Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Dünyadaki Esas Kıyı Tipleri,Türkiyenin Başlıca Kıyı Tipleri,Kıyı Tipleri, Kıyı Tipleri nelerdir,türkiye'de kıyı tipleri,Kıyı Tipleri hakkında veri
TÜRKİYE'DE ve DÜNYADA KIYI TİPLERİ
Kıyıların Şekillenmesinde Etkin Faktörler nelerdir?
1 Dalgalar
2 Akıntılar
3 Gelgit
4 Akarsular
5 Buzullar
6 İç kuvvetler
7 Kıyıdaki dağların uzanış biçimi
8 Canlılar (Mercanlar) (asgari etkili)
9 Rüzgarlar (Dolambaçlı etkiye sahip)
KIYI TİPLERİ
1 ENİNE KIYILAR: Dağların kıyıya tepede olan uzandığı yerlerde görülür Ör: Ege Bölgesi Kıyıları (EdremitKuşadası arası)
Bu kıyılarda; girintiçıkıntı fazladır Kıta sahanlığı geniştir İç kesimlere ulaşım kolaydır Limanların Hinterlandı geniştir Deniz etkisi iç kesimlere kadar sokulabilir
2 BOYUNA KIYILAR: Dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde görülür Ör:Karadeniz ve Akdeniz Kıyıları Bu kıyılarda; girintiçıkıntı azdır Doğal limanlar azdır ve hinterlandları dardır İç kesimlere ulaşım zordur Dalga aşındırması ile falez oluşumu fazladır Kıyı ile iç kesim arasında iklim, bitkiler, idareli faaliyetlerde farklılık fazladır
3 RİA TİPİ KIYILAR: Nehir vadilerinin deniz suları aşağı kalmasıyla oluşan kıyı tipidir Ör: İstanbulÇanakkale Boğazları, Haliç ve GBatı Anadolu Kıyılarıdır
4 DALMAÇYA KIYI TİPİ: Kıyıya paralel uzanmış dağların çukur kısımlarının deniz suları aşağı kalmasıyla oluşan kıyı tipidir Dağların yüksek kısımları kıyıda adaları oluşturur Ör:Adriyatik denizinde Dalmaçya kıyıları (eski Yugoslavya kıyıları) Yurdumuzda Antalya Kaş kıyıları buna örnektir
5 LİMANLI KIYILAR: Geniş tabanlı vadilerin ya da koykörfezlerin deniz suları altında kalmasıyla oluşan kıyı tipidir Ör:Karadeniz ’in kuzeyindeki kıyılar (odessa, Dinyeper, ) buna örnektir Yurdumuzda ise B ve K Çekmece kıyıları böyle kıyılardandır
6 HALİÇ (ESTUAR) TİPİ KIYILAR: Gelgit olayının etkisiyle dere ağızlarında oluşan kıyılardır Kuzeybatı Avrupa kıyılarındaki manâlı limanlar buna örnektir Yurdumuzda yoktur
7 FİYORT TİPİ KIYILAR: Buzul vadilerinin sular aşağı kalmasıyla oluşan kıyılardır Bu kıyılara en iyi misal İskandinav Yarımadasındaki kıyılar gösterilebilir Eğer kıyıda adalar var ise ve kıyının girintisi çıkıntısı fazla ise bu cins kıyılara skyer tipi kıyılar denir Ör:Norveç kıyıları
8 RESİF KIYILARI: Mercan iskeletlerinin defalarca birikmesiyle oluşan kıyı tipidir Ör:Mercan adaları kıyıları (Avustralya Kıtasının doğusunda)
BAŞLICA KIYI TİPLERİ
a) Fiyortlar : Buzul aşınımı ile oluşmuş vadileri sular altında kalmasıyla meydana gelmişlerdir En güzel örnekleri Norveç ve İskoçya kıyılarıdır Ülkemizde bu kıyı tipi görülmez
b) Skyer Tipi Kıyılar : Buzulların etkisi ile oluşan moren yığınlarının ve buzulların aşındırdığı tepeciklerin sular aşağıda kalmasıyla yüzlerce adacıktan oluşam kıyılara Skyer Kıyılar denir Norveç ve Güney Şili kıyıları böyledir
