Dunyanın Gaz Katmanı

Dunyanın Gaz Katmanı Atmosfer,
dunyanın gaz katmanına ne ad verilir,
Dunyanın Katmanları,
Dunyanın Gaz Katmanı,

Dunyamız gaz katmanı,su katmanı ,yer kabuğu ve cekirdek olmak uzere 5 katmandan oluşur

Dunyanın katmanları;

1: Gaz katmanı(Atmosfer)

2: Su katmanı(Hidrosfer)

3: Yer kabuğu(Litosfer)

4: Magma katmanı(Pirosfer)

5: Cekirdek katmanı(Barisfer)

ATMOSFER (HAVA KURE)

Dunyayı saran gaz tabakasıdır,hava kure adına verilir Atmosferdeki değişik gazlar yer cekiminin etkisiyle ceşitli yukseltilerde tutulurYer cekiminin bittiği yerde atmosfer de biterUzay boşluğu başlarAtmosferi oluşturan gazlar yer cekimi etkisiyle ağırlıklarına gore ic ice kureler biciminde bulunurlarAğır gazlar (iki oksijen azotiki kobalt) gibi yere yakın alt tabakalarda hafif gazlar ise ust tabakalarda yer alır( Yerden 9km yukseltiden sonra yaşamaya yetecek oksijen bulunmaz1718km sonra ise oksijen oranı iyice azalır ve bu katlarda ateş yakacak kadar bir oksijen kalmaz)

Atmosferin kalınlığı, Dunyanın ekseni etrafında donmesine bağlı olarak,kutuplarda az ekvatorda daha fazladırOrtalama kalınlığı 10000km kadardır

ATMOSFERİN ROLU

1) İcerdiği oksijen aracılığı ile yaşama olanak tanır

2) Ozellikleri sayesinde, Dunyanın fazla ısınmasını ve fazla soğumasını onler

3) Guneşten gelen kısa dalgalı zararlı ışınları suzerek dunyayı yaşanır hale getirir

4) Hava akımları yolu ile guneş alan yerlerin cok sıcak,olmayan yerlerin cok soğuk olmasını onlerEğer atmosfer olmasaydı guneş alanı yerlerin tam olarak aydınlık ve cok sıcak,golge yerlerin ise tam karanlık ve soğuk olması gerekirdi

5) Guneşten gelen enerjinin uzaya donmesini onleyen bir ortu gorevi gorurAtmosfer aynı zamanda guneşten gelen ışığın yansıyıp dağılarak golge yerlerinde aydınlık olmasını sağlar

1) TROPOSFER: Atmosferin en alt tabakasıdırortalama13km kalınlığındaki troposfer yerden ekvatorda 16km kutuplarda 6km yuksekliktedirtroposferin kalınlığındaki değişme sıcaklıkla ilgilidir(Ekvatorda ısınan hava genleşerek yuksektirKutuplarda ise soğuyan hava ağırlaşarak alcalır)

* Atmosferdeki gazların %75′i bu katman dadır

*Butun meteorolojik olaylar burada gorulur

*Su buharının tamamı buradadır

*Atmosfer aşağıdan yukarıya doğru ısındığından,yukseldikce sıcaklık 100m de 0,5 santigrat derece duşer

*Su buharı troposferin dışına cıkmadığından butun iklim olayları burada gorulur

*Yukseldikce ısı duştuğunden su buharı troposferin dışına cıkmaz

2)STRATOSFER:

*Sıcaklık her yerde 50 santigrat derecede sabittir

*Yatay hava hareketleri gorulur

*Su buharı olmadığından bulut oluşmaz

3)MEZOSFER:

a)Ozonosferimagesdunyaningazkatmani5b05f4dc30f32pngksijen guneş ışıklarının etkisiyle (2oksijen) bunyesine bir molekul oksijen daha alarak (3oksijen) ozonu oluşturur

Guneşten gelen canlılar icin zararlı olan kısa dalgalı (mor otesi,ultravole) ışınları ozon tarafından tutulur

b)Kemosfer:

* Yer yuzunden yukselen gazların bir kısmı lutra vole ışınlarının etkisiyle iyonlarına ayrılırİyonlaşma sonucu ısı arttığından sıcaklık 100santigratderece cıkar

*Guneşten gelen zararlı ışınların bir kısmı da burada tutulur

4) İYONOSFER:

* Gaz molekullerinin lutra vole ışınlarının etkisiyle parcalanarak iyonlarına ayrışması sonucunda acığa cıkan enerji sıcaklığın 200 santigrat derece aşamasında yol acar

* Atmosferdeki gazlar bu katmanda iyonlarına ayrılır

* İyonosfer in ust katına “Egzosfer denir

* Egzosfer den sonra uzay boşluğu başlar

ATMOSFERİ OLUŞTURAN GAZLAR:

1)ATMOSFERDE HER ZAMAN BULUNAN,MİKTARI DEĞİŞMEYEN GAZLAR:

Azot % 78

Oksijen % 21

* Asal gazlar % 1 (neon,argon,helyum,kripton,hidrojen)

* Oksijen suda erime ozelliği gostermesi,sularda canlı yaşama yol acar

* Soğuk sularda oksijen oranı daha fazladır

* Hava ısındıkca erimiş olan oksijen sudan dışarıya verilirOnun icin yaz mevsiminde deniz kıyılarında oksijen oranı azda olsa artar

* Havadaki oksijen oranı yazın kışa oranla biraz daha fazladır

2) ATMOSFERDE HER ZAMAN BULUNAN,MİKTARI DEĞİŞMEYEN GAZLAR:

Ozon

Tozlar

* Ozon guneşten gelen zararlı ışınların yere ulaşmasını onler,cok azda olsa vucutta D vitamini oluşumuna olanak tanıyan ışınların gecmesine izin verir

* Tozlar,havada fazla oldukları zaman goruşu ve solunumu gucleştirir

* Tozlar,havada yoğunlaşma cekirdekleri oluşturarak,yağışın oluşumunu sağlar

* Tozlar havada fazla miktarda bulundukları zaman renkli yağmurların oluşmasına neden olurlar

3) ATMOSFERDE HER ZAMAN BULUNAN MİKTARI DEĞİŞEN GAZLAR:

Co2 su buharıdır

* Atmosferde miktarı yer ve zamana gore en fazla değişen gaz su buharıdır

* Su buharı oranı kıyılardan icerilere ve alcaklardan yukseklere cıkıldıkca azalır

* Sıcaklık arttıkca su buharı oranı artar

Su buharının etkileri:

1)Yağışların oluşmasını sağlar

2)Atmosferin sıcaklık emmesi ve alt kısımlarının ısınmasını kolaylaştırır

3)Koruyucu bir ortu oluşturarak sıcaklığın uzaya kacmasını azaltır

4)Su buharı boğazımızın ve derimizin fazla kurumasını onler

5)Hava icindeki bakterilerin yaşamasına olanak sağlar

alıntı