Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
DULKADIROĞULLARI BEYLİĞİ
Büyük Anadolu Beyliklerinden biri idi Dulkadiroğulları, Mısır'daki Türkmen Memluk devletleri arasında güçlü ve uzun ömürlü bir beylik olarak görülmüştür Kurucusu, Dulkadıroğlu Zeyniddin Ahmed Karaca Bey'dir Bazen Memlüklere, bazen Osmanlılara bağlı olmuş, lakin en fazla Osmanlılarla işbirliği yapmış ve Osmanlı sarayı ile akrabalık kurmuşlardır
Elbistan başkent edinmek üzere Maraş, Kayseri, Elazığ, Ayıntap, Malatya, Adıyaman vilayetlerinde hüküm sürdü 1522 yılında Osmanlı topraklarına katıldı
Dulkadırlılar Oğuzların Bozok kolundandır Onların birincil reisi Zeyneddîn Karaca Bey, Eratna Bey'in elinden Elbistan'ı zabtetmiş ve Memlûk saltanı Melik elNâsır Muhammed'den nâiblik menşuru alarak Dulkadırlı Beyliği'ni kurmuştu
Karaca Bey, zaman zaman Memlûk sultanlarına itaat, bazan da onlardan ayrılarak Haleb şehrini tehdid ediyordu Hem Sis Ermeniler ile başarılı mücadelelerde bulunmuştu Halep taraflarında da bir çok yer zapteden Karaca Bey bu başarılarına güvenerek Melik üzZâhirunvanı ile hüküdarlığını ilân etti (1348) Ancak Memlûk Devleti'ne isyan eden Haleb valisi BayBuğa'yı sultana teslim etmemesi onun ortadan kaldırılmasına yol açtı Karaca Bey'den sonra oğlu Halil Bey ve Mehmet bey Memlûklular kadar, Elbistân valiliğine atama edildi
Timur'un Elbistân, Malatya ve Besni'yi alıp tahribi üzerine Mehmed Bey ona itaate mecbur oldu Mehmed Bey Çelebi Mehmed Sultan ile iyi münasebetlerde bulundu Buna mukabil Ramazanoğulları ve Karamanoğulları'na aleyhinde daimî surette savaştı Memlûklular bu hizmetine karşılık ona Kayseri şehrini verdiler
Mehmed Bey, 1442den sonra yerine oğlu Süleymân Bey geçmişti Süleyman Bey Osmanlılar ve Memlûklulara kız vererek akrabalık tesis etti ve bu devletlerle olan dostluğunu sürdürerek Dulkadırlı Beyliği'nin varlığını korudu daha sonra beyliğe ara sıra Osmanlı ve Memlûklu Devletleri'nin müdahale ederek kendi adaylarını Dulkadırlı beyi ödev ettirmişlerdir Alâaddin Devle Bozkurt Bey (14791515) Osmanlıların desteğini sağlayarak beyliğin başına geçmişti
Ancak o da Osmanlılara cephe alınca dört oğlu ile beraber öldürüldü Yerine Ali bey ödev edildi Ali Bey, Sultan I Selim'in Mısır seferinde ve daha sonra Şam valisi Canberdi Gazâlî isyanında Osmanlılara manâlı hizmetlerde bulundu, fakat kıskanç Ferhat Paşa'nın onu sultana fitnelemesi üstüne öldürüldü
Beyliğin kurucusu Zeyneddin Karaca Ahmed Bey, Hasan Dulkadır Beyin oğlu ve Halil Bey Türkmen'in torunudur 11 Aralık 1353'te Kahire'de seksen üç yaşlarında öldürülmüştür Orhan Gazi ile çağdaştır Yerine oğulları Garseddin Halil ve Şaban Süli Beyler geçmiştir Halil Bey, doksan altı yaşlarında öldürülmüştür Süli Bey, Kadı Burhâneddin'in kızı Habîbe Selçuk Hatun'la evlenmiştir oysa, bu Hatun 1447'de ölmüştür Karaca Bey'in diğer oğulları Sârimeddin İbrahim, İsa, Osman, Dâvûd beylerdir, Dâvûd Bey'in oğlu Tuğruk Bey'dir İbrahim Bey, 1416'da saltanata yargı bahis etmiş ve Osmanlılar'a iltica eylemiştir 1386'da Harput beyi olmuştur
