Dört kişilik ailenin beslenme harcaması yüzde 2.16 arttı

Türkiye Emekçi Sendikaları Konfederasyonu'nun (Türk-İş) çalışanların geçim şartlarını izlemek üzere 32 yıldır aralıksız olarak her ay yaptığı “açlık ve yoksulluk sınırı” araştırmasının sonuçlarına nazaran, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin besin için yapması gereken taban harcama meblağı Kasım'da, geçen aya nazaran yüzde 2.16 arttı.

Yapılan son araştırmayla 32 yılını tamamlayan araştırmanın Kasım ayı sonucuna nazaran:

- Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken aylık besin harcaması meblağı (açlık sınırı) 2 bin 102.83 liraya,

- Besin harcaması ile birlikte giysi, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi muhtaçlıklar için yapılması mecburî öbür aylık harcamalarının toplamda (yoksulluk sınırı) 6 bin 849.62 liraya yükseldi.

- Evli olmayan-çocuksuz bir çalışanın yaşama maliyeti ise aylık 2 bin 577.94 lira olarak hesaplandı.

Türk-İş'ten yapılan açıklamada, "Asgari Fiyat Tespit Komitesi 2020 yılında geçerli olacak minimum fiyatı belirlemek üzere birinci toplantısını 2 Aralık 2019 günü yapacak. Aylık net taban fiyat hala 2 bin 20 liradır. Bu meblağ, daha belirlenirken devletin resmi olarak tek bir personel için hesapladığı aylık geçim maliyetinden yaklaşık 200 lira daha düşük oldu. Yapılması gereken harcama fiyatı ile elde edilen gelir ortasındaki fark, fiyatlı çalışanların borçlanmasına ve temel gereksinimlerinde kısıntı yapmalarına yol açtı" denildi ve şu sözlere yer verildi:

"Türk-İş minimum fiyat belirleme çalışmalarının tekrar yapılacağı bu etapta bekar bir çalışanın aylık ömür maliyetini 2 bin 578 lira olarak hesapladı. Öbür bir sözle hala geçerli olan minimum fiyat -bugün itibariyle- 558 lira eksik ödenmektedir. Minimum fiyatlı çalışanlar ağırlaşan geçim kuralları karşısında çaresiz bırakılmaktadır. Emek örgütlerinin tüm taleplerine karşın taban fiyat kadar gelir vergi dışı bırakılmamıştır. 'İnsanca yaşama yetecek ücret' arayışı günümüzde tüm yakıcığıyla devam etmektedir. Kamuoyunun gündeminde başta gelmesi gereken temel meseledir ve öncelikle tahlili için gerekli adım atılmalıdır. Geçen yılın birebir ayına nazaran dört kişilik bir ailenin mutfak harcamasındaki artış fiyatı 160 liradır. Besin yanı sıra yapılması zarurî başka harcamalarla birlikte aile bütçesine gelen ek yük bir yıl öncesine nazaran 522 lira oldu.



TÜRK-İŞ’in dataları temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim Kasım 2019’da şöyle oldu:

- Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken taban harcama meblağı bir evvelki aya nazaran yüzde 2.16 arttı.

- Yılın birinci on bir ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 8.33 oranına ulaştı.

- Besin enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 8.24 oldu.

- Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 17.89 olarak hesaplandı.

Kasım ayı itibariyle Türk-İŞ hesaplamasına temel alınan besin eserlerinin fiyatlarında gözlenen değişim şöyle:

Süt, yoğurt, peynir kümesinde; süt ve peynir fiyatı bu ay artarken yoğurt fiyatı tıpkı kaldı.

Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat eserlerinin bulunduğu kümede; kıyma ve kuşbaşı et ile tavuk fiyatı birebir kaldı. Sakatat eserlerinden ciğer ve böbrek fiyatı ise arttı. Balık fiyatı hamsi ve istavritteki ucuzlamaya bağlı olarak ortalamada biraz geriledi. Hesaplamada -her vakit olduğu gibi- fiyatı nispeten ucuz ve yaygın satılan balıklar temel alındı. Yumurtanın fiyatı bu ay yeniden değişmedi. Bakliyat eserleri (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) fiyatları kimi marketlerde ‘fiyat ayarlaması’ yapılmasına karşın genelde birebir kaldı.

Meyve-sebze ortalama fiyatında bu ay görülen artış mutfak harcamasına olumsuz yansıdı. Besin harcamasında günlük tüketimi sık olan hem yaş zerzevat hem meyve fiyatlarında bu ay görülen artışa karşın pazar esnafı maliyetlerin yükselmesi ve satışların gerilemesini temel sorun olarak gördüğünü tabir ediyor.

- Ailenin besin harcaması içinde yüklü yeri olan yaş sebze-meyve ortalama kilogram fiyatı bu ay 5.43 lira (geçen ay 5.08 lira) olarak hesaplandı

- Zerzevat ortalama kilogram fiyatı geçen ay 4,94 TL iken bu ay 5,43 TL’ye yükseldi. Meyve ortalama kilogram fiyatı ise 5,45 TL’ye (geçtiğimiz ay 5,29 TL) ulaştı.

- Hesaplamada 20 zerzevat ve 10 meyve olmak üzere toplamda yeniden 30 eser dikkate alındı. Hesaplama yapılırken, her vakit olduğu üzere, pazarda yaygın bulunan mevsim eserleri temel alındı.

- Araştırmada eserlerin tek tek yükü yerine harcama sepetindeki meyve-sebze tüketiminin toplam ölçüsünden hareket edildi.

- Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik üzere eserlerin bulunduğu kümede; değerli bir fiyat değişikliği görülmedi, fakat birtakım marketlerde makarna fiyatında artış tespit edildi.

- Son küme içinde yer alan besin unsurlarından; tereyağı fiyatı artarken, margarin, zeytinyağı ve ayçiçeği yağı fiyatı birebir kaldı.

- Siyah ve yeşil zeytin fiyatı da ortalamada değişmedi. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) eserlerinin fiyatı tıpkı kaldı.

- Çay ve ıhlamur fiyatı ile baharat (kimyon, nane, karabiber vb.) fiyatı da değişmedi. Şeker ve tuz ile bal, reçel, pekmez bu ay tekrar fiyatı değişmeyen eserler ortasında yer aldı. Salça fiyatı da birebir kaldı.