iltasyazilim
FD Üye
Dünyanın İklim Zenginliği Nedir,
Dünyanın İklim Zenginliği Konu Anlatımı,
Dünyanın İklim Zenginliği Konu Özeti
DÜNYANİN İKLİM ZENGİNLİĞİ İKLİM TİPLERİ
1EKVATORAL İKLİM
Görüldüğü yerler: 10 kuzey ve güney enlemleri arsında etkilidir Bilhassa Amazon ve Kongo Havzaları ile Malezya , Filipinler ve Papua Yeni Gine ’de etkilidir
Özellikleri:
Takvim sıcaklık ortalaması 25 °C ’nin üstündedir
Takvim ve günlük sıcaklık farkı asgari olan iklimdir (12 °C civarında) Sebepleri : Güneş ışınlarının tüm sene dike yakın açıyla düşmesi ve nemliliğin pozitif olmasıdır
Her mevsim uyumlu yağış alır Lakin azami yağış güneş ışınlarının Ekvatora tepede olan geldiği tarihlerde görülür Uçup Gitme arttığı için
Yağışlar oluşum bakımından Konveksiyon yağışlarına örnektir
Yıllık yağış miktarı 2000 mm ‘nin üstündedir
ot gibi yaşama bütün sene yeşil kalan sık ve boylu boslu yağmur ormanlarıdır
Yağışların pozitif olması ve yüksek sıcaklık kimyasal çözülmeyi artırmıştır
Topraklar fazla yıkandığı için verimi düşüktür ve kırmızı renkli Laterit topraklarıdır
2 Yazı Yağışlı Tropikal (Savan) İklimi
Görüldüğü yerler: Ekvatora Yakin iklim ile çöl iklimi aralarında görülür (1020° kuzey ve güney enlemleri aralarında görülür)
Özellikleri:
Bu iklim bölgesinde güneş ışınları yılda iki defa tepede olan açıyla düşer
Güneş ışınlarının dikey geldiği yaz dönemi yağışlı , kışlar kuraktır
Sıcaklık ortalaması bütün sene 20 °C nin üstündedir
Yıllık yağış miktarı 10001200 mm arasındadır
bitki örtüsü savandır Savanlar uzun vakit yeşil kalan , gür ve uzun boylu ot topluluklarıdır Savan ot gibi yaşama içinde yer altı sularının yüzeye çıktığı yerlerde ve nehir boylarında ormanlar görülür
3MUSON İKLİMİ
Görüldüğü yerler: Muson rüzgarlarının etkili olduğu Güney, Güneydoğu ve Doğu Asya ’da etkilidir
Özellikleri:
Muson rüzgarlarından dolayı bu iklimde yaz mevsimi yağışlı , kışlar kuraktır Bu yönüyle savan iklimi ile benzerlik gösterir
Sıcaklık ortalaması bütün yıl 10 °C nin üstündedir Takvim sıcaklık farkı Savan iklimine tarafından fazladır
Yıllık yağış miktarı 10001500 mm civarındadır Ama kıyı kesimlerde bu yağış miktarı çok daha artı olabilmektedir Misal Hindistan ’ın kuzey doğusunda bulunan Çerapunçi 12000 mm yağış almaktadır (Dünyanın azami yağış bölge yeridir)
bitkiler kışın yaprağını döken geniş yapraklı muson ormanlarıdır Muson ormanlarının tipik ağacı teak ağacıdır
4 ÇÖL İKLİMLERİ
Yağış miktarlarının 150 mm nin aşağıda olan bölgelerde çöl iklimleri görülür
Çöl iklimleri görüldüğü yere göre;
aSıcak Çöller ( Tropikal)
Dönenceler çevresinde görülür Oluşmasında dünyanın günlük hareketinden kaynaklanan dinamik yüksek basınç etkilidir
Görüldüğü yerler: Afrika ’nın kuzeyi (Büyük sahra) Arabistan yarım adası, Basra körfezi çevresi, Hindistan ’ın kuzeybatısı (Tar çölü), Avustralya ’nın iç kısımları ve batısı, Afrika ’nın güney batısındaki Namib ve Kalahari çölleri, G Amerika ’daki Patagonya Atakama, Peru çölleri ve K Amerika ’daki Meksika çölleridir