Süli Bey'in oğlu Sadaka Bey, 30 Mayıs 1398'den 2 Eylül 1399'a dek l yıl, 3 ay, 3 gün saltanata yargı iddia etmiştir Süli Bey'in 3 kızı vardır: Büyük kızı, Râhatoğlu Alâeddin Ali Bey'le, diğeri Kadı Burhâneddin'le, küçüğü de (Devlet Hatun), Yıldırım Sultan Bâyezid'le evlenmiştir
Süli Bey'in yerine Halil Bey'in oğlu Nâsıreddin Mehmed Bey geçmiştir 1443'te 77 yaşında ölünceye değin 45 yıl saltanat sürmüştür Kadı Burhâneddin'in kızı Mısır Hatun'la ve Râhatoğlu Alâeddin Ali Bey'in kızı ile evliydi Kardeşi Ali Bey'in oğlu Hamza Bey, 1436'da ölmüştür
Mehmed Bey'in yerine büyük oğlu Süleyman Bey geçmiştir 1454'te öldürülmüştür Kardeşleri 1500'de ölen Elbistan beyi Rüstem Bey (bunun kızı Şems Hatun'dur), Dâvûd Bey, 1440 sıralarında genç ölen Feyyaz Bey'dir 3 de kızkardeşi vardır: Emine Hatun, Çelebi Sultan Mehmed'le evlenmiştir Bu izaçtan Fâtih'in babası II Sultan Murad doğmuştur Diğer kızı, MısırSuriye TürkMemlûk İmparatoru Sultan Çakmak'la, öbürü de Memlûk emirlerinden Câne Bey Sûfî ile 1437'de evlenmiştir
Süleyman Bey'in yerine sırasıyla 4 oğlu Melik Arslan, Şâh Budak, Şehsuvâr ve Alâuddevle Bozkurd Efendiler geçmiştir Süleyman Bey'in diğer çocukları 1516'da Osmanlılar'ın Köstendil sancakbeyi iken ölen Abdürrezzak Bey, İsa Bey, Hudâdâd Bey, Yahya Bey, Erduvâne Bey, Selmân Bey, Yûnus Bey, Moğol Bey'dir Kızları, Sitti Hatun, 1449'da Edirne'de müstakbel Fâtih Sultan Mehmed'le evlenmiştir; esasen Fâtih'in büyük dayısının kızı olur 1467'de Edirne'de ölmüş ve çoğu hayır eseri yaptırmıştır Şehsuvâr Bey, 1472 Ağustosunda Kahire'de ölmüş, yerine ikinci kere kardeşi Şâh Budak Bey tahta geçmiştir Şâh Budak Bey, tahttan indirildikten sonra 1492 yıllarında ölmüştür Oğulları 1516'da Memlûkler'in Humus valisi iken öldürülen Zeyneddin Melik Arslan Bey'le 1484'te amcası Bozkurd Bey tarafından gözlerine aks çektirilen Şâh Kubâd Bey'dir
Bozkurd Bey, 12 Haziran 1515'te 87 yaşında ölmüştür Bu hanedan azasının çok yaşadıkları anlaşılmaktadır Yerine Şehsuvâr Bey'in oğlu Ali Bey geçmiştir Paşa titri ile Osmanlılar'ın Dulkadır denen Maraş beylerbeyisi iken 1522'de oğulları Sarı Arslan, Dîvâne Veled, Üveys Baylar ile beraber öldürülmüştür Onunla Dulkadıroğulları bitmiştir Kardeşi Kasım Bey, Osmanlılar'ın Sultânönü yani Eskişehir sancakbeyi idi
Yavuz'un başlıca tarafından büyükbabası olan Bozkurd Bey'in çocukları, Kırşehir sancakbeyi olup amcası Şâh Budak Bey tarafından 1472'de gözlerine aks çektirilen Şâhruh Bey, Hısnı Mansûr (Adıyaman) beyi Durak Bey, Osmanlılar'ın Bozok yani Yozgat sancakbeyi olup 1514'te öldürülen Süleyman Bey, 1507'de öldürülen Erduvâne Bey, aynı sene öldürülen Sarı Kaplan Kasım Bey, Ahmed Bey, Şah ismail Safevî'nin talip olduğu Beğli Hatun, 1506'da Memlûk emîri Kayıtmerk Bey'le evlenen bir Hatun, nihayet 1469 civarında müstakbel II Sultan Bâyezid'le evlenip Yavuz Sultan Selim'i doğuran ve Trabzon'da Yavuz sancakbeyi iken ölen Ayşe Hatun'durŞâhruh Bey'in oğulları Mehmed Han, Ali ve Ahmed beylerdir Mehmed Han Paşa, 1569'da Osmanlı beylerbeyi ve hanedan reisi olarak ölmüştür Ali Bey de sancakbeyi olup 1536'ya dürüst ölmüştür Ali Bey'in oğlu Kara Han Bey, onun da oğlu Cafer Bey'dir Cafer Bey, Çorum sancakbeyi idi; 1600'e içten Kayseri'de ölmüştür
Dulkadıroğulları:
1 Dulkadıroğlu Zeyneddin Ahmed Karaca Bey (13371353)
2 Garseddin Halil Bey (1386?)
3 Şâban Süli Bey (13861398)
4 Nâsıreddin Mehmed Bey (13981443)
5 Süleyman Bey (14431454)
6 MelikArslan Bey (14541466)
7 ŞâhBudak Bey (1466146814721480)
8 Şehsuvâr Bey (14681472)
9 Alâuddevle Bozkurd Bey (14801515)
10 Ali Bey (Paşa) (15151522)
Bundan daha sonra Dulkadırlı toprakları Osmanlıların bir beylerbeyliği oldu (1522)
Dulkadıroğulları merkezleri Maraş ve Elbistân almak üzere çoğu şehirlerde imâr faaliyetlerinde bulunmuşlardı Bugün halen onlardan kalmış olan; Elbistan Ulu Câmii, Maraş Ulu Câmii, Maraş Hâtûniye Câmii, Dârende Yüce Câmii, Gaziantep Alâeddevle Câmii, Maraş İklime Hâtûn Mescidi, Kayseri Hâtûniye Medresesi, Maraş Taş Medrese Künbeti ve Hacı Bektaş Balım Sultan Kümbeti gibi eserler vardır *
Büyük Anadolu Beyliklerinden biri idi Dulkadiroğulları, Mısır'daki Türkmen Memluk devletleri arasında güçlü ve uzun ömürlü bir beylik olarak görülmüştür Kurucusu, Dulkadıroğlu Zeyniddin Ahmed Karaca Bey'dir Bazen Memlüklere, bazen Osmanlılara bağlı olmuş, lakin en fazla Osmanlılarla işbirliği yapmış ve Osmanlı sarayı ile akrabalık kurmuşlardır
Elbistan başkent edinmek üzere Maraş, Kayseri, Elazığ, Ayıntap, Malatya, Adıyaman vilayetlerinde hüküm sürdü 1522 yılında Osmanlı topraklarına katıldı
Dulkadırlılar Oğuzların Bozok kolundandır Onların birincil reisi Zeyneddîn Karaca Bey, Eratna Bey'in elinden Elbistan'ı zabtetmiş ve Memlûk saltanı Melik elNâsır Muhammed'den nâiblik menşuru alarak Dulkadırlı Beyliği'ni kurmuştu
Karaca Bey, zaman zaman Memlûk sultanlarına itaat, bazan da onlardan ayrılarak Haleb şehrini tehdid ediyordu Hem Sis Ermeniler ile başarılı mücadelelerde bulunmuştu Halep taraflarında da bir çok yer zapteden Karaca Bey bu başarılarına güvenerek Melik üzZâhirunvanı ile hüküdarlığını ilân etti (1348) Ancak Memlûk Devleti'ne isyan eden Haleb valisi BayBuğa'yı sultana teslim etmemesi onun ortadan kaldırılmasına yol açtı Karaca Bey'den sonra oğlu Halil Bey ve Mehmet bey Memlûklular kadar, Elbistân valiliğine atama edildi
Timur'un Elbistân, Malatya ve Besni'yi alıp tahribi üzerine Mehmed Bey ona itaate mecbur oldu Mehmed Bey Çelebi Mehmed Sultan ile iyi münasebetlerde bulundu Buna mukabil Ramazanoğulları ve Karamanoğulları'na aleyhinde daimî surette savaştı Memlûklular bu hizmetine karşılık ona Kayseri şehrini verdiler
Mehmed Bey, 1442den sonra yerine oğlu Süleymân Bey geçmişti Süleyman Bey Osmanlılar ve Memlûklulara kız vererek akrabalık tesis etti ve bu devletlerle olan dostluğunu sürdürerek Dulkadırlı Beyliği'nin varlığını korudu daha sonra beyliğe ara sıra Osmanlı ve Memlûklu Devletleri'nin müdahale ederek kendi adaylarını Dulkadırlı beyi ödev ettirmişlerdir Alâaddin Devle Bozkurt Bey (14791515) Osmanlıların desteğini sağlayarak beyliğin başına geçmişti
