bulunan ansızın artı işlemciye eş zamanlı olarak bir işi yaptırmasını sağlayan bilgisayar teknolojisidir Bu işleme multiprocessing denir
SNR Signal to Noise Ratio Sinyal şamata orantı Gerek telekominikasyon gerekse de ses sistemlerinde kullanılan bu ifade, sinyal seviyesinin şamata seviyesine göre oranını ifade eder
SOI Silicon On Insulator :Izolatör Üzerindeki Silikon IBM'in geliştirdiği yarıiletken imal tekniğidir
Socket Bilgisayarlarda işlemcinin takıldığı arabirime bahşedilen isimdirİşlemcinin markasina ve modeline tarafından bir çok çeşidi mevcuttur
South Bridge South Bridge :Güney köpsüsü North Bridge(kuzey köprüsü)aracılığı ile işlemciye bağlanarak paralel ,süratli,usb,ps2 gibi düşük seri çıkış ve arabirimlerin işlemciye bağlanmasını karşılayan çipin ismidir
SPDIF SonyPhilips Digital Interface: SonyPhilips Dijital Arabirimi Standart ses transfer formatıdır Sony ve Philips'in katılımıyla oluşan bir grup göre geliştirilen SPDIF standardıdır
SPD Serial Presence Detect (SPD), RAM modülü üzerindeki EEPROM ’dur Bu EEPROM üzerine fabrika çıkışı esnasında o modül ile ilgili bütün bilgiler kesin formatta yazılır
Splitter Ayırıcı, Ayraç Gelen sinyali pat diye artı çıkış sinyaline çevirebilen sinyal ayırıcı cihaz Telefon sinyalini ADSL sinyalinden ayıran cihaz
SRAM Static Random Access Memory urgun(devinimsiz) tesadüfen geçişe sahip bellek Değişmez kuvvet tazelemeye ihtiyacı olmadığından DRAM lardan daha seri çalışır Ama bilgisayar kapatıldığında üzerindeki tüm veriler silinir
STR Suspend To Ram: Sistemi Askıya Edinmek Bilgisayarın düşük zortüketim moduna geçmesidirSisteme emrindeki diğer bileşenlerin bir çoğu kapalı iken,açık uygulamalar ve etkin dosyalar RAM'e kaydedilir
Switch Network sistemlerinde, LAN içerisindeki aygıtların iki taraflı başvuru için birbirine bağlanmasını karşılayan ve LAN içerisindeki cihazlardan gelen data paketlerini filtreleyerek sadece ilgili porta gönderen cihaz
TCO Total Cost of Ownership: Toplam sahip olma maliyeti Bir sistemin(genelde bilgisayar sistemleri) gerçekteki maliyeti
TFT Thin Film Transistor İçerisinde her piksel için ayrılmış bir transitör bulunan ve böylece piksellerin iyice bağımsız hareket etmesini sağlayan bir LCD monitör ceşididir
Transistör Devreyi açıp kapatmaya yarayan, güya iletken maddeden üretilmiş özel bir yapıdır 1947 yılında Bell Laboratuarında buluş edilen transistör'ler, dijital devrelerin temel bileşeni haline gelmiştir
UPS Uninterruptible Power Supply: Kesintisiz Güç Kaynağı Sıkıntı edilebilir piller içerir ve elektrik kesintisinde devreye girerek bilgisayarınızın bir süre daha çalışmasını sağlar
USB Universal Serial Bus: EVrensel Seri Veriyolu İkincil ya da harici bileşen ve aygıtların bağlanmasını karşılayan arabirimdir USB 11, 12 Mbps lik bir band genişliği sunarken, USB 20 480 Mbps lik bir band genişliğine sahiptir *