Dunyanın sorunları
dunyanın sorunları nelerdir
dunyanın temel sorunları
Dunyanın Başlıca Sorunları
AIDS
KURESEL ISINMA
ŞİDDET
ACLIK
MADDE BAĞIMLILIĞ
TEROR
OBESİTE
COCUK SORUNLARI
CEVRE SORUNLARI
ULAŞIM SORUNLARI
KADIN SORUNLARI
EĞİTİM VE OĞRETMEN SORUNLARI
DUNYA'DA AIDS
• Dunyada 2000 yılına kadar 60 Milyon kişi AIDS virusu almıştır
• Bunlara her 6 saniyede bir kişi eklenmektedir
• 2001 yılı sonuna kadar AIDS ’den olen kişi sayısı 25 milyonu gececektir Olenlere her yıl 3,5 milyon kişi eklenmektedir
• 15 milyon cocuk halen hastalıkla yaşamaktadır 4 milyonu AIDS nedeni ile olmuştur 13 milyondan fazlası oksuz ve yetim kalmıştır
KURESEL ISINMA
• Kuresel ısınma, dunya atmosferi ve okyanuslarının ortalama sıcaklıklarında belirlenen artış icin kullanılan bir terimdir Bu olay son 50 yıldır iyice saptanabilir duruma gelmiş ve onem kazanmıştır
• Kuresel ısınmaya, atmosferde artan sera gazlarının neden olduğu duşunulmektedir Karbondioksit, su buharı, metan gibi bazı gazların, guneşten gelen radyasyonun bir yandan dış uzaya yansımasını onleyerek ve diğer yandan da bu radyasyondaki ısıyı soğurarak yerkurenin fazlaca ısınmasına yol actığı ileri surulmektedir
• +24 derece: Su sıkıntısı başlayacak
Kuzey Amerika'da kum fırtınaları tarımcılığı yok edecek Deniz seviyeleri yukselecek Peru'da 10 milyon kişi su sıkıntısı cekecek Mercan kayalıkları yok olacak Gezegendeki canlı turlerinin yuzde 30'uı yok olma tehlikesiyle karışılacak
*
• + 54 derece: Denizler 5 m yukselecek
Deniz seviyesi ortalaması 70 metre olacak Dunyanın yiyecek stokları tukenecek
* + 64 derece: Gocler başlayacak
Yuz milyonlarca insan uygun iklim koşullarında yaşamak umuduyla goc yollarında duşecek
ŞİDDET
• SERTLİK
• CEVREYİ SİNDİRMEK İCİN YARATILAN OLAY
• TDK SOZLUĞU
COK YONLU BİR KAVRAM
• AİLE İCİ ŞİDDET
• COCUKLARA YONELİK ŞİDDET
• KADINA YONELİK ŞİDDET
• STATLARDA ŞİDDET
• KOLLUK GUCLERİNİN UYGULADIĞI ŞİDDET
• TELEVİZYONDA ŞİDDET
• BİLGİSAYAR OYUNLARINDA ŞİDDET
• OKULLARDA ŞİDDET
• GUNLUK YAŞAMIMIZDA DAHA COK YER ALMAYA BAŞLADI
• PROBLEM COZME ARACI OLARAK ŞİDDET
• “Gucun ya da fiziksel kuvvetin; tehdit yoluyla ya da gercekte; fiziksel zarar, olum, psikolojik zarar, gelişme engeli ya da yoksunluğa neden olacak şekilde; kendine, bir başkasına ya da bir grup veya bir topluma karşı niyetli bicimde kullanılmasıolarak tanımlanmıştır
• Her yıl dunya uzerinde 1,6 milyon insan şiddet sonucu olmektedir Şiddet 1544 yaş grubundaki insanlar icin onde gelen olum nedenleri arasındadır
• Şiddet iceren davranışların kurbanları, yakınları veya tanıkları oldukları icin sakatlanan, ruhsal problemlerden sıkıntı ceken veya diğer sağlık sorunlarına maruz kalan insan sayısı ise olum sayısından cok daha fazladır
• Dunya genelinde yapılan tum araştırmalarda şiddet iceren filmleri seyreden ve oyunları oynayan cocukların sozel ve fiziksel saldırganlık duzeyinin arttığı gorulmuştur