Ancak o da Osmanlılara cephe alınca dört oğlu ile beraber öldürüldü Yerine Ali bey ödev edildi Ali Bey, Sultan I Selim'in Mısır seferinde ve daha sonra Şam valisi Canberdi Gazâlî isyanında Osmanlılara manâlı hizmetlerde bulundu, fakat kıskanç Ferhat Paşa'nın onu sultana fitnelemesi üstüne öldürüldü
Beyliğin kurucusu Zeyneddin Karaca Ahmed Bey, Hasan Dulkadır Beyin oğlu ve Halil Bey Türkmen'in torunudur 11 Aralık 1353'te Kahire'de seksen üç yaşlarında öldürülmüştür Orhan Gazi ile çağdaştır Yerine oğulları Garseddin Halil ve Şaban Süli Beyler geçmiştir Halil Bey, doksan altı yaşlarında öldürülmüştür Süli Bey, Kadı Burhâneddin'in kızı Habîbe Selçuk Hatun'la evlenmiştir oysa, bu Hatun 1447'de ölmüştür Karaca Bey'in diğer oğulları Sârimeddin İbrahim, İsa, Osman, Dâvûd beylerdir, Dâvûd Bey'in oğlu Tuğruk Bey'dir İbrahim Bey, 1416'da saltanata yargı bahis etmiş ve Osmanlılar'a iltica eylemiştir 1386'da Harput beyi olmuştur
Süli Bey'in oğlu Sadaka Bey, 30 Mayıs 1398'den 2 Eylül 1399'a dek l yıl, 3 ay, 3 gün saltanata yargı iddia etmiştir Süli Bey'in 3 kızı vardır: Büyük kızı, Râhatoğlu Alâeddin Ali Bey'le, diğeri Kadı Burhâneddin'le, küçüğü de (Devlet Hatun), Yıldırım Sultan Bâyezid'le evlenmiştir
Süli Bey'in yerine Halil Bey'in oğlu Nâsıreddin Mehmed Bey geçmiştir 1443'te 77 yaşında ölünceye değin 45 yıl saltanat sürmüştür Kadı Burhâneddin'in kızı Mısır Hatun'la ve Râhatoğlu Alâeddin Ali Bey'in kızı ile evliydi Kardeşi Ali Bey'in oğlu Hamza Bey, 1436'da ölmüştür
Mehmed Bey'in yerine büyük oğlu Süleyman Bey geçmiştir 1454'te öldürülmüştür Kardeşleri 1500'de ölen Elbistan beyi Rüstem Bey (bunun kızı Şems Hatun'dur), Dâvûd Bey, 1440 sıralarında genç ölen Feyyaz Bey'dir 3 de kızkardeşi vardır: Emine Hatun, Çelebi Sultan Mehmed'le evlenmiştir Bu izaçtan Fâtih'in babası II Sultan Murad doğmuştur Diğer kızı, MısırSuriye TürkMemlûk İmparatoru Sultan Çakmak'la, öbürü de Memlûk emirlerinden Câne Bey Sûfî ile 1437'de evlenmiştir
Süleyman Bey'in yerine sırasıyla 4 oğlu Melik Arslan, Şâh Budak, Şehsuvâr ve Alâuddevle Bozkurd Efendiler geçmiştir Süleyman Bey'in diğer çocukları 1516'da Osmanlılar'ın Köstendil sancakbeyi iken ölen Abdürrezzak Bey, İsa Bey, Hudâdâd Bey, Yahya Bey, Erduvâne Bey, Selmân Bey, Yûnus Bey, Moğol Bey'dir Kızları, Sitti Hatun, 1449'da Edirne'de müstakbel Fâtih Sultan Mehmed'le evlenmiştir; esasen Fâtih'in büyük