Özellikleri:
Mutlak ve bağıl nem çok düşüktür Bu sebeple jurnal sıcaklık farkı maksimum olan iklimdir
Belirtilmiş bir yağış mevsimi yokturbazı yıllar hiç yağış olmayabilir
Mekanik çözülmenin maksimum olduğu iklimdir
Yıllık sıcaklık farkı jurnal sıcaklık farkı değin yüksek değildir Çünkü güneş ışınları bu alanlara yıl her tarafında dike yakın açıyla düşmektedir
ur değil denecek değin azdır Kuvvetsiz ot ve çalılıklarla kaktüs iklimin doğal bitki örtüsünü oluştururlar
Çöllerde yer altı su seviyesinin yüzeye yakın olduğu veya çıktığı yerler olan vahalar canlı yaşamı için elverişli yerleri oluşturur
b Karasal Çöller
Ilıman kuşak kara içlerinde etrafı dağlarla cepheli çukur alanlarda görülür Buralarda çöl özellikleri görülme sebebi yağış azlığıdır
Görüldüğü yerler: Kızılkum (Özbekistan), Karakum (Türkmenistan), Gobi (Moğolistan), Taklamakan (Çin) , Arizona (ABD) çölleridir
cSoğuk Çöller
Kutuplarda görülür Çöl denmesinin sebebi yağış azlığıdır Yağış azlığının da sebebi sıcaklığın düşük olmasıdır Sıcaklık düşük olduğu için uçup gitme ile atmosfere karışan nem azdır Dolayısıyla yağış da eksik olmaktadır Zemin buzlarla dolgun olduğu için bitkiler yoktur
B ORTA KUŞAK İKLİMLERİ
5AKDENİZ İKLİMİ
Görüldüğü yerler: Akdeniz ’e kıyısı olan ülkeler ( Libya, Darı ve Lübnan hariç Buralarda görülmeme sebebi yer şekillerinin engebesiz olmasıdır), Avustralya ’nın güneybatısı, G Afrika Cumhuriyetinde Kap bölgesi, Şili ’nin orta kesimleri ve Kuzey Amerika ’da Kaliforniya çevresinde etkilidir
Özellikleri:
Yazlar sıcak ve verimsiz kışlar ılık ve yağışlıdır
Yaz sıcaklığı güneş ışınlarının düşme açısına, kuraklık ise alçalıcı hava hareketlerine bağlıdır
En sıcak ay ortalaması 2830°C , en soğuk ay ortalaması 810 °C dir Takvim ortalama 18°C dir
Kar yağışı ve don olayı fazla ender görülür
en fazla yağış kışın , asgari yağış yazın düşer
Kışın görülen yağışlar Cephesel kökenlidir Cephesel yağışlar azami bu ikimde görülür
Takvim yağış miktarı yükseltiye tarafından değişir Ortalama 6001000 mm arasındadır
bitkiler maki dediğimiz bodur bitki topluluğudur Maki; mersin, defne, kocayemiş, zeytin, zakkum, keçiboynuzu vb bitkilerden oluşur
Akdeniz iklimi yurdumuzda Akdeniz, Ege, G Marmara ve GD Anadolu Bölgesinin batısında görülür Oysa Akdeniz Bölgesinden uzaklaştıkça enlem, yükselti ve karasallığın etkisiyle bozulmaya uğrar
6ILIMAN OKYANUS İKLİMİ
Görüldüğü yerler:Batı Rüzgarları sebebiyle Ilıman Kuşak karalarının batısında görülür (Batı ve KBatı Avrupa, Amerika ’nın batısı) Yurdumuzda ise Karadeniz kıyılarında etkilidir
Özellikleri:
Yazlar serin, kışlar ılıktır
Her mevsim yağışlıdır
En sıcak ay ortalaması 2425 °C, en soğuk ay ortalaması 56 °C dir Yıllık sıradan 1315 °C dir
