Dünyanın İlk Haritasını Çizen Ünlü Türk Denizcisi Kimdir

Dünyanın Birincil Haritasını Çizen Meşhur Türk Denizcisi Kimdir



Osmanlı denizci Dünya haritaları ve denizcilik kitabıyla tanınmıştır Doğum tarihi kesinkes bilinmiyor 14651470 arasında Gelibolu'da doğdu Kahire'de öldü Asıl adı Muhiddin Pirî'dir Karamanlı Hacı Ali Mehmed'in oğlu ve meşhur Osmanlı denizcisi Kemal Reis'in yeğenidir Akdeniz de korsanlık yapmakta olan amcasının yanına yaklaşık 1481'den sonra denize açıldı 1487'de onunla birlikte İspanya'daki Müslümanlar'ın yardımına gitti 14911493 aralarında Sicilya, Sardunya, Korsika adalarına ve Güney Fransa kıyılarına yapılan akınlara katıldı Amcasıyla birlikte Osmanlı Devleti'nin hizmetine girerek 14991502 OsmanlıVenedik Savaşı'nda bir savaş gemisinde kaptanlık yaptı 1511'de amcasının ölümü üstüne Gelibolu'ya çekilerek Kitabı Bahriye (Denizcilik Kitabı) üstünde çalıştı ve 1513'te bir dünya haritası çizdi 1516 Darı seferinde Osmanlı donanmasında kaptan olarak savaştı 1517'de ilk çizdiği haritayı I Selim'e (Yavuz) sundu 1521'de Kitabı Bahriye'yi tamamladıktan sonradan 1522'de Rodos seferine katıldı1524'te sadrazam Makbul İbrahim Paşa'yı Mısır'a götüren gemiye kılavuzluk etti Sadrazamın ilgilenmesi üstüne 1525'te Kitabı Bahriye'yi bitmiş düzenleyerek onun yoluyla I Süleyman'a (Kanuni) sundu 1528'de çizdiği ikinci haritasını da padişaha armağan etti 1528'den daha sonra güney denizlerinde atama yaptı Portekizlilerin Aden'i alması üzerine Süveyş'teki Osmanlı donanmasına kaptan atanarak 26 Şubat 1548'de Aden'i geri aldı 1552'de kayda değer bir Portekiz üssü olan Maskat'ı ve ardından Kişm Adası'nı alarak Hürmüz Kalesi'ni kuşattı Portekizliler'in Basra Körfezi'ni kapatmak istediklerini duyarak kuzeye yöneldi Katar Yarımadası'na, Bahreyn Adası'na hakim olarak Mısır'a geçti Donanmayı Basra Körfezi'nde bıraktığı için sefer esnasında kendisinden yardımını esirgeyen Basra Valisi Kubâd Paşa'nın da girişimleriyle suçlu görülerek idam edildi Büyük bir denizci olduğu dek büyük bir kartograf olan Pirî Reis, korsanlık günlerinden başlayarak gezip gördüğü yerleri yabancı kaynaklardan da yararlanarak tarihi ve coğrafi özellikleriyle birlikte kitabında anlatmış ve haritalarını çizmiştir Kitabı Bahriye'nin nazımla yazılan ve denizcilikle ilgili tüm bilgilerin toplandığı açılış bölümünde, genel açıklamalardan sonra Ege ve Akdeniz adaları tanıtılarak, denizle ilgili gözlem ve tecrübe önemi vurgulanır Fırtına, yel çeşitleri, pusula ve haritanın tanımından daha sonra dünyayı kaplayan denizler ve karaların oranı belirtilir Portekizliler'in denizcilikteki ilerlemeleri ve keşifleri, Çin Denizi, Hint Okyanusu, Akdeniz ve Ege Denizi'ndeki rüzgârlar, Basra Körfezi, Atlas Okyanusu ayrıntılı biçimde anlatılır Düz yazı ile anlatımın başladığı haritalı bölüm asıl metni oluşturur Bu bölümde Çanakkale Boğazı'ndan başlayarak Ege Denizi kıyı ve adaları, Adriyatik denizi kıyıları, Batı İtalya, Güney Fransa, Doğu İspanya kıyılarıyla çevresindeki adalara ilişkin tarihi, coğrafi bilgiler verilerek kuzey Afrika kıyıları, Filistin, Suriye, Kıbrıs ve Anadolu kıyıları izlenerek Marmaris'te tüm Akdeniz'in havzası noktalanır 1513'te çizdiği birincil haritasında Kristof Kolomb'un 1498'de çizdiği Amerika haritasından, Portekiz ve Arap haritalarından yararlandığını belirtir Elde kalan parçası Avrupa ve Afrika'nın batı kıyılarıyla Atlas Okyanusunu, Antil Adalarını, Orta ve Güney Amerika'yı gösterir 1528'de çizdiği ikinci haritasından günümüze kalan parça, büyük bir dünya haritasının kuzey batı köşesi olup Atlas Okyanusu'nun kuzeyini, kuzey ve orta Amerika'nın yeni keşfedilmiş kıyılarını ve Grönland'dan Florida'ya uzanan kıyı şeridini içerir Adalar ve kıyılar son keşiflere dayalı olarak daha dürüst çizilidir Keşfedilmeyen yerler ise beyaz bırakılarak, bilinmediği için çizilmediği belirtilir Birincil haritadan daha büyük ölçekli ve gelişkin olan ikincisi, teknik olarak döneminin en ileri örneğidir *