MADDE BAĞIMLILIĞI
• Madde kesildiğinde ya da azaltıldığında yoksunluk belirtilerinin ortaya cıkması
• Madde kullanımını denetlemek ya da bırakmak icin yapılan ama boşa cıkan surekli cabalar
• Madde kullanımı nedeni ile sosyal, mesleki ve kişisel etkinliklerin azalması ya da tamamen bırakılması
• Maddenin tasarlandığından daha uzun ve yuksek miktarlarda alınması
• Fiziksel ya da ruhsal sorunların ortaya cıkmasına ya da artmasına rağmen madde kullanımını surdurmek
• Alkol
• Sigara
• Esrar
• Ucucu Maddeler
• Eroin
• Morfin
• Ketamin
• Meskalin (kaktus)
• Metamfetamin
• Steroidler
• Kokain
• Ecstasy
• Rohypnol (Roche)
• LSD
• GHB
• Ice
• Crack
• Fensiklidin (PCP)
• Ritalin
• Mantar (Psylocibin
ALKOL
• Alkol; beyin, sinir sistemi, mide, sindirim sistemi, karaciğer, kemik iliği gibi hayati merkezler başta olmak uzere vucudun butununu etkiler Etkinin şiddeti, alınan alkolun miktarına ve sıklığına gore değişir
• Kişi alkol almayı bıraktığında yoksunluk belirtileri ortaya cıkar Bu belirtiler aşırı terleme, titreme, nabzın 100 ’un ustune cıkması, uykusuzluk, bulantı, kusma, alkolu bıraktıktan sonraki 12 gun icinde halusinasyonlar, epileptik nobetler, anksiyete, psikomotor ajitasyon şeklinde seyreder
• karaciğer tahribi, kardiyomiyopati (kalp buyumesi), anemi (kansızlık), yuksek tansiyon, trombositopeni (pıhtılaşma sağlayan hucrelerde azalma), miyopati (kas yıkımı), kanser, teratojenite (anne karnındaki bebekte anormallikler), pankreas iltihabı, zature, merkezi sinir sistemi bozuklukları, bunama gibi sorunlar gorulur
• iştah kaybı, vitamin yetersizliği, enfeksiyon, iktidarsızlık ve sindirim bozukluğu
NİKOTİN
• Tutun urunlerinden sigara, puro vb biri olan ve 4000 ’den fazla kimyasal madde iceren nikotin, beyinde faaliyeti olan temel bir tutun oğesidir
KISA SURELİ ETKİLER
• kalp atışının hızlanması
• kan basıncının artması
• midenin asit uretmesi
• beynin ve sinir sisteminin hızlı calışması sonra yavaşlaması
• iştahsızlık, koku ve tat alma duyularının zayıflaması
UZUN SURELİ ETKİLER
• sık sık nefessiz kalmak
• oksurmek
• dişlerin ve parmakların lekelenmesi
• sigara icmeyen birine gore daha zor hamile kalmak
HASTALIKLAR
• Ozellikle ciğerlerdeki ve kalpteki kan damarlarının daralması ve kalınlaşması, solunumla ilgili enfeksiyonlar; uşutme, kronik bronşit veya zaturree, astımın artması, mide ulseri, akciğere kan akışının azalmasından dolayı damar hastalıkları, kalp krizi ve kalp ile ilgili hastalıklar, akciğer, bobrek, pankreas, gırtlak, mesane,rahim, mide kanseri
ESRAR
• Esrar, Hint keneviri bitkisinin yapraklarının kurutulup bastırılması suretiyle hazırlanan ve aktif maddesini bu kısımlardan salgılanan recine icindeki kannabinoidlerin oluşturduğu bir maddedir
• Daha cok tutune karıştırılarak sigara gibi icilir
• Nabız hızında artış gorulur Gozlerin kızarması, ağzın kuruması, baş donmesi, kalp atışlarının hızlanması, sık sık idrar yapma ihtiyacı duyulur