Günlük ve takvim sıcaklık farkı azdır Nemlilik pozitif olduğu için
Takvim yağış miktarı 1500 mm civarındadır Yükseltisi fazla olan yerlerde bu arz artmaktadır
maksimum yağış Sonbaharda, asgari yağış ilkbaharda görülür
Yağış oluşumu yamaç yağışı şeklindedir
ot gibi yaşama ormandır
7ORTA KUŞAK KARASAL İKLİM
Görüldüğü yerlereniz etkisinden uzaktan kara içlerinde ve ılıman kuşak karalarının doğu kıyılarında (soğuk su akıntısından dolayı) görülür Yurdumuzda ise Doğu Anadolu Bölgesinde Erzurum –Kars Bölümünde görülür
Özellikleri:
Kış erken kazanç, fazla soğuk olur Kar ortalama 8090 gün toprak üzerinde kalır
Yaz da erken gelir ve fazla sıcak olur Karlar çabuk erir
En sıcak ay ortalaması 20 °C civarındadır Ara Sıra sıcaklık 30 °C ye dek çıkabilmektedir
En soğuk ay ortalaması –10 °C civarındadır Bazı günler –40 °C ye dek sıcaklığın düştüğü de gözlenebilmektedir
Yıllık sıcaklık ortalaması 35 °C dir
Takvim sıcaklık farkı 4050 °C ye kadar ulaşabilmektedir
en fazla yağış ilkbahar ve yaz dönemlerinde düşmektedir Karasallık arttıkça yağışlar yaz mevsimine kaymaktadır Ör Erzurum –Kars bölümünde olduğu gibi
minimum yağış kışın düşmektedir ve kar şeklindedir
Yıllık yağış ortalaması 500600 mm civarındadır
8STEP İKLİMİ
Görüldüğü yerler: Sıcak ve ılıman kuşak kara içlerinde görülür Yurdumuzda İç Anadolu Bölgesinde ve Ergene Bölümünde görülen karasal iklim buna örnektir
Özellikleri:
Yazlar sıcak ve kurak , kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer
En sıcak ay ortalaması 2025 °C dir En soğuk ay ortalaması da 0 (2) °C dir
en fazla yağış ilkbaharda, minimum yağış yazın düşer
İlkbaharda görülen yağışlar başlıca konveksiyon (Kırkikindi) yağışı şeklindedir
Takvim yağış miktarı 250350 mm civarındadır
tümör ilkbahar yağışlarıyla yeşeren, yaz başlarında kuruyan ufak boylu ot topluluğudur Buna step (bozkır) bitki örtüsü denir Bozkır ot gibi yaşama içinde geven , deve dikeni, gelincik, çoban yastığı gibi bitki örtüsü yer almaktadır
9TUNDRA İKLİMİ
Görüldüğü yerler:Sibirya, İskandinavya Yarımadasının kuzeyinde, Kanada ’nın kuzeyinde, Grönland adasının kıyı kesimlerinde görülür
Özellikleri:
En sıcak ay ortalaması 10 °C yi geçmez Kışın sıcaklık –30, 40 °C ’lara dek iner
Toprak yılın büyük bir kesiminde donmuş haldedir Yalnızca yazın sıcaklığın artması ile toprağın üst kısmındaki buzlar erir ve bataklıklar oluşur
Takvim yağış miktarı 200250 mm civarındadır
bitki örtüsü suyosunu ,ot ve zayıf çalılıklardan oluşan Tundra bitki örtüsüdür
10GÖNDER İKLİMİ
Sirik çevrelerinde görülür
Özellikleri:
Sıcaklık bütün yıl 0 °C nin altındadır Zemin buzlarla kaplıdır ot gibi yaşama yokturGüneşlenme süresi fazla uzun olmasına karşın sıcaklık yükselmez Sebebi güneş ışınlarının eğik açılarla gelmesidir Sıcaklık düşük olduğundan uçup gitme ile atmosfere karışan nem azdır Yağış ta azdır Bu sebeple yelken direği iklimine soğuk çöl iklimi de denir *