c) Ria Tipi Kıyılar : Platoları yaran derin vadilerin sular aşağı kalmasıyla oluşan kıyılardır GBİrlanda ve KBİspanya 'da görülür Ülkemizde Güney Ege kıyıları İstanbul ve Çanakkale Boğazları ile Haliç bu herif kıyılardandır
d) Liman Tipi Kıyılar : Yüksekliği az olan kıyılardaki derin ve geniş vadilerin sular altında kalmasıyla oluşur Derinliğin azlığına bağlı olarak kıyı setleriyle oluşmuş doğal limanlarla dolu bir kıyı özelliği gösterir En güzel örneği Ukrayna'nın Karadeniz kıyılarıdır (Odesa Limanı) Ülkemizde B ve KÇekmece Kıyıları misal olabilir
e) Dalmaçya Kıyıları : Denize paralel uzanan dağların arasındaki vadilerin sular aşağıda kalmasıyla oluşurlar Bu kıyılara Adriyatik Denizi'nde (Dalmaçya Bölgesi) ve ülkemizde Antalya'da (Kaş İlçesi) rastlanır
f) Haliç Tipi Kıyılar : Gelgit genliğinin (yüksekliğinin) pozitif olduğu kıyılarda okyanus sularının çay ağızlarından iç kısımlara değin girerek akarsuyun ağızlarını aşınırması ve genişletmesiyle oluşan kıyılardır Bu kıyılar önemli limanları barındırır Ülkemizde gelgit genliği eksik olduğundan haliç görülmez
g) Enine Tipi Kıyılar : Dağların denize dikey uzandığı girintiçıkıntının fazla olduğu koylarla ve doğal limanlarla dolu kıyılardır Ülkemizin Ege Kıyıları böyledir
h) Uzunlamasina Tipi Kıyılar : Dağların denize paralel uzandığı girinti ve çıkıntısı olmayan yada çok az olan kıyılardır Akdeniz ve Karadeniz kıyılarımız böyledir
i) Mercan Kıyıları : Deniz suyunun 20 C°' nin altına düşmediği sığ kıyılarda yağşayan mercanların üstüste birikerek (Resif) oluşturdukarı kıyılardır *
TÜRKİYE'DE ve DÜNYADA KIYI TİPLERİ
Kıyıların Şekillenmesinde Etkin Faktörler nelerdir?
1 Dalgalar
2 Akıntılar
3 Gelgit
4 Akarsular
5 Buzullar
6 İç kuvvetler
7 Kıyıdaki dağların uzanış biçimi
8 Canlılar (Mercanlar) (asgari etkili)
9 Rüzgarlar (Dolambaçlı etkiye sahip)
KIYI TİPLERİ
1 ENİNE KIYILAR: Dağların kıyıya tepede olan uzandığı yerlerde görülür Ör: Ege Bölgesi Kıyıları (EdremitKuşadası arası)
Bu kıyılarda; girintiçıkıntı fazladır Kıta sahanlığı geniştir İç kesimlere ulaşım kolaydır Limanların Hinterlandı geniştir Deniz etkisi iç kesimlere kadar sokulabilir
2 BOYUNA KIYILAR: Dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde görülür Ör:Karadeniz ve Akdeniz Kıyıları Bu kıyılarda; girintiçıkıntı azdır Doğal limanlar azdır ve hinterlandları dardır İç kesimlere ulaşım zordur Dalga aşındırması ile falez oluşumu fazladır Kıyı ile iç kesim arasında iklim, bitkiler, idareli faaliyetlerde farklılık fazladır
3 RİA TİPİ KIYILAR: Nehir vadilerinin deniz suları aşağı kalmasıyla oluşan kıyı tipidir Ör: İstanbulÇanakkale Boğazları, Haliç ve GBatı Anadolu Kıyılarıdır
4 DALMAÇYA KIYI TİPİ: Kıyıya paralel uzanmış dağların çukur kısımlarının deniz suları aşağı kalmasıyla oluşan kıyı tipidir Dağların yüksek kısımları kıyıda adaları oluşturur Ör:Adriyatik denizinde Dalmaçya kıyıları (eski Yugoslavya kıyıları) Yurdumuzda Antalya Kaş kıyıları buna örnektir
