Dünyanın İçi

Dünyanın iç yapısı
Dünyanın iç katmanları
dünyanın içi nasıldır
dünyanın içinde ne var

Dünya'nın dış kabuğu ile bu kabuğun üzerindeki atmosfer(hava) ve suküre (okyanuslar ve denizler)katmanları doğrudan gözlemle incelenebilir Oysa Dünya'nın iç bölümlerine ulaşarak yapısını doğrudan çözümleme olanağı yoktur Dünya'nın iç yapısına ilişkin tüm bilgiler depremlerin incelenmesinden ve Dünya'nın içinde var olduğu düşünülen maddeler üzerindeki deneylerden elde edilmiştir Yanardağların varlığına ve yerkabuğunun yüzeyindeki ısı akışı ölçümlerine dayanarak Dünya'nın iç böümlerinin çok sıcak olduğunu biliyoruz Yerkabuğunun derinliklerine içten indikçe kayaçların sıcaklığı her kilometrede 30 °C değin yükselir Bu Nedenle; kabuğun en daha aşağı katmanlarının çok daha üzerinde yer alan kayaçlar kızıl kor haline dönüşür Gerçekte Dünya'nın büyüklüğüne oranla yerkabuğu fazla incedir Eğer Dünya'yı bir futbol topu büyüklüğünde düşünürsek kabuğu da fakat topun üzerine yapıştırılmış bir posta pulu kalınlığındadır Kabuğun altında kalan kayaçlar ise akkor hale gelmiş sıcaklığına kadar ulaşır

Depremlerin nedeni, yerkabuğundaki bir kırıkla birbirinden ayrılan iki büyük kütlenin (levhanın) birden harekete geçerek üst üste binmesi veya uzaklaşması sonucunda yerkabuğunun kuvvetle ileri geri sarsılmasıdır Büyük bir depremde bazi titreşimler Dünya'nın öbür yüzündeki yuvarlak bir alanda odaklanır Buna karşılık bir takım titreşimler çekirdeği aşıp öbür yana geçmez Bu Nedenle Dünya'nın öbür yüzünde hiçbir titreşimin duyulmadığı halka şeklinde bir gölgebelirir Bu gölgenin boyutları ölçülerek çekirdeğin büyüklüğü hesaplanabilir Ayrıca zelzele titreşimlerinin yayma hızi saptanarak içinden geçtikleri maddelerin yoğunluğu, dolayısıyla bileşimi belirlenebilir Eritilmiş kayaçlarla yapılan laboratuvar deneyleri bu çalışmalara büyük ölçüde ışık miktar Dünya'nın yüzeyi, kalınlığı 6 ile 70 km aralarında değişen bir kabukkatmanıyla örtülüdür Yerkabuğu denen bu katman daha ağır maddelerden oluşan ve 2865 km derine inen çok kalın mantokatmanının üzerine oturur Mantonun bittiği yerde Dünya'nın merkezine dek kadar 3473 km baştan başa uzanan çekirdekbaşlar Jeologlara tarafından, içteki manto katmanı koskocoman kabarma harektleri sonucunda yerkabuğunu iterek çoğu yerde yüzeye cıkmıştır Hem alışılagelmiş olarak yerkabuğunun yapısında bulunmayan bazı kayaçlar da yanardağı hareketleri nedeniyle Dünya'nın yüzeyine ulaşmıştır Jeologlar bu verilere dayanarak mantonun üst kesimlerinin ültrabazikkorkayaçlardan oluştuğunu ileri sürerler Bir yanda asitkayaç olarak nitelenen granitin yer aldığı kayaç sınıflandırmasının öbür ucunda yer alan bu ültrabazik kayaçlar ağır demir ve magnezyum silikatlardan oluşur Mantonun daha aşağı bölümlerinin de aynı yapıda, lakin daha ağır ve yoğun olduğu sanılmaktadır Çekirdeğin yapısındaki maddeler ise keza mantodakilerden daha ağır, hem de hiç değilse çekirdeğin dış bölümünde değişken haldedir Buna karşılık çekirdeğin içinin manto ve kabuk gibi katı olduğu sanılıyor Yerçekirdeğin doğaüstü bir basınç vardır Aşina elementlerin çoğu böylesine büyük bir basınç altında çok yoğunlaşmış olarak bulunabilir; ama jeologların genel kanısı, bazı demirli göktaşları (meteoritler) gibi çekirdeğin de metal halindeki nikel ve demirden oluştuğudur *