Dünyanın İklim Zenginliği Konu Anlatımı,
Dünyanın İklim Zenginliği Konu Özeti
DÜNYANİN İKLİM ZENGİNLİĞİ İKLİM TİPLERİ
1EKVATORAL İKLİM
Görüldüğü yerler: 10 kuzey ve güney enlemleri arsında etkilidir Bilhassa Amazon ve Kongo Havzaları ile Malezya , Filipinler ve Papua Yeni Gine ’de etkilidir
Özellikleri:
Takvim sıcaklık ortalaması 25 °C ’nin üstündedir
Takvim ve günlük sıcaklık farkı asgari olan iklimdir (12 °C civarında) Sebepleri : Güneş ışınlarının tüm sene dike yakın açıyla düşmesi ve nemliliğin pozitif olmasıdır
Her mevsim uyumlu yağış alır Lakin azami yağış güneş ışınlarının Ekvatora tepede olan geldiği tarihlerde görülür Uçup Gitme arttığı için
Yağışlar oluşum bakımından Konveksiyon yağışlarına örnektir
Yıllık yağış miktarı 2000 mm ‘nin üstündedir
ot gibi yaşama bütün sene yeşil kalan sık ve boylu boslu yağmur ormanlarıdır
Yağışların pozitif olması ve yüksek sıcaklık kimyasal çözülmeyi artırmıştır
Topraklar fazla yıkandığı için verimi düşüktür ve kırmızı renkli Laterit topraklarıdır
2 Yazı Yağışlı Tropikal (Savan) İklimi
Görüldüğü yerler: Ekvatora Yakin iklim ile çöl iklimi aralarında görülür (1020° kuzey ve güney enlemleri aralarında görülür)
Özellikleri:
Bu iklim bölgesinde güneş ışınları yılda iki defa tepede olan açıyla düşer
Güneş ışınlarının dikey geldiği yaz dönemi yağışlı , kışlar kuraktır
Sıcaklık ortalaması bütün sene 20 °C nin üstündedir
Yıllık yağış miktarı 10001200 mm arasındadır
bitki örtüsü savandır Savanlar uzun vakit yeşil kalan , gür ve uzun boylu ot topluluklarıdır Savan ot gibi yaşama içinde yer altı sularının yüzeye çıktığı yerlerde ve nehir boylarında ormanlar görülür
3MUSON İKLİMİ
Görüldüğü yerler: Muson rüzgarlarının etkili olduğu Güney, Güneydoğu ve Doğu Asya ’da etkilidir
Özellikleri:
Muson rüzgarlarından dolayı bu iklimde yaz mevsimi yağışlı , kışlar kuraktır Bu yönüyle savan iklimi ile benzerlik gösterir
Sıcaklık ortalaması bütün yıl 10 °C nin üstündedir Takvim sıcaklık farkı Savan iklimine tarafından fazladır
Yıllık yağış miktarı 10001500 mm civarındadır Ama kıyı kesimlerde bu yağış miktarı çok daha artı olabilmektedir Misal Hindistan ’ın kuzey doğusunda bulunan Çerapunçi 12000 mm yağış almaktadır (Dünyanın azami yağış bölge yeridir)
bitkiler kışın yaprağını döken geniş yapraklı muson ormanlarıdır Muson ormanlarının tipik ağacı teak ağacıdır
4 ÇÖL İKLİMLERİ
Yağış miktarlarının 150 mm nin aşağıda olan bölgelerde çöl iklimleri görülür
Çöl iklimleri görüldüğü yere göre;
aSıcak Çöller ( Tropikal)
Dönenceler çevresinde görülür Oluşmasında dünyanın günlük hareketinden kaynaklanan dinamik yüksek basınç etkilidir
Görüldüğü yerler: Afrika ’nın kuzeyi (Büyük sahra) Arabistan yarım adası, Basra körfezi çevresi, Hindistan ’ın kuzeybatısı (Tar çölü), Avustralya ’nın iç kısımları ve batısı, Afrika ’nın güney batısındaki Namib ve Kalahari çölleri, G Amerika ’daki Patagonya Atakama, Peru çölleri ve K Amerika ’daki Meksika çölleridir