5 LİMANLI KIYILAR: Geniş tabanlı vadilerin ya da koykörfezlerin deniz suları altında kalmasıyla oluşan kıyı tipidir Ör:Karadeniz ’in kuzeyindeki kıyılar (odessa, Dinyeper, ) buna örnektir Yurdumuzda ise B ve K Çekmece kıyıları böyle kıyılardandır
6 HALİÇ (ESTUAR) TİPİ KIYILAR: Gelgit olayının etkisiyle dere ağızlarında oluşan kıyılardır Kuzeybatı Avrupa kıyılarındaki manâlı limanlar buna örnektir Yurdumuzda yoktur
7 FİYORT TİPİ KIYILAR: Buzul vadilerinin sular aşağı kalmasıyla oluşan kıyılardır Bu kıyılara en iyi misal İskandinav Yarımadasındaki kıyılar gösterilebilir Eğer kıyıda adalar var ise ve kıyının girintisi çıkıntısı fazla ise bu cins kıyılara skyer tipi kıyılar denir Ör:Norveç kıyıları
8 RESİF KIYILARI: Mercan iskeletlerinin defalarca birikmesiyle oluşan kıyı tipidir Ör:Mercan adaları kıyıları (Avustralya Kıtasının doğusunda)
BAŞLICA KIYI TİPLERİ
a) Fiyortlar : Buzul aşınımı ile oluşmuş vadileri sular altında kalmasıyla meydana gelmişlerdir En güzel örnekleri Norveç ve İskoçya kıyılarıdır Ülkemizde bu kıyı tipi görülmez
b) Skyer Tipi Kıyılar : Buzulların etkisi ile oluşan moren yığınlarının ve buzulların aşındırdığı tepeciklerin sular aşağıda kalmasıyla yüzlerce adacıktan oluşam kıyılara Skyer Kıyılar denir Norveç ve Güney Şili kıyıları böyledir
c) Ria Tipi Kıyılar : Platoları yaran derin vadilerin sular aşağı kalmasıyla oluşan kıyılardır GBİrlanda ve KBİspanya 'da görülür Ülkemizde Güney Ege kıyıları İstanbul ve Çanakkale Boğazları ile Haliç bu herif kıyılardandır
d) Liman Tipi Kıyılar : Yüksekliği az olan kıyılardaki derin ve geniş vadilerin sular altında kalmasıyla oluşur Derinliğin azlığına bağlı olarak kıyı setleriyle oluşmuş doğal limanlarla dolu bir kıyı özelliği gösterir En güzel örneği Ukrayna'nın Karadeniz kıyılarıdır (Odesa Limanı) Ülkemizde B ve KÇekmece Kıyıları misal olabilir
e) Dalmaçya Kıyıları : Denize paralel uzanan dağların arasındaki vadilerin sular aşağıda kalmasıyla oluşurlar Bu kıyılara Adriyatik Denizi'nde (Dalmaçya Bölgesi) ve ülkemizde Antalya'da (Kaş İlçesi) rastlanır
f) Haliç Tipi Kıyılar : Gelgit genliğinin (yüksekliğinin) pozitif olduğu kıyılarda okyanus sularının çay ağızlarından iç kısımlara değin girerek akarsuyun ağızlarını aşınırması ve genişletmesiyle oluşan kıyılardır Bu kıyılar önemli limanları barındırır Ülkemizde gelgit genliği eksik olduğundan haliç görülmez
g) Enine Tipi Kıyılar : Dağların denize dikey uzandığı girintiçıkıntının fazla olduğu koylarla ve doğal limanlarla dolu kıyılardır Ülkemizin Ege Kıyıları böyledir
h) Uzunlamasina Tipi Kıyılar : Dağların denize paralel uzandığı girinti ve çıkıntısı olmayan yada çok az olan kıyılardır Akdeniz ve Karadeniz kıyılarımız böyledir
i) Mercan Kıyıları : Deniz suyunun 20 C°' nin altına düşmediği sığ kıyılarda yağşayan mercanların üstüste birikerek (Resif) oluşturdukarı kıyılardır *