EROİN
• Eroin afyon haşhaşından elde edilen ve uyuşturucu ozelliği taşıyan bir maddedir Buyuk oranda bağımlılık yapma ozelliğine sahiptir
• Beyaz ile koyu kahve arasında değişen renklerde olabilen bir tozdur
• Eroin genellikle enjekte edilerek burundan cekilerek ve ağız yoluyla alınarak kullanılmaktadır Tipik olarak bir eroin kullanıcısı, gunde ucdort kez enjeksiyon yapar
• Tepkisizlik, yavaş solunum, beden ısısında duşme, kalp atışlarının yavaşlaması, tansiyon duşukluğu, koma ve olum gorulebilir
MORFİN
• Ham afyonun kimyasal işlemlerden gecirilmesi sonucu elde edilir Ağrı kesici ve uyuşturucu olarak uygun dozlarda tıpta kullanılmaktadır Cok cabuk bağımlılık geliştirdiği icin zorunluluk dışında başvurulması sakıncalı olabilir
• Morfin damardan, sigara gibi icilerek, koklanarak ya da yutularak kullanılabilir
• Sık kullanım sonucu tolerans gelişir Aynı etkiyi yaratmak icin kullanılan dozun arttırılması gerekir Bu yuzden bağımlılık potansiyeli coktur
KOKAİN
• Kokain, Erythoxylon Coca olarak adlandırılan bitkinin yapraklarında doğal olarak bulunan stimulan uyarıcı bir maddedir Saf madde olarak yaklaşık 100 yıldır var olmakla beraber, koka yapraklarını ciğneme alışkanlığı hemen hemen 2000 yıldan beri suregelmektedir
• Kokain beyaz ve ışığı geciren bir tozdur Kokainin saf olarak kullanımı nadirdir Genellikle asit borik veya sodyum bikarbonat gibi beyaz toz maddelerle karıştırılarak saflığı bozulur
dunyanın sorunları nelerdir
dunyanın temel sorunları
Dunyanın Başlıca Sorunları
AIDS
KURESEL ISINMA
ŞİDDET
ACLIK
MADDE BAĞIMLILIĞ
TEROR
OBESİTE
COCUK SORUNLARI
CEVRE SORUNLARI
ULAŞIM SORUNLARI
KADIN SORUNLARI
EĞİTİM VE OĞRETMEN SORUNLARI
DUNYA'DA AIDS
• Dunyada 2000 yılına kadar 60 Milyon kişi AIDS virusu almıştır
• Bunlara her 6 saniyede bir kişi eklenmektedir
• 2001 yılı sonuna kadar AIDS ’den olen kişi sayısı 25 milyonu gececektir Olenlere her yıl 3,5 milyon kişi eklenmektedir
• 15 milyon cocuk halen hastalıkla yaşamaktadır 4 milyonu AIDS nedeni ile olmuştur 13 milyondan fazlası oksuz ve yetim kalmıştır
KURESEL ISINMA
• Kuresel ısınma, dunya atmosferi ve okyanuslarının ortalama sıcaklıklarında belirlenen artış icin kullanılan bir terimdir Bu olay son 50 yıldır iyice saptanabilir duruma gelmiş ve onem kazanmıştır
• Kuresel ısınmaya, atmosferde artan sera gazlarının neden olduğu duşunulmektedir Karbondioksit, su buharı, metan gibi bazı gazların, guneşten gelen radyasyonun bir yandan dış uzaya yansımasını onleyerek ve diğer yandan da bu radyasyondaki ısıyı soğurarak yerkurenin fazlaca ısınmasına yol actığı ileri surulmektedir
• +24 derece: Su sıkıntısı başlayacak
Kuzey Amerika'da kum fırtınaları tarımcılığı yok edecek Deniz seviyeleri yukselecek Peru'da 10 milyon kişi su sıkıntısı cekecek Mercan kayalıkları yok olacak Gezegendeki canlı turlerinin yuzde 30'uı yok olma tehlikesiyle karışılacak
*
