iltasyazilim
FD Üye
Dünyanın En Büyük Dağı (Everest) Hakkında Bilgi
Everest, (Tibetçe: Çomolungma, Nepali: Çonnolugma Sagramata), dünyanın en yüksek dağı Himalayalar ’da, takriben 28 derece kuzey enlemi ile 87 derece doğu boylamında, Çin–NepalTibetNepal ’den görülmesine engel olur
Oluşumu
Büyük Himalayalar ’ın oluşumu, Miyosen Bölümde (yaklaşık 2627 milyon sene önce) HindistanKatmandu ve Khumbu napları (kırık ve devrik yamaç kıvrımları), sıkışıp yukarı dürüst çıkarak birbirlerinin üzerine kıvrıldılar ve ilkel bir dağ sırası oluşturdular Kuzeydeki arazi kütlesinin toptan yükselmesi, bölgenin yüksekliğini arttırdı Napların her tarafta kıvrılmasıyla bölgenin tümü yeni bir tabakayla örtüldü ve Pleyistosen Bölümün (takriben 2,5 milyon yıl önce) Mahabarat Evresinde Everest Dağı ortaya çıktı Karbonifer Dönemin (yaklaşık 345280 milyon yıl önce) sonu ile Permiyen Dönemin (280225 milyon yıl önce) başından kalan ve diğer benzerikristalleşmiş tortullarla ayrılmış olan kireçtaşı katmanları, senklinal katmanlaşma aracılığıyla biçimlendi Günümüzde de süren bu biçimlenmenin yol açtığı sürekli artma aşınımla dengelenmektedir
İklimi
Everest Dağı troposferin üçte ikisini geçerek oksijenin az olduğu üst katmanlara ulaşır Oksijen eksikliği, hızı saatte 100 km ye varan sert rüzgarlar ve zaman zaman 70 dereceye değin düşen fazla soğuklar yukarı yamaçlarda herhangi bir hayvan veya bitkinin yaşamasına olanak vermez Yaz musonları sırasında yağan kar rüzgarla ufalanarak yığılır Bu kar yığıntıları uçup gitme çizgisinin üstünde olduğundan genelde buzulları besleyen büyük buzkar çanakları oluşmaz böylece Everest ’in buzulları sadece sık sık düşen çığlarla beslenir Başlıca sırtlarla birbirinden ayrılan dağ yamaçlarındaki buz katmanları dağın eteklerine dek bütün yamacı kaplamakla birlikte, vakit içinde iklimin değişmesiyle ağır ağır çekilmektedir Kış aylarında kuzey batıdan gelen zinde rüzgarlar karları süpürerek doruğun daha çıplak bir görünüş kazanmasına yol açar
Buzullar
Everest Dağındaki buzullar Kangşang Buzulu (doğu), Doğu ve Batı Rongbuk Buzulları (kuzey ve kuzeybatı), Pumori Buzulu (kuzeybatı), Khumbu Buzulu (batı ve güney) ve Everest ile LhotseNuptse sırtı aralarında kapalı bir buz vadisi olan Batı Buzyalağıdır
Akarsular
Dağdan meydana çıkan sular birbirinden ayrılan kollarla güneybatı, kuzey ve doğu yönünde akar Khumbu Buzulu eriyerek Nepal ’de Lobucya Khola Irmağı'na karışır İmca Khola adını alarak güneye içten akan bu ırmak Dudh Kosi Irmağıyla birleşir Çin ’deki Rong Çu Irmağı Everest ’in yamaçlarında Pumori ve Rongbuk buzullarından Karma Çu Irmağı ile Kangsang Buzullarından doğar
Tırmanma Girişimleri
Everest'e tırmanma girişimleri 1920'de Tibet yolunun açılmasıyla başladı başlangıçta1 Kraliyet Coğrafya Derneği ile dağcılık Kulübü Birleşik Himalaya Komitesinin desteklediği bir takım 1953 ’te doruğa ulaştı 29 Mayıs 1953 günü Yeni Zelandalı Edmund Hillary ve Nepalli Tenzing Norgay, Güneydoğu sırtına tırmanarak Güney doruğundan geçip doruğa vardılar Dağcılar bu tırmanış sırasında açık ve kapalı devre oksijen sistemleri, özel olarak yalıtılmış kundura ve giysiler ile elde taşınır telsiz aygıtları kullandılar Bu tarihten sonra farklı alanlara yönlendirilmiş ülkelerin desteklediği fazla sayıda dağcı ekibi doruğa ulaşmayı başardı