Özellikleri:
Mutlak ve bağıl nem çok düşüktür Bu sebeple jurnal sıcaklık farkı maksimum olan iklimdir
Belirtilmiş bir yağış mevsimi yokturbazı yıllar hiç yağış olmayabilir
Mekanik çözülmenin maksimum olduğu iklimdir
Yıllık sıcaklık farkı jurnal sıcaklık farkı değin yüksek değildir Çünkü güneş ışınları bu alanlara yıl her tarafında dike yakın açıyla düşmektedir
ur değil denecek değin azdır Kuvvetsiz ot ve çalılıklarla kaktüs iklimin doğal bitki örtüsünü oluştururlar
Çöllerde yer altı su seviyesinin yüzeye yakın olduğu veya çıktığı yerler olan vahalar canlı yaşamı için elverişli yerleri oluşturur
b Karasal Çöller
Ilıman kuşak kara içlerinde etrafı dağlarla cepheli çukur alanlarda görülür Buralarda çöl özellikleri görülme sebebi yağış azlığıdır
Görüldüğü yerler: Kızılkum (Özbekistan), Karakum (Türkmenistan), Gobi (Moğolistan), Taklamakan (Çin) , Arizona (ABD) çölleridir
cSoğuk Çöller
Kutuplarda görülür Çöl denmesinin sebebi yağış azlığıdır Yağış azlığının da sebebi sıcaklığın düşük olmasıdır Sıcaklık düşük olduğu için uçup gitme ile atmosfere karışan nem azdır Dolayısıyla yağış da eksik olmaktadır Zemin buzlarla dolgun olduğu için bitkiler yoktur
B ORTA KUŞAK İKLİMLERİ
5AKDENİZ İKLİMİ
Görüldüğü yerler: Akdeniz ’e kıyısı olan ülkeler ( Libya, Darı ve Lübnan hariç Buralarda görülmeme sebebi yer şekillerinin engebesiz olmasıdır), Avustralya ’nın güneybatısı, G Afrika Cumhuriyetinde Kap bölgesi, Şili ’nin orta kesimleri ve Kuzey Amerika ’da Kaliforniya çevresinde etkilidir
Özellikleri:
Yazlar sıcak ve verimsiz kışlar ılık ve yağışlıdır
Yaz sıcaklığı güneş ışınlarının düşme açısına, kuraklık ise alçalıcı hava hareketlerine bağlıdır
En sıcak ay ortalaması 2830°C , en soğuk ay ortalaması 810 °C dir Takvim ortalama 18°C dir
Kar yağışı ve don olayı fazla ender görülür
en fazla yağış kışın , asgari yağış yazın düşer
Kışın görülen yağışlar Cephesel kökenlidir Cephesel yağışlar azami bu ikimde görülür
Takvim yağış miktarı yükseltiye tarafından değişir Ortalama 6001000 mm arasındadır
bitkiler maki dediğimiz bodur bitki topluluğudur Maki; mersin, defne, kocayemiş, zeytin, zakkum, keçiboynuzu vb bitkilerden oluşur
Akdeniz iklimi yurdumuzda Akdeniz, Ege, G Marmara ve GD Anadolu Bölgesinin batısında görülür Oysa Akdeniz Bölgesinden uzaklaştıkça enlem, yükselti ve karasallığın etkisiyle bozulmaya uğrar
6ILIMAN OKYANUS İKLİMİ
Görüldüğü yerler:Batı Rüzgarları sebebiyle Ilıman Kuşak karalarının batısında görülür (Batı ve KBatı Avrupa, Amerika ’nın batısı) Yurdumuzda ise Karadeniz kıyılarında etkilidir
Özellikleri:
Yazlar serin, kışlar ılıktır
Her mevsim yağışlıdır
En sıcak ay ortalaması 2425 °C, en soğuk ay ortalaması 56 °C dir Yıllık sıradan 1315 °C dir
