Ebeveyne Benzeyen Partnerlerden Hoşlanmanın Bilimsel Nedeni

Benzer bir teori ise Carl Gustav Jung tarafından ortaya atılan Elektra kompleksidir. Jung’a nazaran küçük kız çocukları babalarına ilgi duyuyordu. Fakat bu iki teorinin günümüzdeki geçerliliğini sorgulamakta yarar olduğunu söylemek mümkün.

İnsanların, ebeveynlerine benzeyen partnerlere çekildiği tarafında bir genelleme yapmanın nitekim imkanlı olup olmadığını yapılan farklı çalışmalar üzerinden ele alacağız. Zira bu türlü bir durumun olması dahilinde bu soruna yol açan diğer faktörlerin de olabileceğini göz arkası edemeyiz. Haydi gelin, birlikte bu mevzuyu tartışalım.

Ebeveyne benzeyen partnerlere ilgi duymanın arkasında biyolojik ve ruhsal faktörler olabilir.


St. Andrews Üniversitesinde yapılmış bir araştırmaya nazaran; erkeklerin, eş seçiminde çoklukla annelerine benzeyen partnerlere ilgi duyduğu tespit edilmiş. Tekrar birebir araştırma; bayanların, yüzleri babaları üzere olan erkekleri beğendiğini söylüyor.

Araştırmacılar, iştirakçilere bir saniyeliğine erkek ve bayan fotoğrafları gösteriyor ve iştirakçilere söylemeden, iştirakçilerin karşı cinse benzetilmiş photosop'lu bir fotoğrafını da gösterilen fotoğraflar ortasına ekliyor. Yani bayan iştirakçilerin erkek, erkek iştirakçilerin da bayan halleri. Bunun üzerine iştirakçiler, kendilerinin değiştirilmiş fotoğraflarını alımlı buluyor ve araştırmacılar bu durumun nedenini iştirakçilerin anne yahut babalarını hatırladıkları için olduğunu söylüyor. Ancak araştırmacılar bu durumun nedenini, iştirakçilerin bebeklik hallerindeki davranış özelliklerini göstererek kendi hallerini, ebeveynlerinin fizikî ve davranışsal görüntüsüne benzetmesi olarak açıklıyor.

İnsanların, ebeveynlerine benzeyen eşleri tercih etmelerinde cinsel damgalama kuramı ve kişinin, partnerin fizikî özelliklerini kendine benzetmesi tesirli olabiliyor.


Genetik mirasın yüzde 50’si anne, yüzde 50’si babadan geçtiği göz önüne alındığında, göz ve saç rengi üzere çeşitli özelliklerin şahıslara ebeveynlerinden miras kaldığını söyleyebiliriz. Araştırmacılar insanların aşina oldukları bir şeyden daha fazla hoşlanabileceğini tabir ederek iştirakçilerin fotoğraf seçimlerini ‘maruz kalma etkisi’ ile açıkladılar. Mesela bir kişinin kendi yüzüne benzeyen biri, şahsa daha sempatik görünebilir fakat olağan ki bu kişi kesinlikle ebeveynlerden birisi olacak diye bir düstur olmadığını da bilmelisiniz.

Psikolog John Gottman ise eş seçiminde hormonal özelliklerin yanında cinsel damgalama kuramını baz alarak farklı etkenlerden de bahsediyor. Bu teoriye nazaran bir birey 18 aylık olduğu periyotta ağır bir sevgi muhtaçlığı içerisindedir ve kendi ebeveynine benzeyen farklı bir bireye ilgi duymaya daha o yaşlarda ruhsal olarak koşullanabilir. Yani erken yaştaki bir birey, ebeveynlerden birisinden sevgiyi, güvenlik ve yakınlık hissini nasıl alırsa (veya bunlardan nasıl yoksun kalırsa) ileriki yaşlarında partner seçiminde de buna nazaran bir koşullanışa geçebilmekte.

Ebeveyne benzeyen eş seçiminde toplumsal faktörlerin tesirini de unutmamak gerek.

Araştırmalara nazaran yalnızca fizikî ve davranışsal özellikler değil, partnerin eğitim seviyesi, dünya görüşü, toplumsal etrafı, pahaları, inançları ve ömür stili ebeveynlerden birine benzetiliyorsa bu durum da partner seçiminde tesirli olabiliyor.

Buna bir örnek olarak Johnny Depp’in kızı Lily-Rose Depp verilebilir.


Lily-Rose Depp, Johnny Depp’e benzerliğiyle bilinen Timothée Chalamet ile birlikteydi. Üstelik Chalamet’in, yeni sinemasında Johnny Depp’in daha evvelden canlandırdığı bir karakteri tekrar canlandıracağı biliniyor. Kısacası üstte bahsedildiği üzere partner seçiminde ebeveynin toplumsal statüsüne benzeyen partnerlere ilgi duymak da mümkün olabiliyor.

Kaynaklar: 1, 2