• + 54 derece: Denizler 5 m yukselecek
Deniz seviyesi ortalaması 70 metre olacak Dunyanın yiyecek stokları tukenecek
* + 64 derece: Gocler başlayacak
Yuz milyonlarca insan uygun iklim koşullarında yaşamak umuduyla goc yollarında duşecek
ŞİDDET
• SERTLİK
• CEVREYİ SİNDİRMEK İCİN YARATILAN OLAY
• TDK SOZLUĞU
COK YONLU BİR KAVRAM
• AİLE İCİ ŞİDDET
• COCUKLARA YONELİK ŞİDDET
• KADINA YONELİK ŞİDDET
• STATLARDA ŞİDDET
• KOLLUK GUCLERİNİN UYGULADIĞI ŞİDDET
• TELEVİZYONDA ŞİDDET
• BİLGİSAYAR OYUNLARINDA ŞİDDET
• OKULLARDA ŞİDDET
• GUNLUK YAŞAMIMIZDA DAHA COK YER ALMAYA BAŞLADI
• PROBLEM COZME ARACI OLARAK ŞİDDET
• “Gucun ya da fiziksel kuvvetin; tehdit yoluyla ya da gercekte; fiziksel zarar, olum, psikolojik zarar, gelişme engeli ya da yoksunluğa neden olacak şekilde; kendine, bir başkasına ya da bir grup veya bir topluma karşı niyetli bicimde kullanılmasıolarak tanımlanmıştır
• Her yıl dunya uzerinde 1,6 milyon insan şiddet sonucu olmektedir Şiddet 1544 yaş grubundaki insanlar icin onde gelen olum nedenleri arasındadır
• Şiddet iceren davranışların kurbanları, yakınları veya tanıkları oldukları icin sakatlanan, ruhsal problemlerden sıkıntı ceken veya diğer sağlık sorunlarına maruz kalan insan sayısı ise olum sayısından cok daha fazladır
• Dunya genelinde yapılan tum araştırmalarda şiddet iceren filmleri seyreden ve oyunları oynayan cocukların sozel ve fiziksel saldırganlık duzeyinin arttığı gorulmuştur
MADDE BAĞIMLILIĞI
• Madde kesildiğinde ya da azaltıldığında yoksunluk belirtilerinin ortaya cıkması
• Madde kullanımını denetlemek ya da bırakmak icin yapılan ama boşa cıkan surekli cabalar
• Madde kullanımı nedeni ile sosyal, mesleki ve kişisel etkinliklerin azalması ya da tamamen bırakılması
• Maddenin tasarlandığından daha uzun ve yuksek miktarlarda alınması
• Fiziksel ya da ruhsal sorunların ortaya cıkmasına ya da artmasına rağmen madde kullanımını surdurmek
• Alkol
• Sigara
• Esrar
• Ucucu Maddeler
• Eroin
• Morfin
• Ketamin
• Meskalin (kaktus)
• Metamfetamin
• Steroidler
• Kokain
• Ecstasy
• Rohypnol (Roche)
• LSD
• GHB
• Ice
• Crack
• Fensiklidin (PCP)
• Ritalin
• Mantar (Psylocibin
ALKOL
• Alkol; beyin, sinir sistemi, mide, sindirim sistemi, karaciğer, kemik iliği gibi hayati merkezler başta olmak uzere vucudun butununu etkiler Etkinin şiddeti, alınan alkolun miktarına ve sıklığına gore değişir
• Kişi alkol almayı bıraktığında yoksunluk belirtileri ortaya cıkar Bu belirtiler aşırı terleme, titreme, nabzın 100 ’un ustune cıkması, uykusuzluk, bulantı, kusma, alkolu bıraktıktan sonraki 12 gun icinde halusinasyonlar, epileptik nobetler, anksiyete, psikomotor ajitasyon şeklinde seyreder
• karaciğer tahribi, kardiyomiyopati (kalp buyumesi), anemi (kansızlık), yuksek tansiyon, trombositopeni (pıhtılaşma sağlayan hucrelerde azalma), miyopati (kas yıkımı), kanser, teratojenite (anne karnındaki bebekte anormallikler), pankreas iltihabı, zature, merkezi sinir sistemi bozuklukları, bunama gibi sorunlar gorulur