Günlük ve takvim sıcaklık farkı azdır Nemlilik pozitif olduğu için
Takvim yağış miktarı 1500 mm civarındadır Yükseltisi fazla olan yerlerde bu arz artmaktadır
maksimum yağış Sonbaharda, asgari yağış ilkbaharda görülür
Yağış oluşumu yamaç yağışı şeklindedir
ot gibi yaşama ormandır
7ORTA KUŞAK KARASAL İKLİM
Görüldüğü yerlereniz etkisinden uzaktan kara içlerinde ve ılıman kuşak karalarının doğu kıyılarında (soğuk su akıntısından dolayı) görülür Yurdumuzda ise Doğu Anadolu Bölgesinde Erzurum –Kars Bölümünde görülür
Özellikleri:
Kış erken kazanç, fazla soğuk olur Kar ortalama 8090 gün toprak üzerinde kalır
Yaz da erken gelir ve fazla sıcak olur Karlar çabuk erir
En sıcak ay ortalaması 20 °C civarındadır Ara Sıra sıcaklık 30 °C ye dek çıkabilmektedir
En soğuk ay ortalaması –10 °C civarındadır Bazı günler –40 °C ye dek sıcaklığın düştüğü de gözlenebilmektedir
Yıllık sıcaklık ortalaması 35 °C dir
Takvim sıcaklık farkı 4050 °C ye kadar ulaşabilmektedir
en fazla yağış ilkbahar ve yaz dönemlerinde düşmektedir Karasallık arttıkça yağışlar yaz mevsimine kaymaktadır Ör Erzurum –Kars bölümünde olduğu gibi
minimum yağış kışın düşmektedir ve kar şeklindedir
Yıllık yağış ortalaması 500600 mm civarındadır
8STEP İKLİMİ
Görüldüğü yerler: Sıcak ve ılıman kuşak kara içlerinde görülür Yurdumuzda İç Anadolu Bölgesinde ve Ergene Bölümünde görülen karasal iklim buna örnektir
Özellikleri:
Yazlar sıcak ve kurak , kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer
En sıcak ay ortalaması 2025 °C dir En soğuk ay ortalaması da 0 (2) °C dir
en fazla yağış ilkbaharda, minimum yağış yazın düşer
İlkbaharda görülen yağışlar başlıca konveksiyon (Kırkikindi) yağışı şeklindedir
Takvim yağış miktarı 250350 mm civarındadır
tümör ilkbahar yağışlarıyla yeşeren, yaz başlarında kuruyan ufak boylu ot topluluğudur Buna step (bozkır) bitki örtüsü denir Bozkır ot gibi yaşama içinde geven , deve dikeni, gelincik, çoban yastığı gibi bitki örtüsü yer almaktadır
9TUNDRA İKLİMİ
Görüldüğü yerler:Sibirya, İskandinavya Yarımadasının kuzeyinde, Kanada ’nın kuzeyinde, Grönland adasının kıyı kesimlerinde görülür
Özellikleri:
En sıcak ay ortalaması 10 °C yi geçmez Kışın sıcaklık –30, 40 °C ’lara dek iner
Toprak yılın büyük bir kesiminde donmuş haldedir Yalnızca yazın sıcaklığın artması ile toprağın üst kısmındaki buzlar erir ve bataklıklar oluşur
Takvim yağış miktarı 200250 mm civarındadır
bitki örtüsü suyosunu ,ot ve zayıf çalılıklardan oluşan Tundra bitki örtüsüdür
10GÖNDER İKLİMİ
Sirik çevrelerinde görülür
Özellikleri:
Sıcaklık bütün yıl 0 °C nin altındadır Zemin buzlarla kaplıdır ot gibi yaşama yokturGüneşlenme süresi fazla uzun olmasına karşın sıcaklık yükselmez Sebebi güneş ışınlarının eğik açılarla gelmesidir Sıcaklık düşük olduğundan uçup gitme ile atmosfere karışan nem azdır Yağış ta azdır Bu sebeple yelken direği iklimine soğuk çöl iklimi de denir *