Çocukların hislerine kıymet veren, ilgi gösteren ve çocuklarının hislerini bilen ebeveynlere “Duygu Koçu” denmektedir. His koçu ebeveynler, çocuklarına hayatın iniş- çıkışlarına karşı ne yapmaları, nasıl uğraş etmeleri konusunda rehberlik ederler.
Çocuklarının öfke, ıstırap, endişe, kızgınlık üzere olumsuz hislerine itiraz etmez, karşı çıkmazlar. Çocuklarını görmemezliği de tercih etmezler. Daha çok, çocuklarının hissetmiş olduğu olumsuz hisleri hayatın gerçeği olarak kabul ederler. Ve sonrasında bu hislerin yaşanıldığı anı kendilerine bir “fırsat” olarak görüp çocuklarıyla bu duyguyu konuşma, bu hissiyle nasıl baş edeceği konusunda yanında olma ve rehberlik etme noktalarında değerlendirirler.
Yapılan araştırmalar göstermektedir ki: çocukların üzgün yahut kızgın olduğu anlar, ebeveynlerine en çok ihtiyaç duydukları anlardır. Çocukların olumsuz hisleriyle baş etme yetenekleri hudutlu olabilmekte ve birbirinden değişiklik gösterebilmektedir. Çocuklarına duygusal zeka kazandırmakta başarılı olamayan ebeveynler üç kümeye ayrılmıştır:
-
Hisleri dikkate almayan ebeveynler, çocukların olumsuz hislerini yok sayar yahut değersiz bulurlar. -
Hisleri onaylamayan ebeveynler,olumsuz hisleri dışa vuran çocukları eleştirirler, bazen de his tabirleri yüzünden azarlar yahut cezalandırırlar. -
Hislere müdahale etmeyen, gereğinden hoşgörülü ebeveynler, çocukların hislerini kabul eder ve empati kurarlar. Lakin rehberlik etmekte yahut davranışa hudut getirmekte yetersiz kalırlar.
His koçluğu süreci beş kademe halinde düşünülebilir. Anne- babalar:
-
Çocuğun hissinin farkına varır. -
Duyguyu bir yakınlaşma ve öğretme fırsatı olarak görür. -
Empati kurarak dinler ve hislerin geçerliliğini onaylar. -
Çocuğun, duyguyu isimlendirmesini sağlayacak hakikat sözcükleri bulmasına yardım eder. -
Çocuğun sorunu çözmesine yardımcı olurken bir yandan da hudutlar belirler.
His koçluğunun kademeleri sistemli olarak gerçekleştirildiğinde ebeveyn ve çocuklar kısa vakit içinde buna alışıp ehil seviyeye gelmektedirler. Hisleri daha kolay fark eder ve dışa vurmaya daha istekli olurlar. Çocuklar sıkıntılarını çözmeye çalışırken bir his koçundan yardım almanın yararlarını fark etmeye başlarlar. Sorun yaşadıkları vakit his koçu birinin arayışında olabilirler. Ancak tabi ki his koçluğu her vakit sakin sularda olacağımızı tabir etmiyor. Birtakım zahmet ve pürüzlerle karşılaşmaktayız, çocuğun hisleriyle temas halinde olmaya çalışıp ondan rastgele bir sinyal alamadığımız anlar da olmakta. Tıkanıklık yaşandığı anlarda kullanabileceğimiz metotlardan yakın vakitte bahsedeceğim.
Ebeveynlerin en büyük sorumluluğu; çocuğa kulak vermek, çocuğun yalnızca sözlerini değil, sözlerin ardındaki hisleri da duymak olarak tanımlanmaktadır. Siz çocuğunuzu nasıl duymaktasınız?