• iştah kaybı, vitamin yetersizliği, enfeksiyon, iktidarsızlık ve sindirim bozukluğu
NİKOTİN
• Tutun urunlerinden sigara, puro vb biri olan ve 4000 ’den fazla kimyasal madde iceren nikotin, beyinde faaliyeti olan temel bir tutun oğesidir
KISA SURELİ ETKİLER
• kalp atışının hızlanması
• kan basıncının artması
• midenin asit uretmesi
• beynin ve sinir sisteminin hızlı calışması sonra yavaşlaması
• iştahsızlık, koku ve tat alma duyularının zayıflaması
UZUN SURELİ ETKİLER
• sık sık nefessiz kalmak
• oksurmek
• dişlerin ve parmakların lekelenmesi
• sigara icmeyen birine gore daha zor hamile kalmak
HASTALIKLAR
• Ozellikle ciğerlerdeki ve kalpteki kan damarlarının daralması ve kalınlaşması, solunumla ilgili enfeksiyonlar; uşutme, kronik bronşit veya zaturree, astımın artması, mide ulseri, akciğere kan akışının azalmasından dolayı damar hastalıkları, kalp krizi ve kalp ile ilgili hastalıklar, akciğer, bobrek, pankreas, gırtlak, mesane,rahim, mide kanseri
ESRAR
• Esrar, Hint keneviri bitkisinin yapraklarının kurutulup bastırılması suretiyle hazırlanan ve aktif maddesini bu kısımlardan salgılanan recine icindeki kannabinoidlerin oluşturduğu bir maddedir
• Daha cok tutune karıştırılarak sigara gibi icilir
• Nabız hızında artış gorulur Gozlerin kızarması, ağzın kuruması, baş donmesi, kalp atışlarının hızlanması, sık sık idrar yapma ihtiyacı duyulur
EROİN
• Eroin afyon haşhaşından elde edilen ve uyuşturucu ozelliği taşıyan bir maddedir Buyuk oranda bağımlılık yapma ozelliğine sahiptir
• Beyaz ile koyu kahve arasında değişen renklerde olabilen bir tozdur
• Eroin genellikle enjekte edilerek burundan cekilerek ve ağız yoluyla alınarak kullanılmaktadır Tipik olarak bir eroin kullanıcısı, gunde ucdort kez enjeksiyon yapar
• Tepkisizlik, yavaş solunum, beden ısısında duşme, kalp atışlarının yavaşlaması, tansiyon duşukluğu, koma ve olum gorulebilir
MORFİN
• Ham afyonun kimyasal işlemlerden gecirilmesi sonucu elde edilir Ağrı kesici ve uyuşturucu olarak uygun dozlarda tıpta kullanılmaktadır Cok cabuk bağımlılık geliştirdiği icin zorunluluk dışında başvurulması sakıncalı olabilir
• Morfin damardan, sigara gibi icilerek, koklanarak ya da yutularak kullanılabilir
• Sık kullanım sonucu tolerans gelişir Aynı etkiyi yaratmak icin kullanılan dozun arttırılması gerekir Bu yuzden bağımlılık potansiyeli coktur
KOKAİN
• Kokain, Erythoxylon Coca olarak adlandırılan bitkinin yapraklarında doğal olarak bulunan stimulan uyarıcı bir maddedir Saf madde olarak yaklaşık 100 yıldır var olmakla beraber, koka yapraklarını ciğneme alışkanlığı hemen hemen 2000 yıldan beri suregelmektedir
• Kokain beyaz ve ışığı geciren bir tozdur Kokainin saf olarak kullanımı nadirdir Genellikle asit borik veya sodyum bikarbonat gibi beyaz toz maddelerle karıştırılarak saflığı bozulur