dayısının kızı olur 1467'de Edirne'de ölmüş ve çoğu hayır eseri yaptırmıştır Şehsuvâr Bey, 1472 Ağustosunda Kahire'de ölmüş, yerine ikinci kere kardeşi Şâh Budak Bey tahta geçmiştir Şâh Budak Bey, tahttan indirildikten sonra 1492 yıllarında ölmüştür Oğulları 1516'da Memlûkler'in Humus valisi iken öldürülen Zeyneddin Melik Arslan Bey'le 1484'te amcası Bozkurd Bey tarafından gözlerine aks çektirilen Şâh Kubâd Bey'dir
Bozkurd Bey, 12 Haziran 1515'te 87 yaşında ölmüştür Bu hanedan azasının çok yaşadıkları anlaşılmaktadır Yerine Şehsuvâr Bey'in oğlu Ali Bey geçmiştir Paşa titri ile Osmanlılar'ın Dulkadır denen Maraş beylerbeyisi iken 1522'de oğulları Sarı Arslan, Dîvâne Veled, Üveys Baylar ile beraber öldürülmüştür Onunla Dulkadıroğulları bitmiştir Kardeşi Kasım Bey, Osmanlılar'ın Sultânönü yani Eskişehir sancakbeyi idi
Yavuz'un başlıca tarafından büyükbabası olan Bozkurd Bey'in çocukları, Kırşehir sancakbeyi olup amcası Şâh Budak Bey tarafından 1472'de gözlerine aks çektirilen Şâhruh Bey, Hısnı Mansûr (Adıyaman) beyi Durak Bey, Osmanlılar'ın Bozok yani Yozgat sancakbeyi olup 1514'te öldürülen Süleyman Bey, 1507'de öldürülen Erduvâne Bey, aynı sene öldürülen Sarı Kaplan Kasım Bey, Ahmed Bey, Şah ismail Safevî'nin talip olduğu Beğli Hatun, 1506'da Memlûk emîri Kayıtmerk Bey'le evlenen bir Hatun, nihayet 1469 civarında müstakbel II Sultan Bâyezid'le evlenip Yavuz Sultan Selim'i doğuran ve Trabzon'da Yavuz sancakbeyi iken ölen Ayşe Hatun'durŞâhruh Bey'in oğulları Mehmed Han, Ali ve Ahmed beylerdir Mehmed Han Paşa, 1569'da Osmanlı beylerbeyi ve hanedan reisi olarak ölmüştür Ali Bey de sancakbeyi olup 1536'ya dürüst ölmüştür Ali Bey'in oğlu Kara Han Bey, onun da oğlu Cafer Bey'dir Cafer Bey, Çorum sancakbeyi idi; 1600'e içten Kayseri'de ölmüştür
Dulkadıroğulları:
1 Dulkadıroğlu Zeyneddin Ahmed Karaca Bey (13371353)
2 Garseddin Halil Bey (1386?)
3 Şâban Süli Bey (13861398)
4 Nâsıreddin Mehmed Bey (13981443)
5 Süleyman Bey (14431454)
6 MelikArslan Bey (14541466)
7 ŞâhBudak Bey (1466146814721480)
8 Şehsuvâr Bey (14681472)
9 Alâuddevle Bozkurd Bey (14801515)
10 Ali Bey (Paşa) (15151522)
Bundan daha sonra Dulkadırlı toprakları Osmanlıların bir beylerbeyliği oldu (1522)
Dulkadıroğulları merkezleri Maraş ve Elbistân almak üzere çoğu şehirlerde imâr faaliyetlerinde bulunmuşlardı Bugün halen onlardan kalmış olan; Elbistan Ulu Câmii, Maraş Ulu Câmii, Maraş Hâtûniye Câmii, Dârende Yüce Câmii, Gaziantep Alâeddevle Câmii, Maraş İklime Hâtûn Mescidi, Kayseri Hâtûniye Medresesi, Maraş Taş Medrese Künbeti ve Hacı Bektaş Balım Sultan Kümbeti gibi eserler vardır *