neten seçme parça *
Everest, (Tibetçe: Çomolungma, Nepali: Çonnolugma Sagramata), dünyanın en yüksek dağı Himalayalar ’da, takriben 28 derece kuzey enlemi ile 87 derece doğu boylamında, Çin–NepalTibetNepal ’den görülmesine engel olur
Oluşumu
Büyük Himalayalar ’ın oluşumu, Miyosen Bölümde (yaklaşık 2627 milyon sene önce) HindistanKatmandu ve Khumbu napları (kırık ve devrik yamaç kıvrımları), sıkışıp yukarı dürüst çıkarak birbirlerinin üzerine kıvrıldılar ve ilkel bir dağ sırası oluşturdular Kuzeydeki arazi kütlesinin toptan yükselmesi, bölgenin yüksekliğini arttırdı Napların her tarafta kıvrılmasıyla bölgenin tümü yeni bir tabakayla örtüldü ve Pleyistosen Bölümün (takriben 2,5 milyon yıl önce) Mahabarat Evresinde Everest Dağı ortaya çıktı Karbonifer Dönemin (yaklaşık 345280 milyon yıl önce) sonu ile Permiyen Dönemin (280225 milyon yıl önce) başından kalan ve diğer benzerikristalleşmiş tortullarla ayrılmış olan kireçtaşı katmanları, senklinal katmanlaşma aracılığıyla biçimlendi Günümüzde de süren bu biçimlenmenin yol açtığı sürekli artma aşınımla dengelenmektedir
İklimi
Everest Dağı troposferin üçte ikisini geçerek oksijenin az olduğu üst katmanlara ulaşır Oksijen eksikliği, hızı saatte 100 km ye varan sert rüzgarlar ve zaman zaman 70 dereceye değin düşen fazla soğuklar yukarı yamaçlarda herhangi bir hayvan veya bitkinin yaşamasına olanak vermez Yaz musonları sırasında yağan kar rüzgarla ufalanarak yığılır Bu kar yığıntıları uçup gitme çizgisinin üstünde olduğundan genelde buzulları besleyen büyük buzkar çanakları oluşmaz böylece Everest ’in buzulları sadece sık sık düşen çığlarla beslenir Başlıca sırtlarla birbirinden ayrılan dağ yamaçlarındaki buz katmanları dağın eteklerine dek bütün yamacı kaplamakla birlikte, vakit içinde iklimin değişmesiyle ağır ağır çekilmektedir Kış aylarında kuzey batıdan gelen zinde rüzgarlar karları süpürerek doruğun daha çıplak bir görünüş kazanmasına yol açar
Buzullar
Everest Dağındaki buzullar Kangşang Buzulu (doğu), Doğu ve Batı Rongbuk Buzulları (kuzey ve kuzeybatı), Pumori Buzulu (kuzeybatı), Khumbu Buzulu (batı ve güney) ve Everest ile LhotseNuptse sırtı aralarında kapalı bir buz vadisi olan Batı Buzyalağıdır
Akarsular
Dağdan meydana çıkan sular birbirinden ayrılan kollarla güneybatı, kuzey ve doğu yönünde akar Khumbu Buzulu eriyerek Nepal ’de Lobucya Khola Irmağı'na karışır İmca Khola adını alarak güneye içten akan bu ırmak Dudh Kosi Irmağıyla birleşir Çin ’deki Rong Çu Irmağı Everest ’in yamaçlarında Pumori ve Rongbuk buzullarından Karma Çu Irmağı ile Kangsang Buzullarından doğar
Tırmanma Girişimleri
Everest'e tırmanma girişimleri 1920'de Tibet yolunun açılmasıyla başladı başlangıçta1 Kraliyet Coğrafya Derneği ile dağcılık Kulübü Birleşik Himalaya Komitesinin desteklediği bir takım 1953 ’te doruğa ulaştı 29 Mayıs 1953 günü Yeni Zelandalı Edmund Hillary ve Nepalli Tenzing Norgay, Güneydoğu sırtına tırmanarak Güney doruğundan geçip doruğa vardılar Dağcılar bu tırmanış sırasında açık ve kapalı devre oksijen sistemleri, özel olarak yalıtılmış kundura ve giysiler ile elde taşınır telsiz aygıtları kullandılar Bu tarihten sonra farklı alanlara yönlendirilmiş ülkelerin desteklediği fazla sayıda dağcı ekibi doruğa ulaşmayı başardı
neten seçme parça *