E-Ticaretin Kuralları Baştan Aşağı Değişiyor

Hükümet, e-ticaret dalındaki haksız rekabeti ve tekelleşmeyi engellemek, sektörü kontrol altına almak ve tüketiciyi korumak için harekete geçti. TBMM Başkanlığına sunulan Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, Ticaret Bakanlığı'nın yetkilerini artırırken e-ticaret kesimine girmeye çalışan vatandaşların işlerini kolaylaştıracak üzere görünüyor.

TBMM Başkanlığına sunulan kanun teklifine baktığımızda; yetkililerin her alanda daha fazla etkin olacaklarını görüyoruz. Bilhassa de haksız rekabet ve hukuka ters içerikler için atılacak adımlarla dal paydaşlarına değerli sorumluluklar verilecek. Milyonlarca liraya ulaşacak idari para cezaları, en çok da vatandaşın işine yarayacak. Çünkü rekabet ortamında her vakit tüketici kazanır.

İşte o kanun teklifinde öne çıkan kimi konular:


Kanun taslağındaki ayrıntılarda, Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'a yeni terim ve kavramlar ekleneceğini görüyoruz. Bu sayede pazaryerleri ile internet üzerinden satış yapan kimseler, artık net bir kavram altına oturtulacaklar. Örneğin pazar yerinde kendisinin satış yapıp yapmadığına bakılmaksızın başka elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların mal yahut hizmetlerinin teminine yönelik mukavele yapılmasına ya da sipariş verilmesine imkan sağlayan aracı hizmet sağlayıcılar, bundan sonra "elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı" olarak tanımlanacak. İnternetteki pazaryerlerinde yahut kendi internet sitelerinde satış yapanlar ise "elektronik ticaret hizmet sağlayıcı" olarak anılacak.

Herkes sattığı eserden sorumlu olacak

Yapılacak değişikliklerle e-ticaretle uğraşanlar, sattıkları maldan sorumlu tutulacaklar. Ortacılar, satışa sunulan bir eserin hukuka muhalif olup olmadığı konusunda sorumlu olmayacak. Lakin hukuka alışılmamış bir eser satışını tespit eden aracı, bu eseri satıştan kaldırmak durumunda olacak. Daha sonra da satıcının bilgileri kolluk kuvvetlerine iletilecek. Satıcı, yasaklanan eserin hukuka uygun olduğunu düşünüyorsa, bunu ispatlamakla yükümlü olacak.


Ticaret Bakanlığı, adil satış ortamının oluşması için geniş yetkilere sahip olacak

TBMM Başkanlığına sunulan kanun teklifi, Ticaret Bakanlığı'nı geniş yetkilerle donatıyor. O denli ki bakanlık, bu düzenleme ile haksız rekabet ortamının oluşmasını engelleyecek. Tüketicilere gönderilen kısa mesaj ve e-postadaki bilgilerden tutun, uzman görevlendirmeye kadar her şey, Ticaret Bakanlığı bünyesinde yapılacak. Ticaret Bakanlığı, bu süreçte Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumu ile dirsek teması halinde olacak.

Satıcılar, 'indirimli' satışa zorlanamayacak

Halihazırda platformlar, satıcıların 10 liraya satışa koydukları bir eseri 'indirimli' olarak listeleyip 8 liradan satabiliyor, ortadaki farkı satıcıya ödüyorlardı. Lakin yeni düzenleme ile birlikte platformlar satıcıdan habersiz kampanya gerçekleştiremeyecekler.

Haksız rekabet uygulamalarına milyonlarca TL'lik idari para cezası kesilecek

Aracı, bundan sonraki süreçte platformdaki fiyatları daha izleyecek. O denli ki haksız rekabete neden olan bir durum varsa, önce kendisi harekete geçecek. Aksi takdirde her bir satıcı için 10 bin TL'den 100 bin TL'ye kadar idari para cezası kesilecek. Ortacılar, kendilerine ilişkin öteki platformların reklamını yapması durumunda ise 20 milyon TL'ye kadar para cezası ile karşılaşacak. Üstelik, bu durumun tekrarlanması durumunda verilen birinci cezanın iki katı, yeni bir idari para cezası olarak uygulanacak.


Düzenleme, haksız ticaret uygulamalarını şöyle açıklıyor:

• Mal yahut hizmet satışı karşılığında elektronik ticaret hizmet sağlayıcıya yapılması gereken ödemenin, en geç satış bedelinin elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının tasarrufuna girdiği ve siparişin alıcıya ulaştığı tarihten itibaren 5 iş günü içinde eksiksiz yapılmaması.
• Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı tarafından satış fiyatında tek taraflı değişiklik yapılması dahil olmak üzere, elektronik ticaret hizmet sağlayıcının kampanyalı mal yahut hizmet satışına zorlanması.
• Elektronik ticaret hizmet sağlayıcıyla olan ticari münasebetin şartlarının, yazılı halde yahut elektronik ortamda yapılan aracılık kontratıyla belirlenmemesi ya da bu kontratın açık, anlaşılır ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcı tarafından kolay erişilebilir olmasının sağlanmaması.
• Elektronik ticaret hizmet sağlayıcının aleyhine olacak şekilde aracılık mukavelesi kararlarında geçmişe yönelik yahut tek taraflı değişiklik yapılması ya da buna imkan sağlayan rastgele bir karara aracılık kontratında yer verilmesi.
• Herhangi bir hizmet verilmediği yahut verilen hizmetin tipi ve hizmet bedelinin meblağ ya da oranı aracılık mukavelesinde belirtilmediği halde elektronik ticaret hizmet sağlayıcıdan bedel alınması.
• Aracılık kontratında rastgele bir objektif ölçüte yer verilmediği halde ya da kamu kurumlarına yahut isimli mercilere müracaatta bulunulduğu gerekçesiyle elektronik ticaret hizmet sağlayıcının sıralama ya da tavsiye sisteminde geriye düşürülmesi, elektronik ticaret hizmet sağlayıcıya sunulan hizmetin kısıtlanması, askıya alınması yahut sonlandırılması.

E-ticaret bölümüne lisans geliyor!

Düzenlemeye nazaran artık e-ticaret platformu kurmak o kadar da kolay olmayacak. Zira net süreç hacmi 10 milyar Türk lirasının, iptal ve iadeler hariç süreç sayısı 100 bin adedin üzerinde olan platformlar, artık elektronik ticaret lisansı alacaklar. Örneğin Trendyol, bu lisansı almaz ise faaliyetlerine devam edemeyecek. Düzenlemedeki lisans hususu, 1 Ocak 2025 tarihi prestijiyle geçerli olacak.